សេក បណ្ឌិត
2018-09-30
RFA
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតថ្មីរបស់ចិន លោក ហ្សុង បូ (Xiong Bo) (ឆ្វេង) ជួបសម្ដែងការគួរសមប្រធានរដ្ឋសភាកម្ពុជា លោក ហេង សំរិន នាវិមានរដ្ឋសភា នៅថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦។ RFA/Brach Chev
អ្នកវិភាគ និងក្រុមអ្នកតាមដានសង្គម នៅតែអះអាងថា ទីប្រឹក្សា និងជំនួយការរបស់ប្រធានរដ្ឋសភាឯកបក្ស អាណត្តិថ្មី មានចំនួនច្រើន និងមិនមានគុណភាព ដូចគ្នានឹងទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ លោក ហ៊ុន សែន និងទីប្រឹក្សារបបក្រុងភ្នំពេញទាំងមូលដែរ។
ក្រុមអ្នកតាមដានសង្គម ផ្ដល់យោបល់ថា របបក្រុងភ្នំពេញ គួរតែកាត់បន្ថយចំនួនទីប្រឹក្សា តាមរយៈការចម្រាញ់យកមនុស្ស ដែលមានជំនាញពិតប្រាកដ ជាជាងការផ្ដល់តំណែងឲ្យដើម្បីគ្រាន់តែប្រមូលទុកមនុស្ស ឬដើម្បីជាការតបស្នងដែលបានខិតខំបម្រើបក្ស។
ក្រុមអ្នកតាមដានសង្គម សង្កេតឃើញ ផលអវិជ្ជមាន ច្រើនជាងផលវិជ្ជមាន ជុំវិញការខ្ជះខ្ជាយថវិកាជាតិ សម្រាប់មុខតំណែងទីប្រឹក្សា និងជំនួយការជិត៥០នាក់ របស់ប្រធានរដ្ឋសភាឯកបក្ស អាណត្តិថ្មី។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោកបណ្ឌិត មាស នី ពន្យល់ថា ជាទូទៅ ការធ្វើកំណែទម្រង់របស់រដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យនានា គឺគេ ត្រូវសិក្សាឲ្យបានច្បាស់លាស់ពីតម្រូវការជាក់ស្ដែង និងសមត្ថភាពបុគ្គលរបស់ទីប្រឹក្សា និងជំនួយការ ជាមុនសិន និងត្រូវបង្ហាញ ជាសាធារណៈពីតួនាទី ទទួលខុសត្រូវរបស់បុគ្គល ទើបសម្រេចចិត្តជ្រើសយកធ្វើជាទីប្រឹក្សារបស់ស្ថាប័នរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់កំណែទម្រង់របស់ក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញវិញ មានវប្បធម៌ខុសពីប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ គឺតែងតាំងទីប្រឹក្សា ឬ បង្កើតស្ថាប័ន ដើម្បីផ្ដល់តំណែងឲ្យ សម្រាប់ ប្រមូលយកចំនួនមនុស្ស ឲ្យនៅជាប់ជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច។
លោកបណ្ឌិត មាស នី អះអាងថា ការធ្វើកំណែទម្រង់បែបនេះ មិនបានប្រសិទ្ធភាពដល់ប្រយោជន៍ជាតិទេ។ លោកបណ្ឌិត ផ្ដល់យោបល់ថា របបក្រុងភ្នំពេញ រួមទាំងប្រធានរដ្ឋសភា គួរបង្ហាញពីគុណវុឌ្ឍិ និងតួនាទីរបស់ទីប្រឹក្សានីមួយៗ តាមជំនាញរបស់បុគ្គលរៀងៗខ្លួន ជាសាធារណៈ៖ «ក្រៅពីចំនួនច្រើននេះត្រូវបានគេចោទសួរថាទីប្រឹក្សាទាំងអស់នោះត្រូវបានគេយកមកប្រើនោះសម្រាប់វិស័យអ្វីខ្លះ ហើយតើអ្នកដែលមានឈ្មោះ នៅនឹងជាមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពត្រូវនឹងជាមួយតួនាទីដែលខ្លួនឯងមានត្រូវនឹងតួនាទីដែលខ្លួនឯងមានដែររឺទេ? ព្រោះយើងឃើញមានឈ្មោះខ្លះដែលនៅក្នុងនោះ មានឈ្មោះខ្លះដែរ ជាមន្ត្រីជរាមែនទែនទៅហើយជរាពិតប្រាកដមែនមិនមែនស្ទើរតែមិនបាន បំពេញតួនាទីពេញ លក្ខណៈដែលគាត់មានវ័យជរាហើយមានជំងឺថែមទៀតផងដល់កាលណាយើងមានចំណុចនេះមកយើងអាចនិយាយបានថា ការឲ្យតំណែងតែងតាំងនេះវាមានលក្ខខណ្ឌខ្លះគ្រាន់តែជាការលើកទឹកចិត្តជួយអោយមានការងារធ្វើកុំអោយបាក់ទឹកចិត្តជាពិសេសមន្ត្រីសំខាន់ៗនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលនឹង បាទ»។
លោក សាយ ឈុំ ប្រមុខរដ្ឋស្ដីទី និងអនុប្រធានគណបក្សកាន់អំណាច កាលពីថ្ងៃទី២៧ កញ្ញា បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យជំនួសព្រះមហាក្សត្រ ត្រាស់បង្គាប់តែងតាំងទីប្រឹក្សា និងជំនួយការចំនួន៤៦នាក់ ឲ្យប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន ដោយអះអាងថា ព្រះរាជក្រឹត្យនេះ ធ្វើតាមសំណើរបស់លោក ហេង សំរិន។
នៅមុនពេលតែងតាំងទីប្រឹក្សាឲ្យលោក ហេង សំរិន នោះ លោក សាយ ឈុំ និងលោក ហ៊ុន សែន មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យ និងអនុក្រឹត្យ តែងតាំង សមាជិកបក្សកាន់អំណាច ជាង៥០០នាក់ រួចហើយ ដើម្បីឲ្យធ្វើជាទីប្រឹក្សា ជំនួយការ ក្រុមពិធីការ ក្រុមលេខា មន្ត្រីខុទ្ទកាល័យ ជាដើម របស់ លោក ហ៊ុន សែន និងរបស់របបថ្មី លោក ហ៊ុន សែន។ ក្រៅពីទីប្រឹក្សា និងជំនួយការ ជាង៥០០នាក់នេះ របប លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានតែងតាំងសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាច្រើនរយនាក់ផ្សេងទៀត ធ្វើជាមន្ត្រីនយោបាយ តាមក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ ដែរ។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបំភ្លឺជុំវិញការងាររបស់ទីប្រឹក្សាប្រធានរដ្ឋសភាពី លោក ហេង សំរិន បានទេ នៅថ្ងៃទី៣០ កញ្ញា ខណៈអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង ប្រាប់ថា លោកមិនអាចផ្ដល់ព័ត៌មានជុំវិញការងារ និងតួនាទីរបស់ទីប្រឹក្សាប្រធានរដ្ឋសភា បានទេ ដោយសារមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការងាររបស់លោក។ ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន ធ្លាប់អះអាងប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ទីប្រឹក្សាទាំងនោះ ជាតម្រូវការចាំបាច់ និងជាក់ស្ដែងសម្រាប់របបក្រុងភ្នំពេញ ប៉ុន្តែលោកមិនបានបញ្ជាក់ថា តើតម្រូវការជាក់ស្ដែងនោះជាអ្វីទេ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ព្រាប កុល សង្កេតឃើញថា ទីប្រឹក្សាច្រើន មិនមែនមាននៅតែស្ថាប័នរដ្ឋសភាទេ ប៉ុន្តែ ជារួមគ្រប់ស្ថាប័នរបស់ជាតិ ដែលដឹកនាំដោយរបបក្រុងភ្នំពេញ ចំនួនទីប្រឹក្សា ហាក់លើសពីទំហំការងារ។ លោក ព្រាប កុល ចង់ឃើញ ប្រធានរដ្ឋសភា ធ្វើការបែងចែកតួនាទី ដោយមានតារាងការងារច្បាស់លាស់ របស់ទីប្រឹក្សា ដែលត្រូវនឹងវិស័យដែលពួកគេបន្ទុក ជួយកិច្ចការប្រធានរដ្ឋសភា។ សង្គមស៊ីវិលរូបនេះ ជំរុញឲ្យក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ ចម្រាញ់យកទីប្រឹក្សាដែលមានជំនាញច្បាស់លាស់ ហើយបង្វែរថវិកាជាតិសម្រាប់ទីប្រឹក្សាទាំងនោះ យកទៅដំឡើងប្រាក់បៀវត្សរ៍ជូនគ្រូបង្រៀន និងពង្រឹងវិស័យសុខាភិបាល នៅកម្ពុជា ទើបជាការល្អព្រោះនៅក្នុងរដ្ឋសភា មានសមាជិក១២៥នាក់ សម្រាប់ជួយឃ្លាំមើលការងាររបស់នីតិបញ្ញត្តិរួចទៅហើយ៖ «គាត់គិតតែទាមទារឯកសារ ប៉ុន្តែការទទួលខុសត្រូវ បើជាច្បាប់យើងមិនគួរដាក់បែបនេះទេ ព្រោះថាយើងទុកឪកាសឲ្យក្មេងៗជំនាក់ក្រោយ យើងអាច អោយមានតួនាទីណាដែលបណ្ដុះអោយយុវជនចេះដឹងបានហើយ កាលអោយតំណែង តួនាទី នេះ មិនគួរកើតមានលើយើងការមិនអាសន្នអ្វីផ្សេងបានក្រៅពីនេះទៀតបានទេបាទ»។
បើទោះជាអ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន អះអាងថា របបក្រុងភ្នំពេញនៅតែមានទំហំតូច និងចំនួនទីប្រឹក្សាច្រើន មិនមែនជាការខ្ជះខ្ជាយថវិកាជាតិ ឥតប្រយោជន៍ ព្រោះរបបក្រុងភ្នំពេញ មានកញ្ចប់ថវិកាគ្រប់គ្រាន់ ប៉ុនគ្នា លោកបណ្ឌិត មាស នី សង្កេតឃើញថា របបក្រុងភ្នំពេញ បានបង្កើនការខ្ចីលុយពីរបបក្រុងប៉េកាំង និង បង្កើនការយកពន្ធគ្រប់វិស័យ រួមទាំងបានដំឡើងថ្លៃប្រេងសាំង៕