ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
2023.09.19
RFA
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងក្នុងពិធីជួបជាមួយកម្មកររោងចក្រជិត ២ម៉ឺននាក់ នៅស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ នាព្រឹកថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត អួតអាងថា លោកប្រឹងដើរទាក់ម៉ូយឱ្យអ្នកវិនិយោគមកបណ្ដាក់ទុន ឬមករកស៊ីនៅស្រុកខ្មែរ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនរំលឹកប្រាប់កម្មករពីការចង់បានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA និង GSP មកវិញទេ ខណៈសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុបជាទីផ្សារធំរបស់កម្ពុជា។ មន្ត្រីសហជីព លើកឡើងថា ប្រសិនបើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចង់បានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពេញលេញ និង GSP ត្រឡប់មកវិញ គឺស្រួលជាងការដើរទាក់ម៉ូយដែលលោកកំពុងធ្វើនៅពេលនេះទៀតផង។
បើទោះជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងនៅចំពោះមុខកម្មកររោងចក្រជិត ២ម៉ឺននាក់ ថាលោកខ្វល់ខ្វាយពីទុក្ខលំបាករបស់កម្មករក្ដី ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំរូបនេះ មិនបានបង្ហាញដំណោះស្រាយល្អដែលកម្មករត្រូវការនោះទេ។ លោកត្រឹមនិយាយថា លោកប្រឹងប្រែងដើរទាក់ម៉ូយឱ្យគេមករកស៊ីនៅកម្ពុជា ប៉ុន្តែ បញ្ហាកម្ពុជាបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP ទាំងស្រុង និងបាត់បង់ EBA អស់ ២០ភាគរយ រាប់ឆ្នាំមកនេះ លោកមិនបានរំលឹកប្រាប់កម្មករសូម្បីតែមួយម៉ាត់។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា អ្នកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ យល់ថា ការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ស្មើនឹងមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ បានយល់ពីទុក្ខលំបាករបស់ពលរដ្ឋ។ ទោះយ៉ាណាក្ដី អ្នកស្រីថា ប្រសិនបើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចេះគិតគូរសុខទុក្ខកម្មកររោងចក្រ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមធំៗ ពីររបស់កម្មករ ទី១ គឺដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលដល់កម្មករឱ្យបានយ៉ាងតិចបំផុត ត្រឹម ២០១៣ដុល្លារក្នុងមួយខែ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤។ ទី២ គឺរដ្ឋាភិបាល ត្រូវគិតគូរឡើងវិញ ដោយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកម្ពុជា ទទួលបានមកវិញនូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBAទាំងស្រុង និង GSP មកវិញ។ មេដឹកនាំសហជីពរូបនេះ បន្តទៀតថា ការចង់បានប្រព័ន្ធទាំងពីរនេះ ហាក់ងាយស្រួលជាងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើរទាក់ម៉ូយឱ្យអ្នកវិនិយោគមករកស៊ីនៅកម្ពុជាទៅទៀត ។
អ្នកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ៖ «ចង់ភ្ជាប់ជាមួយលក្ខខណ្ឌគោរពសិទ្ធិរបស់កម្មករ គោរពសេរីភាពរបស់សហជីព គោរពសិទ្ធិមនុស្សអីហ្នឹងជាមួយដើមអ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា អត់មានជារឿងអីធ្ងន់ធ្ងរទេ ហើយបើយើងស្រមើស្រមៃថា យើងទៅទាក់ទាញវិនិយោគនិងទៅនិយាយដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលដើម្បីឱ្យគេវិនិយោគ ខ្ញុំគិតថា រឿងហ្នឹងជារឿងយ៉ាប់ជាង យ៉ាប់ជាងរឿងGSPហើយរឿងEBA ខ្លាំងណាស់»។
មេដឹកនាំសហជីពលើកឡើងដូច្នេះ ក្រោយពេលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត អួតអាងថា លោកប្រឹងដើរទាក់ម៉ូយឱ្យអ្នកវិនិយោគមកដាក់ទុនរកស៊ីនៅស្រុកខ្មែរ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងទៀតថា រដ្ឋាភិបាលលោកកំពុងរៀបចំក្រុមចំពោះកិច្ច ឱ្យដើរទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគនៅក្រៅប្រទេសឱ្យរកស៊ីនៅកម្ពុជា និងក៏បានណែនាំទៅអភិបាលរាជធានីខេត្ត រៀបចំគោលការណ៍សម្របសម្រួលឱ្យអ្នកវិនិយោគផងដែរ។
លោកហ៊ុនម៉ាណែត៖ «បងប្អូនទាក់ម៉ូយនេះគឺទាក់ម៉ូយដើម្បីបានផលប្រយោជន៍ទាំងអស់គ្នាទាក់ម៉ូយថ្នាក់ជាតិទី១រៀបផ្ទះខ្លួនឯងឱ្យស្អាតសម្របសម្រួលបរិស្ថានក្នុងគ្រួសារមួយៗ ក្នុងវិស័យមួយៗឱ្យបានល្អវិស័យការងារត្រូវឱ្យមានសុខដុមរមនាអ៊ីចឹង កូនចៅកាន់តែមានសុខភាពកាន់តែមានសមត្ថភាព កម្លាំងពលកម្មកាន់តែទំនើប បន្តិចទៀត ទៅហៅគេវិនិយោគខាងបច្ចេកវិទ្យាខាងអាយធី (IT) មកបង្កើតខាងអីផ្សេងៗ កូនចៅយើងទាល់តែត្រៀមតែត្រៀមលក្ខណៈអ៊ីចឹងរៀនសូត្រ»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងដូច្នេះ ក្នុងពិធីជួបសំណេះសំណាលជាមួយកម្មកររោងចក្រជិត ២ម៉ឺននាក់ ក្នុងខេត្តតាកែវ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា។ លោកក៏អះអាងដែរថា លោកបានព្យាយាមអូសទាញអ្នកវិនិយោគចិនឱ្យមករកស៊ីនៅកម្ពុជា កាលពីលោកទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិនកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ ទោះបែបនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនបានបង្ហាញផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការទាក់ទាញឬដើរទាក់ម៉ូយអ្នកវិនិយោគនៃក្រុមប្រទេសលោកសេរីនោះទេ។
ទាក់ទងរឿងនេះដែរ ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ច្រាក់ (CHRAC) លោក រស់ សុដ្ឋា លើកទឹកចិត្ត ចំពោះការការប្រឹងប្រែងនេះ របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប៉ុន្តែលោកថា ដើម្បីអាចផ្ដល់ការងារឱ្យពលរដ្ឋបានគ្រប់គ្រាន់ រដ្ឋាភិបាលត្រូវប្រឹងជជែករកដំណោះស្រាយជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីអាចឱ្យកម្ពុជាទទួលបាន EBAទាំងស្រុង និង GSP មកវិញ។
លោក រស់ សុដ្ឋា៖ «ខ្ញុំគិតថា ការប្រឹងប្រែងនេះជារឿងល្អហើយ ក៏ប៉ុន្តែ មិនអាចផ្ដល់ការងារបានគ្រប់គ្រាន់ដូចក្នុងករណីយើងមាន GSPនិង EBA ព្រោះការងារហ្នឹងមានទម្រង់ទ្រង់ទ្រាយធំណាស់ដែលអ្នកវិនិយោគបរទេសហ្នឹង គឺចាប់អារម្មណ៍មិនចាប់អារម្មណ៍លើស្រុកខ្មែរអាស្រ័យទៅលើគេហៅថា ឱកាស ឱកាសទីផ្សារ ឱកាសច្បាប់ទម្លាប់ពន្ធដារអីទាំងអស់ហ្នឹង»។
មន្ត្រីសហជីព និងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស លើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា បើសិនជាកម្ពុជា ចង់បាន EBAទាំងស្រុង និង GSP មកវិញមិនមែនជារឿងពិបាកទេ ដោយគ្រាន់តែរដ្ឋាភិបាលងាកមកគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ និងដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយជាដើម។ ឪពុករបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺលោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើឱ្យកម្ពុជា បាត់បង់ EBA២០ភាគរយ និងGSP ក្រោយរបបលោក ហ៊ុន សែន បានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីឆ្នាំ២០១៧។ បញ្ហានេះក៏ធ្វើឱ្យអ្នកវិនិយោគមួយចំនួនបិទរោងចក្រនៅកម្ពុជា របាយការណ៍ក្រសួងការងារបង្ហាញថា នៅចុងឆ្នាំ២០២២ រោងចក្រជាង ៤៩០រោងចក្រ បិទទ្វារប៉ះពាល់កម្មករជាង ៥ម៉ឺននាក់។ ចំណែកនៅដើមខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ រោងចក្រ៧១ បន្ថែមទៀតបានបិទទ្វារ ប៉ះពាល់កម្មករជាង ៣ម៉ឺន ២ពាន់នាក់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។