ដោយ ម៉ែន សុធីរ
2015-10-12
RFA
ពលរដ្ឋជនជាតិភាគតិចឡាវ ចូលរួមពិធីឆ្លងភ្ជុំបិណ្ឌនៅវត្តរស្មីសាមគ្គី សង្កាត់ស្ទឹងត្រែង ក្រុងស្ទឹងត្រែង ខេត្តស្ទឹងត្រែង នៅថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥។ RFA/Men Sothyr
ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង និងជនជាតិភាគតិចឡាវ មានជំនឿ និងប្រពៃណីដូចខ្មែរ ដូចជាបុណ្យកឋិន បុណ្យចេញវស្សា និងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ជាដើម។ ក្នុងរយៈពេលនៃពិធីកាន់បិណ្ឌនេះ គេសង្កេតឃើញជនជាតិដើមភាគតិច និងជនជាតិឡាវ ជាច្រើន បានប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះ ហើយពួកគេចាត់ទុកពិធីបុណ្យនេះ បង្កប់ខ្លឹមសារទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីជាតិជ្រាលជ្រៅ។ ដោយឡែកពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង នៅភូមិក្បាលរមាស ស្រុកសេសាន បានប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះជាង ៣០ឆ្នាំមកហើយ។
ភូមិក្បាលរមាស ឃុំក្បាលរមាស ស្រុកសេសាន គឺជាវត្តនៅទីជនបទដាច់ស្រយាលមួយ ដែលឋិតនៅតំបន់ព្រៃចម្ងាយជាង ៧០គីឡូម៉ែត្រ ភាគខាងត្បូងឆៀងខាងកើតពីទីរួមខេត្តស្ទឹងត្រែង។ ពលរដ្ឋរស់នៅទីនោះភាគច្រើន ជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង បានប្រារព្ធពិធីកាន់បិណ្ឌតាមប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនាខ្មែរ ដូចពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅដែរ ហើយអ្នកភូមិបានចែកវេនគ្នាធ្វើចង្ហាន់នាំយកនំចំណីផ្កាភ្ញី ទៀនធូបទៅប្រគេនព្រះសង្ឃ តាមជំនឿ និងរាប់បាត្របោះបាយបិណ្ឌ។
អាចារ្យវត្តក្បាលរមាស ស្រុកសេសាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក កឹម ឌឿង ចាប់បារម្ភថា ក្នុងរយៈពេលជាង ៣ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ អ្នកភូមិជនជាតិដើមភាគតិចព្នង បានប្ដូរប្រពៃណីខ្លះៗប្រកាន់ភ្ជាប់ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីដូចខ្មែរ ដូចជាពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ជាដើម។ តែយ៉ាងណា ពួកគេក៏មិនអាចបោះបង់ប្រពៃណី វប្បធម៌របស់ជនជាតិដើមភាគតិចរបស់ពួកគេដែរ។ លើសពីនេះ អ្នកភូមិតែងនិយមនិយាយភាសាជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ភាសាឡាវ និងភាសាខ្មែរសម្រាប់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ លោកថា នៅភូមិក្បាលរមាស វត្តព្រះពុទ្ធសាសនាតែមួយគត់ដែលអ្នកភូមិនាំគ្នាបង្កើតឡើង ដើម្បីប្រារព្ធពិធីបុណ្យសាសនានានា ដូចសាសនាព្រះពុទ្ធ។ ចាប់ពីថ្ងៃកាន់បិណ្ឌទី១ រហូតថ្ងៃបញ្ចប់ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ អ្នកភូមិបានចែកវេនគ្នាធ្វើចង្ហាន់នាំយកនំចំណីផ្កាភ្ញី ទៀនធូបទៅប្រគេនព្រះសង្ឃតាមជំនឿ និងរាប់បាត្របោះបាយបិណ្ឌ ឧទ្ទិសកុសលផលបុណ្យដល់បុព្វការីជនដែលបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ហើយមិនទាន់បានទៅចាប់ជាតិសោយសុខនៅឋានសួគ៌ ឲ្យមកទទួលយកចំណីអាហារតាមរយៈព្រះសង្ឃ ដែលបានបង្សុកូលបញ្ជូនទៅដល់ដួងព្រលឹងបុព្វការីជនទាំងនោះ ឆាប់បានចាប់ជាតិទៅកាន់សុគតិភព។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ក្នុងពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ពួកគេតែងនាំគ្នាសម្អាតទីកន្លែងគោរពបូជាអារក្សអ្នកតា ដើម្បីសែនព្រេន មានមាន់ស្ងោរ ផ្កា និងនំចំណី ជាដើម៖ «ការបោះបាយបិណ្ឌ ចាស់ៗអត់មានចូលរួមទេ។ ប្រសិនជាមានប្រពៃណីសែនព្រេន ចាស់ៗគេមកជួបជុំហើយ។ រយៈពេលសែនដូនតាហ្នឹង គេសែនស្រូវគេដែលមានបាយថ្មី អង្គរស្រូវថ្មីអំបុក គេជូនដូនតាគេដូចគ្នា»។
លោក អាចារ្យ កឹម ឌឿង កត់សម្គាល់ថា កាលពីទសវត្សរ៍ទី៨០ ភូមិក្បាលរមាស នៅមិនទាន់មានវត្តអារាម គេឃើញមានដើមពោធិ៍យ៉ាងធំមួយដើម។ អ្នកភូមិចាត់ទុកថា ដើមពោធិ៍នោះពូកែស័ក្តិសិទ្ធិ និងតែងតែបន់ស្រន់ពេលមានទុក្ខធុរៈផ្សេងៗ។ លោកបន្តថា មានផ្ទះពលរដ្ឋ ១គ្រួសារនៅក្បែរដើមពោធិ៍នោះ កើតជំងឺខុសប្រក្រតីទាំងពីរនាក់បងប្អូន ទើបអ្នកភូមិសែនព្រេន ថ្វាយអ្នកតាដើមពោធិ៍ នៅតែមិនអាចជាសះស្បើយ។ អ្នកភូមិស្វែងរកគ្រូទាយ ដើម្បីប្រមើលមើលពីហេតុផលដែលបណ្ដាលឲ្យបុរសពីរនាក់បងប្អូនខុសប្រក្រតី ដោយមិនដឹងមូលហេតុ ហើយគ្រូទាយឲ្យអ្នកភូមិបង្កើតវត្តអារាមក្នុងភូមិ ដើម្បីធ្វើបុណ្យ មានព្រះសង្ឃគង់ចាំព្រះវស្សា ទើបបុរសទាំងពីរនាក់បងប្អូនជាសះស្បើយ។ ចំណែកអ្នកភូមិក៏កសាងវត្តអារាមឈ្មោះថា វត្តពោធិ៍សារាម ហៅវត្តក្បាលរមាស៖ «បារមីភូមិចាស់គេជំនាន់ណា យើងអត់ដឹង គឺមនុស្សពីរនាក់បងប្អូនកើតឆ្កួត ដល់កើតឆ្កួតឲ្យគ្រូគេមើលគេថា បារមីដើមពោធិ៍ហ្នឹងទេ ទាល់តែនិមន្តលោកមកសូត្រមន្តបានជា។ និមន្តលោកនិមន្តអាចារ្យ គេចេះសូត្រមន្តសូត្រអីហ្នឹង ហើយមនុស្សហ្នឹងអាចជា»។
ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្នង លោក ស្រុន ស្រៀន ឲ្យដឹងថា វត្តពោធិ៍សារាម ហៅវត្តក្បាលរមាស មានព្រះសង្ឃគង់នៅចំនួន ២អង្គ ហើយព្រះសង្ឃទាំងពីរអង្គនោះ គឺជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នង។ លោកថា មានជនជាតិដើមភាគតិចមួយចំនួនជាចាស់ទុំ មានវ័យចាប់ពី ៥៥ឆ្នាំឡើងទៅ ភាគច្រើនពុំចេះនិយាយភាសាខ្មែរ និងពុំមានជំនឿលើព្រះពុទ្ធសាសនាឡើយ ដោយឡែកអ្នកភូមិដែលមានវ័យក្រោម ៥៥ឆ្នាំ ភាគច្រើនបានប្ដូរឥរិយាបថកាន់ប្រពៃណីដូចខ្មែរទាំងស្រុង៖ «កាលពីមុនជនជាតិដើមភាគតិច គាត់អត់មានវត្តដូចខ្មែរហ្នឹងទេ។ ដល់ឥឡូវ គាត់ចេះដឹង មានវត្តគាត់និមន្តលោកមក ក្នុងភូមិគាត់ចាប់ផ្ដើមដូចខ្មែរធម្មតា»។
មិនត្រឹមតែមានជនជាតិដើមភាគតិចព្នង នៅភូមិក្បាលរមាស ប៉ុណ្ណោះទេ ចំណែកពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចកួយ និងពលរដ្ឋជនជាតិភាគតិចឡាវ នៅខេត្តស្ទឹងត្រែង ក៏ប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌដែរ។ ពួកគេមានជំនឿ និងប្រពៃណីដូចខ្មែរ ដូចជាបុណ្យចូលឆ្នាំ បុណ្យកឋិន បុណ្យចេញព្រះវស្សា និងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
- អ្នកភូមិក្នុងសង្កាត់សាមគ្គីខេត្តស្ទឹងត្រែងត្អូញត្អែរខ្វះកន្លែងធ្វើបុណ្យទាន
- ជម្រើសនានាក្នុងការធ្វើបុណ្យក្រៅពីប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនៅទីវត្តអារាម
- ព្រះសង្ឃនិងពុទ្ធបរិស័ទផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថក្នុងការប្រារព្ធពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ
- វត្តមួយចំនួនដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីតែងចូលចិត្តធ្វើបុណ្យក្នុងពិធីកាន់បិណ្ឌ
- វត្តមួយក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងមិនសូវមានពុទ្ធបរិស័ទទៅធ្វើបុណ្យក្នុងរដូវភ្ជុំបិណ្ឌ
- តើពលរដ្ឋខេត្តកំពង់ចាមបួងសួងចង់បានអ្វីខ្លះនៅក្នុងឱកាសបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ?
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌរបស់យុវជន
- ពិធីកាន់បិណ្ឌទី១មានពលរដ្ឋចូលរួមច្រើននៅតាមវត្តអារាមនារាជធានីភ្នំពេញ
- សម្ភាសព្រះសង្ឃ លួន សុវ៉ាត អំពីសាសនានិងនយោបាយ