ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2017-04-12
RFA
ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង
អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី ក្នុងវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំក២០១៥។ Photo: RFA
រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងការបរទេសរបស់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែមេសា នេះ ចេញផ្សាយសេចក្តីថ្លែងការណ៍ប្រាប់ពីការពិតអំពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះចោទប្រកាន់បស្ចិមលោក និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ ថាបានធ្វើយុទ្ធនាការកាន់តែខ្លាំងឡើង ដើម្បីកៀរគរឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន។ ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគ និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង ថាសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះពុំមានអ្វីថ្មី និងមិនឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញពីការពិតនោះទេ។ ពួកគេថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងព្យាយាមលាងសម្អាតខ្លួនឯងចំពោះអ្វីដែលអន្តរជាតិបានចោទប្រកាន់មកលើរដ្ឋាភិបាលនាពេលកន្លងមក។
ស្របពេលដែលនៅមិនដល់ប្រមាណជាពីរខែទៀត ដែលកម្ពុជា នឹងរៀបចំដំណើរការបោះឆ្នោតឃុំ–សង្កាត់ឆ្នាំ២០១៧ ក្រសួងការបរទេស កាលពីព្រលប់ថ្ងៃទី១១ ខែមេសា នេះ ហាក់ប្រញាប់ប្រញាល់ចេញផ្សាយនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍កម្រាស់ ១៧ទំព័រមួយ ដាក់ចំណងជើងថា «កម្ពុជា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស៖ ប្រាប់ពីការពិត»។ ខ្លឹមសារក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍អះអាងថា ក្រុមបស្ចិមប្រទេស និងអង្គការអន្តរជាតិ កំពុងធ្វើយុទ្ធនាការយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំដើម្បីឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូររបបគ្រប់គ្រងនៅកម្ពុជា ហើយថាទង្វើនេះជាការប្រឆាំងនឹងឆន្ទៈរបស់ប្រជាជនខ្មែរ និងរំលោភអធិបតេយ្យកម្ពុជា។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដ៏វែងអន្លាយលើកនេះ រដ្ឋាភិបាលមិនត្រឹមតែបានថ្លែងឆ្លើយការពារខ្លួនពីការរិះគន់ និងចោទប្រកាន់នានាពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលបស្ចិមលោក និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិនានានាពេលកន្លងមក ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលក៏បានចោទបស្ចិមប្រទេស និងអង្គការអន្តរជាតិទាំងនោះ ថាកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការមួលបង្កាច់ការពិត ភូតកុហក បំប៉ោងបញ្ហាតូចតាចក្នុងគោលបំណងបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងដាក់កំហុសទៅលើស្ថាប័នស្របច្បាប់របស់ខ្លួនសព្វថ្ងៃ។ រដ្ឋាភិបាលថ្លែងថា គោលបំណងនៃការចេញផ្សាយសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ គឺរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចង់បំភ្លឺ និងបញ្ជាក់ការពិតឲ្យដាច់ស្រឡះតែម្តង។
ដោយលើកយកធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ធម្មនុញ្ញអាស៊ាន និងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ ជាសំអាង សេចក្តីថ្លែងការណ៍ក៏មិនបានបំភ្លេចរំឭកថា កម្ពុជា ជាប្រទេសអធិបតេយ្យ ហើយថាអធិបតេយ្យភាពនេះត្រូវតែទទួលបានការគោរពដោយពេញលេញ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្តថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនមែនសមមូលទៅនឹងការបដិសេធនូវនីត្យានុកូលភាពនៃស្ថាប័នដែលស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការបរិហារកេរ្តិ៍ថ្នាក់ដឹកនាំនយោបាយដោយមិនរើសមុខ ការញុះញង់ឲ្យមានកំហឹងជាតិសាសន៍ ការបំពានច្បាប់ ការញុះញង់ជាប្រចាំបង្កភាពតានតឹងនយោបាយ និងកកូរកកាយបង្កបរិយាកាសសង្គ្រាមស៊ីវិលនោះទេ។
បញ្ហាចម្បងៗមួយចំនួនដែលត្រូវបានលើកយកមកលាតត្រដាង ផ្តល់អំណះអំណាង ហើយដែលរដ្ឋាភិបាលអះអាងថាជាការពិត ត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជា នោះរួមមាន បញ្ហាកេរ្តិ៍ដំណែលប្រវត្តិសាស្ត្រកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ហេតុផល និងអំណះអំណាងស្ដីពីការអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ បញ្ហាដីធ្លី បញ្ហាដែលចោទថាប្រព័ន្ធតុលាការជាឧបករណ៍នយោបាយ បញ្ហាសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា ច្បាប់ស្ដីពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល បញ្ហារបស់គណបក្សប្រឆាំង ព្រមទាំងការវាយតម្លៃសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី បានចោទជាចម្ងល់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងពេលវេលានៃការចេញផ្សាយសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ។ លោកថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះជាការលាងខ្លួនរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រោយពីមានប្រតិកម្មជាច្រើនពីសំណាក់អន្តរជាតិ៖ «បើយើងមើលទៅជារបាយការណ៍លាងខ្លួនក្រោយពីមានប្រតិកម្មបន្តបន្ទាប់ ទាំងនៅក្នុងថ្នាក់អន្តរជាតិ ទាំងនៅក្នុងតំបន់ ហើយទាំងនៅក្នុងស្រុក ជាពិសេសតាមរយៈសង្គមស៊ីវិលផង ហើយដែលពីមុនមករដ្ឋាភិបាលបានត្រឹមតែឆ្លើយតបតាមសម្ដីរបស់អ្នកនាំពាក្យ។ ក៏ប៉ុន្តែរបាយការណ៍ក្រសួងការបរទេស នេះគឺជារបាយការណ៍ផ្លូវការមួយឆ្លើយតបទៅនឹងរាល់ប្រតិកម្មទាំងអស់ដែលមានមកពីមុនមក ជាពិសេសនៅគ្រប់វិស័យដែលកំពុងតែរងសម្ពាធនៅការតាមដានពីបរទេស។ អ៊ីចឹងរបាយការណ៍នេះជារបាយការណ៍មួយសម្រាប់ឆ្លើយតប។ បើនិយាយទៅជារបាយការណ៍ដើម្បីលាងខ្លួន ឬក៏ដុះសម្អាតនូវអ្វីដែលជាការចោទប្រកាន់ពីខាងក្រៅ»។
មិនខុសពីការយល់ឃើញរបស់លោកបណ្ឌិត មាស នី ដែរ សម្រាប់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រឆាំង លោក សុន ឆ័យ លោកយល់ឃើញថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះមិនមានចំណុចអ្វីដែលច្បាស់លាស់នោះទេ ហើយថារដ្ឋាភិបាលពុំមានមូលដ្ឋានក្នុងការចោទប្រកាន់បស្ចិមប្រទេស ថាបានធ្វើនយោបាយលូកដៃដើម្បីបង្កឲ្យមានការកាន់ជើងគណបក្សប្រឆាំង។ ផ្ទុយទៅវិញ លោក សុន ឆ័យ ថ្លែងថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតនោះទេ។ លោកថ្លែងថា ជារឿយៗ រដ្ឋាភិបាលតែងតែធ្វើការប្រកែកយ៉ាងឆាប់រហ័សទៅលើការរិះគន់ ឬក៏ការរកឃើញនូវកំហុសខុសឆ្គងនានាពីសំណាក់អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ ពោលគឺមិនដែលយកចំណុចណាមួយទៅពិនិត្យ ដើម្បីនឹងកែលំអនោះទេ។
លោកបន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលជាម្ចាស់ស្រុករស់នៅរាល់ថ្ងៃនេះ យល់ដឹងពីសភាពការពិតនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា បានយ៉ាងច្បាស់ មិនអាចប្រកែកបានឡើយ៖ «ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសអនុវត្តទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ដែលមានការធានាឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ឲ្យមានការអនុវត្តប្រជាធិបតេយ្យឲ្យត្រឹមត្រូវអីជាដើម។ ហើយអង្គការមួយចំនួន និងប្រទេសដែលជួយជំនួយមួយចំនួន ដូចជាមិនមានផ្តល់ថវិកាដើម្បីឲ្យគណបក្សប្រឆាំងទៅធ្វើអីចំណេញនយោបាយអីផង។ ភាគច្រើនដែលធ្វើ គឺជួយសង្គម ជួយអភិវឌ្ឍជនបទ ជួយពង្រឹងការផ្តល់សេវាសុខភាព ហើយនឹង NGO មួយចំនួន ជួយការផ្តល់យោបល់ខាងផ្នែកច្បាប់ដល់ពលករក្រីក្រ ឬក៏ជួយការពារសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំថារបាយការណ៍ហ្នឹងមិនឆ្លុះបញ្ចាំងការពិតប៉ុន្មានទេ ហើយការព្រួយបារម្ភដែលលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍ មិនសមហេតុសមផល»។
ក្រៅពីការលើកឡើងពីខាងលើនេះ លោកបណ្ឌិត មាស នី ក៏បានដាក់ក្តីមន្ទិលសង្ស័យផងដែរថា រដ្ឋាភិបាលហាក់មានការភ័យខ្លាចចំពោះការដាក់សម្ពាធណាមួយពីបស្ចិមប្រទេស នៅខណៈដែលស្ថានភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា កំពុងតែមានការតឹងតែងឡើងៗ។ លោកបារម្ភថា ប្រសិនបើមានការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចណាមួយពីបស្ចិមប្រទេសប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល នោះពលករជាច្រើននឹងធ្វើចំណាកស្រុកកាន់តែច្រើនឡើង ហើយថាការណ៍នេះជាការបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គមជាតិកម្ពុជា នាពេលខាងមុខ៖ «យើងអាចពឹងទៅលើចិន បានមែន ភាគច្រើនមែន កម្ចីចិន រាប់ពាន់លានដុល្លារមែន បើសិនណាជាបស្ចិមប្រទេសគេមិនទទួលទិញនូវផលិតផលដូចជាវាយនភ័ណ្ឌ ក្រណាត់កាត់ដេររបស់យើងនេះ យើងនឹងមានបញ្ហាធំមួយ គឺបញ្ហាក្នុងស្រុក។ រោងចក្រ តើនឹងមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើងទៅលើកម្មករដែលគ្នាកំពុងធ្វើការក្នុងរោងចក្រសព្វថ្ងៃ? ហើយបើសិនជាមានការដាក់ទណ្ឌកម្មបែបនោះមែន អ្វីដែលយើងមានការព្រួយបារម្ភនោះ គឺថាកម្លាំងពលករទាំងអស់នឹងអាចហូរចូលទៅប្រទេសថៃ គគ្រឹកគគ្រេងកើនមួយជាពីរ មួយជាបី។ អាហ្នឹងជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់សង្គមជាតិយើងនាពេលខាងមុខ។ ទីចុងបំផុត ដីយើងអត់មានខ្មែរនៅទេ។ យើងនាំគ្នារត់ទៅជ្រកនៅលើដីថៃ ទាំងអស់ ហើយប្រទេសយើងទុកឲ្យអ្នកដទៃនៅ។ នេះជាអ្វីដែលយើងព្រួយបារម្ភ»។
ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងបស្ចិមប្រទេស ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ហាក់មានភាពល្អក់កករក្រោយពេលដែលអាមេរិក និងបស្ចិមប្រទេសនានា បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា យ៉ាងធ្ងន់ៗពាក់ព័ន្ធនឹងករណីធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ ការចាប់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដាក់ពន្ធនាគារ និងការគាបសង្កត់គណបក្សប្រឆាំង។ ដូចគ្នានេះដែរ កម្ពុជា ក៏បានទាមទារឲ្យអាមេរិក លុបចោលបំណុលតាំងពីសម័យសង្គ្រាមសរុបជាង ៥០០លានដុល្លារអាមេរិក ក៏ប៉ុន្តែត្រូវបានអាមេរិកបដិសេធ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
-
អ្នកនយោបាយយល់ឃើញខុសៗគ្នានៅមុនពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំកាន់តែខិតជិតចូលមកដល់
-
លោក ហ៊ុន សែន សរសើរសៀវភៅអភិបាលកិច្ចរបស់មេដឹកនាំចិនលោក ស៊ី ជីនពីង
-
ក្រសួងមហាផ្ទៃបដិសេធសំណើបក្សសមរង្ស៊ីស្នើសុំឲ្យមេឃុំខ្លួនបន្តការងារដល់ចប់អាណត្តិ
-
លោក ហ៊ុន សែន គ្រោងស្នើលុយពីចិនបន្ថែមទៀតដើម្បីធ្វើផ្លូវតាមខេត្តជាប់ព្រំដែនថៃ
-
មេភូមិទឹកចេញខេត្តកំពង់ឆ្នាំងរងការចោទថាប្រមាថនិងរើសអើងពលរដ្ឋ
-
លោក ហ៊ុន សែន រំពឹងថាពលរដ្ឋនឹងមិនរិះគន់លោកដែលយកលុយជំនួយធ្វើពហុកីឡដ្ឋាន
-
លោក កឹម សុខា ស្នើពលរដ្ឋនិងអ្នកនយោបាយអត់ឱនឲ្យគ្នាក្នុងរដូវបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី
-
សង្គមស៊ីវិលនិងបក្សប្រឆាំងបារម្ភពីការប្រើប្រាស់ជំនួយសម្ភារៈយោធាបរទេសខុសគោលដៅ