Mon, 4 May 2015
Bennett Murray
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍
ភ្នំពេញៈ ខណៈទំនាក់ទំនងដែលគេឃើញច្បាស់រវាងលោក សមរង្ស៊ី និងលោក ហ៊ុនសែន កាន់តែល្អប្រសើរ តើមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងត្រូវបានល្បួងឱ្យចូលក្នុងអន្ទាក់ឬ?
នៅពេលដែលមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង លោក សមរង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា អនុប្រធាន ធ្វើសេចក្តីសម្រេចមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងគូប្រជែងដែលមានឈ្មោះអសោចនោះ អ្នកទាំងពីរមិនធ្វើសកម្មភាពទាំងងងឹតងងុលទេ។
ការធ្លាក់ចុះនូវប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និងព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តមរណឫទ្ធិបន្ទាប់ពីបានសហការជាមួយនឹងគណបក្សកាន់អំណាច បានក្លាយជារឿងនិទានមួយ ចំពោះគណបក្សប្រឆាំង ដែលត្រូវបានរៀបរាប់ឡើង នៅពេលគិតពីការសម្រុះសម្រួលផ្លូវនយោបាយ។
ទោះបីជាមានរឿងនិទានដែលជាការព្រមាននេះ ការប្រឆាំងពីក្រុមក្បាលរឹងរបស់លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងច្រើនជាងពីរទសវត្សរ៍ដ៏ជូរចត់ក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានសម្រេចចិត្តលេងល្បែងផ្អែកលើការសម្រុះសម្រួលជាមួយនឹងគូប្រជែងរបស់គាត់។
ក្នុងការដឹកនាំកម្ពុជារយៈពេល ៣០ ឆ្នាំលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ជាញឹកញាប់បានប្រើយុទ្ធសាស្រ្តលួងលោម ឬវាយប្រហារមកលើសត្រូវរបស់ខ្លួន តាមករណីចាំបាច់។
ការបង្ហាញពីឯកភាពយ៉ាងឆាប់ ដោយអ្នកអត្ថាធិប្បាយនិយាយនៃ «ទំព័រថ្មី» និង«ការវិវត្តន៍» របស់នយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានបញ្ចប់ ដោយគូប្រជែងត្រូវបានគេធ្វើឲ្យលែងមានប្រសិទ្ធភាព។
ហើយសញ្ញានៃការសម្រុះសម្រួលនាបច្ចុប្បន្នក្រោម «វប្បធម៌សន្ទនា» បានត្រឹមតែធ្វើឲ្យភ្លើងផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាន់តែឆេះរោលប៉ុណ្ណោះ ដែលមានគំនិតខ្វែងគ្នារួចហើយ ដោយសារតែការឯកភាពរបស់លោក សម រង្ស៊ី ចំពោះច្បាប់បោះឆ្នោតដ៏ចម្រូងចម្រាសដែលក្រុមអ្នករិះគន់បានចោទថា បានធ្វើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចុះខ្សោយ។
លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគ និងអ្នកជំរុញគណបក្សមូលដ្ឋាន បានថ្លែងថា៖ «វាមិនមែនជាវប្បធម៌សន្ទនាថ្មីទេ ប៉ុន្តែពួកគេបានប្រើពាក្យផ្សេងទេ»។ ដោយលោកបានបន្ថែមថា ពាក្យនេះ ដែលធ្លាប់បានប្រើអំឡុងពេលទំនាក់ទំនងមុនជាមួយនឹងលោក សមរង្ស៊ី គឺរំឭកដល់ការស្នើឲ្យមានឯកភាពជាតិ ក្នុងសម័យមុនៗ ក្រោមលោក ហ៊ុនសែន។
ការសម្រុះសម្រួលចុងក្រោយរបស់ព្រះអង្គ រណឫទ្ធិជាមួយនឹងគណបក្សកាន់អំណាច បានកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ បន្ទាប់ពីមានការជាប់គាំងនយោបាយរយៈពេល ១១ ខែ ក្រោយការបោះឆ្នោត ២០០៣។ ទោះបីជា គណបក្ស ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចបានបង្កើត «សម្ព័ន្ធអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ» ជាមួយគណបក្ស សមរង្ស៊ីដើម្បីប្រកួតប្រជែងនឹងគណបក្សប្រជាជន ក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែ ទីបំផុតសម្តេចក្រុមព្រះ រណឫទ្ធិ បានចូលរួមក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ទាត់លោក សម រង្ស៊ី ចោល។
កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៤ មានការសម្រុះសម្រួលយ៉ាងច្បាស់ ដោយព្រះអង្គម្ចាស់បានលើកកែវស្រាសំប៉ាញជាមួយនឹងលោក ហ៊ុនសែន និងលោក ជា ស៊ីម ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ក្នុងពិធីខួបលើកទី ៥៣ របស់គណបក្សប្រជាជន ខណៈដែលមេដឹកនាំហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ក្នុងរដ្ឋាភិបាល។
រដ្ឋាភិបាលចម្រុះ បានបែកបាក់គ្នាបន្ទាប់ពីមានការធ្វើវិសោធនកម្មលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ២០០៦ ដែលបានកាត់បន្ថយចំនួនភាគច្រើន ពីរភាគបី ដែលត្រូវការដើម្បីរដ្ឋាភិបាលមកត្រឹម ៥០ បូក ១។ ក្រោយមក ឥទិ្ធពលរបស់គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច បានធ្លាក់ចុះដល់ចំណុចដែលគណបក្សនេះគ្មានអាសនៈមួយសោះក្នុងរដ្ឋសភា នៅឆ្នាំ ២០១៣។
ការផ្សះផ្សាថ្មីបំផុតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាមួយនឹងគូប្រជែងរបស់ខ្លួន បានធ្វើឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ នៅពេលលោក សម រង្ស៊ី បានវិលត្រឡប់មកប្រទេសវិញ នៅខែកុម្ភៈ បន្ទាប់ពីបាននិរទេសខ្លួនឯងនៅបារាំងអស់រយៈពេល ១ ឆ្នាំ។ មុនពេលវិលមកប្រទេសកម្ពុជាវិញ លោក សមរង្ស៊ី បានសរសេរលិខិតសុំការអភ័យទោសពីលោក ហ៊ុនសែន និងព្រះអង្គម្ចាស់ រណឫទ្ធិ ចំពោះការអត្ថាធិប្បាយ «បរិហារកេរ្តិ៍» ដែលគាត់ត្រូវបានគេកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ១៨ ខែដោយកំបាំងមុខ។
រដ្ឋាភិបាលបានឆ្លើយតប ដោយការលើកលែងទោសចំពោះលោក សម រង្ស៊ី ហើយបានដោះលែងមេដឹកនាំប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលជាច្រើននាក់ ពីពន្ធនាគារ។ ការសន្យាក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងផងដែរ ដើម្បីពិនិត្យឡើងវិញលើច្បាប់បរិហារកេរ្តិ៍ ដែលបានយកមកផ្តន្ទាទោសពួកគេ។
«វប្បធម៌សន្ទនា» ថ្មីនេះ ត្រូវបានកោតសរសើរទាំងឥស្សរជនរដ្ឋាភិបាល និងឥស្សរជនគណបក្សប្រឆាំង ដូចគ្នា ក្នុងនោះរួមមានលោក សម រង្ស៊ី ផងដែរ ខណៈពេលដែលអ្នកសង្កេតការណ៍បានសាទរចំពោះអ្វីដែលពួកគេគិតថាជាការផ្លាស់ប្តូរពិតប្រាកដ។
ប៉ុន្តែ ទោះបីជាមានការប្រកាសក្តែងៗក៏ដោយ ការផ្សះផ្សានៅដើមឆ្នាំ ២០០៦ បានក្លាយជារឿងមិនច្បាស់លាស់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនយោបាយកម្ពុជា។
លោក Sebastian Strangio អ្នកនិពន្ធសៀវភៅ កម្ពុជារបស់ ហ៊ុន សែន និងជាអតីតការីនិពន្ធកាសែត ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បានឲ្យដឹងតាមអ៊ីមែលថា៖ «មិនយូរទេ ដែលការប្រយុទ្ធគ្នាបានចាប់ផ្តើមឡើងវិញ ហើយបួនឆ្នាំក្រោយមកលោក សម រង្ស៊ី បានមកទីក្រុងប៉ារីសវិញ ដោយមានការកាត់ទោសថ្មីលើឈ្មោះរបស់លោក»។
លោក សម រង្ស៊ី បានច្រានចោលការប្រៀបធៀបគ្នារវាងព្រឹតិ្តការណ៍ឆ្នាំ ២០០៦ និងបច្ចុប្បន្ន ដោយអះអាងថា ការផ្លាស់ប្តូរខ្យល់នយោបាយ បានបង្កើតមូលដ្ឋានកាន់តែល្អសម្រាប់ការផ្សះផ្សា។ លោក សម រង្ស៊ី បានឲ្យដឹងតាមអ៊ីមែលថា៖ «ជាលើកដំបូងពុំធ្លាប់មានពីមុនមក មានគណបក្សប្រឆាំងបែបប្រជាធិបតេយ្យដែលរួបរួមគ្នា (និងរឹងមាំ) នៅក្នុងរដ្ឋសភាដែលមានតំណាងនៃគណបក្សពីរ។
តុល្យភាពថ្មីនៃអំណាចគឺល្អប្រសើរចំពោះការសន្ទនាពិតប្រាកដ»។
លោកបានបន្ថែមថា ការខ្វែងគំនិតគ្នាក្នុងគណបក្សប្រឆាំង នឹងត្រូវបានដោះស្រាយដោយការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ ២០១៧។
លោក កែម ឡី បានរៀបរាប់ពីយុទ្ធសាស្រ្តរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថាជា «អន្ទាក់» ដែលធ្វើឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ស្ងប់ចិត្ត ថា គាត់កំពុងមានវឌ្ឍនភាពជាបុរសរដ្ឋម្នាក់។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «នៅពេលដែល [លោក ហ៊ុនសែន] បញ្ចប់ហើយគាត់ឈ្នះដោយប្រើវិធីសាស្រ្តនេះ គាត់នឹងទាត់គាត់ចោល»។
លោក សួស យ៉ារ៉ា អ្នកនាំពាក្យ និងជាតំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រជាជនបានថ្លែងថា អនាគតនៃ «វប្បធម៌សន្ទនា» ពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងថា តើលោក សមរង្ស៊ី អាច «គ្រប់គ្រងមនុស្សរបស់ខ្លួនបាន ឬយ៉ាងណា?»។
លោក យ៉ារ៉ា បានបន្ថែមថា៖ «បរិយាកាសនយោបាយកម្ពុជាជាទូទៅផ្អែកលើបុគ្គល ដែលសម្រេចចិត្ត ដោយជាមាត់របស់ពួកគេ វាមិនត្រូវបានសម្រេចតាមគោលការណ៍របស់គណបក្សទេ»។
ខណៈដែលលោក Strangio បានថ្លែងថា ការផ្សះផ្សា គឺប្រហែលជា «ការឈប់ប្រយុទ្ធជាយុទ្ធសាស្ត្រ»។
លោកបានបន្ថែមថា កិច្ចប្រជុំកាលពីសប្តាហ៍មុន នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ ដែលលោក ហ៊ុនសែន បានទទួលស្គាល់ចំពោះលោក សមរង្ស៊ី ថាគណបក្សប្រឆាំងអាចឈ្នះនៅថ្ងៃណាមួយ គឺពុំធ្លាប់មានពីមុនមកទេ។
លោក Strangioបានបន្ថែមថា៖ «ក្នុងប្រទេសមួយ ដែលការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាលជាទូទៅកើតឡើងដោយមានការធ្វើបន្សុទ្ធកម្មលើរបបចាស់ដោយប្រើហិង្សា គេអាចមើលឃើញសេចក្តីអធិប្បាយរបស់លោកហ៊ុន សែន ជាការបង្ហាញថា លោកកំពុងគិតពីអន្តរកាលរបស់លោក ហើយបើកចំហចំពោះគំនិតនៃការផ្លាស់ប្តូរដែលបានចរចាប្រកបដោយសន្តិវិធី ប្រសិនបើគាត់ចាញ់ឆ្នោត»។
លោកបន្តថា៖ «ដូចគ្នាដែរទាំងអស់នេះអាចជាស្រទាប់មួយទៀតនៃល្ខោនជីវិតនយោបាយកម្ពុជា»៕
TK/រាយការណ៍បន្ថែមៈ David Boyle
នេះគ្រាន់តែជាល្បែងបោកបញ្ឆោតរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ត្រៀមទប់ទល់គឺជាការល្អ!!!