ម្ចាស់ផ្ទាំងប៉ាណូបដិសេធថា ពួកគេមិនដែលធ្លាប់ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មសាទរថាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីឡើយ។
ដោយ Abby Seiff for RFA Investigative and RFA Khmer
2023.10.11
RFA
ផ្ទាំងប៉ាណូក្លែងក្លាយដែលបង្ហាញពីការសាទរដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅតំបន់ Times Square នៃទីក្រុងញូវយ៉ក (New York) ត្រូវបានគេមើលឃើញនៅក្នុងរូបថតទាំងនេះដែលថតចេញពីវីដេអូតាមហ្វេសប៊ុក (Facebook)។Credit: Facebook/vanessa.pang.1656 [រូបឆ្វេង]; ហ្វេសប៊ុក/ហ៊ុន សែន
ផ្ទាំងប៉ាណូទាំងនេះ មានភាពទាក់ទាញ។ នៅក្នុងវីដេអូថតនៅចំកណ្ដាលតំបន់ Times Square នៃទីក្រុងញូវយ៉ក (New York) ដែលជាគោលដៅទេសចរណ៍ដ៏ល្បីបំផុតមួយក្នុងពិភពលោក ផ្ទាំងប៉ាណូឌីជីថលដ៏ធំចំនួនបី រំលេចដោយផ្ទៃពណ៌ខៀវ ដែលជាពណ៌ផ្លាកសញ្ញាសម្គាល់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងសារអបអរសាទរនាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលទើបចាត់តាំង គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។
បញ្ហាតែមួយគត់នោះគឺនៅត្រង់ថាផ្ទាំងប៉ាណូទាំងនេះ ជាផ្ទាំងប៉ាណូក្លែងក្លាយ។
កាលពីខែមុន រូបភាព និងវីដេអូនៃផ្ទាំងប៉ាណូទាំងនេះ ត្រូវបានគេចែកចាយព្រោងព្រាតនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook)។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអរគុណដល់អ្នកគាំទ្រម្នាក់ដែលបានទិញការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មនៅលើផ្ទាំងប៉ាណូឌីជីថលដ៏លេចធ្លោចំនួនពីរនៅអគារ ១៥៣០ នៃមហាវិថី Broadway។ ទន្ទឹមគ្នានោះ ឪពុករបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានបង្ហោះវីដេអូបង្ហាញផ្ទាំងប៉ាណូទីបី ដែលជាវីដេអូថតឱ្យឃើញពីប្លុកមួយក្នុងទីក្រុងនេះ។
លោក ហ៊ុន សែន បានសរសេរថា៖ «ផ្ទាំងប៉ាណូនៅចំកណ្ដាលទីក្រុងញូវយ៉ក តំបន់ Times Square ស្វាគមន៍វត្តមានសម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក»។
ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល និងសូម្បីតែ វិទ្យុអាស៊ីសេរី ក៏បានរាយការណ៍អំពីផ្ទាំងប៉ាណូទាំងនេះផងដែរ ដោយកត់សម្គាល់ថាការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មទាំងនេះធ្វើឡើងនៅទន្ទឹមពេលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មកកាន់ទីក្រុងញូវយ៉ក ដើម្បីមកចូលរួមមហាសន្និបាតប្រចាំឆ្នាំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ នេះគឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចជាលើកដំបូងរបស់លោកមកជួបប្រជុំជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំពិភពលោកប្រចាំឆ្នាំក្រោយពីលោក បានឡើងកាន់តំណែង ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តពីឪពុករបស់លោកកាលពីខែសីហា។
ផ្ទាំងប៉ាណូទាំងបីនោះ គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមហ៊ុនផ្សាយពាណិជ្ជកម្មចំនួនបីផ្សេងគ្នា ដែលម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនទាំងអស់សុទ្ធតែបានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ពួកគេមិនដែលធ្លាប់យកវីដេអូទាំងនោះទៅផ្សព្វផ្សាយនៅលើផ្ទាំងប៉ាណូផ្សាយពាណិជ្ជកម្មរបស់ពួកគេឡើយ។
អនុប្រធានប្រចាំតំបន់ Times Square របស់ក្រុមហ៊ុន Outfront Media ដែលជាម្ចាស់ផ្ទាំងប៉ាណូផ្នែកខាងលើគេនៅអគារ ១៥៣០ មហាវិថី Broadway លោក Douglas Cordova បាននិយាយថា «វីដេអូនេះ មិនត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅលើផ្ទាំងប៉ាណូធំនៅអគារ ១៥៣០ ទេ»។
រីឯ ផ្ទាំងប៉ាណូផ្នែកខាងក្រោមនៃអគារ ១៥៣០ មហាវិថី Broadway វិញ គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមហ៊ុន Heritage Outdoor Media។ សហស្ថាបនិកក្រុមហ៊ុននេះ គឺលោក Terry Carmody បាននិយាយថា សារផ្សាយពាណិជ្ជកម្មអបអរសាទរដែលមានរូបថតលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នោះ មិនដែលត្រូវបានយកទៅផ្សព្វផ្សាយនៅលើផ្ទាំងប៉ាណូរបស់ក្រុមហ៊ុនគាត់ឡើយ។
លោកបានសរសេរតាមសារអេឡិចត្រូនិកថា៖ «ច្បាស់ណាស់ វាហាក់ដូចជារូបប៉ាន់សំណាក ដែលត្រូវបានគេបង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុកអញ្ចឹង»។
ផ្ទាំងប៉ាណូទី៣ និងធំជាងគេ គឺស្ថិតនៅពីមុខសណ្ឋាគារ New York Marriott Marquis ដែលជាសណ្ឋាគារលំដាប់ផ្កាយ ៤ មានទីតាំងស្ថិតនៅមួយផ្លូវក្រោយអគារ ១៥៣០ មហាវិថី Broadway។ វីដេអូនៃផ្ទាំងប៉ាណូដ៏ធំសម្បើម ដែលលោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនេះ មានអ្នកចូលមើលរហូតដល់ទៅ ៣ម៉ឺនដង។
ផ្ទាំងប៉ាណូនោះគឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមហ៊ុន Silvercast Media។ តំណាងក្រុមហ៊ុននេះបានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីតាមសារអេឡិចត្រូនិកថា វីដេអូនោះ «គឺជាការកែច្នៃក្លែងក្លាយ»។
ជាវីដេអូបង្កើតឡើងសម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងមាតិកាផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម វីដេអូនេះគឺ ដូចគ្នាបេះបិទទៅនឹងវីដេអូរបស់តន្ត្រីករហ្ស៊ីមបាវ៉េ (Zimbabwe) ម្នាក់ ដែលត្រូវបានគេរិះគន់យ៉ាងចាស់ដៃកាលពីខែមុនដោយសារតែលោកបានកាត់តរូបថតខ្លួនឯងយកទៅដាក់លើផ្ទាំងប៉ាណូដូចគ្នានេះ។ នៅក្នុងវីដេអូលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងវីដេអូតន្ត្រីករ Baba Harare គេឃើញមានរថយន្ត កង់ និងមនុស្សម្នាដូចគ្នាបេះបិទ កំពុងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់តំបន់នោះ។ ជាក់ស្តែង វីដេអូពិតប្រាកដត្រូវបានគេថតកាលពីពេលមុន ក្នុងពេលដែលមានរន្ទាស្ថិតនៅខាងក្រោមផ្ទាំងប៉ាណូនោះ។ ប៉ុន្តែ វីដេអូទេសចរណ៍ ដែលថតក្នុងថ្ងៃតែមួយនឹងការអះអាងថាជាការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នោះ ត្រូវបានគេបញ្ជាក់ថា មិនឃើញមានរន្ទានោះទេ។
ការស្វែងរកភ្លាមៗនៅលើអនឡាញរបស់វែបសាយផ្តល់សេវាកម្ម Freelance របស់ក្រុមហ៊ុន Fiverr បង្ហាញ ឱ្យឃើញពីចំនួនសិល្បករផ្នែក Visual Effects ជាច្រើនដែលផ្តល់សេវាកម្មកែច្នៃស្លាកសញ្ញា (ឡូហ្គោ) និងការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មនៅលើវីដេអូនៃផ្ទាំងប៉ាណូនៅតំបន់ Times Square ក្នុងតម្លៃទាបត្រឹមតែ ១០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។
គេមិនច្បាស់ថាវីដេអូនេះមានប្រភពដើមមកពីណានោះទេ។ ប៉ុន្តែ យ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាម្នាក់ បានបង្ហោះវីដេអូ នៃផ្ទាំងប៉ាណូមួយនៅលើហ្វេសប៊ុក មុនពេលដែលវីដេអូទាំងនោះត្រូវបានចែករំលែកដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងឪពុករបស់គាត់។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហោះសារអរគុណដល់បុរសម្នាក់ឈ្មោះ David Soth ចំពោះការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មនេះ។ ក្រោយមកសារព័ត៌មាន FreshNews ស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល បានសរសេរថា «ការផ្សព្វផ្សាយរូបភាពវីដេអូរបស់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា តាមដងវិថីទីក្រុងញូវយ៉ក ពិសេសនៅតំបន់ Times Square អំឡុងពេលទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំអង្គការសហប្រជាជាតិនោះ គឺពុំមានគិតថ្លៃនោះទេ ដោយសារតែការស្រឡាញ់គាំទ្ររបស់យុវជនកូនខ្មែរម្នាក់ ដែលធ្វើការជាមួយក្រុមហ៊ុន Billboard នេះជួយចាត់ចែងចាក់ផ្សាយ»។ ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មទាំងអស់មានសរសេរអក្សរផ្តល់ Credit ថា «CPP Chapter of San Francisco, CA» (ក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រចាំក្រុងសាន់ហ្វ្រាន់ស៊ីស្កូ រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា) បើទោះបីជាក្រុមការងារនេះហាក់ដូចជាមិនមានសកម្មភាពនៅលើអ៊ីនធឺណិតក៏ដោយ។
វីដេអូមួយដែលមិនត្រូវបានគេចែកចាយច្រើននោះ គឺការផ្សាយបន្តផ្ទាល់តាមហ្វេសប៊ុកដែលបង្ហាញពីផ្ទាំងប៉ាណូទី៤ មានទីតាំងនៅកែងផ្លូវលេខ ៤០ និងមហាវិថី ១១ ដែល ជាកន្លែងចតរថយន្តនិងការដ្ឋានសំណង់នៅឆ្ងាយ ពីតំបន់ Times Square ដ៏មមាញឹក។ ក្នុងវីដេអូនោះ គេឃើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្ហាញខ្លួនលើអេក្រង់ប្រមាណជា ១០ វិនាទី។
អ្នកផ្សាយនោះពន្យល់តាមរយៈ ការផ្សាយផ្ទាល់នៅលើហ្វេសប៊ុក កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ថា៖ «យប់ម៉ិញ យើងដាក់ទៅ រវល់ពេក យើងអត់បានទៅឡាយហ្វ [ផ្សាយផ្ទាល់] នៅ Times Square។ ដល់ពេលចឹង កុំឱ្យបងប្អូនខ្លះថា ពួកយើងអេឌីត ឬក៏ធ្វើរូបក្លែងក្លាយ។ គឺពួកយើងអត់ធ្វើក្លែងក្លាយទេ។ ពួកយើងស្រឡាញ់សម្តេច…។ ឥឡូវ [រូប]នេះវា rotate [ឆ្លាស់គ្នា] តិចទៀតមកទៀតហើយ បិទបន្តិចសិន ចាំមកវិញ ចាំបើក»។
លោក Anthony Fontanello នាយកផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ប៉ុស្តិ៍កម្មវិធីផ្សាយពាណិជ្ជកម្មនៃក្រុមហ៊ុន Outfront Media ដែលជាម្ចាស់ផ្ទាំងប៉ាណូនោះ បាននិយាយថាការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មនេះបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២២ និង២៣ ខែកញ្ញា។ ពាណិជ្ជកម្មនេះត្រូវបានទិញដោយក្រុមហ៊ុនមួយដែលមានឈ្មោះថា Blip ក្នុងតម្លៃត្រឹមតែជាង ៥០០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ជំនួសឱ្យក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រចាំក្រុងសាន់ហ្វ្រាន់ស៊ីស្កូ។ នេះបើតាមទិន្នន័យដែលវិទ្យុអាស៊ីសេរីបានឃើញ។ តាមរយៈក្រុមហ៊ុន Blip នេះ មនុស្សម្នាគ្រប់គ្នាអាចទិញការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មខ្លីៗនៅលើផ្ទាំងប៉ាណូនេះបាន ដោយអាចជួលក្នុងតម្លៃតែពីរឬបីដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺ អាស្រ័យលើពេលវេលាជាក់ស្ដែងនៃថ្ងៃនីមួយៗ។
ការជួលផ្ទាំងប៉ាណូផ្សាយពាណិជ្ជកម្មនៅតំបន់ Times Square វិញ គឺមានតម្លៃខ្ពស់គួរឱ្យកត់សម្គាល់ ប៉ុន្តែ មិនថ្លៃហួសហេតុពេកនោះទេ។ លោក Carmody នៃក្រុមហ៊ុន Heritage Outdoor Media បានប៉ាន់ស្មានថា វាអាចមានតម្លៃប្រហែល ១.២០០ ដុល្លារ សម្រាប់ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មបន្តបន្ទាប់រយៈពេល ១៥ វិនាទី នៅលើផ្ទាំងប៉ាណូផ្នែកខាងក្រោមនៃអគារ ១៥៣០ រៀងរាល់ម៉ោង ក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រហែលជាមានបញ្ហាក្នុងការទទួលបានការអនុញ្ញាតឱ្យផ្សាយពាណិជ្ជកម្មដែលមានលក្ខណៈនយោបាយបែបនេះ។
នៅពេលដែលសួរថាតើវាអាចទៅរួចដែរទេ ដែលផ្ទាំងប៉ាណូនេះអាចត្រូវបានគេជូលបន្តដោយក្រុមហ៊ុនរបស់គាត់មិនបានដឹងនោះ លោក Cordova នៃក្រុមហ៊ុន Outfront បាននិយាយថា «វាជារឿងមិនអាចទៅរួចនោះទេ ព្រោះម្ចាស់អគារត្រូវតែយល់ព្រម ហើយពួកគេនឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានការជួលបន្តនោះឡើយ»។
លោកបានថ្លែងថា៖ «វាជាខ្លឹមសារនយោបាយ ដូច្នេះហើយ វាផ្ទុយពីបទប្បញ្ញត្តិសម្រាប់ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មលើផ្ទាំងប៉ាណូរបស់ម្ចាស់អគារ»៕
រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Asia Fact Check Lab។ កែសម្រួលដោយ Jim Snyder។
Mfjejdjw uUHHUUJdiwjdiwj твагРГРГРГашоаувауга jhduwifjefheufheuh eufhudfjhuhоарвоаруауаруг аРГРПРОРПРПРПавоыорр dhfhsdhsdhudhsfuHGHGH fhdhhhffh camnews.org