នយោបាយ
01 មេសា 2020
អូន ឆេងប៉រ
វីអូអេខ្មែរ
ភ្នំពេញ — សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្ដីពី «ការគ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិក្នុងភាពអាសន្ន» ត្រូវបានចែករំលែកជាសាធារណៈកាលពីថ្ងៃអង្គារ ដែលនាំឲ្យមានប្រតិកម្មកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ថា ច្បាប់នេះនឹងផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន រឹតត្បិតសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងគ្រប់គ្រងអំណាចបន្ថែមទៀតរបស់គណបក្សកាន់អំណាចលើប្រជាពលរដ្ឋ។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានអនុម័តជាប្រញាប់ដោយគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ដោយមិនរង់ចាំការពិភាក្សាច្រើន ហើយនឹងត្រូវបញ្ជូនទៅដល់រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីពិនិត្យពិភាក្សា។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មិនត្រូវបានដាក់ឲ្យមានការពិភាក្សាក្នុងពីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសាធារណជនដើម្បីចូលរួមផ្តល់យោបល់នោះទេ។
ការរៀបចំច្បាប់ថ្មីជាបន្ទាន់នេះកើតឡើង នៅចំពេលដែលកម្ពុជានិងបណ្ដាប្រជាជាតិនានាទូទាំងពិភពលោកកំពុងតែប្រឈមនឹងការឆ្លងរាលដាលនៃមេរោគ COVID-19 ហើយលោកហ៊ុនសែនលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកខ្វះឧបករណ៍ផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីអនុវត្តមាត្រា២២នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញស្ដីពីការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន ក្នុងករណីដែលមានព្រឹត្តិការណ៍ធ្ងន់ធ្ងរណាមួយ។
លោក សន ជ័យ នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជាមានប្រសាសន៍ថា វាជារឿងធម្មតា ដែលប្រទេសមួយត្រូវមានខ្លឹមសារច្បាប់ទាក់ទងនឹងការដាក់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពអាសន្ន។ ប៉ុន្តែលោកបានកត់សម្គាល់អំពីការរៀបចំផ្ដាច់មុខរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការតាក់តែងខ្លឹមសារច្បាប់នេះ ដោយខ្វះការចូលរួមមតិពីសង្គមស៊ីវិល និងសាធារណជន។
«ដើម្បីធានាថា ច្បាប់នេះវាមិនមែនប្រើប្រាស់តែសម្រាប់ករណី COVID-19 ណា៎ អ៊ីចឹងយើងនៅតែយល់ថា ភាពចាំបាច់នៃការពិគ្រោះយោបល់គឺគួរតែកើតមានច្រើនហើយម្យ៉ាងទៀតនៅពេលដែលវេលានេះ អាណត្តិនេះ គឺជាអាណត្តិកម្ពុជាមានសភាឯកបក្សទៅទៀត អ៊ីចឹងគេហៅថា យើងនៅតែប្រមើមើលឃើញអំពីការបារម្ភច្រើននៃការអនុវត្តច្បាប់នេះ បើសិនជាវាខ្វះការពិគ្រោះយោបល់»។
បើតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់កម្ពុជា ការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងស្ថានភាពអាសន្ន ត្រូវធ្វើឡើងដោយព្រះមហាក្សត្រ អមជាមួយមតិឯកភាពពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានរដ្ឋសភា និងប្រធានព្រឹទ្ធសភា។ ប៉ុន្តែបើតាមសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ«ការប្រកាសដាក់ប្រទេសជាតិស្ថិតនៅក្នុងភាពអាសន្ន ត្រូវធ្វើឡើងដោយព្រះរាជក្រឹត្យ»តែប៉ុណ្ណោះ។
ជាធម្មតា នៅពេលព្រះមហាក្សត្រអវត្តមានក្នុងប្រទេស លោក សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភានិងជាអនុប្រធានរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីជំនួស។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង អគ្គលេខាធិការរដ្ឋសភា ឱ្យដឹងថា រដ្ឋសភាអាចនឹងបន្តនីតិវិធីក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីថ្ងៃនៅដំណាក់កាលគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាមុននឹងដាក់ជូនសម័យប្រជុំពេញអង្គពិនិត្យអនុម័ត។ លោកមិនរំពឹងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងអាចឆ្លងផុតរដ្ឋសភាទាន់ក្នុងសប្ដាហ៍នេះទេ។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះត្រូវគេរំពឹងថា នឹងត្រូវអនុម័តដោយងាយស្រួល និងគ្មានឧបសគ្គដោយសាររដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភា ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន។
បើតាមសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ការដាក់ប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន អាចធ្វើឡើងនៅពេលប្រទេសប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ ជាអាទិ៍គ្រោះថ្នាក់ដែលបង្កឡើងដោយសង្រ្គាម ឬការឈ្លានពានពីកម្លាំងបរទេស គ្រោះអាសន្នបន្ទាន់ចំពោះសុខភាពសាធារណៈ បណ្តាលមកពីការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺ ភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ព្រមទាំងគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរ ដែលគំរាមកំហែង ឬអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់រីករាលដាលដល់កម្រិតទូទាំងប្រទេស។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះក៏អាចផ្ដល់អំណាចពេញទីឲ្យរដ្ឋាភិបាល ប្រើប្រាស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដោយរបបអាជ្ញាសឹក ក្នុងករណីចាំបាច់។
លោក Phil Robertson នាយករងផ្នែកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch លើកឡើងថា ការតាក់តែងច្បាប់នេះ បង្ហាញថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន «មិនទាន់ពេញចិត្តពេញថ្លើមនឹងការគ្រប់គ្រងទាំងស្រុង[របស់លោក]» ទៅលើគ្រប់ស្ថាប័ននយោបាយកំពូលៗរបស់ជាតិនៅឡើយ។
លោកបានប្រាប់ VOA តាមសារអេឡិចត្រូនិកថា៖ «ក្រឹត្យច្បាប់នេះ គឺជាការវាយប្រហារបង្ហើយជីវិតរបបប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសកម្ពុជា ពីព្រោះវាជាសញ្ញានៃការបញ្ចប់ទាំងស្រុងនិងជាចុងក្រោយលើរាល់បណ្ដាសេរីភាពផ្នែកពលរដ្ឋនិងសេរីភាពនយោបាយដែលនៅសេសសល់»។
ច្បាប់នេះក៏នឹងអនុញ្ញាតឲ្យមានការដាក់ទោសធ្ងន់ទៅដល់ ១០ឆ្នាំ ចំពោះជនណាដែលរារាំងដល់កិច្ចប្រតិបត្តិការពេលប្រទេសជាតិស្ថិតនៅក្នុងភាពអាសន្ន កាលបើអំពើនេះនាំឲ្យមានចលាចលជាសាធារណៈ ឬប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ។
កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលបានប្រើប្រាស់ការចោទប្រកាន់លើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយចោលថា«បានបង្កភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខជាតិនិងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ»និងបានលើកឡើងជារឿយៗ អំពីការលូកដៃរបស់បរទេសក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា។
លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលរស់នៅប្រទេសបារាំង បានលើកឡើងថា ជំនួសការប្រើប្រាស់ធនធានតាក់តែងច្បាប់នេះ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកហ៊ុន សែនគួរតែផ្ដោតជាអាទិភាពលើចំណុចចំនួនពីរគឺទីមួយការពារពលរដ្ឋពីការឆ្លងជំងឺ និងទីពីរជួយទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ច និងមុខរបររបស់ពលរដ្ឋ។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA កាលពីថ្ងៃអង្គារថា៖ «របបលោក ហ៊ុន សែន នេះគឺអាចយកជំងឺ COVID នេះ ដើម្បីមកគាបសង្កត់ប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញទេ មិនដោះស្រាយ អាទិភាពចម្បងទាំងពីរដែលខ្ញុំរៀបរាប់ពីខាងលើអម្បាញ់មិញនេះ គឺមើលរំលង តែបែរមកចាត់វិធានការរឿងនយោបាយរឿងចាប់ចង រឿងបំបិទសិទ្ធិ បំបិទមាត់ប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញ»។
បើតាមសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ រដ្ឋាភិបាលអាចហាមឃាត់ ឬដាក់កំហិតទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ដូចជាការដើរហើរ ការជួបជុំប្រមូលផ្ដុំ ការប្រកបមុខរបរការចែកចាយព័ត៌មានដែលបង្ក«ចលាចលឬដែលនាំឱ្យខូចខាតដល់សន្តិសុខជាតិ»និងបើកសិទ្ធិអំណាចឱ្យរដ្ឋាភិបាលតាមដានឃ្លាំមើល«ប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងទូរគមនាគមន៍គ្រប់រូបភាព»។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ ប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ចោទសួរអំពីភាពចាំបាច់ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដែលត្រូវចែងលម្អិតអំពីវិធានការជាក់ស្ដែង ឈានទៅដល់ករណីអាសន្នផ្សេងៗទៀត។
«វាអត់ទាន់ទាមទារឱ្យមានដាក់អ្វីនៅក្នុងហ្នឹងតាំងពីបិទសិទ្ធិសេរីភាព។ រឿងហាមនេះហាមនោះ អាហ្នឹងវាមិនចាំបាច់ដាក់ទៅក្នុងហ្នឹងធ្វើអ្វី?វារកកន្លែងចាំបាច់មិនទាន់ឃើញ។ តើធ្វើក្នុងគោលបំណងអ្វី អាហ្នឹងហ្អា?»
អតីតមេដឹកនាំសង្គមស៊ីវិលដែលក្លាយជាអ្នកនយោបាយរូបនេះ លើកឡើងថា ការហាមឃាត់ឬវិធានការលម្អិត គួរតែត្រូវដាក់ក្នុងព្រះរាជក្រឹត្យដែលប្រកាសភាពអាសន្នក្នុងសភាពជាក់ស្ដែង មិនមែនដាក់ក្នុងច្បាប់ជារួមទេ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បានថ្លែងថា កុំឲ្យមានការព្រួយបារម្ភអំពីច្បាប់នេះ ដោយលោកថា កម្ពុជាមិនមែនជាប្រទេសតែមួយដែលមានច្បាប់នេះក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជាបន្ទាន់នោះទេ។
កាលពីថ្ងៃចន្ទ លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងការពារថាច្បាប់នេះមិនមែនធ្វើឡើង ដើម្បីបំបិទមាត់ក្រុមប្រឆាំងនោះទេ គឺធ្វើឡើងដើម្បីការពារអាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលលោកសំដៅលើការទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតនៃវីរុសកូរ៉ូណានៅកម្ពុជា។ លោកបន្តថា បើទោះជាមានច្បាប់នេះ ក៏មិនមែនមានន័យថា នឹងមានការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្នដែរ៕
រាយការណ៍បន្ថែមដោយលោក សុខ ខេមរា
Law of mafia groups’
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់គ្រាមានអាសន្នដើម្បីដាក់លើប្រទេសដ៏កំសត់ដែលដឹកនាំដោយរបប ហ៊ុនសែន មួយនេះត្រូវបាន មហាជនខ្មែរទូទាំងប្រទេស រិះគន់ !តេះដៀល ! ជេរបញ្ចោរ !ច្រាស់ឆ្អេះ!ដាក់បណ្ដាស់សារ!ពីគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈនេះគឺអ្វីដែលខ្ញុំបានដើរសួរបងប្អូនប្រជាពលរដ្ធរស់នៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញក្នុងថ្ងៃនេះ។៩៨%មហាជនលោកយល់ថានេះគឺជាកល្បិចអាក្រក់របស់ ហ៊ុនសែន ដើម្បីដាក់លើប្រជាពលរដ្ធណាដែលតវាក្នុងគ្រាអាសន្ននេះ។
you are 100%right Target for me I will never believing that ugly evil killer since the start. as a Cambodian born I felt so shameful to other nation in the whole world to have a low educated animal leader on art. how can any one say HUN SEN was a high educated Cambodian?? it is not that hart to know from the words and action . HUN SEN was not only ugly we can see this evil man is so ugly from inside out. this new law will make this evil killer to murder more Cambodian I have no though about it. from 1979 up to this day this evil group leading this nation through their secreted communist party leader HUN SEN the former Khmer Rue killer . wake up Cambodian this guy will destroy every thing . please find out what did this evil already done to this nation. 2020 is the year end to this ugly evil man that was not recognize from world community. please believing me all world leader they did not like HUN SEN . I knew they just going along white him because they knew if they top him down he will kill more Cambodian. over all world community think more about Cambodian not HUN SEN leadership. GOD bless Cambodia and it’speople