អង្គការចំនួន១៥ ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងសាសនាមកពីគ្រប់ទិសទីក្នុងពិភពលោក បានប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅថ្ងៃនេះនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីចាប់ផ្ដើមយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយការកសាងសន្តិភាព ក្នុងចំណោមអ្នកកាន់សាសនាគ្រប់ប្រភេទ។
ដោយ ម៉ម មុនីរតន៍
2014-02-01
RFA
ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង
យុទ្ធនាការនេះ សម្រេចជ្រើសរើសយកខែកុម្ភៈ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីជួបជុំបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងរវាងសាសនានីមួយៗ ជាពិសេស ដើម្បីកាត់កាត់បន្ថយគម្លាតការយល់ខុស ដែលនាំឲ្យកើតហិង្សាផ្ដើមចេញពីជំនឿចំពោះអ្នកប្រតិបត្តិសាសនានេះ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលមានបេសកកម្មប្រឆាំងអំពើហិង្សានៅកម្ពុជា មួយចំនួន ចាត់ទុកថា ការជួបជុំគ្នាដែលមានលក្ខណៈជាអន្តរសាសនានេះ គឺជាផ្នែកមួយអាចផ្ដល់សេចក្ដីសុខ និងភាពស្ងប់ផ្លូវចិត្ត ហើយលើសពីនេះ ថែមទាំងជាសារជួយរំលឹកដល់អ្នកនយោបាយ ព្រមទាំងអ្នកតាក់តែងគោលនយោបាយ ឲ្យធ្វើសេចក្ដីសម្រេចមួយដោយតម្កល់សេចក្ដីសុខនៅក្នុងសង្គម និងប្រឆាំងហិង្សាជាចម្បង។
នាយិកាប្រតិបត្តិនៃអង្គការក្រុមការងារដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់ កញ្ញា ស្រី សុធាវី ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១ កុម្ភៈ ថា អ្វីដែលសង្គមស៊ីវិលជ្រើសរើសយកការជួបជុំបែបសាសនានេះឡើង ដោយហេតុថា គឺដើម្បីបង្ហាញសារដល់អ្នកដែលមាននិន្នាការសាសនាដោយឡែកពីគ្នា ប៉ុន្តែពួកគេអាចខិតជិតចូលគ្នា ហើយប្រកៀកស្មា ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួម។ ជាងនេះទៀត តាមយន្តការនេះ ជឿថាក៏ជាផ្នែកមួយជួយក្រើនរំលឹកដល់អ្នករៀបចំគោលនយោបាយ និងជាពិសេសអ្នកនយោបាយ គប្បីពង្រឹងសាមគ្គីភាពជាធ្លុងមួយ ដើម្បីស្ថិរភាព និងភាពសុខសាន្តនៅក្នុងសង្គមថែមទៀតផង៖ «នៅក្នុងសកម្មភាពនេះ វាមិនផ្ទាល់អ្វីជាលក្ខណៈផ្ទាល់ទេ នៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹង។ ប៉ុន្តែ វាលក្ខណៈប្រយោលក្នុងការផ្ដល់ក្នុងការយល់ដឹង ស្វែងយល់ពីគ្នាទៅវិញទៅមក អំពីមនុស្សជាតិ អំពីសាសនា។ ហើយអំពីធ្វើម៉េច ដែលមនុស្សម្នាក់ៗហ្នឹងអាចស្វែងយល់ពីសាសនានីមួយៗ ហើយអាចនៅក្នុងសហគមន៍ ហើយសង្គមមួយដែលជាជនដែលល្អ»។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០ កិច្ចប្រជុំមួយនៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ បានសម្រេចយកសប្ដាហ៍ទីមួយនៃខែកុម្ភៈ ដើម្បីជួបជុំជាសកលសម្រាប់សុខដុមរមនាពិភពលោក ដែលផ្ដោតសំខាន់លើចម្រុះសាសនា ឬអន្តរសាសនាគ្រប់វិស័យ។ ផ្ដើមចេញពីបញ្ហានេះហើយ ទើបអង្គការចំនួន១៥ ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងសាសនានៅកម្ពុជា កំណត់សប្ដាហ៍ទីមួយនៃខែកុម្ភៈ បារម្ភពិធីនេះដែរ។
ដោយឡែកសម្រាប់ប្រធានបទនៅឆ្នាំនេះនៅកម្ពុជា គឺកំណត់យកការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជំនឿសាសនាដើម្បីចិរភាព។ ក្នុងនោះ មានព្រះពុទ្ធសាសនា ឥស្លាមសាសនា និងគ្រិស្តសាសនា។ សកម្មភាពនេះ ក្រៅពីបង្កើតកម្មវិធីអប់រំ និងបំផុសសំណួរលើកហេតុផលពីសាសនាហើយ។ ទន្ទឹងនឹងនេះ ថែមទាំងជំរុញឲ្យមានយុទ្ធនាការដាំដើមឈើ និងធ្វើទស្សនកិច្ច ព្រមទាំងផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍រវាងសាសនាមួយ ទៅសាសនាមួយផ្សេងទៀត។ ដោយឡែក យុទ្ធនាការឆ្នាំនេះមានអ្នកចូលរួមប្រមាណជាង ១០០នាក់។
អនុប្រធានរដ្ឋបាល និងហិរញ្ញវត្ថុនៃពុទ្ធិកសកលវិទ្យាល័យ ព្រះសីហនុរាជ ព្រះតេជព្រះគុណ អឿន សំអាត មានថេរដីកាថា នេះជាមធ្យោបាយដើម្បីកាត់បន្ថយគម្លាតរវាងការយល់ខុសពីសាសនាមួយ ទៅសាសនាមួយផ្សេងទៀត ហើយបង្កជាហិង្សាឡើង។ ព្រះអង្គបន្តថា យុទ្ធនាការនេះមិនត្រឹមតែបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងពីសាសនាមួយ ទៅសាសនាមួយទៀតប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជួយជាស្មារតីដល់អ្នកនយោបាយទៀតផង ហើយក៏ជាវិធីជួយឲ្យសង្គមទទួលបានសុខសន្តិភាព៖ «ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ គឺត្រូវការសុខសន្តិភាពផ្នែកផ្លូវចិត្ត បន្ទាប់អំពីសង្កត់សង្កិននៅក្នុងសង្គម ដែលបញ្ចប់ដោយសង្គ្រាម ហើយយើងត្រូវការសន្តិភាពផ្នែកផ្លូវចិត្ត»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការយល់ខុស និងប្រកាន់សាសនាក្នុងពេលកន្លងមកនេះ ហិង្សាបានផ្ទុះឡើងរវាងអ្នកកាន់សាសនាព្រះពុទ្ធ និងអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាម នៅប្រទេសភូមា។ មួយវិញទៀត ហិង្សាប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ បានកើតឡើងដែរនៅប្រទេសបង់ក្លាដេស។
គ្រូគង្វាលបេសកកម្មនៃសាសនាគ្រិស្ត លោក ហេង សុទ្ធថា ឲ្យដឹងថា សាសនា គឺជាចំណុចប្រសព្វនៃជំនឿរបស់មនុស្សលោក។ ហេតុនេះ លោកថា បើអ្នកមានជំនឿលើសាសនាអាចយកចំណុចនេះ ដើម្បីបង្កើតបញ្ហា នោះភាពសុខសាន្តនៅក្នុងសង្គមនឹងពុំអាចកើតមានបានឡើយ។ ក្នុងន័យនេះ លោកបញ្ជាក់ថា ការជួបជុំរវាងអ្នកដឹកនាំនៃអន្តរសាសនានៅពេលនេះ នឹងជាមធ្យោបាយដ៏ប្រសើរថែមទៀត ដល់ការសម្រេចចិត្តរបស់អ្នករៀបចំគោលនយោបាយ៖ «តែងតែមានគំនិតផ្សេងៗគ្នាអំពីអ្វីដែលគេជឿ និងអំពីគណបក្សដែលគេកាន់នៅក្នុងហ្នឹង។ ប៉ុន្តែ បើសិនណាបើគេអ្នកទាំងអស់គ្នាយល់អំពីគ្នាដូចជាអ្វី ដែលយើងរួមគ្នា ហើយពិភាក្សាគ្នានៅថ្ងៃនេះ ក៏អាចជួយពីភាពប៉ះពាល់ដល់សង្គមជាតិយើងដែរ»។
កាលពីដើមទសវត្សទី៩០ សម្ដេចព្រះមហាឃោសនន្ត ព្រះអង្គធ្លាប់បានដឹកនាំព្រះសង្ឃ និងសាសនិកអន្តរសាសនាជាច្រើនជាតិសាសន៍ ដើម្បីអំពាវនាវឲ្យមានសុខសន្តិភាព។ កាលណោះ ប្រទេសកម្ពុជា កំពុងប្រឈមការបង្ហូរឈាមប្រដាប់អាវុធ ដែលមានភាគីជម្លោះផ្ទៃក្នុងជាច្រើនបក្ស ហើយនាំឲ្យប្រទេសធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ ក្រោយៗមកទៀត យុទ្ធនាការប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ បានផ្ដួចផ្ដើមឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងន័យដើម្បីស្ថិរភាពសង្គម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
- ពលរដ្ឋនិងព្រះសង្ឃជាង១០០នាក់និងអង្គធ្វើពិធីបួងសួងសុំឲ្យដោះលែងមនុស្ស២៣នាក់
- អ្នករាយការណ៍ពិសេសអ.ស.ប.ខាងសិទ្ធិសេរីភាពនឹងមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាចាប់ពីថ្ងៃ៥
- CCHR៖ កម្ពុជាជាប្រទេសដែលគ្រោះថ្នាក់ក្នុងការធ្វើជាអ្នកដឹកនាំសហជីព
- CCHRនិងសហភាពការងារស្នើក្រសួងមហាផ្ទៃអនុញ្ញាតឲ្យចូលជួបមនុស្ស៧នាក់
- អង្គការសមាគមជិត២០០បន្តដាក់ញត្តិទាមទារដោះលែងមនុស្ស២៣នាក់
- មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលប្រាប់អ.ស.ប.ថាកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិមនុស្សពេញលេញ
- សមាគមអ្នកកាសែតស្នើឲ្យសមត្ថកិច្ចបញ្ឈប់ការប្រើហិង្សាលើអ្នកសារព័ត៌មាន
- CCHR៖ តើអ្វីទៅជា ប្រទេសកម្ពុជាឋិតក្រោមការពិនិត្យជាសាកលតាមពេលវេលាកំណត់?
- អង្គការអន្តរជាតិចាត់ថ្នាក់កម្ពុជាជាប្រទេសគ្មានសេរីភាព
Dans le bouddhisme, on doit combattre en priorité trois défauts. Le premier défaut est lié aux actions du corps. Le deuxième défaut est lié à celles du mental. Le troisième défaut est lié à celles de la parole. Les ambitions du bouddhisme sont plus vastes que cela. Mais, pour commencer, on nous demande de nous limiter à ces trois défauts majeurs.
Premièrement, on doit combattre : rāga = le désir passionné, enragé. J’ai mis deux adjectifs car je n’ai pas trouvé de mot français pour traduire ce que nous cherchons à combattre. Il s’agit d’un défaut qui est lié à l’empire des sens. On parle parfois de l’autre aspect : lobha = la convoitise ou l’accaparement. Vous lui donnez la main, il vous arrache le bras.
Deuxièmement, on doit combattre notre tendance à accuser, à condamner, à critiquer, à sous-estimer. Bref, il s’agit du désir d’être le nombril du monde. On a raison. Les autres ont tort. Dosa = accusation, faute. Il s’agit d’un défaut courant, qui apparaît dès que les gens sont en groupe. Certains traducteurs pensent que ce mot veut dire : haine. Mais non !
Troisièmement, on doit s’interdire les mots inadmissibles, au moment de la colère. On appelle ce phénomène : moha. En français, on dit : la moutarde ou la mouche. Quand la moutarde monte au nez, on risque de se déchaîner verbalement. Les autres se demandent : quelle mouche l’a piqué ?
On dit que « lobha ou rāga » est une petite faute mais difficile à réparer, que l’accusation est une grande faute mais facile à réparer et que la parole indécente est une très grande faute, très très difficile à réparer.