ដោយ ជិន ជេដ្ឋា
2016-07-28
RFA
ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង
២៦-កក្កដា-២០១៦៖ ប្រឡាយមេ និងទំនប់ទឹកស្ទឹងអាចាង ឋិតនៅស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ RFA/Chin Chetha
ពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ពីការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រស្ទឹងអាចាង នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ចង់បានស្ពានឆ្លង និងការទូទាត់សំណងផលប៉ះពាល់ឲ្យបានឆាប់។ ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលបណ្ដាញអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ចុះស្រាវជ្រាវរកមូលហេតុពិតប្រាកដនៃភាពចម្រូងចម្រាសរវាងពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុនចិន ឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចកាលពីពេលកន្លងទៅ។
មន្ត្រីផ្នែកច្បាប់ សិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិដីធ្លីរបស់វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា (NGO Forum) នឹងចំណាយពេលមួយសប្ដាហ៍ពេញ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ដើម្បីសិក្សាបញ្ហាដែលនៅសេសសល់ និងបញ្ហាកើតឡើងជុំវិញការអនុវត្តគម្រោង។ មន្ត្រីទាំងនេះមានបំណងចងក្រងឯកសារ ឬភស្តុតាងដែលខ្លួនរកឃើញ ដើម្បីទៅផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយសហគមន៍ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ។
មន្ត្រីផ្នែកច្បាប់របស់វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា លោក វង្ស កុសល មានប្រសាសន៍ថា រយៈពេលពីរថ្ងៃនៃការចុះស្រាវជ្រាវរកឃើញថា ដំណើរការអនុវត្តគម្រោងមានភាពវិជ្ជមានច្រើន រាប់ទាំងការផ្ដល់សំណងផលប៉ះពាល់ និងស្ថាបនាប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។ លោកថា របាយការណ៍ដែលនឹងចងក្រងដាក់ជូនអាជ្ញាធរខេត្តនេះ អាចជួយជម្រះមន្ទិលរបស់អ្នករងផលប៉ះពាល់ចំពោះអាជ្ញាធរ៖ «យើងជួយដល់អាជ្ញាធរ ក៏ដូចជាពលរដ្ឋអស់មន្ទិល ហើយមានអារម្មណ៍ល្អ និងធ្វើកិច្ចការសហការគ្នាទាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិល អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ទាំងអស់ហ្នឹង។ ហើយត្រូវរកវិធីយ៉ាងណា ដើម្បីធ្វើការងាររួមគ្នាទៅមុខទៀត ដើម្បីដោះស្រាយនូវទុក្ខកង្វល់ ឬការព្រួយបារម្ភ ដូចជាមធ្យោបាយយកទឹកបញ្ចូលស្រែ ឬធានានូវនិរន្តរភាពនៃការប្រើប្រាស់ទឹក ដើម្បីអាចធ្វើស្រែបានច្រើនរដូវ»។
ក្រុមហ៊ុនចិន ស៊ីណូ ហាយដ្រូ (Sino Hydro) គ្រោងប្រើរយៈពេល ៣ឆ្នាំ គឺចាប់ឆ្នាំ២០១៥ ដើម្បីស្ថាបនាប្រឡាយមេមួយខ្សែតាមគោលនយោបាយផ្គត់ផ្គង់ទឹករបស់រដ្ឋាភិបាល សម្រាប់ស្រោចស្រពផ្ទៃដីកសិកម្មប្រវែងជិត ២០គីឡូម៉ែត្រ (១៩,៥៩គីឡូម៉ែត្រ) ចេញពីចំណុចស្ទឹងអាចាង ឃុំពេជ្រចង្វា រហូតដល់ប៉ែកខាងក្រោមផ្លូវជាតិលេខ៥ នៃឃុំមេលំ ស្រុកបរិបូរណ៍។ ប្រឡាយមេនេះមានទំហំទទឹង ២៦ម៉ែត្រ និងជម្រៅប្រហែល ៥ម៉ែត្រ។ ក្រុមហ៊ុននឹងស្ថាបនាប្រឡាយរងចំនួន ១០ខ្សែទៀត ដើម្បីបែងចែកទឹកស្រោចស្រពផ្ទៃដីកសិកម្មជាង ១ម៉ឺនហិកតារ (១០.៣០០ហិកតារ) នៅស្រុកទឹកផុស និងស្រុកបរិបូរណ៍។
ទន្ទឹមគ្នានេះ ក្រុមការងារអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ក៏រកឃើញនូវភាពខ្វះចន្លោះមួយចំនួនដែរ ដូចជា ការទូទាត់សំណងយឺតយ៉ាវ ស្ពានឆ្លងកាត់សំខាន់ៗមួយចំនួនមិនទាន់បានធ្វើ បញ្ហាមិនបានសិក្សាលម្អិតជាមុនលើលក្ខណៈបច្ចេកទេស នៃការប្រើប្រាស់ទឹករបស់កសិករ និងការផ្សព្វផ្សាយពីគម្រោងនៅមានកម្រិត ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ ឬកសិករប្រើទឹកតាមដងប្រឡាយមិនទុកចិត្តអាជ្ញាធរ។
ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៥ ដែលក្រុមហ៊ុនដាក់គ្រឿងចក្រស្ថាបនាប្រឡាយមេ និងកម្លាំងរាវមីនតាមគំនូសប្លង់ ដែលចេញដោយក្រសួងធនធានទឹក អ្នកភូមិនៃឃុំពេជ្រចង្វា ឃុំអញ្ចាញរូង និងឃុំពពេល ដែលមានដីស្រែចម្ការប៉ះពាល់ បាននាំគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងការផ្ដល់សំណងដីថោកពេក ការឈូសឆាយលើដីពលរដ្ឋមិនទាន់ផ្ដល់សំណង និងបញ្ហាកាយផ្ដាច់ផ្លូវមិនធ្វើស្ពានឲ្យពលរដ្ឋឆ្លងបណ្ដោះអាសន្ន។
ពលរដ្ឋប៉ះពាល់ដីស្រែជាង ២ពាន់ម៉ែត្រការ៉េនៅភូមិសាលាឃុំ នៃឃុំពពេល លោក ម៉ែន ចាន់ ឲ្យដឹងថា រូបលោក និងពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ជាច្រើនផ្សេងទៀតធ្លាប់តវ៉ាជាច្រើនលើក ដើម្បីទទួលបានសំណងសមរម្យ និងសូមឲ្យផ្ដល់សំណង មុននឹងឈូសឆាយ។ បើទោះបីជាលោកធ្លាប់បានចុះឃាត់គ្រឿងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុន មិនឲ្យកាយដីលោកដើម្បីធ្វើប្រឡាយរង ប៉ុន្តែគេមិនអើពើដោះស្រាយ ទើបលោកបង្ខំចិត្តទទួលយកសំណងដោយមិនសមរម្យនោះ៖ «ក្នុងមួយការ៉េខ្ញុំយកតែបីដុល្លារទេ ព្រមព្រៀងឯណាគេឲ្យតម្លៃមក ៥កាក់ (០,៥ដុល្លារ)។ ឥឡូវព្រមព្រៀងបាត់ទៅហើយ ដោយសារគេមានយុទ្ធសាស្ត្រមួយបង្អើលម៉ង។ បង្អើលថា បើអ្ហែងមិនផ្ដិតមេដៃ ក៏គេធ្វើដែរ។ អ៊ីចឹងប្រជាជនខ្លាចម៉ង។ បើមិនឲ្យ ក៏ឈូស។ គេនិយាយអ៊ីចឹង។ អ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋខ្លះព្រម និងខ្លះអត់ព្រម»។
ចំណែកពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ម្នាក់ទៀតនៅភូមិតាំងធ្នឹម នៃឃុំពេជ្រចង្វា លោកស្រី ចេង ថា បញ្ជាក់ថា ជាច្រើនខែមកហើយដែលក្រុមហ៊ុនបានកាយផ្ដាច់ផ្លូវដើរ និងគោយន្តធ្លាប់បរឆ្លងកាត់ទៅមកនៅមុខផ្ទះរបស់គាត់។ លោកស្រីចង់ឲ្យក្រុមហ៊ុន ឬអាជ្ញាធរជួយពន្លឿនធ្វើស្ពានឆ្លងទៅមកភ្ជួរស្រែ និងដឹកគោក្របីទៅមើលនៅត្រើយម្ខាងប្រឡាយ ជំនួសឈើដែលគាត់ដាក់ឆ្លងបណ្ដោះអាសន្ន៖ «ពិបាកដែរកូនចៅមានម៉ូតូ គេទៅជិះទៅ ២គីឡូម៉ែត្រ។ ដល់អត់ឆ្លងតាមស្ពានចុះទៅផ្ទះយាយសួ តាមកាំជណ្ដើរតូចៗ។ លោក ជិន ជេដ្ឋា៖ មានការងារអីចាំបាច់ត្រូវឆ្លងទៅឆ្លងមកទេ? ខ្ញុំត្រូវចេញទៅច្រូតរាល់ថ្ងៃព្រឹកល្ងាចៗ ព្រោះស្រែខ្ញុំនៅខាងណោះ ខ្ញុំអត់មានស្រែនៅខាងនេះទេ មានតែផ្ទះ។ ចង់ឲ្យគេជួយធ្វើបានស្ពានមួយឆ្លងទៅមកនឹងគេអ៊ីចឹង ប៉ុន្តែភូមិ–ឃុំគេសន្យាថានឹងធ្វើឲ្យ តែមិនដឹងធ្វើអង្កាល់»។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ ប្រធានមន្ទីរធនធានទឹក និងឧតុនិយមខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ដោក ប៊ុនថុន ថ្លែងថា ភាគីក្រុមហ៊ុនបានឯកភាពជាមួយក្រសួងធនធានទឹក ក្នុងការផ្ដល់ស្ពានឆ្លងកាត់ប្រឡាយបន្ថែមតាមសំណើរបស់ពលរដ្ឋហើយ ប៉ុន្តែដោយរដូវវស្សាមានភ្លៀងធ្លាក់ ទើបក្រុមហ៊ុនលំបាកធ្វើ ហើយកំពុងប្រញាប់ធ្វើនៅកន្លែងផ្សេងដែលមានដីស្ងួត ឬនៅកន្លែងអាទិភាពផ្សេងទៀតជាមុន៖ «កំពុងប្រញឹកហើយ ប៉ុន្តែដោយសារឥឡូវនេះធ្លាក់ភ្លៀងមក ហើយក្រុមហ៊ុនពិបាកនឹងធ្វើវាប៉ប៉ិចប៉ប៉ាច់ពេក ហើយណាមួយយើងលំបាករកកម្លាំងពលកម្ម។ លោក ជិន ជេដ្ឋា៖ អាចឈានដល់រដូវប្រាំងឆ្នាំក្រោយទេ? មិនទេ ព្រោះអីក្រុមហ៊ុនចង់ឲ្យតែលឿនដែរទេ»។
ចំពោះការផ្ដល់សំណងផលប៉ះពាល់វិញ លោក ដោក ប៊ុនថុន ទទួលស្គាល់ថា ដំបូងឡើយ ក្រុមពលរដ្ឋមិនពេញចិត្តចំពោះការផ្ដល់សំណងទេ ប៉ុន្តែក្រោយមក ក្រុមការងារបានផ្ដល់សំណងយ៉ាងសមរម្យ ហើយពលរដ្ឋស្ម័គ្រចិត្តទទួលយកពុំមានការបង្ខិតបង្ខំអ្វីឡើយ។ លោកថា មានទាំងពលរដ្ឋខ្លះចង់ឲ្យដីរបស់ខ្លួនប៉ះពាល់ពីគម្រោងធ្វើប្រឡាយនេះទៀតផង ដោយការផ្ដល់សំណងត្រឹមត្រូវតាមទីផ្សារដី។
បច្ចុប្បន្ន តួលេខនៃពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងជាង ១ពាន់គ្រួសារ បានយល់ព្រមផ្ដិតមេដៃទទួលយកសំណងអស់ហើយ ប៉ុន្តែនៅមានគ្រួសារមួយចំនួនទៀត មិនទាន់បានទូទាត់សាច់ប្រាក់ជាក់ស្ដែងនៅឡើយទេ។ អាជ្ញាធរស្រុកបរិបូរណ៍ បញ្ជាក់ថា ចំនួនគ្រួសារដែលនៅសល់មានចំនួន ៥៦គ្រួសារ ប៉ុន្តែលោក ដោក ប៊ុនថុន ថានៅសល់តែប្រមាណ ២០គ្រួសារទៀតប៉ុណ្ណោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
- ពលរដ្ឋឃុំបឹងល្វាខេត្តកំពង់ធំត្អូញត្អែរចំពោះការយកប្រាក់ឆ្លងកាត់លើផ្លូវសាធារណៈក្នុងឃុំ
- អាជ្ញាធរក្រុងព្រះសីហនុនឹងចាត់វិធានការលើម្ចាស់សំណង់សង់លើដីចំណីផ្លូវសាធារណៈ
- ពលរដ្ឋស្រុកស្រែអំបិលខេត្តកោះកុងចោទក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅបិទផ្លូវលំមិនអាចដឹកកសិផលបាន
- ពលរដ្ឋនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យចោទក្រុមហ៊ុនចិនថាធ្វើអោយខូចផ្លូវ
- ពលរដ្ឋរិះគន់អាជ្ញាធរខេត្តស្ទឹងត្រែងថាមិនអើពើរឿងជនជាតិវៀតណាមធ្វើរបងលើដីចំណីផ្លូវ
- ពលរដ្ឋបន្តរិះគន់អាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុដែលឈូសកម្ទេចផ្លូវស្នាព្រះហស្តព្រះមហាវីរក្សត្រ
- ជនជាតិដើមភាគតិចព័រស្រុកសំឡូតអះអាងថាបក្ខពួកមេភូមិដាំដើមចេកបិទផ្លូវសាធារណៈ
- ពលរដ្ឋខេត្តព្រះសីហនុស្នើនាយករដ្ឋមន្ត្រីជួយការពារផ្លូវស្នាព្រះហស្តព្រះបរមរតនកោដ្ឋ
- ពលរដ្ឋខេត្តព្រះសីហនុស្នើដកហូតផ្លូវស្នាព្រះហស្តរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋ
- កម្ពុជាចាប់ផ្ដើមដំណើរការសាកល្បងរថភ្លើងដឹកអ្នកដំណើរឡើងវិញ