newspaper
ស្ត្រីមេម៉ាយលក់ដូរខ្នាតតូចចល័ត និងអ្នកផ្តល់សេវាកម្មទេសចរក្នុងតំបន់អង្គរខេត្តសៀមរាបកំពុងមានសម្ពាធផ្លូវចិត្ត និងជួបបញ្ហាជាច្រើនផ្នែកជីវភាព ដោយសារការស្វែងរកប្រាក់ចំណូល របស់ពួកគាត់កាន់តែយ៉ាប់យឺនខ្លាំង។ បញ្ហានេះពួកគាត់បានទម្លាក់កំហុសលើវិបត្តិនយោបាយអូសបន្លាយពេល ប៉ះពាល់ដល់វិស័យទេសចរណ៍រយៈពេលវែង។ ក្រុមអាជីវកទាំងនោះស្នើឱ្យអ្នកនយោបាយសាមគ្គីគ្នាស្តារវិស័យនេះ ដើម្បីសម្រាលជីវភាពពលរដ្ឋឆាប់រហ័ស។
សាច់ញាតិសកម្មជនកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសលើកឡើងថា គ្រួសាររបស់ពួកគាត់នៅតែមានឆន្ទៈរឹងមាំ និងផ្ដាំឱ្យយុវជនសិក្សាពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសទោះបីជារដ្ឋាភិបាលចាប់ពួកគាត់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌ក្ដី។ មន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សយល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជនសង្គម ហើយដោះលែងពួកគាត់ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។
សមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា អំពាវនាវដល់អ្នកមានគោរមងារជាលោកអ្នកឧកញ៉ា អ្នកឧកញ៉ា និងឧកញ៉ា ឱ្យចុះឈ្មោះចូលជាសមាជិកសមាគម និងត្រូវបង់វិភាគទានប្រចាំឆ្នាំទៅរដ្ឋាភិបាល។ អ្នកឃ្លាំមើលឃើញថា អ្នកចូលលុយជាមួយរដ្ឋាភិបាល មានការថយចុះច្រើន ព្រោះបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្ស័យពីតម្លាភាព។
លោក Prabowo ដែលបច្ចុប្បន្នជារដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិឥណ្ឌូណេស៊ី បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា។ ទាំងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោក Prabowo បានប្តេជ្ញាបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរបន្ថែមទៀត។ នេះបើតាមសារដែលបង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាល្ងាចថ្ងៃសុក្រនេះ។
នៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន តាមរយៈស្ថានទូតរបស់ខ្លួនប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាផ្ដល់កម្ចីសម្បទានដល់កម្ពុជាចំនួន ៧ ៩៨៨លានយ៉េន ឬស្មើប្រមាណ ៥៥លានដុល្លារអាមេរិកដើម្បីឱ្យកម្ពុជាពង្រីកបណ្ដាញអគ្គិសនីក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ការផ្ដល់កម្ចីនេះត្រូវបានទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្ដរជាតិជប៉ុន JICA អះអាងថា គឺដើម្បីជួយសម្រេចគោលបំណងរបស់កម្ពុជាក្នុងការពង្រឹងអគ្គិសនីក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
លោកយាយ ធូ គឹមអេង វ័យ៧៦ឆ្នាំ និងលោកយាយទួត វ័យ៩៥ឆ្នាំត្រូវជាម្ដាយកូននឹងគ្នារស់នៅភូមិព្រែកតាឡុង២ សង្កាត់ចាក់អង្រែ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។ ស្រ្តីជរាទាំង ២រូបនេះកំពុងរស់ពឹងលើចៅអាយុ ៣១ឆ្នាំម្នាក់ដែលមានពិការភាព គ-ថ្លង់កំពុងប្រកបរបរធ្វើបដិមាថ្ម។ តាមពិត គឺលោកយាយ ធូ គឹមអេង ជាអ្នកបង្រៀនចៅតាំងពីចៅនៅអាយុជាង ១០ឆ្នាំ។ សព្វថ្ងៃនេះ ចៅវ័យ ៣១ឆ្នាំដែលមានពិការភាពមានសមត្ថភាពអាចធ្វើបដិមាថ្មដោយខ្លួនឯង។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា គឺមិនសូវមានទីផ្សារសម្រាប់លក់ចេញ។
ប្រធានគណៈមេធាវីកម្ពុជាលោក លី ច័ន្ទតុលា ថា រដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ជំនួយដល់គណៈមេធាវីសរុប ២៩០០លានរៀល ឬស្មើប្រមាណ ៧០ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះមាន ជាង៦៣ម៉ឺនដុល្លារពីក្រសួងយុត្តិធម៌ និង ៧ម៉ឺនដុល្លារទៀតពីក្រុមប្រឹក្សាជាតិកម្ពុជាដើម្បីស្ត្រី។ កម្មវត្ថុនៃជំនួយនេះ គឺសម្រាប់ជួយការពារក្តី និងពិគ្រោះយោបល់ផ្នែកច្បាប់ដល់ជនក្រីក្រ ស្រ្តី និងក្មេងស្រីដែលរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សាផ្លូវភេទ និងអំពើបំពានលើសិទ្ធិ កិត្តិយស និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរជាដើម។
សាច់ញាតិឈឺចាប់ ដែលតុលាការបន្តឃុំខ្លួនមន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀនខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក ចៅ វាសនា ដោយអយុត្តិធម៌ ខណៈលោកមានជំងឺប្រចាំកាយ ដែលត្រូវព្យាបាលជាប្រចាំ។ មន្ត្រីឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សលើកឡើងថា រឿងនេះ ជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយ។ កូនស្រីជនជាប់ចោទស្នើឱ្យតុលាការដោះលែងឪពុកឱ្យមានសេរីភាពវិញដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ព្រោះលោក ចៅ វាសនា មិនបានប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ដូចការចោទប្រកាន់របស់តុលាការឡើយ។
អតីតអ្នកនាំពាក្យគណបក្ស នរោត្តម រណឫទ្ធិ គឺលោក ប៉ែន សង្ហា និងធ្លាប់ជាមនុស្សជំនិតសម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ថ្លែងថា លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ជ្រៀតជ្រែកលើកិច្ចការព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងការតែងតាំងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព្រះបរមរាជវាំងថ្មីជំនួសលោក គង់ សំអុល ដែលទើបតែទទួលមរណភាពនោះ។
ក្រោយរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានសម្ពោធការដ្ឋានសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោយ៉ាងឱឡារិក ដោយមានមនុស្សរាប់ពាន់បានចូលរួម កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែសីហាកន្លងទៅ ប៉ុន្តែពេលនេះ ពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះ បែរជាដេកមិនលក់បក់មិនល្ហើយ ភ័យបារម្ភខ្លាចក្រែងអាជ្ញាធរ ផ្ដល់សំណងមិនសមរម្យដល់ពួកគាត់។ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែគិតគូរផ្ដល់សំណងផលប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋឲ្យបានសមរម្យតាមពាក្យសន្យា មុននឹងចាប់ផ្ដើមជីកព្រែក ។
នាពេលថ្មីៗនេះ កម្ពុជាទទួលបានសព្វាវុធយោធាពីរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៥០ ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ដោយក្នុងនោះរួមមាន កាំភ្លើងខ្លី កំាំភ្លើងវែង និងគ្រាប់រំសេវជាដើម។ ជំនួយឥតសំណងដែលឥណ្ឌូណេស៊ីផ្តល់ឱ្យកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ រួមមានកាំភ្លើងចំនួន ១៥០ ដើម កាំភ្លើងខ្លីប្រភេទ G2 Elite ចំនួន ២០ ដើម គ្រាប់កាំភ្លើង M16 ចំនួន ៥០ ម៉ឺនគ្រាប់ និងគ្រាប់កាំភ្លើងខ្លីចំនួន ៥០ម៉ឺ នគ្រាប់។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានលើកឡើងថា ការប្រើច្បាប់ទប់ស្កាត់អ្វីដែលលោកហៅថា ការប៉ុនប៉ងប្រមូលផ្តុំ ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល កាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែសីហា គឺជាជម្រើសត្រឹមត្រូវមួយ ដើម្បីធានាសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ និងស្ថិរភាពសង្គម។ លោក អ៊ុំ សំអាន អតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា រដ្ឋាភិបាលមិនគួរចាប់ខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋ ដោយសារតែការព្រួយបារម្ភរបស់ពួកគេក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ត្រីកោណនេះឡើយ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងថា ការចាប់មនុស្ស កាលពីថ្មីៗ នេះ ប្រមាណ ៦៦នាក់ និងបញ្ជូនទៅឃុំនៅពន្ធនាគារ ៩នាក់ គឺពាក់ព័ន្ធនឹងចេតនាទុច្ចរិតរបស់ក្រុមជ្រុលនិយមមួយចំនួន ដែលញុះញង់ពលរដ្ឋឱ្យផ្នូលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាល។ ចំណែក ឃ្លាំមើលថា នេះ គ្រាន់តែជាលេស ខណៈអ្នកទាំង ៩នាក់ ដែលកំពុងឃុំខ្លួននៅក្នុងគុកនោះ សុទ្ធសឹងតែជាយុវជនវ័យក្មេង ដែលសកម្មលើកិច្ចការសង្គម ហើយ ពុំពាក់ព័ន្ធដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។
លោក សេង វណ្ណលី សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងជាអ្នកវិភាគសង្គមលើកឡើងថា ជាទូទៅ នៅពេលដែលមានការពិភាក្សាបញ្ហាណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងព្រំដែន ឬបញ្ហារស៊ើបផ្នែកនយោបាយណាមួយ គឺរដ្ឋសភាត្រូវដើរតួនាទីលើកិច្ចការងារទាំងនោះ។ តែលោក សេង វណ្ណលី មើលឃើញថា រដ្ឋសភាហាក់មិនមានអំណាចគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីលើកបញ្ហាព្រំដែនរបស់កម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាងមកដោះស្រាយ និងពិភាក្សាឡើយ។ តាមលោក សេង វណ្ណលី ដដែល ការចេញមកស្នើសុំរបស់ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់ពេលនេះអាចជាការបង្ហាញទៅសាធារណជនថា សមាជិកនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាមិនអង្គុយចាំតែទទួលប្រាក់ខែពីរដ្ឋប៉ុណ្ណោះទេ តែពួកគេក៏មានតួនាទីក្នុងការផ្តល់យោបល់ ឬស្នើសុំផ្សេងៗទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្រ្តីដែរ៕
លោក ផែង ហេង សហមេធាវីការពារក្តីលោក កឹម សុខា ប្រធានអតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិបានឲ្យដឹងថា សេចក្តីសន្និដ្ឋានជាង៥០ទំព័រដែលនឹងដាក់ទៅសាលាឧទ្ធរណ៍នៅថ្ងៃទី១៩ កញ្ញាខាងមុខ គឺដើម្បីជំទាស់ទៅនឹងសាលក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី០៣ មីនា។ តាមលោកផែង ហេង ការជំទាស់នោះជាការច្រានចោលការចោទប្រកាន់លោកកឹម សុខាក្នុងបទបានបង្កើតឲ្យមានអំពើប្រទូស្តរ៉ាយ ឬឈ្លានពានប្រឆាំងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងចេតនាផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌។
មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងវប្បធម៌បញ្ជាក់ថា គ្មានការបណ្តេញមេធាវីតំណាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចេញពីកិច្ចប្រជុំជាមួយសារមន្ទីរសិល្បៈ Metropolitan ក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិកទេ។ ប្រតិកម្មរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌យ៉ាងដូចនេះជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការចុះផ្សាយរបស់កាសែត ICIJ ក្នុងថ្ងៃទី៤ កញ្ញាដែលថា សារមន្ទីរសិល្បៈ Metropolitan បានបណ្តេញមេធាវីរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចេញពីកិច្ចប្រជុំភ្លាមៗ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីកូន លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានផ្ដួចផ្ដើមឱ្យមានការរៃអង្គាសប្រាក់ដ៏សម្បើមមួយមិនធ្លាប់មានពីមុនមកនៅទូទាំងប្រទេស ដោយអះអាងថាយកទៅ «កសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន»។ លោកផ្ដួចផ្ដើមយ៉ាងដូច្នេះ នៅចំថ្ងៃខួបគម្រប់១ឆ្នាំនៃការឡើងកាន់អំណាចរបស់លោកតាមរយៈការផ្ទេរអំណាចបន្តពូជពីឪពុក ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការផ្ទុះការតវ៉ាដ៏រីករាលដាលពីសំណាក់ក្រុមពលរដ្ឋខ្មែរ នៅក្រៅប្រទេសស្ទើរពាសពេញពិភពលោក ដែលទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកដកកម្ពុជា ចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV ដ៏ចម្រូងចម្រាសជាបន្ទាន់។ ក្រុមអ្នកវិភាគមួយចំនួន មើលឃើញថា វិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បែបនេះជាការផ្គើននឹងការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋ ខណៈនៅតែបន្តដាក់ខេត្តចំនួន៤របស់កម្ពុជាក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ CLV ដដែល។
ប្រជាពលរដ្ឋជាង ១០០នាក់ នៅស្រុកព្រះនេត្រព្រះ និងស្រុកមង្គលបុរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លើកគ្នាតវ៉ាមិនឱ្យអាជ្ញាធរចុះវាស់វែងដី ក្រោយមានការបង្ខំពួកគាត់ឱ្យចាប់ឆ្នោតផ្លាស់ប្ដូរដីនៅតំបន់២ ជាប់បឹងទន្លេសាប ដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់ម្នាក់ៗ បាត់ដីអស់ជាងពាក់កណ្ដាល។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា យន្តការដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរ បានបង្កឱ្យមានភាពចលាចល និងធ្វើឱ្យខូចប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆាំងមើលឃើញថា ដំណើរទស្សនកិច្ចទៅខេត្តភាគឦសាន គឺគ្រាន់តែជាការកម្សាន្តបែបទេសចរណ៍ ដើម្បីបង្វែរដានពលរដ្ឋឱ្យភ្លេច អំពីគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DATA) និងបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនក្នុងខេត្តមួយចំនួន ដែលពលរដ្ឋខ្មែរត្អូញត្អែរ ពីការបាត់បង់ដីស្រែចម្ការ និងភូមិមួយចំនួន ទៅវៀតណាមគ្រប់គ្រង។
ប្រជាពលរដ្ឋវ័យចំណាស់ រស់នៅតាមបណ្ដាខេត្តជាប់ព្រំដែនមួយចំនួន ជាប់កាតព្វកិច្ចចិញ្ចឹមចៅតូចៗ បន្ទាប់ពីកូនៗ របស់ពួកគាត់មានគ្រួសារ និងធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ដើម្បីយកលុយផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ។ របៀបនៃការរស់នៅបែបនេះ បានប្រព្រឹត្តទៅតជំនាន់ ដោយឪពុកម្ដាយចិញ្ចឹមកូនឱ្យធំពេញកម្លាំង ដើម្បីធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស ហើយនៅពេលមានចៅ ពួកគាត់បន្តចិញ្ចឹមរហូតដល់គ្រប់អាយុ ហើយបញ្ជូនឱ្យទៅធ្វើចំណាកស្រុក ដូចឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគេដែរ។
មតិអ្នកអាន