ដោយ ខាន់ លក្ខិណា
2023.12.10
RFA

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត (ឆ្វេង)ជាមួយលោក ផាម មីញជីញ (Pham Minh Chính ) នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម នៅទីក្រុងរីយ៉ាដ ប្រទេសអារ៉ាប់ប៊ីសាអូឌីត កាលពីថ្ងៃទី២០ តុលា ឆ្នាំ២០២៣។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
ក្រុមអ្នកតាមដានបញ្ហានយោបាយ ជំរុញ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យរៀនសូត្រពីមេដឹកនាំវៀតណាម ដែលមានការសម្របសម្រួលខ្ពស់ ក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយចិន និងជាមួយអាមេរិក។ ការជំរុញនេះ នៅស្របពេលដែលមេដឹកនាំចិន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រោងទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាម នៅសប្ដាហ៍ក្រោយ។
អ្នកឃ្លាំមើលជំរុញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួររៀនសូត្រពីមេដឹកនាំវៀតណាម ដែលមានការសម្របសម្រួលខ្ពស់ក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយចិន និងជាមួយអាមេរិក ដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសកម្ពុជា។
ការជំរុញនេះ ស្របពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រោងនឹងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសវៀតណាម ចាប់ថ្ងៃទី១១ ដល់១២ ខែធ្នូ នេះ ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនង និងចុះហត្ថលេខា លើឯកសារកិច្ចព្រមព្រៀងមួយចំនួន ខណៈដែលមេដឹកនាំកំពូលផុតលេខរបស់ប្រទេសចិន គឺលោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង (Xi Jinping) ក៏នឹងទៅទស្សន កិច្ចនៅវៀតណាម នៅសប្ដាហ៍ក្រោយនេះដែរ។
សារព័ត៌មានរ៉យទ័រ (Reuters) ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ បានឲ្យដឹងថា លោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង (Xi JinPing) នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសវៀតណាម ចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ដើម្បីជួបជាមួយមេដឹកនាំរដ្ឋកំពូលៗ របស់វៀតណាម និងពិភាក្សាអំពីការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើង នូវទំនាក់ទំនង រវាងប្រទេសទាំងពីរ។
អ្នកនាំពាក្យនៃក្រសួងការបរទេសចិន លោក វ៉ាង វិនបៀន (Wang Wenbin) បាននិយាយក្នុងសន្និសីទកាសែតខ្លីមួយថា ក្រុមមេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរ នឹងផ្ដោតលើរឿងសន្តិសុខនយោបាយ បញ្ហាពហុភាគីនិងដែនសមុទ្រ និងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ បន្ថែមទៀត។
ប្រទេសចិន គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់វៀតណាម និងជាប្រភពដ៏សំខាន់ នៃការនាំចូលសម្រាប់វិស័យផលិតកម្មរបស់វៀតណាម។
កាលពីខែតុលា ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង បានប្រាប់ទៅកាន់ប្រធានាធិបតីវៀតណាម លោក វ៉ា វុំាងធឿង (Vo Van Thuong) ក្នុងជំនួបទ្វេភាគី នៅក្នុងប្រទេសចិនថា ប្រទេសទាំងពីរមិនត្រូវភ្លេច “គោលបំណងដើម” នៃមិត្តភាពជាប្រពៃណីរបស់ពួកគេឡើយ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា យល់ឃើញថា មេដឹកនាំចិនលោក ស៊ី ជីនពីង និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាមនៅសប្ដាហ៍ក្រោយនេះក្នុងគោលដៅ ដើម្បីទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីដូចគ្នា ប៉ុន្តែលោកយល់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចទាំងពីរនេះគឺ មិនពាក់ព័ន្ធនឹងគ្នាឡើយ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖ «យើងនិយាយថា ដូចគ្នាត្រង់ថា ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិគឺពង្រឹង នយោបាយការបរទេសទ្វេភាគីរវាងវៀតណាម-កម្ពុជា រវាងវៀតណាម-ចិន ក៏ប៉ុន្តែ ខុសគ្នារបៀបនយោបាយដែលចុះកិច្ចព្រមព្រៀង អនុសារណៈនៃការយោគ យល់គ្នា(MOU) នានា វាមានលក្ខខណ្ឌអីដែលកម្ពុជា-វៀតណាមចុះ ហើយមាន លក្ខខណ្ឌអីខ្លះ ដែលវៀតណាមចិនលើកឡើងឬក៏ចរចាគ្នាអានេះជាកិច្ចការដែលអាចថា វាខុសគ្នា»។
រីឯអ្នកតាមដានភូមិសាស្ត្រតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប៉ាស៊ីហ្វិកលោក សេង វណ្ណលី យល់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់មេដឹកនាំចិន លោក ស៊ី ជីនពីង បង្ហាញពីសារសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងចិន-វៀតណាម ដើម្បីជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរវាងចិន-វៀតណាម ឱ្យកាន់តែស្អិតល្មួតជាងមុន ទោះបីជាប្រទេស ទាំងពីរនៅមានភាពរកាំរកូសបញ្ហាអសន្តិសុខក៏ដោយ។
លោកថា មេដឹកនាំវៀតណាមមានការសម្របសម្រួលខ្ពស់ រវាងទំនាក់ទំនងជាមួយចិន និងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក បើទោះបីជាវៀតណាម កំពុងមានជម្លោះ ដែនសមុទ្រ ចិនខាងត្បូងជាមួយចិនក្តី ប៉ុន្តែវៀតណាមនៅតែគ្រប់គ្រង ឬរក្សាទំនាក់ទំនង សេដ្ឋកិច្ច ជាមួយប្រទេសចិនបាន ហើយថែមទាំងទាញបានផលប្រយោជន៍ សេដ្ឋកិច្ច ពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវិស័យ យោធាជាមួយអាមេរិកផង។
លោក សេង វណ្ណលី៖ «វៀតណាមគាត់មានអនុភាពជាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលដឹកនាំដោយ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត។ អាចំណុចនេះ ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជាគួររៀនសូត្រ ពីប្រទេសជិតខាងជាពិសេសវៀតណាម–ថៃ ក៏ដូចជាប្រទេសក្នុងតំបន់ដូចជា ឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ីអីជាដើម ដោយសារ ប្រទេសទាំងអស់ហ្នឹង គេមានភាព សម្របសម្រួល»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយករណីនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក មាស សុភ័ណ្ឌ និងប្រធានអង្គភាព អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា បានទេនៅថ្ងៃទី៩ ធ្នូ ដោយទូរស័ព្ទចូលគ្មានទទួល។
លោក សេង វណ្ណលី ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើកលំហសេរីភាពនយោបាយ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស អភិបាលកិច្ចល្អ ដោយឈរលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ តម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព ដើម្បីកម្ពុជាទទួលបានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយចិនផង និងជាមួយប្រទេសលោកសេរី ជាពិសេសអាមេរិកផង។
លោកថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើកលំហសេរីភាពនយោបាយ ឱ្យមានការប្រកួតប្រជែង ដោយសុក្រឹត្យនិងយុត្តិធម៌នោះ អាចជាសក្ដានុពលមុខមាត់ ក្នុងការជំរុញ ឬស្ដារទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយប្រទេសលោកសេរី ហើយកម្ពុជានៅតែទទួលផលប្រយោជន៍ពីចិនដដែល ពីព្រោះចិនអាចធ្វើជំនួញពាណិជ្ជកម្មជាមួយ ប្រទេសគ្រប់និន្នាការទាំងអស់ ទាំងប្រទេសកាន់របបផ្ដាច់ការ និងលោកសេរី ដែលឈរលើគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។