មួង ណារ៉េត
2019-02-11
RFA

អ្នកស្រី ហ្វេដេរ៊ីកា មូហ្ការ៊ីនី (Federica Mogherini) តំណាងជាន់ខ្ពស់នៃសហភាពអឺរ៉ុប ផ្នែកកិច្ចការបរទេស និង គោលនយោបាយសន្តិសុខ និង ជាអនុប្រធានស្នងការអឺរ៉ុប ជួបជាមួយលោក ហ៊ុន សែន (រូបឃើញតែខ្នង) នៅទីក្រុងប្រ៊ុចស្សែល ប្រទេសប៊ែលហ្ស៊ិក កាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៨។ Photo Courtesy of the EU Audio Visual Services

សហភាពអឺរ៉ុបបានចាប់ផ្ដើមដំណើរការលើនីតិវិធីបញ្ឈប់ការអនុគ្រោះពន្ធ EBA ដល់កម្ពុជា

សហភាពអឺរ៉ុប នៅថ្ងៃទី ១១ ខែ កុម្ភៈ នេះបានប្រកាសចាប់ផ្តើមនីតិវិធី ព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធបណ្តោះអាសន្ន ក្រោយព្រមានរបបលោក ហ៊ុន សែន តាំងពីដើមខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៨ អំពី​ការចាប់ផ្តើមនីតិវិធីនេះ បើ​របបនេះមិនព្រមស្តារសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើងវិញ។

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សហភាពអឺរ៉ុប នៅថ្ងៃទី ១១ ខែ កុម្ភៈ បញ្ជាក់ថា បើទោះបី​នីតិវិធីព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធអ្វីៗទាំងអស់លើកលែង​តែសព្វាវុធ ឬ EBA ពីកម្ពុជានេះ មិនមែនបានន័យថា សហភាពអឺរ៉ុប នឹងដកការអនុគ្រោះពន្ធនេះភ្លាមៗក៏ដោយ ក៏នៅទីបំផុត សហភាពអឺរ៉ុបនឹងដកការអនុគ្រោះពន្ធនេះជាស្ថាបពរ ប្រសិនបើរបបលោក ហ៊ុន សែន នៅតែមិនព្រមស្តារសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ទៅតាមសំណូមពររបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ។

អនុប្រធានស្នងការពាណិជ្ជកម្មសហភាពអឺរ៉ុបអ្នកស្រី ហ្វេដេរ៊ីកា ម៉ូហ្ការ៊ីនី (Federica Mogherini ) បញ្ជាក់ថា រយៈពេល ១៨ ខែចុងក្រោយនេះ សហភាពអឺរ៉ុបមើលឃើញនូវ​ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យ និង នីតិរដ្ឋ​នៅកម្ពុជា ធ្លាក់ចុះដុនដាបខ្លាំង។ សហភាពអឺរ៉ុប តាមរយៈរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស បានបញ្ជាក់ច្បាស់ ពីជំហររបស់សហភាពអឺរ៉ុបនេះរួចទៅហើយ ថាបើស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននេះ នៅតែមិនប្រសើរឡើង នោះការបន្តផ្តល់ការអនុគ្រោះពន្ធ នឹងជួបបញ្ហា។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់បន្ថែមថា ភាពជាដៃគូផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម របស់សហភាពអឺរ៉ុបជាមួយកម្ពុជា ត្រូវឈរលើការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យជាមូលដ្ឋានស្នូល។

ចំណែកឯស្នងការពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបអ្នកស្រី សេស៊ីលីយ៉ា ម៉ាមស្រ្តុម (Cecilia Malmström ) បានថ្លែងបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះដែរ ថាច្បាស់ណាស់ នីតិវិធីព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធនៅថ្ងៃនេះ មិនទាន់ជាសេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយ ដកការអនុគ្រោះពន្ធភ្លាមមែន ប៉ុន្តែនីតិវិធីនេះចាប់ផ្តើមចេញដំណើរហើយ។ អ្នកស្រីសង្កត់ធ្ងន់ថា អ្វីដែលសហភាពអឺរ៉ុប បញ្ជាក់ទៅភាគីកម្ពុជាឲ្យធ្វើតាមនោះ គឺមិនមែនជាការ​សន្យាខ្យល់ទេ។ អ្នកស្រីបញ្ជក់ទៀតថា បើកម្ពុជា ចង់បន្តទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធនេះតទៅទៀត កម្ពុជាត្រូវស្តារសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញដាច់ខាត។

សំណូមពរជាច្រើន ដែលសហភាពអឺរ៉ុបទាមទារ​ឲ្យ​របបលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើតាម ដើម្បីជាថ្នូរ​នឹង​ការ​បន្ត​ការផ្តល់ការអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្មនេះ រួមមាន​ ដោះលែង​ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់​ និង ដោយ​ឥតលក្ខខណ្ឌ អនុញ្ញាតឲ្យ​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ​បើកដំណើរការឡើងវិញដូចដើម ផ្តល់មុខតំណែង​ដល់មន្រ្តីក្រុមប្រឹក្សា​ជាប់​ឆ្នោត​របស់គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​ទាំងអស់ឡើងវិញ និង រៀបចំឲ្យ​មានការ​បោះឆ្នោតឡើងវិញ ដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ​ និង យុត្តិធម៌ ដោយមានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំងពិតប្រាកដជាដើម។

សហភាពអឺរ៉ុប បានជូនដំណឹងទៅរបបលោក ហ៊ុន សែន កាលពីដើមខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៨ ថាសហភាពអឺរ៉ុប នឹងចាប់ផ្តើមនីតិវិធីព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ នៅខែ កុម្ភៈ នេះ បើរបបនេះ នៅតែចចេសមិនព្រមធ្វើតាមចំណុច​អស់​ទាំងនេះ។

ក្រោយការព្រមាននេះ របបលោក ហ៊ុន សែន បានបន្ទន់ឥរិយាបទខ្លះ ដូចជាដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ មន្រ្តីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និង អ្នកសារព័ត៌មាន និង បន្ធូរបន្ថយការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព​ខ្លះ ចំពោះសហជីពកម្មករ ប៉ុន្តែ ប៉ុណ្ណឹង​ សហគមន៍អន្តរជាតិ យល់ថា​មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ នៅឡើយទេ។

ចាប់ពីចេញសេចក្តីសម្រេចរបស់សហភាពអឺរ៉ុបថ្ងៃនេះ សហភាពអឺរ៉ុប នឹងផ្តើមបើកការត្រួតពិនិត្យ ស៊ីជម្រៅមួយសម្រាប់រយៈពេល ៦ ខែ។ បន្ទាប់មក បីខែតទៅមុខទៀត ស្ថាប័ននេះ នឹងចេញរបាយការណ៍ អំពីការវិវត្តនៃស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ចុងក្រោយសហភាពអឺរ៉ុប នឹងសម្រេចជាស្ថាបពរ ក្នុងការដកការអនុគ្រោះពន្ធនេះ។

ភ្លាមៗក្រោយ​ការ​ប្រកាស​ដំណឹងនេះ របបលោក ហ៊ុន សែន តាមរយៈទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បាន​បង្ហោះសារតាមហ្វេស៊បុក ដោយ​ភ្ជាប់​មកនូវ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​របស់​របបនេះ និងបញ្ជាក់ថា ជាការរម្លឹក​អំពី​ជំហរ​របស់ខ្លួន​ តប​ទៅនឹងសហភាពអឺរ៉ុប។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ចាស់នេះ ចុះថ្ងៃទី ១០ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៨ រៀបរាប់​អំពីការសោកស្តាយ ចំពោះការសម្រេចចិត្ត​របស់សហភាពអឺរ៉ុប និង ចាត់ទុកការវាយតម្លៃរបស់ស្ថាប័នដែលមាន ២៨ ប្រទេសនេះ ថាលម្អៀង។ របបលោក ហ៊ុន សែន ការពារ​ចំណាត់ការរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ថាជាការត្រឹមត្រូវ និង ប្រាប់​ទៅសហភាពអឺរ៉ុបវិញថា បើនៅតែដកការអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជាមែន នោះកម្ពុជានឹង​នៅតែ​បន្តប្តេជ្ញាតាំងចិត្ត​កាន់តែមុតមាំថែមទៀត ការពារ និង រក្សា​ចំណាត់ការ​ ដែលខ្លួន​អះអាង​ថា​ត្រឹមត្រូវ និង ស្របច្បាប់​ ស្របពេលដែលសហគមន៍អន្តរជាតិ ថ្កោលទោស និង ដាក់ទណ្ឌកម្ម​ជុំទិសនេះ។​

អ្នកវិភាគ មន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រធានសហជីពកម្មករជាច្រើន បាន​ព្រមាន​របបលោក ហ៊ុន សែន ជាហូរហែមកហើយ ថាបើរបបនេះ នៅតែចចេស មិនព្រមស្តារសិទ្ធិមនុស្ស​ឡើងវិញ កម្ពុជាចៀសមិនផុតពីបាត់បង់ការ​អនុគ្រោះពន្ធផ្នែកពាណិជ្ជកម្មនេះ។ មជ្ឈដ្ឋានទូទៅ រួមទាំងតំណាង​ថៅកែរោងចក្រ និង អ្នកជំនួញធំៗផង សុទ្ធតែមើលឃើញពីផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ លើវិស័យ​សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ពេលអត់​ការអនុគ្រោះពន្ធនេះ។ ពលរដ្ឋខ្មែររាប់លាននាក់ នឹង​ធ្លាក់ខ្លួន​ក្រីក្រ ដោយសារ​តែវិបត្តិនេះ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។