ដោយ នៅ វណ្ណារិន
2023.01.30
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
មហាសន្និបាតគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតំណាងទូទាំងប្រទេសកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុក SPM
មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកជំនាញកិច្ចការនយោបាយអន្តរជាតិរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ពុំបានប្រកាន់ជំហរនយោបាយការបរទេសដោយឯករាជ្យស្របតាមច្បាប់នោះទេ។ ប្រតិកម្មនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាសម្រេចក្នុងមហាសន្និបាតរបស់បក្សខ្លួនថា កម្ពុជាប្រកាន់ការអនុវត្តនយោបាយបរទេសដោយឯករាជ្យ។
មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងលើកឡើងថា ការប្រកាសរបស់គណបក្សកាន់អំណាចថា កម្ពុជាអនុវត្តនយោបាយការបរទេសដោយឯករាជ្យនោះគឺមានចែងតែក្នុងក្រដាសតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែការអនុវត្តជាក់ស្ដែងរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បង្ហាញជំហរលម្អៀងទៅរកប្រទេសចិនកុម្មុយនីស្ត។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមករាថា កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន មិនបានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការអនុវត្តនយោបាយការបរទេសអព្យាក្រឹត្យស្របតាមច្បាប់ទេ ព្រោះកន្លងទៅរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សតែងតែលម្អៀងទៅរកចិន និងដឹកនាំប្រទេសកាន់តែប្រាសចាកគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកជំរុញដល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ថាគួរគិតគូរប្រយោជន៍ជាតិជាធំ និងត្រូវបង្ហាញឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការអនុវត្តនយោបាយបរទេសឯករាជ្យ តាមរយៈមិនលម្អៀងទៅប្រទេសមហាអំណាចណាមួយ ព្រមទាំងបញ្ឈប់ការរឹតត្បិតសិទ្ធិ នយោបាយ និងសិទ្ធបញ្ចេញមតិពលរដ្ឋ ផងដែរ៖
«ជាក់ស្ដែង គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចជាលោក ហ៊ុន សែន បានលម្អៀងទៅប្រទេសកុម្មុយនីស្ដចិន គាត់តែងតែយកចិន និងយួន ជាចៅហ្វាយនាយ តែងតែថ្នាំងថ្នាក់ជាមួយនឹងលោកសេរី ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក និងសភាពអឺរ៉ុប ជាដើម។ លោក ហ៊ុន សែន យល់ថា មានតែពឹងចិនទេ ដែលអាចការពារតវង្សត្រកូលរបស់គាត់បាន ហើយចិនក៏ជាអ្នកជួយរដ្ឋាភិបាលគាត់តាមរយៈកម្ចី និងជំនួយផ្សេងៗ ដើម្បីឱ្យរដ្ឋាភិបាលគាត់ អាចរស់ទៅមុខទៀតបាន»។
លោក អ៊ុំ សំអាន បន្ថែមថា ប្រសិនបើកម្ពុជាអនុវត្តនយោបាយអព្យាក្រឹត្យ កម្ពុជានឹងទទួលបានប្រយោជន៍ទាំងពីបណ្ដាប្រទេសកុម្មុយនីស្ត និងប្រទេសលោកសេរី។ ប៉ុន្តែ លោកថា បើកម្ពុជានៅតែបង្ហាញជំហរនយោបាយលម្អៀងទៅរកចិនកម្ពុជានឹងបាត់បង់ការផ្ដល់ជំនួយសម្រាប់អភិវឌ្ឍកម្ពុជាពីប្រទេសលោកសេរី ហើយទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងអាមេរិកនឹងមិនងាយស្ដារឱ្យមានភាពល្អប្រសើរនោះទេ។
មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមករា សម្រេចលើចំណុចសំខាន់ៗជាង ១០ចំណុចនៃគោលនយោបាយរបស់គណបក្សកាន់អំណាច។ ក្នុងនោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រកាសប្រកាន់ខ្ជាប់ការអនុវត្តនយោបាយបរទេសឯករាជ្យ គោរពតាមគោលការណ៍នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) និងអាស៊ាន ដើម្បីចូលរួមថែរក្សាសន្តិភាពក្នុងតំបន់។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា កម្ពុជាមិនបានរណបប្រទេសមហាអំណាចណាមួយនោះទេ។ លោកអះអាងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែងអនុវត្តគោលនយោបាយពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេសជុំវិញពិភពលោក ដោយមិនប្រកាន់និន្នាការនយោបាយទេ៖
«មែនទៅអែបចិន ដើម្បីទៅវាយអាមេរិក វាយបារាំងទេ មិនមែនអែបខាងបារាំង ឬអាមេរិក វាយចិនទេអត់មានទេ។ កម្ពុជាជាប្រទេសតូចមួយចង់រស់ជាមួយបណ្ដាប្រទេសលើពិភពលោកដោយសេចក្ដីសុខក្សេមក្សាន្ត គោរពគ្នាទៅវិញទៅមក មិនលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងផងគ្នា ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះការណ៍ជាក់ស្ដែងវាមិនដូចការចោទទេ»។
ថ្វីបើបែបនេះក្ដី ក្រុមអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា មើលឃើញថា ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សបានគាស់រម្លើងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១៧ មករដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន បានឱបក្រសោបចិន និងលម្អៀងទៅរកចិនខ្លាំង។ លើសពីនេះ កម្ពុជា និងចិន តែងតែប្រកាសប្ដេជ្ញាប្រកៀកស្មារឹតចំណងមិត្តភាពដែកថែបបានឈានដល់កម្រិតកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ ក្រៅពីវិស័យពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ កសិកម្ម សន្តិសុខ ការពារជាតិ និងការទូត ភាគីទាំងពីរក៏បានជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ អប់រំ វប្បធម៌ ទេសចរណ៍ សុខាភិបាល និងឈានរហូតដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្នាក់មូលដ្ឋានទៀតផង។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់ប្រកាសថា បើមិនឱ្យលោកទៅពឹងពាក់ប្រទេសចិន តើឱ្យលោកទៅពឹងប្រទេសណា។
អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងកិច្ចការអន្តរជាតិ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា នយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជានៅមុនកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន គឺកម្ពុជាហាក់គ្មានជំហរអព្យាក្រឹត្យនោះទេរហូតធ្វើឱ្យប្រទេសលោកសេរីតែងតែជំរុញដល់កម្ពុជារក្សាអធិបតេយ្យភាព។ បន្ថែមពីនេះ លោកថា ការណ៍ដែលកម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យចិនចូលធ្វើទំនើបកម្មនៅកំពង់រាមដែលអាមេរិកសង្ស័យថា មានវត្តមានកងទ័ពចិនលើទឹកដីខ្មែរ ក៏ជាបន្ទុកមួយសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល និងមិនទាន់បង្ហាញឆន្ទៈក្នុងការជម្រះមន្ទិលតាមការស្នើអាមេរិកនៅឡើយ៖
«ការទាមទារការលើកឡើង ពីសហគមន៍អន្តរជាតិដូចជាសហគមន៍អឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក ឱ្យកម្ពុជាឈរជំហរអព្យាក្រឹត្យហាក់ដូចជាកម្ពុជាហ្នឹង បានអនុញ្ញាតឱ្យទ័ពចិនមានវត្តមាន ឬប្រើប្រាស់ផែនរាម ជាដើម ដោយដាក់បន្ទុក ឬចោទប្រកាន់មកកម្ពុជាអ៊ីចឹង ហើយបញ្ហានេះកម្ពុជាហាក់ដូចជាមិនទាន់បានលាងជម្រះទេទាក់ទង វត្តមានយោធាបរទេសហ្នឹង អាហ្នឹងជាបន្ទុកមួយដែលបង្ហាញថា ជំហរអព្យាក្រឹត្យកម្ពុជាវាមិនពេញលេញ ឬត្រូវបានទទួលយកដោយសហគមន៍អន្តរជាតិជាទូទៅទេ»។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា លើកឡើងទៀតថា កម្ពុជាគួរពន្លឿនរកមធ្យោបាយលាងជម្រះមន្ទិលសង្ស័យនៃវត្តមានមូលដ្ឋានកងទ័ពចិននៅកំពង់ផែសមុទ្ររាម និងបង្កើនទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអាមេរិក ព្រមទាំងស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងគោរពសិទ្ធិតាមការស្នើរបស់អាមេរិក។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើកម្ពុជាមានឆន្ទៈដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ ទោះបីជាកម្ពុជាមិនអាចឈរលើជំហរមួយអព្យាក្រឹត្យទាំងស្រុង ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិកអាចទទួលយកបាន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។