newspaper
អង្គការអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែនហៅកាត់ RSF បានអំពាវនាវយ៉ាងទទូចឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា បើកការស៊ើបអង្កេតឲ្យបានហ្មត់ចត់លើការបាញ់ប្រហារលើអ្នកកាសែតបរិស្ថានពីរនាក់ នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង កាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៥។ តាមអង្គការការពារអ្នកសារព័ត៌មាន ការបាញ់ប្រហារទៅលើអ្នកកាសែតទាំងពីរនាក់នេះ បានបង្ហាញឲ្យឃើញបរិយាកាសហិង្សាលើអ្នកកាសែតដែលរាយការណ៍អំពីបញ្ហាបរិស្ថាននៅប្រទេសកម្ពុជា។
ប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន បានព្រមានថា កម្ពុជានឹងបិទការនាំចូលបន្លែនិងផ្លែឈើពីប្រទេសថៃនៅថ្ងៃស្អែកទី១៦ ខែមិថុនា ឬអាចឈានទៅបិទការនាំចូលទំនិញទាំងអស់ពីប្រទេសថៃ ប្រសិនបើយោធាថៃ មិនព្រមបើកច្រកព្រំដែនទាំងអស់ជាមួយកម្ពុជាវិញទេ។
ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃ ចន្ទ ទី ១៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៥ បានគំរាមបិទខ្ទប់ការនាំចូលបន្លែផ្លែឈើពីថៃទាំងអស់ បើសិនយោធាថៃ មិនព្រមបើកច្រកព្រំដែនជាមួយកម្ពុជាឲ្យដូចមុនថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា។ ប្រមុខគណបក្សកាន់អំណាចរូបនេះ ក៏បានអំពាវនាវឲ្យពលករខ្មែរវិលត្រឡប់មកប្រទេសកំណើតវិញ ដើម្បីបញ្ចៀសការមាក់ងាយពីភាគីថៃ។
នៅទីបំផុតកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាការចម្រុះព្រំដែន កម្ពុជា-ថៃ ចំនួន២ថ្ងៃ បានបញ្ចប់នៅរសៀលនៅថ្ងៃអាទិត្យទី១៥មិថុនា។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានភ្លាមៗរបស់រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន បានឲ្យដឹងថា ភាគីកម្ពុជាតាមរយៈលោក ឡាំ ជា ដែលជារដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន បានប្រាប់ទៅភាគីថៃ ថា តំបន់ទាំង៤ដែលកម្ពុជាបានប្តឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) លែងមានក្នុងរបៀបវារៈជជែកជាមួយថៃ តាមយន្តការគណៈកម្មការចម្រុះព្រំដែន (JBC) តទៅទៀតហើយ។
សមាជិកម្នាក់នៃអតីតបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បន្ទាប់ពីបានបង្ហោះសារតាមហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន រិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទាក់ទងនឹងជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ។ នេះជាការគូសបញ្ជាក់នៅលើហ្វេសប៊ុករបស់ លោក សួន រីដា អតីតតំណាងរាស្ត្រនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងដែលបានអំពាវនាវឲ្យ លោក ហ៊ុន សែន និង លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោះលែង លោក ឃូ ហាំងម៉ាំង ជាអតីតសហការី លោក កឹម សុខា ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។
ដូចការគ្រោងទុក កិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការចម្រុះខណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែនគោក (JBC)ដែលធ្វើឡើងនៅរាជធានីភ្នំពេញគឺធ្វើឡើងនៅថ្ងៃសៅរ៍ទី១៤ខែមិថុនានេះ។ ភាគីកម្ពុជា ដឹកនាំដោយ លោក ឡាំ ជា រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន និងភាគីថៃ ដឹកនាំដោយ លោក Prasas Prasasvinitchai ប្រធានគណៈកម្មការព្រំដែនថៃ។ តែអ្នកសង្កេតការណ៍ កត់សំគាល់ថា ថៃហាក់ដូចជាមិនឲ្យតម្លៃកិច្ចប្រជុំ JBC ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៅពេលនេះ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្រេចយកថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ ដើម្បីដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ)ជុំវិញជម្លោះព្រំដែនរវាងកម្ពុជា-ថៃ។ នេះបើតាមខ្លឹមសារបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែតនាយប់ថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥។ ជាការកត់សម្គាល់ ពាក្យបណ្តឹងដែលភាគីកម្ពុជាត្រៀមបញ្ចូនទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ឱ្យជួយដោះស្រាយ ធ្វើឡើងតែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ក្រោយកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការចម្រុះខណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែន (JBC) ត្រូវបានរៀបចំឡើង នៅកម្ពុជានាថ្ងៃទី១៤ មិថុនា។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចបិទច្រកព្រំដែនអន្តរជាតិដូង ទាំងស្រុងជាមួយប្រទេសថៃ ឈប់ទិញអ៊ឺធីណិតនិងអគ្គីសនីពីថៃ និងឈប់ចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តថៃ។ រថយន្តដឹកទំនិញថៃជាច្រើនគ្រឿងបានឈប់កកកុញត្រឹមព្រំដែន បន្ទាប់ពីអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍នៃក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញសេចក្ដីប្រកាសបិទច្រកទ្វារអន្តរជាតិដូងដែលថៃហៅថា បានឡែម នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបងទាំងស្រុងចាប់ពីថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនានេះ រហូតទាល់តែមានការជូនដំណឹងជាថ្មី។
ពលករខ្មែរមួយចំនួនធ្វើការនៅប្រទេសថៃសម្រុកធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញ ក្រោយពីមានជម្លោះព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរកាន់តានតឹង។
ពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភពីទាហានថៃធ្វើរាយបន្លាលួសនៅច្រកទ្វារព្រំដែនអូស្មាច់ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ ចូលដីខ្មែរ ខណៈអាជ្ញាធរខ្មែរមិនមានប្រតិកម្មឡើយ។
ពលករខ្មែរដែលកំពុងធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសថៃ បានសម្តែងនូវការព្រួយបារម្ភខុសពីប្រក្រតី ក្រោយថៃនឹងកម្ពុជាបន្តបង្កើនភាពតានតឹងតាមព្រំដែននៅថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។ លោក លឹង សុផុន មន្ត្រីគម្រោងសិទ្ធិការងារពលករទេសន្តរប្រវេសន៍នៃអង្គការសង់ត្រាល់ បានមើលឃើញថាពលករខ្មែរនៅថ្ងៃសុក្រនេះ បានសួរនាំគ្នាតាមរយៈទូរស័ព្ទពីស្ថានភាពរបស់ពួកគេ ខណៈដែលកម្ពុជាបានបិទច្រកដូង ដែលជាច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិរវាងកម្ពុជា-ថៃ នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង។ ទោះយ៉ាងណាមន្ត្រីអង្គការសង់ត្រាល់រូបនេះ បានបញ្ជាក់ថាអាជ្ញាធរថៃមិនទាន់មានការបង្កើនការត្រួតពិនិត្យតឹងតែងមកលើពលករខ្មែរនៅឡើយ។
យ៉ាងហោចណាស់ មានក្រសួងចំនួន៣ បានចាប់ផ្តើមអនុវត្តអនុសាសន៍របស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ដោយបញ្ឈប់ការផ្សព្វផ្សាយខ្សែភាពយន្តថៃតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ និងកាត់ផ្តាច់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺនែតពីប្រទេសថៃទាំងស្រុង។ ចំណាត់ការនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗនៅយប់ថ្ងៃទី១២ ឆ្លងចូលថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បន្ទាប់ពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់បញ្ជាឲ្យបណ្តាក្រសួងស្ថាប័នកម្ពុជា ពិនិត្យមើលពីវិធានការនានា ប្រសិនបើថៃបន្តគំរាមកំហែងកាត់ផ្តាច់ ឬបិទអ្វីផ្សេងទៀតមកកម្ពុជា។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានអះអាងថា មេដឹកនាំបារាំងបានសន្យាជួយសម្របសម្រួលផ្ដល់ឯកសារនានា ប្រសិនបើភាគីកម្ពុជាត្រូវការដើម្បីយកទៅដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង។ មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងបានយល់ឃើញថា នេះជារឿងល្អ និងនៅតែគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយថៃទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិដដែល។
សហភាពអឺរ៉ុបបន្តក្រើនរំឭកឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងបើកលំហសេរីភាពសម្រាប់សង្គមស៊ីវិល និងសារព័ត៌មានឯករាជ្យ។ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានយល់ឃើញថា កម្ពុជានឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ច្រើន ប្រសិនបើអនុវត្តតាមអនុសាសន៍សហភាពអឺរ៉ុប។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអះអាងថាបារាំងអាចជួយសម្របសម្រួល ក្នុងការផ្តល់ឯកសារនានាដល់ភាគីជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ក្នុងករណីចាំបាច់។ ការបញ្ជាក់របស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជាដូច្នេះធ្វើឡើងក្រោយជំនួបរវាងនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងប្រធានាធិបតីបារាំងលោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង អំឡុងពេលដែលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលរួមសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីមហាសមុទ្រ (UNOC3) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ នៅទីក្រុងនីស ប្រទេសបារាំង។
ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋខ្មែរឲ្យចូលរួមផ្តល់ថវិកាតាមរយៈមូលនិធិជួយកងទ័ពការពារព្រំដែន ដែលបង្កើតឡើងដោយទូរទស្សន៍CTN។ ការអំពាវនាវរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដូច្នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក និងភរិយាបានបរិច្ចាគថវិកាចំនួន ៣០០លានរៀល ដល់មូលនិធិ CTN ដើម្បីគាំទ្រកងទ័ពដែលត្រូវត្រៀមការពារជាតិរយៈពេលយូរ ស្របពេលដែលការតស៊ូប្រឆាំងការឈ្លានពានរបស់ថៃតាមផ្លូវយោធា ការទូត និងផ្លូវច្បាប់ត្រូវបានដាក់ជាយុទ្ធសាស្ត្រយូរអង្វែង។
អាជ្ញាធរថៃនៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនក្រុមជនចូលលួចទិន្នន័យ ឬ Hacker ជាជនជាតិខ្មែរចំនួន២នាក់ ដែលអាជ្ញាធរថៃអះអាងថា បានវាយប្រហារ និងធ្វើឲ្យខូចគេហទំព័ររបស់រដ្ឋាភិបាលខ្លួន ក្នុងពេលប្រទេសទាំង២កំពុងមានបញ្ហាជម្លោះព្រំដែន។ នេះបើតាមការសេចក្តីរាយការណ៍របស់កាសែតថៃបាងកកប៉ុស្តិ៍។ អាជ្ញាធរថៃកំពុងធ្វើការជាមួយទីភ្នាក់ងារអន្តរជាតិ ដើម្បីកំណត់ទីតាំង និងធ្វើបត្យាប័នជនសង្ស័យទាំងនោះ មកកាត់ទោសតាមច្បាប់របស់ប្រទេសថៃ។ តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបដិសេដចំពោះករណីនេះ។
ក្រសួងមហាផ្ទៃបានបញ្ជាឱ្យអភិបាលខេត្តជាប់ព្រំដែនថៃត្រៀមជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនិងពលករដែលធ្វើការនៅប្រទេសថៃត្រឡប់មកប្រទេសវិញ ក្នុងករណីមានការផ្ទះអាវុធនៅតំបន់ព្រំដែន។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលអះអាងថា បច្ចុប្បន្នមានពលករខ្មែរមួយចំនួនបានត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញបណ្ដើរៗហើយ ដោយសារបារម្ភពីសុវត្ថិភាព។
តុលាការ នៅថ្ងៃទី១១មិថុនា បានផ្តន្ទាទោសលោកស្រី អេង សុខា កូនស្រីសកម្មជនបឹងកក់ លោកស្រី ង៉ែត ឃុន ឱ្យជាប់ពន្ធាគារ១ឆ្នាំ ជុំវិញរឿងធ្វើឱ្យបែកកញ្ចក់របងតុលាការ។
សកម្មជនរបស់គណបក្សប្រឆាំងម្នាក់ ដែលភៀសខ្លួននៅប្រទេសថៃ កំពុងព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាព បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានប្រកាសស្វែងរកចាប់ខ្លួន។ ការប្រកាសតាមរកចាប់ខ្លួននេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសកម្មជនរូបនោះ ផលិតវីដេអូសម្ដែងពាក់ព័ន្ធរឿងកងទ័ពនៅព្រំដែន។ ប្រតិកម្មទាំងនេះបានកើតឡើង ក្រោយពេលលោក អែម ពិសិដ្ឋ បានស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានយោធាខ្មែរ ស្ពាយកាំភ្លើងជ័របាញ់ទឹក និងអាយកូមក្លែងក្លាយ ថតសម្ដែងជាទាហានខ្មែរជួរមុខ រាយការណ៍ទៅមេបញ្ជាការរបស់ខ្លួនថា គ្រឿងសព្វាវុធខ្មែរដាក់ពង្រាយតាមព្រំដែនចាស់ទ្រុឌទ្រោមគ្មានម៉ាស៊ីន។
មតិអ្នកអាន