newspaper
មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវមួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានរកឃើញថា យោធាចិនកំពុងមានសិទ្ធិផ្ដាច់មុខប្រើប្រាស់ផ្នែកខ្លះនៃមូលដ្ឋានទ័ពរាម ហើយចិន អាចពង្រីកវត្តមានយោធារបស់ខ្លួនលើសពីមូលដ្ឋានទ័ពរាម។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារកម្ពុជាលោក ឈុំ សុជាតិ បដិសេធការលើកឡើងនេះ និងបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យបរទេសណាយកទឹកដីកម្ពុជាធ្វើជាមូលដ្នានយោធាខ្លួនឡើយ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនិងសមាគមសារព័ត៌មានកម្ពុជា ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថាន និងជាអ្នកសារព័ត៌មានបរិស្ថាន លោក អ៊ុក ម៉ៅ ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ ពួកគេចាត់ទុកការចាប់ខ្លួន លោក អ៊ុក ម៉ៅ ថាជាការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរដល់អ្នកការពារបរិស្ថាននិងអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលពួកគេចាត់ទុកការចាប់ខ្លួន លោក អ៊ុក មៅ ថាជាការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរដល់អ្នកការពារបរិស្ថាននិងអ្នកសារព័ត៌មាន ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះកាន់តែអាក្រក់នៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
នៅថ្ងៃពុធ ទី២១ ឧសភា កម្លាំងសមត្ថកិច្ចខណ្ឌព្រែកព្នៅបានចាប់ខ្លួនយុវជន ៣រូបដែលជាប់សង្ស័យក្នុងបទល្មើសរំលោភសម្លាប់ និងប្លន់ក្មេងស្រីអាយុ១៥ឆ្នាំ។ តាមការឲ្យដឹងពីអ្នកនាំពាក្យស្នងការរាជធានីភ្នំពេញ ជនសង្ស័យទាំង ៣រូបកំពុងឃុំខ្លួននៅអធិការខណ្ឌព្រែកព្នៅដើម្បីសាកសួរ និងត្រៀមបញ្ជូនទៅតុលាការដើម្បីចាត់ការតាមនីតិវិធីច្បាប់នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២២ ឧសភានេះ។
អតីតគណបក្សប្រឆាំងនៅប្រទេសបារាំងបានសរសេរលិខិតចំហមួយច្បាប់ស្នើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែតផ្តល់សច្ចាប័នដល់អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ ឬUNCLOS។ ការជំរុញដូច្នេះដោយរបស់បក្សប្រឆាំងនៅក្រៅស្រុកមួយនេះបារម្ភថា កម្ពុជាអាចនឹងមានជម្លោះការទូត ឬការប្រឈមមុខដាក់គ្នាផ្លូវអាវុធជាយថាហេតុ ដោយជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាងឡើងវិញ។
សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមថា នឹងបន្តតស៊ូទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញ ឱ្យពលរដ្ឋរស់នៅលើទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម។
ប្រពន្ធអ្នកការពារព្រៃឈើលោក អ៊ុក ម៉ៅ បានអះអាងថា ប្ដីលោកស្រី មិនបានប្រព្រឹត្តិខុសដូចតុលាការចោទប្រកាន់ឡើយ។ លោកស្រីបានរិះគន់ថា ការចោទប្រកាន់លើប្ដីពីបទញុះញង់និងបទបរិហារកេរ្តិ៍គឺជាអំពើអយុត្តិធម៌។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល បានលើកឡើងថា ការឃុំខ្លួន និងការចោទប្រកាន់លើលោក អ៊ុក ម៉ៅ នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងជាការគំរាមកំហែងលើពលរដ្ឋ ឬសារព័ត៌មានផ្សេងទៀត ធ្វើឱ្យពួកគេលែងហ៊ានការពារព្រៃឈើ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា នាយឧត្តមសេនីយ៍ឈុំ សុជាតបានបញ្ចេញប្រតិកម្មនឹងរបាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជា្រវអាមេរិកដែលវាយតម្លៃថា ចិនមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ផ្តាច់មុខលើកន្លែងខ្លះនៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម បន្ទាប់ពីមូលដ្ឋាននេះត្រូវបានបើកឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការកាលពីដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ។ តែអ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិយល់ឃើញថា សំណុំរឿងមូលដ្ឋានទ័ពរាមនេះនឹងមិនងាយចប់ស្រួលៗទេ បើឥទិ្ធពលរបស់ចិននៅបន្តរីកធំឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះ។
រដ្ឋមន្ត្រីអន្តោប្រវេសន៍ឥណ្ឌូណេស៊ី លោក Agus Andrianto បានប្រកាសក្នុងថ្ងៃអង្គារ ទី២០ ឧសភាថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងហ្សាការតានឹងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងលើអនុស្សារណៈយោគយល់ជាមួយភាគីកម្ពុជាដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរមនុស្ស និងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា។ អ្នកតាមដានសង្គមកម្ពុជាបានវាយតម្លៃថា អនុស្សារណៈយោគយល់នេះជាជំហានដំបូងក្នុងការឆ្លើយតបនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មបច្ចេកវិទ្យា និងឧក្រិដ្ឋកម្មផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់ និងថា ភាគីទាំងពីរកម្ពុជា ឥណ្ឌូណេស៊ីក៏គួរចាប់យកយន្តការអាស៊ានដែលអាចបង្ក្រាបឧក្រិដ្ឋម្មក្នុងវិសាលភាពទូលំទូលាយមួយឈានទៅកាត់ផ្តាច់ខ្សែបណ្តាញរបស់ពួកឧក្រិដ្ឋជន។
មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវមួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានរកឃើញថា យោធាចិនកំពុងមានសិទ្ធិផ្ដាច់មុខប្រើប្រាស់ផ្នែកខ្លះនៃមូលដ្ឋានទ័ពរាម ហើយចិន ក៏កំពុងពង្រីកវត្តមានយោធារបស់ខ្លួនលើសពីមូលដ្ឋានទ័ពរាម។ មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវរបស់អាមេរិក សង្ស័យថា ចិនអាចពង្រីកវត្តមានយោធាលាតសន្ធឹងហួសពីមូលដ្ឋានទ័ពរាម ដោយសាររូបភាពពីប្រព័ន្ធផ្កាយរណប និងការចុះផ្សាយពីបណ្ដាញសារព័ត៌មានបរទេសកន្លងមក បានបង្ហាញថា ទីតាំងមួយនៅលើកំពូលភ្នំស្ថិតក្នុងឧទ្យានជាតិរាមកំពុងមានការសាងសង់មូលដ្ឋានការពារដែនអាកាស ដែលមានចម្ងាយប្រហែល ៨០០ម៉ែត្រ នៅទិសខាងជើងនៃមូលដ្ឋានទ័ពរាម។
ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រោងធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលនឹងធ្វើដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចទៅជប៉ុននៅចុងខែឧសភានេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាមបានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទកាសែតមួយនាពេលថ្មីៗនេះថា កិច្ចសហការរវាងបណ្តាប្រទេសនានាគួរមានគោលដៅគាំទ្រសន្តិភាព និងសិ្ថរភាពនៅក្នុងតំបន់ និងនៅលើសកលលោកដោយស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។ ការថ្លែងរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាមយ៉ាងដូចនេះធ្វើឡើងស្របពេលដែលទ័ពកម្ពុជា និងចិនចាប់ផ្តើមធ្វើសមយុទ្ធប្រចាំឆ្នាំ «នាគមាស»២០២៥ ក្នុងបុព្វហេតុប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម និងគាំទ្រដល់កិច្ចការមនុស្សធម៌។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយយល់ថា ប្រតិកម្មរបស់វៀតណាមបានបង្ហាញពីក្តីបារម្ភមួយផ្នែក ក្រោមហេតុផលថា សមយុទ្ធកម្ពុជា និងចិនលើកនេះមានទ្រង់ទ្រាយធំជាងពេលមុន ខណៈវៀតណាមកំពុងបន្តមានជម្លោះជាមួយចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កម្មករជាច្រើនរយនាក់នៅរោងចក្រ Color Star ផ្ទុះការតវ៉ាជាថ្មីនៅថ្ងៃអង្គារ ទី២០ ឧសភានេះ និងឈានដល់ការបិទកំណាត់ផ្លូវមួយកន្លែងក្នុងតំបន់ផ្សារព្រែកជ្រៃ ខណ្ឌដង្កោ ដោយសារការផ្លាស់ប្តូរទីតាំងរោងចក្រពីភ្នំពេញទៅទីតាំងថ្មីនៅស្រុកបាទីខេត្តតាកែវ។ ការតវ៉ាជាថ្មីនេះដោយពួកគេបារម្ភពីការបាត់បង់អត្ថប្រយោជន៍មួយចំនួនចំពោះការប្តូរទីតាំងរោងចក្រនេះ។ ក្រោយពីបានបិទផ្លូវមួយរយៈពេលខ្លីនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ទី២០ ឧសភានេះ កម្មកររោងចក្រ Color Star ក៏បានសម្រេចបើកផ្លូវឲ្យចរាចរណ៍ឡើងវិញ និងបានបន្តជួបពិភាក្សាជាមួយមន្ត្រីនៃក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។
កម្មកររោងចក្រ Color Star ប្រមាណ៥០០ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២០ឧសភា បានចេញតវ៉ាបិទផ្លូវ ទាមទារឱ្យថៅកែដោះស្រាយរឿងប្ដូរទីតាំងរោងចក្រថ្មី។
របាយការណ៍នៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីមួយបានបង្ហាញថា បណ្តាញឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែននៅកម្ពុជាកាន់តែរីកធំឡើង និងកំពុងក្លាយជាកង្វល់ចំពោះសន្តិសុខពិភពលោក។ តាមរបាយការណ៍ ការរីកធំឡើងៗនៃបណ្តាញឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនខ្មៅងងឹតនៅកម្ពុជាបែបនេះកើតឡើងដោយសារអ្នកមានឥទ្ធិពលមិនខ្លាចច្បាប់ និងការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយក្នុងប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋបែបឯកបក្ស និងបែបគ្រួសារនិយម។
លោក អ៊ុក ម៉ៅ អ្នកសារព័ត៌មានម្នាក់ប្រចាំខេត្តស្ទឹងត្រែងត្រូវបានឃុំខ្លួននៅយប់ថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភាឆ្នាំ២០២៥ ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ និងបរិហារកេរ្តិ៍។ នេះបើតាមសមាគមអាដហុកដែលយល់ព្រមផ្តល់មេធាវីការពារក្តីជូន លោក អ៊ុក ម៉ៅ។ លោក នី សុខា ប្រធានសមាគមអាដហុកយល់ថា ការចាប់ខ្លួនសកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះធ្វើឡើងដោយពុំត្រឹមត្រូវ ព្រោះចាប់ទាំងពាក់កណ្តាលអាធ្រាត្រ និងពុំបានបង្ហាញដីកាជាមុន។ ក្នុងន័យនេះ លោក នី សុខា បានស្នើឲ្យក្រសួងយុត្តិធម៌បើកការស៊ើបអង្កេតដោយតម្លាភាពលើការចាប់ខ្លួនអ្នកសារព័ត៌មានក្រីក្រអាយុ៥៧ឆ្នាំ លោក អ៊ុក ម៉ៅ។
កាសែតថៃ The Nation បានឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភាថា កងទ័ពកម្ពុជាបានបន្តឈរជើងនៅទីតាំងដូចដើមត្រង់ចំណុច ៣សំខាន់ៗ គឺតំបន់ប្រាតាមាន់ដែលស្ថិតក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យសម្រាប់ភាគីកម្ពុជា និងខេត្តសុរិន្ទសម្រាប់ភាគីថៃ ហើយនៅចំណុចពីរផ្សេងទៀតដែលជាប់នឹងខេត្តអ៊ូប៊ុនរាចឆាឋានីរបស់ភាគីថៃ។ អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា លោក ម៉ៅ ផល្លាមិនឆ្លើយតបនឹងព័ត៌មានចុះផ្សាយដោយកាសែតថៃទេ តែថា ជាធម្មតា កងទ័ពកម្ពុជាតែងតែពង្រឹងកិច្ចការពារព្រំដែនរបស់ខ្លួន។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ឬ Human Rights Watch បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី១៩ឧសភាដោយជំរុញនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ស្ហ៊ីកេរុ អ៊ីស្ហ៊ីបា បរិហារបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាក្នុងពេលដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោកហ៊ុន ម៉ាណែតទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុននាចុងខែឧសភានេះ។ Human Rights Watch យល់ថា ក្នុងនាមជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម និងជាម្ចាស់ជំនួយធំមួយរបស់កម្ពុជា ជប៉ុនមិនត្រូវអោបដៃ ឬបើកភ្លើងខៀវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបន្តយុទ្ធសាស្ត្រកៀបសង្កត់ និងរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សតាមតែចិត្តទៀតឡើយ។
អ្នកឃ្លាំមើលថា ការរកឃើញជាតិអាល់កុល ០,៤៥ មីលីក្រាមថយចុះ មកត្រឹម ០,៣៥ មីលីក្រាម លើជនបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ឈ្មោះ ហ៊ុន ហេង ដែលជាមន្ត្រីនគរបាលជាន់ខ្ពស់នឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ទំនុកចិត្តលើការអនុវត្តច្បាប់។ អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ បារម្ភថា ការប្រែប្រួលនៃជាតិអាល់កុលពីច្រើនមកតិច នឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ជំនឿចិត្តលើការអនុវត្តការងាររបស់សមត្ថកិច្ច។ លោកបន្តទៀតថា ប្រសិនបើគ្មានត្រួតពិនិត្យសំណុំរឿងនេះ ឱ្យបានដិតដល់ទេ បើទោះជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រកាសឱ្យអនុវត្តច្បាប់កុំឱ្យមានការយោគយល់ក្ដី តែលោកបារម្ភមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមអនុវត្តច្បាប់មានភាពធូរលុង ឬមានភាពលំអៀងលើជនបង្ក។
អ្នកឃ្លាំមើលថា ការរកឃើញជាតិអាល់កុល ០,៤៥ មីលីក្រាម ថយចុះមកត្រឹម ០,៣៥ មីលីក្រាម លើជនបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ នឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ទំនុកចិត្តលើការអនុវត្តច្បាប់។
ក្រុមកូដករបន្តប្រមូលផ្ដុំគ្នាជាថ្មី ដើម្បីឈរតវ៉ានៅមុខក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ កាលពីថ្ងៃទី១៧ឧសភា ដើម្បីទាមទារឱ្យថៅកែនិងក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាល វិជ្ជាជីវៈ ជួយដោះស្រាយវិវាទការងារ។ ការតវ៉ាដែលបានអូសបន្លាយពេលជាង១ពាន់២រយថ្ងៃ កំពុងធ្វើឱ្យកូដករខ្លះខ្វះខាតក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។
មតិអ្នកអាន