ដោយ យន់ សាមៀន
2021-11-24
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន (រូបឆ្វេង) ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអាស៊ាន-ចិន នៅថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១។ រូបភាព៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ន សែន
រដ្ឋាភិបាលចិនកុម្មុយនីស្តកំពុងព្យាយាមបំបិទមាត់សហគមន៍អន្តរជាតិមិនឱ្យនិយាយរិះគន់អំពីទំនាក់ទំនងបែបលម្អៀងខ្លាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ជាមួយកងទ័ពចិន។ អ្នកវិភាគនយោបាយថា ទង្វើបែបនេះរបស់ចិនអាចនាំឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិមើលឃើញកាន់តែច្បាស់ពីទំនាក់ទំនងខុសធម្មតារវាងកម្ពុជា និងចិន។
ក្រុមអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយលើកឡើងថា បរិបទពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនអាចបង្ហាញជំហរលម្អៀងខ្លាំងទៅរកប្រទេសចិនឡើយ ជាពិសេសនៅលើវិស័យយោធា បើពុំដូច្នេះទេ កម្ពុជាអាចមានបញ្ហាកាន់តែធំជាមួយក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច និងសូម្បីតែប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដូចគ្នា។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព (CICP) លោក វណ្ណ ប៊ុនណា មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាកំពុងដើរតួនាទីជាប្រធានប្ដូរវេនអាស៊ាន ដូច្នេះការលម្អៀងខ្លាំងទៅរកប្រទេសចិននឹងធ្វើឱ្យប្រទេសមហាអំណាច និងសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀតបាត់ទំនុកចិត្តលើកម្ពុជា ចំពោះការដោះស្រាយបញ្ហាតំបន់ ដូចជា វិបត្តិសិទ្ធិមនុស្សនៅមីយ៉ាន់ម៉ា (ភូមា) និងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាដើម៖ «បើយើងនិយាយពីមហាអំណាចខាងក្រៅ ឧទាហរណ៍ សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប គេច្បាស់ហើយថា កម្ពុជាជាប្រទេសរណបរបស់ចិនមួយ។ អ៊ីចឹងចង់ ឬមិនចង់ ដូចខ្ញុំនិយាយម្ដងហើយម្ដងទៀត កម្ពុជាខាតប្រយោជន៍ ខាតតាំងពីសេដ្ឋកិច្ច តាំងពីនយោបាយ។ វាអាចមានចំណេញផលប្រយោជន៍ហ្នឹង គឺចំណេញផលប្រយោជន៍ទាក់ទងលើមេដឹកនាំ តែបើផលប្រយោជន៍ទាក់ទងនឹងប្រជាជនទាំងមូល វាមិនបានជាដុំកំភួនប៉ុន្មាននោះទេ»។
ស្រដៀងគ្នានេះ អគ្គលេខាធិការសហព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តកម្ពុជាលោក គៀន ពន្លក ថ្លែងថា របបក្រុងប៉េកាំងបានបញ្ជូនសារម្ដងហើយម្ដងទៀតទៅកាន់សហគមន៍អន្តរជាតិថា កម្ពុជាមានចិនជាខ្នងបង្អែក ដើម្បីកុំឱ្យក្រុមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យចូលពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាកម្ពុជា។ លោកយល់ថា ការយកចិនជាខ្នងបង្អែកនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាខាតបង់ប្រយោជន៍ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ ហើយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលក៏នឹងត្រូវរងទណ្ឌកម្មជាលក្ខណៈបុគ្គលជាបន្តបន្ទាប់ទៀតដែរ៖ «ពេលនេះអ្វីដែលសំខាន់សម្រាប់ប្រទេសចិន គឺការប្រជែងឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេសមហាអំណាចលោកសេរី។ អ៊ីចឹងហើយបើយើងធ្លាក់ក្នុងអន្លង់មួយនៃឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេសចិន នោះនឹងអាចទាញប្រទេសកម្ពុជាប្រឈមនឹងសង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីម្ដងទៀត ហើយនិងអាចទាញប្រទេសកម្ពុជាឱ្យធ្លាក់ក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមស៊ីវិលម្ដងទៀត»។
ប្រតិកម្មរបស់ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ទាំងនេះ កើតមានឡើងក្រោយពីទូតចិននៅភ្នំពេញបានហាមប្រទេសដទៃមិនឱ្យរិះគន់ពីទំនាក់កម្ពុជា-ចិន លើវិស័យយោធា។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជាលោក វ៉ាង វិនធាន (Wang Wentian) មានប្រសាសន៍កាលពីរសៀលថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកាថា ប្រទេសចិន និងកម្ពុជា ជាពិសេសកងទ័ពប្រទេសទាំងពីរ បានជួយគ្នាទៅវិញទៅមកចាប់តាំងពីការផ្ទុះរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩។ លោកបញ្ជាក់ថា ការជួយគ្នានេះ មិនត្រឹមតែបង្កើតបានជាគំរូនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកិច្ចការយោធាអន្តរជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាការរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការកសាងសហគមន៍វាសនារួមរវាងចិន និងកម្ពុជាផងដែរ។ លោក វ៉ាង វិនធាន ថ្លែងទៀតថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលផ្ដល់ប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមករវាងចិន និងកម្ពុជានេះ មិនអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសដទៃនិយាយបង្ខូចផ្ដេសផ្ដាសឡើយ។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនរូបនេះសង្កត់ធ្ងន់ថា ភាគីចិនប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះការប្រើអំណាច ដែលយក «សេរីភាព» «សិទ្ធិមនុស្ស» និង «ប្រជាធិបតេយ្យ» ធ្វើជាលេសដើម្បីជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសដទៃ។
លោក វ៉ាង វិនធាន បញ្ចេញសារបែបនេះ ក្រោយពីសហរដ្ឋអាមេរិកទើបតែដាក់ទណ្ឌកម្មមន្ត្រីយោធាផ្កាយ ៤ ពីររូបនៃរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន រួមមាន លោក ចៅ ភិរុណ អគ្គនាយកសម្ភារៈបច្ចេកទេសនៃក្រសួងការពារជាតិ និងលោក ទៀ វិញ មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹ ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ទីដែលមានការសង្ស័យអំពីវត្តមានកងទ័ពចិននៅកម្ពុជា។
ទន្ទឹមនឹងការលើកឡើងរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិននោះដែរលោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិបានបង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុក (Facebook) ថា កងទ័ពកម្ពុជា និងចិន មានទំនាក់ទំនងមិត្តភាពជាប្រពៃណី និងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ ទាំងវិស័យហ្វឹកហ្វឺន បណ្ដុះបណ្ដាល និងទំនាក់ទំនងយោធា។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានថ្លែងនៅថ្ងៃនោះដែរថា ចិនជាបង្អែកដ៏រឹងមាំសម្រាប់កម្ពុជាលើចំណុចជាច្រើន រួមមាន វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ប្រាក់កម្ចី និងការស្ថាបនាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាដើម។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកវិភាគនយោបាយដែលកំពុងភៀសខ្លួននៅប្រទេសហ្វាំងឡង់(Finland)លោក គឹម សុខ ថ្លែងថា ចិនកំពុងយកកម្ពុជាធ្វើជាឧបករណ៍បម្រើនយោបាយអនុត្តរភាពរបស់ខ្លួន។ លោកបញ្ជាក់ថា បើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន លោតតាមខ្សែញាក់របស់ចិន នោះប្រជាជាតិខ្មែរនឹងខាតបង់ប្រយោជន៍ធំធេងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម នយោបាយការទូត និងជំនួយមនុស្សធម៌៖ «កាលណាលោក ហ៊ុន សែន ទាញកម្ពុជាឱ្យបម្រើផលប្រយោជន៍នយោបាយចិន ម្ល៉ោះហើយបណ្ដាសម្ព័ន្ធមិត្តនៃលោកសេរី គេមិនជួយកម្ពុជាទេ។ មិនជួយហើយ នឹងមានអរិភាពការទូត អរិភាពសេដ្ឋកិច្ច–ពាណិជ្ជកម្ម រហូតទៅដល់នាំកម្ពុជាឱ្យមានវិបត្តិ អាចទៅដល់អសន្តិសុខផង»។
លោក គឹម សុខ ថ្លែងទៀតថា សាររបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនលោក វ៉ាង វិនធាន នាពេលនេះ ហាក់ធ្វើឱ្យសាធារណៈមតិជាតិ និងអន្តរជាតិព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងពីវត្តមានកងទ័ពចិននៅកម្ពុជា ព្រោះក្រុមលោក ហ៊ុន សែន និងរបបក្រុងប៉េកាំងកំពុងធ្វើនយោបាយបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិលោក ឈុំ សុជាត ដើម្បីឆ្លើយតបរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ដោយទូរស័ព្ទចូល តែពុំមានអ្នកទទួល។
រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន រងការចោទប្រកាន់ថា បានលួចចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់ជាមួយប្រទេសចិនកុម្មុយនីស្ត ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យកងទ័ពចិនបោះទីតាំងឈរជើងនៅលើទឹកដីខ្មែរ។ សារព័ត៌មានល្បីឈ្មោះរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក The Wall Street Journal បានរាយការណ៍កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ ថា កិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់នោះបានអនុញ្ញាតឱ្យកងទ័ពចិនគ្រប់គ្រងកំពង់ផែទ័ពជើងទឹករាមផ្ដាច់មុខរហូតដល់ទៅ ៣០ឆ្នាំ ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះអាចបន្តបានរៀងរាល់ ១០ឆ្នាំម្ដង។
ទោះជារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងចិនបានចេញមុខបដិសេធព័ត៌មាននេះជាហូរហែក្ដី ក៏របាយការណ៍ចុងក្រោយបង្ហាញថា មានការសាងសង់អគារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាច្រើននៅទីនោះ ក្រោមគម្រោងជំនួយរបស់ចិន។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្ដែងក្ដីបារម្ភ និងដាស់តឿនរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ម្ដងហើយម្ដងទៀតថា វត្តមានកងទ័ពចិននៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមនឹងប្រឆាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជា ព្រមទាំងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខតំបន់ទាំងមូល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
- សមត្ថកិច្ចបញ្ជូនខ្លួនជនជាតិចិនម្នាក់ទៅតុលាការក្រុងភ្នំពេញ ពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរគ្រឿងញៀនជាង១៦០គីឡូក្រាម
- នាយឧត្ដមសេនីយ៍ ចៅ ភិរុណ បដិសេធថា មិនបានឃុបឃិតជាមួយចិនពុករលួយបំផ្លាញផលប្រយោជន៍កម្ពុជាទេ
- «រដ្ឋាភិបាលមិនស៊ើបអង្កេតករណីពុករលួយពាក់ព័ន្ធនឹងមន្ត្រីយោធាពីរនាក់ដែលរងទណ្ឌកម្មពីអាមេរិកនោះទេ»
- សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកដាក់បញ្ចូលបញ្ហាវត្តមានកងទ័ពចិននៅកម្ពុជា ក្នុងសេចក្ដីស្នើច្បាប់ថ្មី ស្តីពីប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាឆ្នាំ២០២១
- រដ្ឋាភិបាលថា សេចក្ដីស្នើច្បាប់របស់ក្រុមសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ជាឧបករណ៍ដាក់សម្ពាធលើកម្ពុជា
- កម្ពុជារំពឹងថា សម្ព័ន្ធភាពយោធាត្រីភាគី អូឃឹស(AUKUS)ទើបបង្កើតថ្មីរវាងអូស្ត្រាលី-អង់គ្លេសនិងអាមេរិក នឹងមិនបង្កើនភាពតានតឹងក្នុងតំបន់បន្ថែមទៀតនោះទេ
- ឯកសារហ្វេសប៊ុក (Facebook Papers)៖ ក្រុមចោរព័ត៌មានវិទ្យាជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរដ្ឋចិន ដាក់គោលដៅវាយប្រហារបណ្តាញសង្គមរបស់គណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា
- ស្ថានទូតអាមេរិក ណែនាំក្រុមហ៊ុន និងវិនិយោគិនជនជាតិអាមេរិកាំងឱ្យប្រុងប្រយ័ត្នមុននឹងវិនិយោគលើវិស័យហានិភ័យមួយចំនួននៅកម្ពុជា
- អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មមន្ត្រីយោធាកម្ពុជាពីររូប រឿងពុករលួយពាក់ព័ន្ធគម្រោងកែលម្អកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាម
- កម្ពុជា និងចិន ប្ដេជ្ញាបង្កើនពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ដល់ ១០ពាន់លានដុល្លារ មុនឆ្នាំ២០២៣
please let him go hell do not stop him . let see how this AH…CHESSTU can do