newspaper
ក្រោយករណីឃាតកម្មលើអតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក លិម គិមយ៉ា កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញលោក ឃ្លាំង ហួត ចាប់ផ្ដើមល្បីរន្ទឺលើទំព័រសារព័ត៌មាន និងបណ្ដាញសង្គម។ នេះគឺដោយសារលោកត្រូវបានគេសង្ស័យថា ជាអ្នករៀបគម្រោងធ្វើឃាតលោក លិម គិមយ៉ា តាមបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន។ តើលោក ឃ្លាំង ហួត មានប្រវត្តិបែបណា?
ពលរដ្ឋម្នាក់ត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ក្រោយពីបានសរសេរសារប្រៀបធៀបឌឺដងលោក ហ៊ុន សែនទៅនឹងអតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន។ ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃសុក្រទី ១៤មីនានិយាយថា លោកបានបញ្ជាឱ្យសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនបុរសម្នាក់ពីខេត្តបាត់ដំបងឡើងមកភ្នំពេញ ក្រោយពីបុរសរូបនោះបង្ហោះសារប្រៀបធៀបលោកទៅនឹងលោក ឌុយទែរតេ អតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនដែលទើបតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិចាប់ខ្លួននាពេលថ្មីៗនេះ។ ថ្លែងក្នុងកម្មវិធីរៀបចំដោយសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា នាល្ងាចថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា លោក ហ៊ុន សែន បានព្រមានអ្នកដែលហ៊ានព្រហើន កុំឲ្យបន្តប្រៀបធៀបឱ្យសោះព្រោះថា យុទ្ធសាស្ត្រងើបមួយវ៉ៃមួយ នៅតែបន្ត អត់ដកថយទេ។
លោក ហ៊ុន សែន ក្នុងឋានៈជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី បានថ្លែងចំអកឲ្យ លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងធ្វើទស្សនកិច្ចនៅអាមេរិកថា ចេះតែធ្វើទៅរួច ខណៈមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងរូបនេះធ្លាប់រិះគន់មិនសំចៃមាត់ ចំពោះលោក ដូណាល់ ត្រាំ កាលនៅជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតីអាមេរិក។ លោក សម រង្ស៊ី វិញ បានថ្លែងថា នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនៅអាមេរិកលើកនេះ លោកបានជួបមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ មួយចំនួនដើម្បីស្នើសុំឲ្យអាមេរិកជួយស្តារឡើងវិញនូវលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជានិងចូលរួមប្រឆាំងនឹងការជួញដូរ រួមទាំងឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោករបស់ចិននៅកម្ពុជា។
លោក ហ៊ុន សែន គំរាមចាប់ជនណា ដែលប្រៀបធៀបរូបលោកជាមួយមេដឹកនាំ ដែលត្រូវចោទប្រកាន់ ឬចាប់ខ្លួនពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។ លោកថា នរណាក៏មិនអាចប្រៀបធៀបលោកទៅនឹងជនផ្ដាច់ការបានដែរ។ ការគំរាមកំហែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានកើតឡើង ខណៈតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC ចាប់ខ្លួនអតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន។ អ្នកឃ្លាំមើលថា ទាល់តែកម្ពុជាផ្លាស់ប្ដូរទៅកាន់ប្រជាធិបតេយ្យ ទើបអាចចាប់លោក ហ៊ុន សែន ឱ្យទៅទទួលខុសត្រូវ ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្ម ដែលគាត់បានប្រព្រឹត្ត។
សាច់ញាតិជនរងគ្រោះ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលគាំទ្រឱ្យសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញ តម្កល់កាលដីកាសំណុំរឿងឃាតកម្មលើគូដណ្ដឹងវ័យក្មេងពីរនាក់ ដែលបង្កឡើងដោយអតីតឧកញ៉ា ស្រី ស៊ីណា ទុកជាបានការដដែល។ ពួកគាត់រំពឹងថា តុលាការនឹងឆាប់បិទបញ្ចប់សំណុំរឿងនេះ ហើយត្រូវបង្គាប់ឱ្យជនបង្កឆាប់ផ្ដល់សំណងជំងឺចិត្តមកឱ្យគ្រួសារជនរងគ្រោះទៅតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។ សំណុំរឿងឃាតកម្មបាញ់សម្លាប់គូរស្នេហ៍វ័យក្មេងពីនាក់ ស្ថិតនៅបុរី ប៉េងហួត បឹងស្នោ ខណ្ឌច្បារអំពៅ ដែលបង្កឡើងដោយអតីតឧកញ៉ា ស្រី ស៊ីណា គឺអស់រយៈជាង ១០ខែមកហើយ។
សកម្មជនដីធ្លីបឹងកក់ លោកស្រី ង៉ែត ឃុន ថា តុលាការក្រុងភ្នំពេញព្រមានចាប់ខ្លួនលោកស្រី ប្រសិនបើលោកស្រីនៅតែបន្តតវ៉ា ឬថតវីដេអូនៅមុខតុលាការទាមទារឱ្យដោះលែងកូនលោកស្រីតទៅទៀត។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា ការគំរាមកំហែងរបស់តុលាការមកលើពលរដ្ឋ ដែលតវ៉ាដោយសន្តិវិធីនេះ គឺផ្ទុយពីខ្លឹមសាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ដោយហាក់គ្មានសង្ឃឹម ចំពោះប្រព័ន្ធតុលាការថា នឹងផ្តល់យុត្តិធម៌ជូនគ្រួសារ និងកូនស្រី គឺលោកស្រី អេង សុខា កំពុងជាប់ឃុំ សកម្មជនដីធ្លីបឹងកក់ លោកស្រី ង៉ែត ឃុន មិត្តភ័ក្ដិ និងសាច់ញាតិសរុបចំនួន ៤នាក់ បានប្រមូលផ្តុំតវ៉ាអហិង្សាជាថ្មីទៀត នៅមុខសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ដើម្បីទាមទារឱ្យតុលាការដោះលែងកូនស្រី ប៉ុន្តែ ការតវ៉ានេះ ពួកគាត់ត្រូវបានតុលាការកោះហៅទៅគំរាមមិនឱ្យចេញមកតវ៉ានៅខាងមុខតុលាការនោះទេ។
អង្គភាពប្រឆាំងព័ត៌មានក្លែងក្លាយថៃ បានបដិសេធការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានថៃមួយចំនួន ដែលថា «ក្រសួងការពារជាតិថៃ បញ្ជាមិនឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជា និងថៃ ធ្វើកិច្ចកម្មលើប្រាសាទតាមាន់ធំ» នោះ គឺជាព័ត៌មានមិនពិត ដែលអាចបង្កើតជម្លោះរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ការចេញមកប្រតិកម្មនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសារព័ត៌មានថៃមួយចំនួន បានផ្សព្វផ្សាយជុំវិញបញ្ហានេះ ខុសពីខ្លឹមសារដើម ដោយក្ដោបព័ត៌មានមិនបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ខណៈអ្នកនយោបាយ និងពលរដ្ឋថៃមួយចំនួន បានព្យាយាមទៅច្រៀងចម្រៀងជាតិ នៅប្រាសាទតាមាន់ធំ។
ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តព្រៃវែងអះអាងថា ការបកស្រាយរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក កែវ រតនៈ ថា គ្មានអាជីវកម្មកាយភ្នំប្រវត្តិសាស្ត្រឈើកាច់ គឺផ្ទុយពីការពិត ដើម្បីលាក់បាំងរដ្ឋាភិបាល និងសាធារណជន។ ពួកគាត់ថា ដើម្បីបង្ហាញពីភាពស្អាតស្អំរបស់អាជ្ញាធរថា មិនស៊ុមគ្រលុំជាមួយក្រុមហ៊ុន រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែផ្ទៀងផ្ទាត់ ពីអាជីវកម្មកាយភ្នំឈើកាច់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងបញ្ឈប់សកម្មភាពកាយកម្ទេចភ្នំប្រវត្តិសាស្ត្រនៅតំបន់នោះ។
នៅក្នុងពិធីបិទសន្និបាតសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជានារសៀលថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថាកម្ពុជានឹងប្រើប្រាស់គ្រប់មធ្យោបាយជាមួយថៃប្រសិនបើមានការបំពានណាមួយដោយប្រដាប់អាវុធមកលើបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា ក្នុងនោះរួមទាំងការប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធាផងដែរ។ ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដូច្នេះក៏ព្រោះមានអ្នកជាតិនិយមថៃប្រកាសថាប្រាសាទតាមាន់ធំជារបស់ថៃ និងគ្រោងលើកគ្នាឡើងមកច្រៀងចំរៀងជាតិនៅលើនោះផង។ សម្រាប់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានរបៀបធ្វើការរបស់ខ្លួន និងក៏មិនចង់ឲ្យមានសង្គ្រាមផ្ទុះឡើងដែរ ដោយហេតុថាសង្គ្រាមបង្កការលំបាកដល់ប្រជាជន និងកងទ័ព។
ក្រុមមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ពួកគេមិនមែនជាគណបក្សជ្រុលនិយមទេ និងថា សម្ព័ន្ធគណបក្សរបស់ពួកគេអាចផ្តួលគណបក្សកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃដោយមធ្យោបាយបោះឆ្នោត។ ការលើកឡើងរបស់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដូច្នេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីសម្ពោធទីស្នាក់ការគណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរកាលពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនៅខេត្តកំពត។
ការសិក្សាហ្សែនប្រភេទសត្វដំរីអាស៊ីនៅភាគខាងជើងប្រទេសកម្ពុជាបង្ហាញថា ចំនួនសត្វដំរីអាស៊ីនៅកម្ពុជាបានកើនឡើង និងមានទំហំធំ រឹងមាំជាងកាលពីមុន។ នេះបើតាមលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកជំនាញនៃក្រុមអភិរក្សសត្វ និងរុក្ខជាតិ Fauna & Flora conservation ចេញផ្សាយថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៣ មីនា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការសិក្សាពីកំណើនសត្វដំរីនៅភាគខាងជើងប្រទេសកម្ពុជានេះ គឺជាក្តីសង្ឃឹមរបស់ប្រភេទសត្វជិតផុតពូជដែលអាចងើបឡើងវិញបន្តិចម្តងៗ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចចុងក្រោយឲ្យក្រុមហ៊ុន EnerCam Resource បន្តគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍បូមយកប្រេង និងឧស្ម័នលើច្រាំងសមុទ្រប្លុក៨ (Block VII) ក្នុងបាសាំងកំពង់សោម ស្ថិតក្នុងខេត្តភាគនិរតីប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើតាមសម្តីរបស់នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Angkor Resource ដែលជាក្រុមហ៊ុនមេ ចុះផ្សាយដោយគេហទំព័រ Offshore Technology នាថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥។ តាមនាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Angkor Resource រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្តល់កិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយក្រុមហ៊ុន EnerCam Resource រយៈពេល៣០ឆ្នាំ។
អាជីវករនិងអ្នកប្រកបរបរសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធមួយចំនួន បានថ្លែងពីផលវិបាកនៃការរកប្រាក់ចំណូលដែលបន្តថយចុះ ខណៈពួកគេកំពុងបន្តជាប់បំណុលធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ហៅកាត់ថា IDEA លោក វន់ ពៅ ប្រាប់វីអូអេនាពេលថ្មីៗនេះថា អ្នករកស៊ីក្នុងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធបាននិងកំពុងប្រឈមមុខនឹងការធ្លាក់ប្រាក់ចំណូលយ៉ាងគំហុក ហើយអ្នកខ្លះបានបាត់បង់មុខរបរ ដូចជាអ្នកលក់ដូរនៅជុំវិញបរិវេណមន្ទីរពេទ្យ និងនៅតាមទីកន្លែងមួយចំនួនទៀត គ្រាដែលអាជ្ញាធររៀបចំទីតាំងទាំងអស់នោះឲ្យមានសណ្តាប់ធ្នាប់ប្រសើរជាងមុន។
សហជីពកម្មករមួយចំនួន រកឃើញថា ថ្វីត្បិតតែកម្ពុជាមានច្បាប់ស្ដីពីកិច្ចការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ ដែលតម្រូវឱ្យក្រុមហ៊ុន និងសហគ្រាសនានាទទួលយកជនពិការចូលធ្វើការក្តី ក៏បច្ចុប្បន្ននៅតាមរោងចក្រ និងសហគ្រាសជាច្រើនគឺមានជនពិការធ្វើការចំនួនតិចតួចនៅឡើយ។ បញ្ហានេះធ្វើឱ្យជនពិការជាច្រើន នៅតែគ្មានការងារធ្វើ ហើយខ្លះបានដើរសុំទាន ខ្លះច្រៀងនៅតាមចិញ្ចឹមផ្លូវ និងខ្លះទៀតត្រូវរស់នៅគ្មានទី ជម្រកសមរម្យ គ្មានប្រាក់កម្រៃប្រចាំថ្ងៃនិងគ្មានអាហារទទួលទានគ្រប់គ្រាន់ជាដើម។
ក្រសួងការងារថៃបានប្រកាសលើកលែងយកថ្លៃវាយត្រាលើឯកសារចេញក្រៅប្រទេស របស់ពលករបរទេស ចំនួនបីសញ្ជាតិ រួមមាន កម្ពុជា ឡាវ (Lao) និងមីយ៉ាន់ម៉ា (Myanmar) ក្នុងទេសកាលបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយរបស់ពលករបរទេស។ តែយ៉ាងណា ពលករខ្មែរ នៅតែបារម្ភពីការយកថ្លៃលើឯកសាររបស់អាជ្ញាធរខ្មែរទៅវិញ និងការកកស្ទះនៅច្រកទ្វារព្រំដែន ដោយសារភាពយឺតយ៉ាវរបស់អាជ្ញាធរ ក្នុងការបំពេញឯកសារ។
ការវិវត្តន៍ចុងក្រោយនៃទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងចិន (China) លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ គឺភាគីនៃប្រទេសទាំងពីរបានសហការគ្នាសាងសង់គម្រោងសួនឧស្សាហកម្ម សេ០១ (C-01) របស់ក្រសួងការពារជាតិនៅខេត្តកណ្ដាល។ អ្នកឃ្លាំមើលថា គម្រោងសួនឧស្សាហកម្មនេះនឹងធ្វើឱ្យអនុញ្ញាតចិនកាន់តែមានឥទ្ធិពលនៅកម្ពុជា និងជាឈ្នាន់បម្រើសន្តិសុខឱ្យក្រុមគ្រួសារត្រកូល ហ៊ុន និងមហិច្ឆតាវាតទីភូមិសាស្ត្រនយោបាយចិននៅក្នុងតំបន់។
ការចូលរួមចំណែកការពារព្រៃឈើនៅកម្ពុជាត្រូវបានគេចាត់ទុក ជាបេសកកម្មមួយដ៏លំបាក និងអាចប្រឈមគ្រោះថ្នាក់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី នៅតែមានមនុស្សមួយចំនួនបន្តស្ម័គ្រចិត្តតស៊ូធ្វើការងារមួយនេះដោយមិនរុញរា។ លោក ពេជ្រ សារឿន ប្រធានសហគមន៍ព្រៃឈើ ឈើទាលព្រឹស បានបង្ហាញអារម្មណ៍តូចចិត្តដែលបានបរាជ័យក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកនៅតែប្ដេជ្ញាចិត្តថា ដរាបណាព្រៃឈើនៅតែមាន លោកនៅតែបន្តការពាររហូតដល់ជីវិតចុងក្រោយ ៕
នៅថ្ងៃទី១៤ មីនា សាលាឧទ្ធរណ៍បើកសវនាការរបស់ទណ្ឌិត ស្រី ស៊ីណា ជាលើកទី១ លើបណ្ដឹងពីបទឃាតកម្ម និងការប្រើប្រាស់អាវុធដោយគ្មានការអនុញ្ញាត។ តែគ្រួសារជនរងគ្រោះបានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី១៣ មីនាថា ពួកគេមានក្តីបារម្ភចំពោះការប្រែប្រួលតិចតួចលើរឿងក្តីមួយនេះ និងសង្ឃឹមថា សាលាឧទ្ធរណ៍នៅតែបន្តសម្រេចតម្កល់សាលក្រមកាត់ទោសរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញដដែល។ គួររម្លឹកថា អតីតឧកញ៉ាស្រី ស៊ីណាត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៧ មិថុនា បន្ទាប់ពីបានព្យាយាមរត់គេចពីកន្លែងប្រព្រឹត្តអំពើឃាតកម្មបាញ់សម្លាប់គូដណ្តឹង ២នាក់ គឺលោកឡុង លីសុង អាយុ២៧ឆ្នាំ និងកញ្ញាឃិន កញ្ចនា អាយុ២៦ឆ្នាំ ខណៈមនុស្ស ២នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួសនៅខណ្ឌច្បារអំពៅ រាជធានីភ្នំពេញ។
ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឈើខេត្តកំពង់ស្ពឺស្នើឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជួយទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើក្នុងឧទ្យានជាតិជួរភ្នំក្រវាញកណ្ដាល នៅចំណុចខ្នងផ្សារ និងខ្នងក្រពើ ដែលជាកន្លែងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរបោះតង់កម្សាន្ត និងថតរូបគយគន់ទេសភាព។ សំណើនេះធ្វើឡើង ក្រោយពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះ ចុះទៅតំបន់នោះដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍វិស័យទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។
ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន ព្រមបង់ប្រាក់ឱ្យទៅគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែនកម្ពុជា តាមលទ្ធភាព ក្រោយពីសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានបង្គាប់ឱ្យលោក និងសកម្មជនពីរនាក់ទៀត ត្រូវសងការខូចខាត ចំនួន ១០ម៉ឺនដុល្លារក្នុងរយៈពេលត្រឹម១ខែ។ អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ថា ការដែលលោក រ៉ុង ឈុន ព្រមបង់ប្រាក់ឱ្យទៅតុលាការនេះ ពុំមែនជារបៀបធ្វើនយោបាយយូរអង្វែងនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ លោកនឹងត្រូវជួបបញ្ហាជាច្រើនទៀត ព្រោះករណីនេះ ពុំមែនជាការអនុវត្តច្បាប់នោះទេ គឺជារឿងនយោបាយ។
មតិអ្នកអាន