ដោយ សូត សុខប្រាថ្នា
2016-08-24
RFA
លោកយាយ ហ៊ុន អៀត រស់នៅភូមិសែនសិរី ឃុំក្រយា ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ រៀបរាប់ពីការលំបាកក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Saut Sokprathna
ប្រជាពលរដ្ឋមួយគ្រួសារជាស្ត្រីមេម៉ាយរស់នៅឃុំក្រយា ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ កំពុងប្រឈមបញ្ហាខ្វះខាតក្នុងជីវភាព។ ពួកគាត់ខ្លះទៅធ្វើការងារឲ្យគេ ដើម្បីបានប្រាក់ទិញអង្ករ ឬម្ហូបអាហារ និងថ្នាំសង្កូវសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺជាដើម ប៉ុន្តែសមាជិកគ្រួសារខ្លះមិនបានធ្វើការងារទេ ដោយសារបញ្ហាសុខភាព។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ពួកគាត់ថែមទាំងជំពាក់បំណុលគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុថែមទៀត។ ចំណែកអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិយាយថា ពួកគេធ្លាប់បានជួយទំនុកបម្រុងដល់ពលរដ្ឋដែលខ្វះខាត ហើយនិងមានគោលការណ៍ជួយពលរដ្ឋទាំងនោះជាបន្តបន្ទាប់។
ពលរដ្ឋមួយគ្រួសារដែលមានស្ត្រីមេម៉ាយបីនាក់ និងមានក្រមុំចាស់ម្នាក់ផង ត្រូវត្រដររស់នៅក្នុងជីវភាពតោកយ៉ាកមួយថ្ងៃគិតមួយថ្ងៃ។ ពួកគេមិនសូវបានបរិភោគឆ្ងាញ់ ឬគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ព្រោះពេលខ្លះស៊ីឈ្នួលគេបានប្រាក់មួយចំនួន ត្រូវបែងចែកទិញគ្រឿងបរិភោគ ព្រមទាំងទិញថ្នាំសង្កូវពេលមានជំងឺកើតឡើង។ ដីលំនៅឋានដែលរដ្ឋផ្តល់ជូនទំហំ ២០ម៉ែត្រគុណ ៤០ម៉ែត្រ ចំនួនពីរ ឬបីប្លង់ ដែលគ្រួសារស្ត្រីមេម៉ាយរូបនោះទទួលបាន គឺពួកគាត់សម្រេចលក់ឲ្យអ្នកផ្សេងដើម្បីយកប្រាក់មកព្យាបាលជំងឺម្តាយចាស់ជរា និងកូនឈឺ ដោយពួកគាត់នាំគ្នាមករស់នៅក្រោមដំបូលផ្ទះតែមួយវិញ។
ស្ត្រីមេម៉ាយមានវ័យជាង ៨០ឆ្នាំនៅភូមិសែនសិរី លោកស្រី ហ៊ុន អៀត មានប្រសាសន៍ថា រាល់ថ្ងៃ គ្រួសារលោកស្រីមានស្ត្រីមេម៉ាយរហូតដល់បីនាក់ និងក្រមុំចាស់ម្នាក់ ហើយមានចៅប្រុសពោះម៉ាយម្នាក់ទៀត។ លោកស្រីថា ពួកគាត់ខ្លះទៅធ្វើការឲ្យគេ ហើយខ្លះទៀតរួមទាំងលោកស្រីផង គឺនៅតែផ្ទះប៉ុណ្ណោះ ដោយសារមានជំងឺប្រចាំកាយ។ លោកស្រីបន្ថែមថា ការងារស៊ីឈ្នួលគេ គឺមិនទៀងឡើយ ព្រោះយូរៗម្តងទើបមានគេជួលជម្រះស្មៅដំឡូង ឬដកដំឡូង៖ «រាល់ថ្ងៃខ្ញុំមានអីរក បើខ្ញុំជរាពិការអ៊ីចឹង មានតែកូនមួយ ហើយដីមួយប្លង់ហ្នឹង។ គេចិញ្ចឹមរាល់ថ្ងៃ! ដូចតែគេចិញ្ចឹម ហើយខ្ញុំភ្នែកក៏ងងឹត អាយុក៏ច្រើន»។
ផ្ទះប្រក់ស័ង្កសីជញ្ជាំងបាំងដោយស្បូវ ឬក្រដាសឡាំងផ្សេងៗខាងក្រោមផ្ទះមិនមានរបៀបរៀបរយ។ ស្ត្រីដដែលរៀបរាប់ថា ដំបូងឡើយ ពួកគាត់រស់នៅខេត្តព្រៃវែង ប៉ុន្តែដោយនៅទីនោះមិនមានដីសម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម ទើបពួកគាត់សម្រេចមករស់នៅខេត្តកំពង់ធំ ក្នុងឃុំក្រយា ចំណុចបន្ទាយរងៀង ដោយត្រូវទិញដីគេសម្រាប់ដាំដំណាំ និងរស់នៅទីនោះ។ រហូតដល់ឆ្នាំ២០០៩ រដ្ឋបានផ្តល់សិទ្ធិវិនិយោគដល់ក្រុមហ៊ុនវៀតណាម ឈ្មោះ តាំង បៀង (Tan Bien) សម្រាប់ដាំដំណាំកៅស៊ូ ហើយបណ្ដេញពួកគាត់ប្រមាណ ៦០០គ្រួសារឲ្យមករស់នៅភូមិសែនសិរី និងភូមិសិរីមង្គល វិញ។ ដំណើរជីវិតមករស់នៅទ្រនំថ្មី គឺមិនបានសមប្រកបឡើយ ព្រោះជីវភាពក្រុមគ្រួសារលោកស្រី ហ៊ុន អៀត កាន់តែលំបាកទ្វេដង ដ្បិតដីចម្ការដែលរដ្ឋថានឹងផ្តល់ជូនពួកគាត់ទំហំ ១ហិកតារទៅ ១ហិកតារកន្លះនោះ គឺគ្រួសារលោកស្រីមិនទាន់ទទួលបានទេ រីឯវ័យកាន់តែចាស់ជរាពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ។
លោកស្រីបន្តថា មានអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋខ្លះបានផ្តល់ជូន ប៉ុន្តែមិនបានគ្រប់គ្រាន់ទេ។ ចំណែកកូនស្រីរបស់គាត់ម្នាក់ គឺកញ្ញា លន់ រ៉ាំ និយាយថា តាំងពីរដ្ឋបណ្ដេញពួកគាត់ចេញពីបន្ទាយរងៀងមក គឺស្ថានភាពកាន់តែដុនដាប។ មួយខែស៊ីឈ្នួលធ្វើការឲ្យគេបានម្តង ឬពីរដង ហើយយកថវិកាមកបែងចែកគ្រប់បែបយ៉ាង ឬត្រូវដោះបំណុលគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុថែមទៀត៖ «ថ្ងៃណាអត់បានស៊ីឈ្នួលគេអ៊ីចឹងទៅ ពិបាកម្តាយ និងកូនអ៊ីចឹងទៅ។ គាត់ចាស់ហើយ ឈឺរាល់ថ្ងៃ»។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិសែនសិរី បច្ចុប្បន្នមានចំនួនជាង ១០០គ្រួសារ ហើយពលរដ្ឋដែលប្រឈមការខ្វះខាត គឺមានស្ទើរតែទាំងអស់។ ចំណែកគ្រួសារដែលមានស្ត្រីវ័យចំណាស់មានអាយុចាប់ពី ៧០ឆ្នាំឡើង គឺមានចំនួន ១៥គ្រួសារ ក្នុងនោះគ្រួសារមានស្ត្រីមេម៉ាយ ២៨គ្រួសារ។
ពលរដ្ឋនៅភូមិសែនសិរី និងជាកូនលោកស្រី ហ៊ុន អៀត មួយរូបទៀត គឺលោកស្រី លន់ រុណ ឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ន លោកស្រីត្រូវរស់នៅពឹងអាស្រ័យលើកូន និងអ្នកជិតខាងផ្តល់ឲ្យតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះគាត់មិនអាចធ្វើការងារធ្ងន់បាន។ លោកស្រីរំឭកថា កាលពីឆ្នាំ២០១៤ គាត់ជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ បណ្ដាលឲ្យរងរបួសធ្ងន់ធ្ងរ ហើយសុខភាពចេះតែទ្រុឌទ្រោមរហូតមក៖ «ជីវភាពរាល់ថ្ងៃដើរៗទៅ បានគជួយអីនេះបន្តិច នោះបន្តិច។ កូនចៅគេជួយ! រាល់ថ្ងៃខ្ញុំគ្មានធ្វើអ្វីទេ នៅតែផ្ទះគត់»។
ភូមិសែនសិរី ត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ២០០៩ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានរចនាសម្ព័ន្ធគ្រប់គ្រងដែលទទួលស្គាល់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃ ជាផ្លូវការនៅឡើយ។
អភិបាលស្រុកសន្ទុក លោក យស់ បញ្ញារិទ្ធ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២២ សីហា ថា កន្លងមក អាជ្ញាធរធ្លាប់បានផ្តល់ជាជំនួយបឋម ឬជំនួយសប្បុរសធម៌ដល់ពលរដ្ឋទាំងនោះជាបន្តបន្ទាប់។ លោកបន្ថែមថា អ្នកភូមិនេះពិបាកបន្តិច ព្រោះពលរដ្ឋមួយចំនួនមិនបានរស់នៅឋិតថេរ ម្យ៉ាងអ្នកចង់បានដីមែនទែន យកម្តាយចាស់ជរាទៅរស់នៅដើម្បីមើលឃើញថា ពួកគាត់លំបាកជាដើម។ យ៉ាងនេះក្តី អភិបាលស្រុករូបនេះបញ្ជាក់ថា កាលណាមានអ្នកគ្រប់គ្រងដែលទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ ជាផ្លូវការ អាជ្ញាធរនឹងដឹងពីទុក្ខលំបាករបស់ពួកគាត់ ហើយជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមជូនពលរដ្ឋទៅតាមភាពជាក់ស្តែង៖ «ក្នុងសប្ដាហ៍នេះ យើងបញ្ចប់ការប្រកាសទទួលស្គាល់មេភូមិ ដើម្បីឲ្យចាត់ចែងការគ្រប់គ្រង ដោយសារតែមនុស្សហ្នុងគាត់ចេញគាត់ចូលតាមចិត្តអ៊ីចឹង»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) ខេត្តកំពង់ធំ ដែលតែងនាំយកជំនួយមនុស្សធម៌ចែកជូនពលរដ្ឋក្រីក្រនៅភូមិសែនសិរី និងភូមិសិរីមង្គល ហើយមានទាំងក្រុមគ្រូពេទ្យផងនោះ លោក ញូង សាមឿន មើលឃើញថា ពលរដ្ឋមករស់នៅតំបន់ថ្មីហាក់មិនត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់ពីសំណាក់អាជ្ញាធរឡើយ។ ជាក់ស្តែង ពលរដ្ឋមួយចំនួនមិនទាន់ទទួលបានដីសម្បទានសង្គមកិច្ចប្រភេទដីចម្ការទេមកទល់បច្ចុប្បន្ន រីឯពលរដ្ឋដែលទទួលបានដីចម្ការវិញ ភាគច្រើនពួកគាត់មិនអាចចូលទៅបង្កបង្កើនផលបាន ព្រោះមានក្រុមជនទីបីរំលោភយក៖ «ចំណែកខាងក្រុមហ៊ុនវិញ គេទទួលបានដីគេវិនិយោគ ហើយគេវិនិយោគលើដំណាំកៅស៊ូរបស់គេ ទទួលបានផលហើយ។ ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋកុំថាឡើយដី សូម្បីតែដីដែលត្រូវឲ្យពួកគាត់ហ្នឹង មិនដឹងនៅទីណាផង»។
លោកបន្តថា អាជ្ញាធរក្រៅពីផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមចំពោះមុខហើយ ពួកគេត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាដីកសិកម្មជូនពលរដ្ឋជារឿងចាំបាច់។ លោកកត់សម្គាល់ថា ប្រសិនបើបញ្ហាទាំងនេះមិនបានដោះស្រាយ ពលរដ្ឋងាយនឹងធ្លាក់ក្នុងភាពក្រីក្រ ចំណាកស្រុក ក្មេងបោះបង់ចោលការសិក្សា និងបញ្ហាសុខុមាលភាព ជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
-
អ.ស.ប នឹងរៀបចំសន្និសីទផ្ដោតលើបញ្ហាប្រឈមរបស់អ្នករស់នៅឬធ្វើការលើចិញ្ចើមផ្លូវ
-
ពលរដ្ឋក្រីក្រនៅឃុំប្រាសាទខេត្តសៀមរាបទន្ទឹងរង់ចាំធុងចម្រោះទឹកស្អាតពីមន្ទីរអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ
-
របរដឹកគ្រែឈើលក់តាមគោយន្តរបស់អ្នកខេត្តកំពង់ធំ
-
មន្ត្រីអាដហុកនៅខេត្តឧត្ដរមានជ័យថាពលរដ្ឋកាន់តែច្រើនជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ
-
ក្រសួងកិច្ចការនារីជំរុញឲ្យស្ត្រីនិងយុវជនចាត់ទុកអំពើហិង្សាជារឿងមិនអាចទទួលយកបាន
-
នារីខ្មែរ-អាមេរិកាំងម្នាក់នឹងចូលរួមប្រកួតបវរកញ្ញាអាមេរិកឆ្នាំ២០១៦
-
ពលរដ្ឋក្រីក្រនៅខេត្តកំពតមិនចង់ឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិកាត់ផ្តាច់ជំនួយ
-
យុទ្ធនាការរ៉ឺម៉កកង់បីផ្សព្វផ្សាយសារអប់រំសុខភាពនិងអាហារូបត្ថម្ភស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ
-
រដ្ឋាភិបាលប្ដេជ្ញាលុបបំបាត់ភាពអត់ឃ្លានឲ្យបានទូទាំងប្រទេសត្រឹមឆ្នាំ២០២៥
-
សង្គមស៊ីវិលអំពាវនាវឲ្យបញ្ឈប់ការប្រើអំពើហិង្សានិងការរំលោភបំពានស្ត្រីនៅទីសាធារណៈ