ដោយ ស្ងួន អមរា
2023.12.08
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
មន្ត្រីកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ នៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង ថ្លែងក្នុងពិធីប្រារព្ធខួប៧៥ឆ្នាំ នៃទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនេះ រៀបចំឡើងនៅឃុំធ្មា ស្រុកជ័យសែន និងព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី៦ ធ្នូ ២០២៣។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុក CYN
វេទិកាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេងនៅកម្ពុជារកឃើញថា សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេង នៅតែបន្តរងការគំរាមកំហែងពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងរដ្ឋាភិបាល ដោយសារតែសកម្មភាពស្ម័គ្រចិត្ត ដើម្បីលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេង គឺជាបុគ្គលគំរូនៅក្នុងសង្គម ហើយរដ្ឋាភិបាលគួរតែលើកទឹកចិត្តសកម្មជនវ័យក្មេង ជាជាងបន្តធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើពួកគេ។
បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា ហៅកាត់ថា CYN បានរៀបចំវេទិកា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេងមួយ ក្រោមប្រធានបទ ការគោរពសិទ្ធិអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ជាការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងយុត្តិធម៌សង្គម នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នាថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ។
វេទិកាដែលមានរយៈពេលពេញមួយថ្ងៃនេះមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៨០នាក់ ភាគច្រើន គឺជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេង ដែលមកពីតាមបណ្ដាខេត្តផ្សេងៗ រួមមានដូចជា សហគមន៍ព្រៃឡង់ទាំង៤ខេត្ត សហគមន៍តំបន់អារ៉ែង ខេត្តកោះកុង និងសហគមន៍ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ ខេត្តកំពង់ស្ពឺជាដើម។ បន្ថែមពីនេះ ក៏មានមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល អ្នកសារព័ត៌មាន និងនិស្សិតកំពុងសិក្សានៅតាមសកលវិទ្យាល័យ ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញចូលរួមផងដែរ។
សកម្មជនការពារព្រៃឡង់ ខេត្តព្រះវិហារម្នាក់ គឺលោក ចាន់ សារិន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនបានគាំទ្រសកម្មភាពការងារប្រជាសហគមន៍ព្រៃឡង់ចុះការពារព្រៃឈើនោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញអាជ្ញាធរបែរជាការពារអ្នកចូលកាប់ព្រៃឈើ។ លោកបន្តថា តាមរយៈការចែករំលែកចំណេះដឹងពីសិទ្ធិរបស់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស លោកបានយល់កាន់តែច្បាស់អំពីច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលបានចែងការពារសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស។
លោក ចាន់ សារិន៖ «សំណូមពរដល់រាជរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែលគាត់ជាម្ចាស់នៅជិតព្រៃ មេត្តាលើកទឹកចិត្ត ហើយចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិ ការពារព្រៃឈើរបស់យើងជាសម្បត្តិដូនតារបស់យើង ហើយបើកសិទ្ធិឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមការពារព្រៃឈើពេញលេញនៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់»។
ស្រដៀងគ្នានេះ សកម្មជនការពារព្រៃឡង់វ័យក្មេងម្នាក់ទៀត មកពីខេត្តកំពង់ធំ គឺកញ្ញា ពីន ស្រីណេន លើកឡើងថា កញ្ញាបានយល់កាន់តែច្បាស់អំពីគុណតម្លៃ ការងាររបស់កញ្ញាចូលរួមការពារព្រៃសហគមន៍។ កញ្ញាបន្ថែមថា តាមរយៈការចូលរួមវេទិកាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេងនេះ កញ្ញាបានស្វែងយល់បន្ថែមអំពីបទពិសោធន៍ការងារសហគមន៍ដទៃទៀត ហើយកញ្ញាក៏បានកសាងទំនាក់ទំនងល្អជាមួយសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សពីវិស័យផ្សេងៗទៀតផងដែរ។
មន្ត្រីកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ និងតស៊ូមតិ នៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា លោក ហេង គឹមហុង មានប្រសាសន៍ថា សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេងជាច្រើន នៅតែប្រឈមនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងការរើសអើងពីសំណាក់អាជ្ញាធរ និងរដ្ឋាភិបាល នៅពេលពួកគេធ្វើការងារស្ម័គ្រចិត្ត។ លោកបន្តថា សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេងដើរតួនាទីសំខាន់ ក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ ហើយតាមរយៈបទពិសោធន៍ការងារសង្គម យុវជនក៏មានឱកាសយល់កាន់តែច្បាស់ពីសុខទុក្ខរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋានផងដែរ។
លោក ហេង គឹមហុង៖ «នៅពេលដែលគាត់ចូលរួមការពារសិទ្ធិមនុស្ស ចូលរួមការពារសង្គម ហើយគាត់ក្លាយជាអ្នកដឹកនាំអីហ្នឹង គាត់អាចមានការគិតគូរច្រើន គាត់មានការបារម្ភហើយនឹងយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការអភិវឌ្ឍដែលមិនបង្កឱ្យមានការរំលោភសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន»។
លោក ហេង គឹមហុង បន្ថែមថា ដើម្បីក្លាយជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេង យុវជនភាគច្រើនបានជម្នះពីការរារាំងរបស់គ្រួសារ និងហ៊ានប្រឈមទៅនឹងហានិភ័យផ្សេងៗនៅពេលបំពេញការងារ ដូច្នេះអាជ្ញាធរគួរលើកទឹកចិត្តសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ជាជាងបន្តយកប្រព័ន្ធតុលាការគំរាមកំហែងទៅលើភាពសកម្មការងារសង្គមរបស់ពួកគេ។
លោក ហេង គឹមហុង៖ «ក្នុងនាមជាប្រទេសគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ខ្ញុំយល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្កលក្ខណៈងាយស្រួល កុំឱ្យមានការរារាំងដល់ការចូលរួមរបស់យុវជន និងប្រជាពលរដ្ឋដែលគាត់មានបំណងចង់លើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស ហើយការពារសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគាត់ នៅតាមមូលដ្ឋានរបស់គាត់នីមួយៗ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា ដើម្បីសុំការបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបានឡើយ នៅថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ។
កម្ពុជាបានបង្ហាញការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស តាមរយៈការធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជំពូកទី៣ ស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយ ដែលបានបញ្ជាក់ពីភាពស្របច្បាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ ដោយគ្មានការរំខាន និងត្រូវទទួលបានការគាំទ្រពីរដ្ឋ។ ថ្វីបើមានការធានាដោយច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ និងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ប៉ុន្តែកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គេសង្កេតឃើញថា បញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស នៅតែមានស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។
បើទោះបីជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេង ធ្វើការងារសង្គមដោយមិនមានពាក់ព័ន្ធជាមួយគណបក្សនយោបាយណាមួយក្ដី តែកន្លងមក អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងរដ្ឋាភិបាលមិនព្រមសហការជាមួយសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញរដ្ឋាភិបាលបែរជាលាបពណ៌សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សទាំងនោះថា ជាក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលទៅវិញ។ ជាក់ស្ដែង សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ ៦នាក់ នៅតែរងបទចោទរួមគំនិតក្បត់ និងប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ខណៈសហគមន៍អន្តរជាតិតែងតែផ្ដល់តម្លៃ និងលើកទឹកចិត្តតាមរយៈការផ្ដល់ពានរង្វាន់ទៅដល់ពួកគេ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក (ADHOC) លោក ស៊ឹង សែនករុណា ដែលធ្វើជាវាគ្មិនក្នុងវេទិកាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេងផងនោះ លើកឡើងថា ការងាររបស់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេងមិនត្រឹមតែផ្ដល់បទពិសោធន៍ការងារ និងគុណតម្លៃរបស់សកម្មជនផ្ទាល់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ចូលរួមចំណែកលើកកម្ពស់យុត្តិធម៌សង្គមទៀតផង។ លោកបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលគួរលើកទឹកចិត្តសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស ជាបុគ្គលគំរូ និងពិចារណាចំពោះការលើកឡើងពីក្ដីកង្វល់របស់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ជាជាងបន្តប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការរឹតត្បិតសេរីភាពការងាររបស់ពួកគេ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «ឆន្ទៈរបស់យុវជនមួយចំនួនចូលរួមនៅក្នុងពេលនេះ ជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សហ្នឹង គឺយើងសូមមានការកោតសរសើរមែនទែន ក្នុងខណៈពេលដែលភាគច្រើនជាយុវជនទៅរកប្រយោជន៍(ផ្ទាល់ខ្លួន) ច្រើនជាង ហើយទោះបីជាបញ្ហាប្រឈមយ៉ាងណា លំបាកយ៉ាងណា ក៏នៅតែជម្នះក្នុងការចូលរួមដើម្បីការពារនូវផលប្រយោជន៍ ការពារនូវសិទ្ធិសេរីភាព ការពារនូវសិទ្ធិរបស់មនុស្សហ្នឹង គឺនៅតែមានការចូលរួមទោះបីមានចំនួនមិនច្រើនក៏ដោយ»។
ក្រៅពីទទួលយកធាតុចូល អំពីក្ដីកង្វល់ និងតម្រូវការរបស់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេង ដែលមកពីវិស័យបរិស្ថាន ធនធានធម្មជាតិ សិទ្ធិការងារ សិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិចហើយនោះ មន្ត្រីគម្រោងបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា កញ្ញា អេង ស្រីពៅ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា វេទិកាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សវ័យក្មេង ក៏នឹងចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈក្នុងពេលឆាប់ៗនេះផងដែរ។ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលគួរចាត់ទុកសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាដៃគូអភិវឌ្ឍ ជាជាងបន្តលាបពណ៌ទៅលើសកម្មជនការងារសង្គម ដែលសុខចិត្តលះបង់កម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្តគិតគូរអំពីប្រយោជន៍រួម ច្រើនជាងប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។