ដោយ អ៊ុំ រង្សី
2015-10-10
RFA
ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង
ទំនិញដែលពលរដ្ឋទិញសម្រាប់ប្រើក្នុងពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ក្នុងផ្សារទំនើបមួយ នារាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៩ តុលា ឆ្នាំ២០១៥។ RFA/Chanthuna
ជារៀងរាល់ឆ្នាំគេសង្កេតឃើញថា នៅអំឡុងពេលមានពិធីបុណ្យប្រពៃណីសំខាន់ៗម្តងៗ ដូចជាពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌប្រពៃណីខ្មែរ ទំនិញមួយចំនួននៅលើទីផ្សារឡើងថ្លៃខុសពីធម្មតា ហើយនៅឆ្នាំនេះក៏មិនខុសពីឆ្នាំមុនៗដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋចង់ឃើញស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ចាត់វិធានការទប់ស្កាត់បញ្ហាទំនិញឡើងថ្លៃនេះ។
ប្រជាពលរដ្ឋទាំងរាជធានីភ្នំពេញ ទាំងតាមបណ្ដាខេត្ត ត្អូញត្អែរដូចៗគ្នាថា ការឡើងថ្លៃទំនិញខ្ពស់មួយទ្វេជាពីរនៅលើទីផ្សារ ខណៈមានបុណ្យទានធំៗម្តងៗ មិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់ការផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃប៉ុណ្ណោះទេ។ ករណីនេះក៏បានរាំងស្ទះលើការចំណាយទៅលេងស្រុកកំណើតជួបជុំក្រុមគ្រួសារ ឬបងប្អូនសាច់ញាតិរៀងៗខ្លួនផងដែរ៖ «ផ្ដើមដោយសំឡេងអាជីវករ និងអ្នកទិញតថ្លៃទំនិញ»។
ជាអាជីវករលក់អីវ៉ាន់ចាប់ហួយ នៅម្ដុំផ្សារមាន់អាំង កញ្ញា លី ប៉ូ បានឲ្យដឹងថា ខណៈពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌខិតជិតមកដល់ កញ្ញាសង្កេតឃើញថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំទំនិញមួយចំនួនដូចជា មី ទឹកផ្លែឈើ មីសួ ស្ករស និងទឹកដោះគោ ព្រមទាំងមានទំនិញជាច្រើនទៀតឡើងថ្លៃខ្លាំង៖ «និយាយទៅទំនិញវាឡើងថ្លៃស្ទើរគ្រប់មុខតែម្ដង ដូចជាមី និងទឹកផ្លែឈើផ្សេងៗ ប៉ុន្តែឆ្នាំនេះឃើញឡើងណាស់ ឡើងជាងរាល់ឆ្នាំ យ៉ាប់លក់។ អ៊ីចឹងដល់ពេលឡើង ធុញថប់ក្នុងអារម្មណ៍គិតអីក៏មិនចេញដែរ»»។
ជាងនេះទៀត ស្ត្រីជាអាជីវករវ័យ ២៨ឆ្នាំរូបនេះ បានបន្តរអ៊ូរទាំថា ដោយសារទំនិញដែលនាំចូលមកលក់មានតម្លៃខ្ពស់កប់ពពកទើបធ្វើឲ្យការលក់ចេញបានចំណេញតិច។ កញ្ញាកត់សំគាល់ដែរថា ដោយសារតែទំនិញនៅលើទីផ្សារឡើងថ្លៃនៅអំឡុងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះ អ្នកទិញភាគច្រើនបានបង្វែរពីការទិញរបស់របរទៅស្រុកកំណើត ដោយងាកមកជូនជាលុយកាក់ទៅកាន់ក្រុមគ្រួសារ បងប្អូន និងសាច់ញាតិទៅវិញ៖ «ទំនិញដល់ពេលយកថ្លៃអ៊ីចឹងលក់អត់ចំណេញទេ ហើយអ្នកទិញគាត់ចេះតែស្រែកថាឡើងថ្លៃៗ ប៉ុន្តែយើងយល់ចិត្តគាត់ដែរ តែមិនដឹងធ្វើម៉េច បើគ្រប់អីវ៉ាន់ឡើងថ្លៃរហូត»។
ទាក់ទិនទៅនឹងការរអ៊ូរទាំពីទំនិញឡើងថ្លៃលក់មិនចំណេញនេះដែរ ស្ត្រីពាក់អាវផ្កាដៃវែង កឌុប ព្រមទាំងដៃទាំងសងខាងមានពាក់ស្រោមដៃផងនោះ អ្នកស្រី គីម ស្រស់ ជាអាជីវករលក់ត្រីនៅផ្សារទួលគោក បានត្អូញត្អែរដែរថា ជារឿងរាល់ឆ្នាំត្រីតែងឡើងថ្លៃនៅមុនភ្ជុំបិណ្ឌ។ អ្នកស្រីថា វាជារឿងធម្មតាទៅហើយសម្រាប់ស្រុកខ្មែររឿងទំនិញឡើងលឿន ហើយចុះថ្លៃយឺតនោះ។ មិនត្រឹមតែគ្រឿងហូបចុកប្រចាំថ្ងៃនោះទេដែលឡើងថ្លៃ សម្លៀកបំពាក់ និងរបស់របរប្រើប្រាស់ដទៃទៀតក៏ឡើងថ្លៃដូចគ្នាដែរ នៅពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌមកដល់។ នៅពេលដែលអ្នកទិញយល់ថា អ្នកលក់សប្បាយចិត្តនៅពេលដែលពួកគេលក់ទំនិញបានថ្លៃនោះ ស្ត្រីអាជីវករម្នាក់នេះបែរជាត្អូញត្អែរទៅវិញ។
កំពុងអង្គុយនៅក្នុងហាងលក់សំលៀកបំពាក់ កាបូប ស្បែកជើង ស្ត្រីវ័យ ៣៥ឆ្នាំ អ្នកស្រី សេង យូ អាជីវករផ្សារទួលសង្កែ បាននិយាយទាំងទឹកមុខស្រពាប់ស្រពោនថា ហាងលក់សំលៀកបំពាក់ទាំងពីរកន្លែងរបស់អ្នកស្រី ហាក់ដូចជាស្ងាត់ម៉ូយបើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំមុន ព្រោះទំនិញមានតម្លៃខ្ពស់។
ស្ត្រីជាអាជីវកររូបនេះ អំពាវនាវឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធកាត់បន្ថយការយកពន្ធទំនិញដើម្បីកុំអោយទំនិញចេះឡើងថ្លៃអត់ឈប់ឈរពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ៖ «សូមឲ្យរដ្ឋាភិបាលចុះពន្ធដូចឆ្នាំមុនៗ ទើបខ្ញុំយកមកលក់វាចំណេញខ្លះ បើឆ្នាំមុនពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌម្ដង លក់បាន ១លាន ទៅ ២លាន ដល់ពេលពន្ធថ្លៃអ៊ីចឹង ១លក់បានតែ ១០ម៉ឺន មិនចង់បានផង»។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ជាអាជីវករលក់សាច់គោនៅផ្សារដើមគ អ្នកស្រី សួង សុវណ្ណារ៉េត ក៏បានរៀបរាប់ និងត្អូញត្អែរដែរថា សាច់គោបានឡើងថ្លៃជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយសារតែទីផ្សារសាច់គោបច្ចុប្បន្នមិនសូវសំបូរ៖ «ដោយសារទំនិញឡើងថ្លៃ លំបាកក្នុងចិត្តណាស់ ពីមួយថ្ងៃៗ ណាមួយជំពាក់គេ លក់អត់ដាច់ផង»។
ដោយសារតែបញ្ហាទំនិញឡើងថ្លៃ មិនថាត្រី សាច់ នំចំណីនោះទេ អ្នកស្រី ណារី ដែលជាអ្នកមកទិញផ្លែឈើនៅផ្សារសាមគ្គី បានឲ្យដឹងដែរថា ផ្លែឈើមួយចំនួនក៏ឡើងថ្លៃដែរ ដូចជា សារី ក្រូច មៀន សាវម៉ាវ និងចេកជាដើម។ កត្តានេះ អ្នកស្រីថា មិនមែនតែអ្នកស្រីប៉ុណ្ណោះទេ អ្នកទិញមួយចំនួនបានទិញទំនិញក្នុងចំនួនតិចតែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីសន្សំសំចៃសម្រាប់ចំណាយយកទៅស្រុកកំណើត។
ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ លោក វីរៈ ដែលជានិស្សិតនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដែលទើបតែត្រឡប់មកពីទិញម្ហូបនៅក្នុងផ្សារសាមគ្គី បាននិយាយដែរថា ទំនិញនៅលើទីផ្សារឡើងថ្លៃឥតឈបឈរលោកថា អ្នកដែលរងទុក្ខវេទនាខ្លាំង គឺនិស្សិតមកពីខេត្ត ព្រោះត្រូវចំណាយសព្វគ្រប់បែបយ៉ាង។ លើសពីនេះ លោកបន្តថា ទំនិញចេះតែឡើងថ្លៃ តែប្រាក់ខែបានតិច មិនអាចគ្រប់គ្រាន់ថ្លៃឡាន និងត្រូវទុកលុយមួយចំនួនជូនដល់ឪពុកម្ដាយនោះឡើយ៖ «បើតាមខ្ញុំសង្កេតមើល ដូចត្រឡោកអ៊ីចឹង ពីមុខតម្លៃ ១០០រៀល។ ឥឡូវវិញ ឡើង ១.២០០ ទៅ ១.៥០០រៀល ហើយបើសាច់គោវិញ ឡើងដល់ជាង ៤ម៉ឺនរៀល ហើយតែបើយើងរអ៊ូ អ្នកលក់គាត់ថា គាត់យកថ្លៃមកដែរ»។
ទាក់ទិនទៅនឹងការរអ៊ូរទាំជុំវិញបញ្ហាទំនិញឡើងថ្លៃនេះ អ្នកស្រាវជ្រាវសង្គម លោក កែម ឡី ឲ្យដឹងថា មូលហេតុដែលធ្វើអោយទំនិញនៅលើទីផ្សារឡើងថ្លៃដោយសារតម្រូវការមនុស្សមានការកើនឡើង តែរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់ធានាបាននូវតម្លៃ ធានាផលិតផលកសិកម្ម និងធានាតម្លៃនៅលើទីផ្សារនៅឡើយ។
ជាងនេះទៀត អ្នកស្រាវជ្រាវសង្គមរូបនេះមានប្រសាសន៍បន្តថា អ្នកដែលប៉ះពាល់ដោយសារការឡើងថ្លៃទំនិញនេះ ភាគច្រើនជាអ្នកដែលមានចំណូលទាបតិចជាង ២ដុល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ ជាពិសេសប្រជាកសិករក្រីក្រ។ លោក កែម ឡី និយាយបន្តថា រដ្ឋាភិបាលគួរយកចិត្តទុកដាក់ពិនិត្យលើក្រុមហ៊ុនដែលនាំចូលទំនិញផ្ដាច់មុខ ព្រមទាំងត្រូវដាក់លក្ខខណ្ឌបែងចែកឲ្យបានច្បាស់លាស់៖ «រដ្ឋកុំដើរតួនាទីជាអ្នកលក់ផង ជាអ្នកទិញផង កុំមកដើរតួជាន់កអ្នកទិញ ត្រូវតែធានាទីផ្សារដែលមានការប្រកួតប្រជែងប្រកបដោយតម្លាភាព កុំឲ្យមានការនាំចូលទំនិញផ្ដាច់មុខ។ ឧទាហរណ៍ សាំងគាត់មាន ៤ ទៅ ១០ ក្រុមហ៊ុន វាមានក្រុមវា អ៊ីចឹងក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗអត់ហ៊ានមក ព្រោះវាកាងទុក ក្រុមហ៊ុននាំចូលទំនិញដូចជាច្រើនដែរ តែតម្លៃហ្នឹងនៅតែឡើងថ្លៃ ដូចនេះទាមទាររដ្ឋាភិបាលត្រូវដើរតួនាទីសម្របសម្រួលឲ្យបានត្រឹមត្រូវ»។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ខណៈមានពិធីបុណ្យបែបនេះ គេសង្កេតឃើញថា មិនមែនតែទំនិញនៅលើទីផ្សារដែលឡើងថ្លៃ តម្លៃឡានឈ្នួលកាន់តែឡើងខ្ពស់មួយទ្វេជាពីរ ទោះបីប្រេងសាំងមិនទាន់ចុះថ្លៃ។ ជាក់ស្ដែង កាលពីថ្ងៃទី២២ កញ្ញា កន្លងទៅ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសអំពាវនាវទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនប្រេងសាំង ឲ្យចុះថ្លៃបន្ថែមទៀត ក្នុងពេលដែលប្រេងលើពិភពលោកបានធ្លាក់ថ្លៃយូរថ្ងៃមកហើយ។ ជាងនេះទៀត លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានអំពាវនាវទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនឡានក្រុង និងឡានឈ្នួល កុំឲ្យឡើងថ្លៃ ពិសេសទំនិញនៅលើទីផ្សារនៅពេលបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ។
ផ្ទុយទៅវិញ ទាំងអាជីវករ ទាំងអ្នកទិញយល់ថា ការប្រកាស ការអំពាវនាវរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហាក់ដូចជាមិនមានប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយ។ ទាំងអាជីវករ ទាំងអ្នកទិញចង់ឃើញអាជ្ញាធរសមត្ថកិច្ចតាមដាន ហើយអនុវត្តនូវសិទ្ធិអំណាចរបស់ខ្លួនក្នុងការចុះទៅហាមឃាត់ការឡើងថ្លៃនានា នៅពេលបុណ្យទាន ដើម្បីកែប្រែទម្លាប់អាក្រក់នៅប្រទេសកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
- វត្តមួយក្នុងខេត្តព្រះវិហារខ្សត់ខ្សោយចង្ហាន់នៅរដូវកាន់បិណ្ឌ
- អាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុពង្រឹងសន្តិសុខនិងសេវាកម្មទេសចរណ៍ជូនពលរដ្ឋពេលបុណ្យភ្ជុំ
- បទវិភាគ៖ តើកម្ពុជាដល់ពេលធ្វើសមាហរណកម្មដៃគូពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកឬនៅ?
- ពលរដ្ឋខេត្តត្បូងឃ្មុំត្អូញត្អែរបញ្ហាតម្លៃជ័រកៅស៊ូកាន់តែចុះថោក
- ធនាគារពិភពលោកព្យាករថាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅកម្ពុជាថយចុះនៅឆ្នាំ២០១៥
- ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនឹងពិភាក្សារករូបមន្តតម្លៃលក់ប្រេងសាំងជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ
- ពិធីកាន់បិណ្ឌទី១មានពលរដ្ឋចូលរួមច្រើននៅតាមវត្តអារាមនារាជធានីភ្នំពេញ
- “ពលរដ្ឋកម្ពុជាមិនទាន់ទទួលបានផលចំណេញពីអត្រាធ្លាក់ចុះនៃភាពក្រីក្រ”
- ពលរដ្ឋខេត្តស្វាយរៀងស្នើឲ្យអាជ្ញាធរព្រំដែនបិទច្រករបៀងនៅឃុំទួលស្ដី