យន់ សាមៀន
2021-04-03
RFA
អ្នកជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល ពិនិត្យនិងកែប្រែច្បាប់ស្តីពីការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩ ឡើងវិញ ដើម្បីឲ្យស្របតាមបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្ស អន្តរជាតិ។ ការជំរុញនេះ គឺបន្ទាប់ពីអ្នកជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ពិនិត្យឃើញថា ច្បាប់មួយនេះ ផ្តល់អំណាចច្រើនលើសលប់ដល់អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលក្នុងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព ការដាក់ពិន័យ និងដាក់ទោសធ្ងន់ធ្ងរលើប្រជាពលរដ្ឋផ្ទុយពីគោលការណ៍ច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។
អ្នកជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិចំនួន៣រូប បង្ហាញក្តីកង្វល់របស់ខ្លួនក្នុងលិខិតរួមគ្នាមួយដែលផ្ញើជូនរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់ស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ និងជំងឺឆ្លងកាចសាហាវ និងប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងៗទៀត។
អ្នកជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទាំង៣រូបលើកឡើងថាច្បាប់នេះផ្តល់អំណាចដល់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការរឹតត្បិត ឬហាមឃាត់ការធ្វើដំណើរ ការជួបជុំ ការប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម និងសកម្មភាពអាជីពមួយចំនួន ក៏ដូចជាអំណាចក្នុងការទប់ស្កាត់ ឬរឹតត្បិតតំបន់ និងទីកន្លែងមួយចំនួនផងដែរ។លើសពីនេះ ក្រុមអ្នកជំនាញ ក៏មានកង្វល់ពាក់ព័ន្ធនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងមិនសមាមាត្រចំពោះបុគ្គលដែលមិនគោរពតាមវិធានការសុខភាព វិធានការរដ្ឋបាល និងវិធានការផ្សេងទៀត ដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់នេះ ។
ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក៏ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យឡើងវិញលើច្បាប់ស្តីពីការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩នេះ ដើម្បីធានានូវការគោរពតាមបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលការពារសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ពួកគេ ទុកពេលឲ្យរដ្ឋាភិបាល ផ្ញើលិខិតឆ្លើយតបក្នុងរយៈពេល៦០ថ្ងៃ។ ក្នុងអំឡុងពេលរងចាំការឆ្លើយតបនេះ ពួកគេ ក៏ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល ចាត់វិធានការចាំបាច់បណ្តោះអាសន្នដើម្បីបញ្ឈប់ការរំលោភបំពានដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ទាំងឡាយ។
អ្នកជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទាំង៣រូប មានដូចជា៖អ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិជួបជុំដោយសន្តិវិធី និងការចងក្រងជាសមាគម ព្រមទាំងអ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីឯករាជ្យភាពនៃចៅក្រម និងមេធាវី។
ការបញ្ចេញប្រតិម្មនេះ គឺបន្ទាប់ពីរបបក្រុងភ្នំពេញ បានបង្កើតច្បាប់ស្ដីអំពីការទប់ស្កាត់ការរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ យ៉ាងប្រញាប់ដោយគ្មានការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធដូចជាក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដើម និងដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ភ្លាមៗ កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែមីនា។ ច្បាប់នេះមាន ៦ជំពូក និង ១៨មាត្រា ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ ហាមឃាត់សកម្មភាពពលរដ្ឋមួយចំនួន និងដាក់ទោសទណ្ឌ ដល់អ្នកល្មើសការធ្វើចត្តាឡីស័ក និងបិទតំបន់ណាមួយ ដែលមានជំងឺកូវីដ១៩ ឆ្លងរាលដាលផងដែរ។សម្រាប់ទោសទណ្ឌវិញ អ្នកគេចវេះមិនធ្វើចត្តាឡឺស័ក ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពី ៦ខែ ដល់ ៣ឆ្នាំ។ ឯអ្នកគេចវេះពីការព្យាបាល ឬលួចរត់ចេញពីកន្លែងព្យាបាលជំងឺនេះ ក៏ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារដែរ ហើយបើអ្នកជំងឺនោះ លួចរត់បណ្ដាលឲ្យឆ្លងដល់អ្នកដទៃ នឹងត្រូវមានទោសកាន់តែធ្ងន់ គឺអាចជាប់ពន្ធនាគារអតិបរមារយៈពេល ១០ឆ្នាំ។ អ្នកមានចេតនាចម្លងជំងឺកូវីដ១៩ ដល់អ្នកដទៃ ត្រូវដាក់ពន្ធនាគារពី ៥ឆ្នាំ ទៅ ១០ឆ្នាំ ហើយបើចេតនានេះ ធ្វើឡើងដោយមានការរៀបចំ ជាក្រុម ឬមានអង្គការចាត់តាំង អ្នកនោះ នឹងត្រូវជាប់ពន្ធនាគារពី ១០ឆ្នាំ ទៅ ២០ឆ្នាំ។
អាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ដើម្បីឆ្លើយតបរឿងនេះ បានទេដោយទូរស័ព្ទចូលពុំមានអ្នកទទូល។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក កត្តា អ៊ន វិញ លោក ថ្លែងថា ការបង្កើតច្បាប់របស់រដ្ឋាភិបាល គឺដើម្បីទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាល នៃជំងឺកូវីដ-១៩ សំដៅការពារអាយុជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោក បន្តថា វិធានការ ដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់នេះ ក៏មិនធ្ងន់ធ្ងរដូចការចោទប្រកាន់ដែរ ហើយរដ្ឋាភិបាល នឹងពិចារណាឆ្លើយតបជាលិខិតទៅអ្នកជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិវិញ។
«អ្វីដែលជាវិធានការនៅក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់ វាពុំមានដូចការលើកឡើងថា រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស រំលោភបទបញ្ញត្តិនេះ បទបញ្ញត្តិនោះទេ។បើយើងយកអត្ថបទច្បាប់ហ្នឹងមកមើល ហើយយកកតិកាសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ក៏ដូចជាកតិកាសញ្ញាស្តីពីសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ មកពិនិត្យ វាអត់ឃើញមាត្រាណាដែលបំពានទៅលើច្បាប់អន្តរជាតិ លិខិតតុបករណ៍អន្តរជាតិនោះទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាកតព្វកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល តាមការ ចង់បានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីការវិវត្តន៍ស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនឹងពិចារណា កិច្ចការនេះ»។
ទោះជាយ៉ាងណា នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើល និងការពារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិនេះ គឺផ្អែកលើបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដែលកម្ពុជា ទទួលស្គាល់ និងមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថែមទៀត។ លោក ទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាល បង្កើតច្បាប់ដើម្បីប្រយោជន៍សុខភាពសាធារណៈ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ លិខិតតុបករណ៍ ឬច្បាប់ទាំងឡាយ ត្រូវតែធានាដល់ការគោរសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ។
«ខ្ញុំគិតថា អ្នកជំនាញរបស់អង្គកសហប្រជាជាតិដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនេះ គឺគេមានហេតុផលច្រើនដើម្បីបញ្ជាក់ទៅលើ បញ្ហាមួយចំនួនដែលគេថា វាអាចប៉ះពាល់ទៅដល់សេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដូច្នេះនេះគឺជាការលើកឡើងនេះ និងជាការព្រួយបារម្ភទេ តែអ្វីដែលសំខាន់គឺរដ្ឋាភិបាលទេ ដែលលោកជាអ្នកពិចារណានោះ»។
មកទល់ពេលនេះ បើទោះបីជារបបក្រុងភ្នំពេញ កំពុងអនុវត្តច្បាប់នេះក្តី ក៏អ្នកឃ្លាំមើល អះអាងថា ការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ នៅតែមិនមានប្រសិទ្ធិភាពឡើយ ប៉ុន្តែច្បាប់នេះ កំពុងក្លាយជាឧបករណ៍ដើម្បីដាក់ទោសទណ្ឌធ្ងន់ធ្ងរទៅលើអ្នករិះគន់លើរបបក្រុងភ្នំពេញទៅវិញ។ ថ្មីៗនេះ តុលាការក្រុងភ្នំពេញ ចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួនយុវជនម្នាក់ឈ្មោះ តោ ចន្នី ពីបទ«រារាំងដល់ការអនុវត្តវិធានការ»បង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ តាមមាត្រា ១១ នៃច្បាប់ថ្មីស្តីពីវិធានការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ-១៩ ក្រោយពីបង្ហោះវីដេអូតាមបណ្តាញសង្គមទិកតុក (TikTok) របស់ខ្លួន រិះគន់វ៉ាក់សាំងចិន។ យុវជនរូបនេះ ប្រឈមការពិន័យជាប្រាក់ពី២លានរៀល (ឬ៥០០ ដុល្លារ) ដល់ ១០ លានរៀល (ឬ២,៥០០ ដុល្លារ) និងអាចជាប់ពន្ធនាគារពី ៦ខែដល់ ៣ឆ្នាំ ប្រសិនបើតុលាការរកឃើញថាមានទោស។
អ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាតិជាតិ សង្កត់ធ្ងន់ថា វិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ មិនគួរប្រើជាលេសសម្រាប់គាប់សង្កត់សិទ្ធិសេរីភាពជាទូទៅ ឬសិទ្ធិជួបជុំដោយសន្តិវិធីនោះទេ។ ពួកគេ ថាការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវតែមានសមាមាត្រ និងភាពចាំបាច់ ដើម្បីឲ្យស្របតាមស្តង់ដារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការដាក់ពិន័យជាប្រាក់ដ៏ច្រើន និងដាក់ទោសក្នុងពន្ធនាគាររាប់សិបឆ្នាំនោះ គឺបង្ហាញថា ច្បាប់នេះ មិនបានបំពេញតាមគោលការណ៍សមាមាត្រ និងភាពចាំបាច់ឡើយ។ អ្នកជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាតិ យល់ថា អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើនៅពេលនេះ គឺបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយអប់រំឲ្យបានទូលំទូលាយ ការផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពតាមមូលដ្ឋាន និងការផ្តល់សេវាចំាំបាច់ជាច្រើនទៀតតាមយន្តការផ្សេងៗប្រកបដោយសមធម៌៕
the law of that high educated animal SAMAKMITH HENG SAMRIN >>DEARMBAY KEIRTHA and KEIRTHA DERMBAY . Cambodia will end soon