សេរីភាពបញ្ចេញមតិ
លោក ណុប វី | ១៨ មេសា ២០១៩ | ម៉ោង ៥:៥២ ល្ងាច
https://www.vodhotnews.com
មន្រ្តីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើកឡើងថាសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាមានការរីកចម្រើន ហើយរិះគន់ការចេញផ្សាយរបាយការណ៍របស់អង្គការអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន(RSF) ដែលដាក់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជាលេខ១៤៣ ថាមើលឃើញតែពីចំណុចអវិជ្ជមានរបស់កម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន សរសេរនៅក្នុងបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមតេឡេក្រាម(Telegram)នៅថ្ងៃព្រហបស្បតិ៍នេះថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅកម្ពុជាមានការរីកចម្រើនហើយមានសេរីភាពក្នុងការផ្សាយដោយគ្មានការត្រួតពិនិត្យ។
លោក សុខ ឥសាន មានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅកម្ពុជាបានរីកចម្រើននិងដុះដាលច្រើនដូចផ្សិត។ ក្នុងការផ្សាយ មានសិទ្ធិផ្សាយដោយសេរី ដោយគ្មានការត្រួតពិនិត្យខ្លឹមសារផ្សាយជាមុនដូចនៅប្រទេសមួយចំនួនឡើយ។»
យោងតាមរបាយការណ៍ស្តីពីសន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោកឆ្នាំ២០១៩ ដែលចេញដោយអង្គការRSF នៅថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ ទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៩ អង្គការដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសបារាំងនេះ បានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជាលេខ១៤៣ក្នុងចំណោមប្រទេស១៨០ក្នុងពិភពលោក។ យោងតាមពិន្ទុនេះធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាបន្តធ្លាក់ចុះមួយលេខទៀតបើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៨ ដែលត្រូវបានចាត់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១៤២។
សេរីភាពសារព័ត៌មានក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ អង្គការRSFបានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជាលេខ១៣២ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ក្នុងចំណោម១៨០ប្រទេស។
ថ្លែងប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានVODតាមទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៨ ខែមេសានេះ
អ្នកនាំពាក្យ និងជាអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងព័ត៌មាន លោក អ៊ុក គឹមសេង មានប្រសាសន៍ថា អង្គការអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន(RSF) មិនដែលមើលឃើញពីចំណុចវិជ្ជមានដែលរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើសម្រាប់សេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជាទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា«អញ្ចឹងទេវាអត់មានអីចំឡែកទេ គ្រាន់ថានៅកម្ពុជាយើងចេះតែខិតខំទាំងអស់គ្នាធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពបញ្ចេញមតិដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើរតាមរបៀបខ្មែរចឹងទៅ។ សម្រាប់ពួកគេ យើងដឹងហើយថាគាត់មើលឃើញអវិជ្ជមានរហូតហ្នឹង។ សម្រាប់យើងគឺយើងកំពុងប្រើប្រាស់សេរីភាពសារព័ត៌មានហ្នឹងគឺអាចទទួលយកបានហើយ។»
ក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួន RSF បានកត់សំគាល់អំពីភាពស្ងៀមស្ងាត់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ ក្រោយពេលស្ថានីយ៍វិទ្យុប្រមាណជា៣០ត្រូវបានបិទកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧។ របាយការណ៍ក៏បានកត់ត្រាបញ្ចូលនូវការបង្ខំឲ្យបិទទ្វាកាសែតខេមបូឌាដេលី និងការផ្លាស់ប្តូរម្ចាស់សារព័ត៌មានភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍។
លោក សុខ ឥសានសរសេរនៅក្នុងបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមតេឡេក្រាមថា ករណីនៃការបិទកាសែតឌឹខេមបូឌាដេលី គឺជាការអនុវត្តច្បាប់។ លោកបន្តថាករណីវិទ្យុអាស៊ីសេរីបានបិទការិយាល័យខ្លួនឯង និងករណីវិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកVOA គឺជាការរអើលខ្លួនឯង។ លោក សុខ ឥសាន ចាត់ទុកការបិទស្ថានីយ៍វិទ្យុជាង៣០នោះ ថាដោយសារម្ចាស់ស្ថានីយ៍វិទ្យុទាំងនោះមិនគោរពកិច្ចសន្យាជាមួយក្រសួងព័ត៌មាន។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅគាត់ថា(SEAPA) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងបាំងកក ប្រទេសថៃ លោកស្រី តេស បាកាឡា(Tess Bacalla)ប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានVODតាមរយៈសារអេលិចត្រូនិចនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា សន្ទស្សន៍ថ្មីបំផុតស្តីពីសេរីភាពសារព័ត៌មានក្នុងពិភពលោកដែលចេញផ្សាយដោយ RSF គឺជាការអះអាងប្រកបដោយការឈឺចាប់ថ្មីមួយទៀតដែលថា ការធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍របស់បណ្តាញព័ត៌មានឯករាជ្យ ដែលជាសេចក្តីរាយការណ៍ផ្ទុយនឹងការឃោសនាឥតឈប់ឈររបស់រដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានចាត់ថាជាទង្វើខុសច្បាប់។
លោកស្រី តេស បាកាឡាមានប្រសាសន៍បន្តថា៖ «ការគាបសង្កត់របស់រដ្ឋាភិបាលលើបណ្តាញព័ត៌មានហាក់ដូចជាគ្មានភាពបន្ធូរបន្ថយ។»
របាយការណ៍របស់RSFបានសរសេរថាជាលទ្ធផលនៃការបោសសំអាតលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានៅពេលបច្ចុប្បន្នអាចត្រឹមតែទទួលបានព័ត៌មានដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយសារព័ត៌មានសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលត្រូវបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងទៅលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន ដូចជាភ្នាក់ងារព័ត៌មានអនឡាញFresh Newsដែលជាប្រព័ន្ធឃោសនាការរបស់រដ្ឋាភិបាល។»
ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណា មានប្រសាសន៍ថា វាហាក់ដូចជាមិនមានការយល់គ្នារវាងអ្នកធ្វើរបាយការណ៍នេះ និងការបិទវិទ្យុខ្លះដោយសារតែបញ្ហាបច្ចេកទេស។ លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណាទទូចទៅភាគីពាក់ព័ន្ធចូលរួមលើកស្ទួយសេរីភាពសារព័ត៌មាន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖« ទី១គឺយើងជម្រុញស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធគ្រប់ផ្នែកគោរពនិងផុ្តល់សេរីភាពដល់សារព័ត៌មាន។ ទី២គឺយើងជម្រុញដល់អ្នកសារព័ត៌មានយើងគ្រប់គ្នាជួយធ្វើម៉េចគោរពក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈនិងបំពេញលក្ខខណ្ឌច្បាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ មានតែវិធីនេះទេដែលយើងអាចជួយលើកកំពស់សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅស្រុកយើងបានបាទ។»
យោងតាម RSF សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាមានភាពល្អប្រសើរជាងប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន៤គឺ វៀតណាម ឡាវ ប្រ៊ុយណេ និងសឹង្ហបូរី។ RSFដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសវៀតណាមលេខ១៧៦ ប្រទេសឡាវលេខ១៧១ ប្រ៊ុយណេលេខ១៥២ និងសឹង្ហបូរីលេខ១៥១។ ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដែលមានចំណាត់ថ្នាក់ល្អជាងកម្ពុជារួមមាន មីយ៉ាន់ម៉ាលេខ១៣៨ ប្រទេសថៃលេខ១៣៦ ហ្វីលីពីនលេខ១៣៤ ឥណ្ឌូនេស៊ីលេខ១២៤ និងម៉ាឡេស៊ីលេខ១២៣។ ប្រទេសទីម័រខាងកើតដែលមិនទាន់បានចូលជាសមាជិកអាស៊ានត្រូវបានផ្តល់ចំណាត់ថ្នាក់លេខលេខ៨៤ ដែលប្រសើជាងប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់។
ប្រទេសបីដែលទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់ល្អជាងគេក្នុងពិភពលោកគឺប្រទេសន័រវ៉ែស(Norway) ហ្វាំងឡង់(Finland)ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ២ និងប្រទេសស៊ុយអែត(Sweden)ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៣។ ប្រទេសកូរ៉េខាងជើងដែលស្ថិតនៅទ្វីអាស៊ីជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១៧៩លើ១៨០ប្រទេស។ ប្រទេសចិនដែលនៅជាប់គ្នានោះជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១៧៧៕
រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម
សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។