នយោបាយ
20 វិច្ឆិកា 2020
ម៉ែន គឹមសេង
វីអូអេខ្មែរ
រូបឯកសារ៖ តំបន់កម្សាន្តឆ្នេរសមុទ្រដែលអភិវឌ្ឍដោយក្រុមហ៊ុនចិន UDG។ (ស៊ុន ណារិន/វីអូអេ) Photo: VOA Khmerចែករំលែក
វ៉ាស៊ីនតោន — ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុសហរដ្ឋអាមេរិកបានថ្លែងថា ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចដែលបានដាក់លើក្រុមហ៊ុនចិនដែលកំពុងវិនិយោគទុននៅប្រទេសកម្ពុជា គឺជា «ឧបករណ៍ដ៏មានប្រសិទ្ធភាពនិងសមស្រប» ដើម្បីធ្វើឲ្យសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានប្រសើរឡើង។
កាលពីខែកញ្ញា ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ បានដាក់ទណ្ឌកម្មក្រុមហ៊ុនរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន គឺ យូញៀន ឌីវេឡុបមិនគ្រុប ហៅយូញៀនគ្រុប ដែលកំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការនៅប្រទេសកម្ពុជា។ សហរដ្ឋអាមេរិកថ្លែងថា ក្រុមហ៊ុនយូញៀនគ្រុបបានរឹបអូសដីធ្លីនិងបណ្តេញពលរដ្ឋចេញដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍គម្រោងតំបន់ទេសចរណ៍ប្រណិតដែលមានទឹកប្រាក់ ៣,៨ ពាន់លានដុល្លារក្នុងខេត្តកោះកុង។
ក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបានរាយការណ៍ថា គម្រោងរបស់ក្រុមហ៊ុនយូញៀនគ្រុប បានបំផ្លាញលំនៅដ្ឋានពលរដ្ឋជាង១៥០០គ្រួសារក្នុងខេត្តកោះកុងដោយមិនបានផ្តល់សំណងសមរម្យចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ២០០៨មក និងបានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានរបស់ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ បានថ្លែងប្រាប់វីអូអេតាមសារអេឡិកត្រូនិកកាលពីខែតុលាថា៖
«គោលដៅទាំងនេះ ត្រូវបានស៊ើបអង្កេតយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្ន វាយតម្លៃ និងជ្រើសរើសផ្អែកលើភស្តុតាងពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់ពួកគេក្នុងសកម្មភាពទាំងនេះ ក៏ដូចជាការវាយតម្លៃរបស់យើងថា ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច គឺជាឧបករណ៍មានប្រសិទ្ធភាពនិងសមស្របប្រឆាំងនឹងពួកគេ»។
សហរដ្ឋអាមេរិក ធ្លាប់បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភក្នុងពេលកន្លងមកថា ទីតាំងនោះអាចត្រូវគេប្រើប្រាស់សម្រាប់ដាក់សម្ភារៈយោធាចិន ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានបដិសេធនិងបានហៅការចោទ ប្រកាន់នេះថា ជា «ដំណឹងក្លែងក្លាយដ៏អាក្រក់» ហើយបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជាហាមឃាត់មិនអនុញ្ញាតឲ្យមានកងទ័ពបរទេសលើទឹកដីរបស់ខ្លួនឡើយ។
ទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើក្រុមហ៊ុនចិននេះ ផ្អែកលើបទបញ្ជាប្រធានាធិបតីលេខ១៣៨១៨ ដែលយោងលើច្បាប់ម៉ានីតស្គី ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មជនរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ អ្នកប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងអ្នកគាំទ្រ។
ការិយាល័យគ្រប់គ្រងទ្រព្យសម្បត្តិបរទេសរបស់ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ បានកំណត់ក្រុមហ៊ុនយូញៀនគ្រុបថា ជាអង្គភាពគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលចិន ប៉ុន្តែមិនបានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតពីការកំណត់នេះទេ និងចោទប្រកាន់ថា ក្រុមហ៊ុនយូញៀនគ្រុប បានធ្វើសកម្មភាពក្នុងនាមជាក្រុមហ៊ុនកម្ពុជា ក្រោមការគាំទ្ររបស់លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ គន់ គីម ដែលជាមនុស្សជំនិតនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ លោក គន់ គីម ត្រូវបានចោទថា បានប្រើប្រាស់សិទ្ធិយោធាដើម្បីរឹបអូសយកដីធ្លី តាមចិត្តហើយបានបណ្តេញពលរដ្ឋចេញពីកន្លែងគម្រោងក្រុមហ៊ុន។
ក្រុមហ៊ុនបានពណ៍នាថា គម្រោងនេះ ស្របនឹងគំនិតផ្តួចផ្តើមកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវក្រវ៉ាត់ពាណិជ្ជកម្មពិភពលោករបស់ក្រុងប៉េកាំង ដែលជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុនមេឈ្មោះ Tianjin Union Development Group។
មន្រ្តីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុសហរដ្ឋអាមេរិកបានព្រមានថា ជនបរទេសដែលស៊ុំគ្រលំនឹងប្រឈមមុខនឹងផលវិបាកផងដែរ៖
«ជនបរទេសណាដែលផ្តល់ជំនួយសម្ភារៈ ឬការគាំទ្រដល់ក្រុមហ៊ុនរងទណ្ឌកម្មអាចនឹងត្រូវទណ្ឌកម្មរបស់ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុក្នុងពេលអនាគតផងដែរ»។
មន្ត្រីរូបនោះមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយពីផលប៉ះពាល់ពិតប្រាកដពីទណ្ឌកម្មលើក្រុមហ៊ុនយូញៀនគ្រុបទេ និងក៏មិនបញ្ជាក់ពីដំណើរការស៊ើបអង្កេតដែរប៉ុន្តែបានថ្លែងថាភាគីនានាអាចជ្រើសរើសចូលរួមអនុវត្តតាមទណ្ឌកម្មនេះ។
«វិសាលភាពទណ្ឌកម្មរបស់ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុក្រោមច្បាប់ម៉ានីតស្គី គឺកំណត់តែនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ឬពលរដ្ឋអាមេរិកាំង ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀត ក៏អាចជ្រើសរើសចាត់វិធានការដូចគ្នានេះដែរ»។
អ្នកជំនាញថ្លែងថា ទណ្ឌកម្មដូចនេះ អាស្រ័យលើការអនុវត្តតាមដោយស្ម័គ្រចិត្តពីធនាគារដែលមិនមែនជារបស់អាមេរិកាំង។
លោក Scott Johnston មេធាវីនៃអង្គការ Human Rights First ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថា៖
«សម្រាប់ហេតុផលផ្ទាល់ខ្លួន នៅផ្ទៃក្នុងធនាគារមើលមកទណ្ឌកម្មនេះ ហើយពិចារណាដោយខ្លួនគេនិងសម្រេចថា ជម្រើសណាល្អសម្រាប់ពួកគេដើម្បីអាចរក្សាទំនាក់ទំនងវិជ្ជមានជាមួយនឹងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាជាងរក្សាទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងជនទាំងនោះ។ ដូច្នេះ ដូចលោកអាចគិតឃើញថា បញ្ហានេះកាន់តែស្មុគស្មាញយ៉ាងរហ័ស ហើយវាមិនមែនជារឿងមិនធម្មតាទេដែលយើងឃើញក្រុមហ៊ុនធនាគារបរទេសអនុវត្តតាមដោយស្ម័គ្រចិត្ត»។
លោក Johnston ពន្យល់បន្ថែមថា នៅពេលដែលទណ្ឌកម្មចូលជាធរមាន ហើយក៏មិនមែនចប់ត្រឹមហ្នឹងទេ ដោយលោកចាត់ទុកថា វាគ្រាន់តែជាការចាប់ផ្តើមប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្ថែមថា៖
«ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុបន្តតាមដានសកម្មភាពបុគ្គលដែលរងទណ្ឌកម្ម ហើយជារឿយៗយើងឃើញថា ពួកគេដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមនៅពេលណាដែលមានព័ត៌មានថ្មីផ្អែកលើសកម្មភាពជំនួញរបស់ក្រុមហ៊ុននោះ តាំងពីពេលទទួលទណ្ឌកម្មដំបូង»។
ឧទាហរណ៍មួយ គឺមហាសេដ្ឋកិច្ចជាតិអ៊ីស្រាអែលឈ្មោះ Dan Gertler ដែលបានទទួលទណ្ឌកម្មដំបូងក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ តាមច្បាប់ម៉ានីតស្គី ដោយសារតែសកម្មភាពពុករលួយក្នុងអាជីវកម្មរុករករ៉ែ នៅក្នុងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកុងហ្កោ។ ពីដំបូងក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ បានដាក់ទណ្ឌកម្មមហាសេដ្ឋីរូបនេះ និងក្រុមហ៊ុនចំនួន១៨ ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់លោក និងក្រុមគ្រួសារ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារតែច្បាប់និងអភិបាលកិច្ចរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកុងហ្កោនៅខ្សោយ លោកបានប្រើបក្ខពួករបស់លោកនៅទីនោះគេចវេស ហើយបានចុះឈ្មោះក្រុមហ៊ុនផ្សេងក្នុងវិស័យរ៉ែ ដែលធ្វើឲ្យលោកមានឈ្មោះថា ជាអ្នកគេចពីទណ្ឌកម្ម។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការ Global Witness។
លោក Gertler អាចបន្តនៅរៀបចំពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំរបស់លោកបាន ដោយប្រើប្រាស់ក្រុមហ៊ុនក្លែងក្លាយដែលមានមូលដ្ឋាននៅដែនកោះ Virgin Islands របស់អង់គ្លេស ដើម្បីជំនួសក្រុមហ៊ុននៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកុងហ្កោវិញ។ ក្រោយមកក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ បានដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមហ៊ុន១៤បន្ថែមទៀតរបស់លោក Gertler នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨។
ឧទាហរណ៍១ទៀត គឺឈ្មួញអាវុធជាតិស៊ែប៊ី ឈ្មោះ Slobodan Tesic ដែលបានទទួលទណ្ឌកម្មក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ ដោយសារតែការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយ។ រយៈពេល២ឆ្នាំក្រោយមក គឺនៅចុងឆ្នាំ២០១៩ សហរដ្ឋអាមេរិក បានពង្រីកទណ្ឌកម្មដាក់លើគាត់ដោយបានបញ្ចូលក្រុមហ៊ុនបន្ថែម ក៏ដូចជាបុគ្គលដែលបានគេចផុតពីទណ្ឌកម្មកាលពីលើកមុន។
នៅកម្ពុជាលោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ គន់ គីម ត្រូវបានដាក់ទណ្ឌកម្មក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ ក្នុងថ្ងៃជាមួយគ្នានឹងឈ្មួញអាវុធជាតិស៊ែប៊ីនោះដែរ ដោយសារតែអំពើពុករលួយ និងសូកប៉ាន់ ដែលមានពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុនយូញៀនគ្រុបនេះ។
អ្នកស្រី Olivia Enos អ្នកវិភាគគោលនយោបាយជាន់ខ្ពស់នៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាកិច្ចការអាស៊ីរបស់មូលនិធិ Heritage បានបញ្ជាក់ក្នុងបទសម្ភាសប្រាប់វីអូអេកាលពីខែតុលា ពីការដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក គន់ គីម និងក្រុមហ៊ុនចិនថា៖
«ខ្ញុំគិតថា ទណ្ឌកម្មទាំងនេះ គឺជាការសម្រេចចិត្តល្អខ្លាំងណាស់ ដែលរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់ បើទោះជាទណ្ឌកម្មខ្លះ ហាក់ដូចជាតិចតួចនិងយឺតពេលក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំគិតថា ការកំណត់លើបុគ្គលទាំងនេះមានសារៈសំខាន់»។
អ្នកស្រី Enos ពន្យល់ថា ទោះជាបុគ្គលដែលរងទណ្ឌកម្មមិនមានទ្រព្យសម្បត្តិនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ឬមិនមានសមាជិកក្រុមគ្រួសាររស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ ក៏ផលប៉ះពាល់មានដូចគ្នា។ អ្នកស្រីបានគូសបញ្ជាក់ពីឧទាហរណ៍សាមញ្ញមួយពីការប្រើប្រាស់បណ្ណឥណទាន ដែលបុគ្គលរងទណ្ឌកម្មប្រើប្រាស់ដើម្បីទិញទំនិញ ក៏អាចមានផលប៉ះពាល់ផងដែរ ដោយសារតែការប្រើប្រាស់ប្រាក់ដុល្លារសម្រាប់ការដោះដូរ ហើយត្រូវឆ្លងកាត់ធនាគាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បើទោះបីជាការចាយវាយនោះ នៅប្រទេសចិន ឬនៅកម្ពុជាក៏ដោយ ក៏វានឹងត្រូវបង្កកដែរ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «វានឹងឈប់ដំណើរការ ហើយវាភ្ជាប់មកគណនីធនាគាររបស់ពួកគេវិញ»។
អ្នកស្រីលើកទឹកចិត្តអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនានាឲ្យតាមដានមើលសកម្មភាពបុគ្គលដែលត្រូវទទួលទណ្ឌកម្ម និងរាយការណ៍មកសហរដ្ឋអាមេរិក បើសិនជាមានការផ្លាស់ប្តូរ ឬនៅពេលណាដែលមានព័ត៌មានបន្ថែមពីសកម្មភាពក្រុមហ៊ុនរបស់ពួកគេ។
អ្នកជំនាញពីកិច្ចការប្រទេសចិនមើលឃើញថា ច្បាប់ម៉ានីតស្គីមានវិសាលភាពធំដែលសហរដ្ឋអាមេរិក អាចប្រើប្រាស់បាន។
អ្នកស្រី Yaqiu Wang អ្នកស្រាវជ្រាវនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានបញ្ជាក់ថា៖
«នេះជាការព្រមានថា ទណ្ឌកម្មអាចនឹងកើតមានលើសកម្មភាពរបស់ពួកគេទាំងនៅក្នុងប្រទេសចិន និងនៅក្រៅប្រទេស»។
បើទោះបីជាមានទណ្ឌកម្មក៏ដោយ ក៏លទ្ធភាពនៃការកែលម្អនៅ តែមានដែរ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ បានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេថា៖
«ទណ្ឌកម្មមិនមានគោលបំណងដើម្បីធ្វើទោសទណ្ឌទេ ប៉ុន្តែដើម្បីឲ្យពួកគេផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបទ។ បើទោះបីជាយើងមិនបានកំណត់ពេលវេលាផុតក៏ដោយ ប៉ុន្តែជនដែលត្រូវទណ្ឌកម្ម អាចប្តឹងតវ៉ាមកក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុដកចេញពីបញ្ជីខ្មៅបាន»៕
កំពុងចង់ដឹង ពីសមត្ថភាពមេធាវីអាមេរិក jared Genser តើវាពូកែប៉ុណ្ណា ?
តែដល់ពេលចាញ់ក្តី កុំស្រែកថា ចាញ់មកពីតុលាការជាអាយ៉ង តុលាការតេឡេ ដូចពួកអាថោក
ជាងឆ្កែ បក្សសង្គ្រោះតែកាដួយ សង្គ្រោះតែក្ត ចុងក្រោយសង្គ្រោះផេះឲ្យសោះ !
ព្រោះថា វិជ្ជាជីវះជាមេធាវី ត្រូវហ៊ានទទួលស្គាល់ ពីភាពចាញ់ឈ្នះ ទើបសាកសម ជាអ្នកមានកិត្តិយស។
ចង់ការពារក្តី យកច្បាប់កម្មជាទៅមើលសិក្សាស្វែងយល់ឲ្យជាក់លាក់សិន ចាំមមកតក្តី ។
កម្ពុជាមិនមែនអាមេរិក ហើយក៏មិនមែនជាប្រទេសស្ថិតក្រោមអាណានិគមអាមេរិក ដែរ ។
ត្រូវយល់ !
ជង្រុកនៃក្រុមភេរវកម្ម !
***
ក្រោយការបោះឆ្នោតជាសកលឆ្នាំ២០១៨ មិនបានប៉ុន្មានផង គណ:បក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានរំលាយចោលតាមច្បាប់ក្រោមបទចោទប្រកាន់ពីការឃុបឃិតជាមួយបរទេស ក្នុង
ចេតនាផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ដែលប្រសូតចេញពីការបោះឆ្នោត តាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ តាមមធ្យោបាយបដិវត្តន៍ពណ៍ យកតាមគំរូប្រទេសយូហ្គោស្លាវី និងស៊ែប៊ី ។
កឹម សុខា ដែលក្រោយមកបានក្លាយខ្លួនជាប្រធានគណ:បក្សសង្គ្រោះជាតិ បន្ទាប់ពីសមរង្សីលាលែងចេញពីតំណែង និង ប្រកាសឈប់ធ្វេីនយោបាយជាផ្លូវការ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ក្រោយ
ការចាកចេញពីជម្រកលាក់ខ្លួនក្នុងទីស្នាក់ការគណ:បក្សសង្គ្រោះជាតិនៅចាក់អង្រែ ដើម្បីគេចវេសពីខាងផ្លូវច្បាប់ទាក់ទងការបោកបញ្ឆោត កេងប្រវ័ញ្ចផ្លូវភេទ ហើយដែលត្រូវបានប្តឹងផ្តល់ដោយនារីរងគ្រោះ ហើយដែលការចាកចេញពីទីលាក់ខ្លួនទៀតសោត ត្រូវបានជួយសម្រួលខាងផ្នែកផ្លូវច្បាប់ពីសំណាក់សម្តេចតេជោហ៊ុនសែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យកឹមសុខា ដឹកនាំគណ:បក្សសង្គ្រោះជាតិ ចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត
ជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ និងចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០១៨។
យើងសុំធ្វើការមិនរំលឹកវែងឆ្ងាយ ទាក់ទងនិងការភូតកុហកបោកប្រាសសម្រាប់ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ ជាមួយការសន្យាខ្យល់ ផ្តល់មូលនិធិ ៥០ ម៉ឺនដុល្លារពេលណាឃុំសង្កាត់នោះបោះឆ្នោតឲ្យគណ:បក្សសង្គ្រោះជាតិបានដឹកនាំ ក៏ដូចជារឿងរ៉ាវដែលកឹម សុខានិយាយសារភាពដោយផ្ទាល់ អំពីរឿងដែលកឹម សុខាបានប្រើពេលវេលាក្នុងការឃុបឃឹត
ជាមួយបរទេស ដែលមានគ្រូ កាណាដា និងគ្រូអាមេរិកដែលអ្នកបង្រៀនដោយផ្ទាល់ដល់កឹម សុខា ពីមធ្យោបាយនៃការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៍សម្រាប់ការផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាល
កម្ពុជានោះឡើយ ដែលនេះហើយដែលជាមូលហេតុ ដែលត្រូវរំលាយចោលគណ:បក្ស
សង្គ្រោះជាតិ ដែលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានជាប់ឈ្មោះថាជាបក្សក្បត់ជាតិ។
គណ:សង្គ្រោះជាតិថ្មីត្បឹតត្រូវរំលាយតាមច្បាប់ តែថាពួកប្រតិកិយានៃបក្សនេះ មិនលះបង់ចោលនូវគំនឹតដាក់ខ្លួនជាអាយ៉ងបរទេស សន្យាកាត់ដីខ្មែរ ៤ ខេត្តឲ្យយួនដេហ្កា
ជាថ្នូរការផ្តល់ត្រឡប់មកវិញ នូវថវិកា ៣ ម៉ឺនដុល្លារក្នុងមួយខែ ដេីម្បីយកមកបំរេីឲ្យសកម្មភាពបង្ករភាពចលាចលធ្វើវិទ្ធង្សនាគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល តាម
មហិច្ឆិតាស្រេកឃ្លានអំណាចដែលមិនចេះខ្មាស់អៀននឹងមិនតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលពួកគេបានទន្ទេញជាប់មាត់ ។
បន្ទាប់ពីការរំលាយចោលបក្សក្បត់ជាតិសង្គ្រោះជាតិសភាសភាពនៃក្រុមអ្នកនយោបាយបក្សនេះ ត្រូវបានជាប់បំរាមក្នុងការធ្វើនយោបាយរយះពេល៥ឆ្នាំ ហើយអតីតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់នៃបក្សនេះ ដែលបានទទួលសន្លឹកឆ្នោតតាមរយះការភូតភរ បោកប្រាស សន្យាខ្យល់
ផ្តល់ថវិកា ឃុំដែលបានបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈ្នះ មួយឆ្នាំ ៥០ ម៉ឺនដុល្លារត្រូវបានដកចេញពីតំណែងផងដែរ ។
ក្រោយជាប់បំរាមនយោបាយ និងត្រូវដកចេញពីមុខតំណែងពួកអតីតបក្សក្បត់
ជាតិទាំងនេះ បានសម្រេចរត់ភៀសខ្លួន ទៅជ្រកកោណនៅប្រទេសថៃ ដើម្បីបង្កើតនូវចលនាឧទ្ទាមកម្មប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នៃកម្ពុជាតាមរយះលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ក្នុងទិសដៅ
បង្ករចលាចលក្នុងសង្គម ធានាដាក់គំនាបលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សំដៅប្រោសឲ្យរស់ឡើងខ្មោចអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាប់កេរ្តិ៍ឈ្មោះយ៉ាងស្អុយអាសោចន៍តាមរយះការប្រព្រឹត្តអំពេីក្បត់ជាតិ ដូចបានជម្រាបជូនពីខាងដើមស្រាប់ ។
ពិតណាស់ក្រុមឧទ្ទាមអតីតបក្សក្បត់ជាតិ បានរៀបចំយុទ្ធវិធីដើម្បីបង្កើតមូលដ្ឋានក្រុមភេរវករ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពបង្ករចលាចលក្នុងសង្គម បំផ្លាញសុខ សន្តិភាពជាតិប្រកបដោយខ្សែ
សង្វាក់ និងមានភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នាដោយហ្មត់ចត់ តែមិនប្រយ័ត្នប្រយែង ។
ផ្តើមឡើងពីយុទ្ធនាការជួបជុំ សុីនំបញ្ចុកឃោសនានយោបាយដេីម្បីពង្រឹងកម្លាំងបក្សក្បត់ជាតិសង្គ្រោះជាតិដែលបានបែកខ្ញែក សកម្មភាពលួចដីរដ្ឋ ប្លន់ដីរាស្ត្រ យុទ្ធការប្រឆាំង
ការវិនិយោគទុនរបស់ចិននៅកម្ពុជាដែលរៀបចំឡើង ដោយពួកជ្រកក្រោមស្លាកអង្គការ
សិទ្ធិមនុស្សក៏បានងើបឡើងព្រមគ្នាដែរ។
ចំណែកពួកសហជីព និងអង្គការសមាគមដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាលវិញ ក៏មិនអន់ដែរ ។ ពួកគេបានធ្វើចលនាកម្មករ ឲ្យងើបឡើងទាមទារនេះ ទាមទារនោះ មិនចំកាល នឹងខុសទម្រង់បែបបទផ្លូវច្បាប់ ដែលមានចែងយ៉ាងច្បាស់លាស់ តាមរយះការឯកភាពគ្នានៅក្រសួងការងារ។
ជាបន្តបន្ទាប់ ជាមួយសកម្មភាព ដែលសមរង្សី និងបក្សពួកក្បត់ជាតិនៅក្រៅប្រទេសធ្វើសកម្មភាពញុះញង់ ញុចអាលស្តីពី សិទ្ធិមនុស្ស សេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យ សំដៅឲ្យ
សហភាពអ៊ឺរ៉ុប ដកពន្ធអនុគ្រោះEBA ពីកម្ពុជា រ៉ុង ឈុនដែលជាអ្នករួមចំណែកយ៉ាងសកម្មជាមួយសមរង្ស៊ី ទាក់ទងបញ្ហាខាងលើ បានធ្វើយុទ្ធនាការមួយទៀត ទាក់ទងបញ្ហា
ខ្សែបន្ទាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ដោយចោទថា កម្ពុជាបានបង្ខិតដី ឲ្យវៀតណាមរុលចូលយកដីកម្ពុជា សំដៅដិតកំហឹងមហាជន ឲ្យងើបឡើងប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាល ស្របជាមួយការបញ្ឆេះកំហឹងរបស់ពួកគេ ទសក់ទងបញ្ហាEBAដែលពួកគេបានបង្ករឡរីងស្រាប់ ។
និយាយពីបញ្ហាEBA សកម្មភាពដើម្បីលុបបំបាត់ចោលនូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ដែលស្តែងឡើងតាមមធ្យោបាយភូតកុហកបោកប្រាសពីរឿងសេរីភាព សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ពីសំណាក់សម រង្ស៊ី និងគូកនជំនឹតគឺរ៉ុង ឈុនវាកាន់តែបង្ហាញច្បាស់ថាក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទទួលបន្ទុកខាងផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ក្រុមសហជីព សមាគម បណ្តារអ្នកវិភាគសង្គមដែលលើកបណ្តុបឈ្មោះ ដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលមិនប្រកបដោយវិជ្ជាជីវ:វិទ្យុអាស៊ីសេរី រួមទាំងក្រុមអ្នកសារព័ត៍មានឡូកាល់មួយចំនួនដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ហើយដែលត្រូវគាំពារសកម្មភាពដោយសមាគមអ្នកសារព័ត៍មាន ហាក់ទុកខ្លួនឆ្ងាយពីការគ្រប់គ្រងដោយច្បាប់មួយក្រុមនោះ បានចាត់ការបន្ទរសកម្មភាពដើម្បីបណ្តុះបង្អាប់ ប្រមាថលើការដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលសំដៅធ្វើយ៉ាងណា បំរើឲ្យនយោបាយភូតកុហក បោកប្រាសរបស់មេឧទ្ទាមក្បត់ជាតិសមរង្សី ស្តីពីសេរីភាព សិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យ នៅលើឆាកអន្តរជាតិ កាន់តែមានប្រសិទ្ធិភាព សំដៅការកាត់ផ្តាច់បានទាំងស្រុង ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីសហភាពអឺរ៉ុប ដែលហៅកាត់ថាEBAជាស្ថាពរ ដោយពួកគេគិតថា នោះមានងាយស្រួលក្នុងការបង្ករនូវភាពវឹកវរចលាចលក្នុងចំណោមកម្មករ កម្មការិនី ពីបញ្ហាអត់កាងារធ្វើ ពីអាណាព្យាបាល ក្នុងការជាប់ជំពាក់នូវបំណុលធនាគារ នឹងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុខ្លះ ដែលខ្ចីមក
ដើម្បីធ្វើកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍គ្រួសារ ទោះបីពួកគេដឹងថា រឿងរ៉ាវទាក់ទងនិងEBAនេះ មិនមែនជាកាតព្វកិច្ចពួកគេដែលត្រូវដោះស្រាយក្តី។ដោយឡែកចំពោះEBAវិញទៀតសោត វានឹងត្រូវបាត់បង់ជាស្វ័យប្រវត្តិ ក្នុងពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមកដល់ឆ្នាំ២០៣០នេះមានការរ៏ក
ចម្រើន ដោយក្នុងម្នាក់ៗមានចំណូលថវិកាជាង១ ៧០០ ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ។
ដើម្បីសម្រេចបំណងរបស់ពួកគេ ក្នុងការផ្តួលរលំរំលំរដ្ឋាភិបាល តាមរយះរឿងរ៉ាវEBA ជានិច្ចកាល ពួកគេបានប្រើព័ត៍មានទំលាក់កំហុសលើរដ្ឋាភិបាល ថាមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ការពារប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ តាមអ្វីដែលសហភាពអឺរ៉ុបចង់បាន ទាក់ទងសេរីភាព សិទ្ធិមនុស្ស និងលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដោយពួកគេបានជម្រុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល ធ្វើការ
ចរចាសម្រុះស្រួលជាមួយមេដឹកនាំខ្មោចនៃអតីតបក្សប្រឆាំងសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីស្តារបក្សក្បត់ជាតិនេះឲ្យឡើងវិញ ដោយពួកគេថា នោះទើបជាការអាចរក្សាបាននូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ
EBAនេះបាន ។ជាមួយការដែល រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាន់នូវជំហរ
ដ៏ម៉ឺងម៉ាត់ ក្នុងការមិនយកអធិបតេយ្យភាពជាតិ ទៅដោះដូរជាមួយជំនួយពិសពុលដែលប្រកបដោយឧបាយកលពួកនេះបានប្រែក្រឡាស់យុទ្ធវិធីផ្តួលរំលំ ដោយយកឧបាយកលចាស់ មកប្រើប្រាស់ជាថ្មីវិញម្តង ។
ការលើកឡើងពីការគំរាមកំហែងពីការព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA និងការអនុគ្រោះពន្ធនាំទំនិញទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក GSP ត្រូវបានសមរង្ស៊ី និងពួកសង្គមស៊ីវិល ដែលតាំងខ្លួនឯងថាជាអ្នកការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យការពារសិទ្ធិមនុស្សការពារសិទ្ធិនយោបាយ និងជា
ពួកអ្នកវិភាគដែលបំរើឲ្យនយោបាយក្បត់ជាតិរបស់សមរង្ស៊ី បាន និយាយដោយពាក្យ
ដដែលៗ ថាអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ធ្វើឲ្យកម្ពុជាបាត់បង់ជន្ទល់សេដ្ឋកិច្ចបើទោះបីពួកនេះដឹងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងមិនយកអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនដើម្បីចុះញ៉មនឹងការដាក់សម្ពាធសម្រាប់ការព្យួរឬផ្តាច់ EBA នោះទេ។ ដូចនេះ លក្ខខណ្ឌតាមរយះការដាក់សម្ពាធលើកម្ពុជាខាងផ្នែកនយោបាយ ដោយបំពានលើអធិបតេយ្យជាតិកម្ពុជាពីសហគមន៍សហភាពអឺរ៉ុប មិនទទួលបានផ្លែផ្កាទេ។
កម្ពុជាជារដ្ឋអធិបតេយ្យ ដែលមិនអនុញ្ញាត ឲ្យប្រទេសណាមួយមករំលោភបំពានបាន។
កម្ពុជាពិតជាត្រូវការរស់ ដោយស្មើសិទ្ធិ ស្មើមុខមាត់ ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសទាំងអស់ក្នុងលោកលើគ្រប់វិស័យ ដោយផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដោយស្មើភាពចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក ។
ជានិច្ចកាលជនក្បត់ជាតិសមរង្ស៊ី និងពួកក្រុមដែលតាំងខ្លួនឯងថាជាអ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ក្រុមសង្គមស៊ីវិល ដែលស្ថិតនៅក្នុងអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស មានអាដហុក លីកាដូអង្គការការពារសិទ្ធិលំនៅដ្ឋាន សមាគមនិងក្រុមសហជីព និងក្រុមអ្នកសារព័ត៍មានដែលមិនប្រកបដោយវិជ្ជាជីវះ ដែលមាននិន្នការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ពួកគេតែងលើកឡើងពីសិទ្ធិសេរីភាព ពីសិទ្ធិមនុស្ស ពីប្រជាធិបតេយ្យមកធ្វើជាត្រីវិស័យក្នុងការនាំមុខ ដើម្បីប្រឆាំងអំណាចរដ្ឋ ដែលជាដែនសមត្ថកិច្ចការពារផលប្រយោជន៍ កាពារសិទ្ធិសេរីភាព ការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងការពារប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ បើទោះបីពួកគេដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា លំហរនៃសិទ្ធិសេរីភាព សិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ នៅកម្ពុជា គឺមានយ៉ាងពេញបរិបូរណ៍ នឹងកំពុងដំណើរការជានិរន្តក្តី ។
វាជាការពិត សកម្មភាពក្រុមសង្គមស៊ីវិល និង ក្រុមសហជីព ដែលពួកប្រតិកិរិយាទាំងអស់នេះបានធ្វើកន្លងមកនេះ វាមិនខុសអី ពីការដែលពួកគេ ធ្វើសកម្មភាពក្នុងការចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងចលនានយោបាយដើម្បីកសាងកម្លាំង ដើម្បីត្រៀមកម្លាំង ដើម្បីបង្កើតអង្គការចាត់តាំងខាងនយោបាយខុសច្បាប់ ប៉ុនប៉ងដើម្បីប្រមូលកម្លាំងប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ដែលជាអំពើខុសច្បាប់ ខុសគោលការណ៍នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលពួកគេបានទន្ទេញជាប់មាត់នោះឡើយ តាមការចង្អុលបង្ហាញ ពីមេដឹកនាំអតតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះឡើយ៕
Very good ‘ khmer people support the sanction to this beast regime leaded by Veitcong mafia dictator and his groups ‘ Please don’t do business with this beast regime because they working and serve to their hanoi boss only ‘ and they cage khmer people in their cage ‘