ដោយ ច័ន្ទ ដារ៉ូ
2023.12.10
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
លោកនាយរដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត (ស្ដាំ) ក្នុងមហាសន្និបាតវិសាមញ្ញគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៩ ធ្នូ ២០២៣។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន
១០០ថ្ងៃក្រោយឡើងធ្វើនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានឡើងកាន់តំណែងអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទៀត។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកវិភាគថា ការពង្រឹងអំណាចតពូជបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយកម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់គ្រួសាររបស់អ្នកកាន់អំណាច ហើយពលរដ្ឋនៅតែបន្តរងគ្រោះតទៅទៀត។
មហាសន្និបាតវិសាមញ្ញរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា រយៈពេលពីរបានពិភាក្សាលើរបាយការណ៍សកម្មភាពការងារឆ្នាំ២០២៣ និងដាក់ទិសដៅសម្រាប់អនុវត្តក្នុងឆ្នាំ២០២៤។ សន្និបាតនេះក៏បានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងបន្ថែមសមាជិកគណៈកម្មាធិការកណ្តាលជិត៥រយនាក់(៤៩៦) សមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ ២៣នាក់ មានដូចជាលោក ស សុខា កូនប្រុសរបស់លោក ស ខេង លោក សាយ សំអាល់ កូនប្រុសលោក សាយ ឈុំ លោក វង សូត កូនប្រសាលោក ហេង សំរិន រួមទាំងសមាជិកមួយចំនួនទៀតសុទ្ធតែជាកូនៗ និងមនុស្សស្មោះស្ម័គ្រ ឬឆ្អិតឆ្អៅជាមួយគ្រួសារលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការជួយជ្រោមជ្រែងអំណាចនាពេលកន្លងទៅ។ ទន្ទឹមងរៀបចំកូនចៅចូលទៅកាន់កាប់អំណាចកំពូលក្នុងបក្សនោះ គណបក្សកាន់អំណាចបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើជាអនុប្រធានផងដែរ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន ដើម្បីសាកសួរបន្ថែមជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ។
ប៉ុន្តែមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅតាមក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋមួយចំនួនបានបង្ហោះសាររំលឹកដឹងគុណបុណ្យ និងអបអរសាទរនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលក្លាយជាអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ព្រោងព្រាតនៅលើបណ្តេញសង្គម។ ពួកគេចាត់ទុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថា មានស្នាដៃធំធេងក្នុងការបំពេញការងារចូលរួមចំណែកធ្វើឱ្យប្រទេសមានសន្តិភាព និងវឌ្ឍនភាពសម្រាប់ផលប្រយោជន៍ជាតិ។
ទោះយ៉ាងណា អ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា បើទោះបីជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាបញ្ញវន្តឈាមថ្មីនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្ដី តែកម្ពុជាក្រោយការដឹកនាំរបស់លោកជាង ៣ខែមកនេះ មិនទាន់បង្ហាញភាពជឿជាក់ថា កម្ពុជាឆ្ពោះទៅរកវឌ្ឍនភាព និងដើរចាកឆ្ងាយពីឪពុករបស់លោកដែលជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅឡើយទេ។
មន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលកំពុងភៀសខ្លួននៅក្រៅប្រទេស លោក ខឹម មុន្នីកុសល មើលឃើញថា សុខភាព និងវ័យរបស់លោក ហ៊ុន សែន កាន់តែចាស់ទ្រុឌទ្រោមពីមួយថ្ងៃទៅមួយ ដូច្នេះការបញ្ចូលកូនចៅទៅកាន់កាប់តំណែងកំពូលៗនៅក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាជារឿងចាំបាច់ និងមិនអាចខកខាន ដើម្បីប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលផ្ទៃក្នុងបក្សមួយនេះតាមរយៈរុញឱ្យបក្ខពួកជាពិសេសលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឈានទៅគ្រប់គ្រងបក្ស ដោយគ្មានអ្នករារាំងនៅពេលខាងមុខ។ លោកថាបញ្ហានេះមិនផ្តល់ប្រយោជន៍ជាដុំកំភួនដល់សង្គមជាតិនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញលោកបារម្ភថា ការដឹកនាំផ្ទេរអំណាចបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យរំលោភសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដែលគ្រោះថ្នាក់ដល់ជោគវាសនារបស់ជាតិ។
លោក ខឹម មុន្នីកុសល៖ «គាត់(ហ៊ុន សែន)ត្រូវតែពង្រឹងអំណាចហ្នឹងគឺបង្ក្រាបលើអ្នកប្រជាធិបតេយ្យដោយចាប់ចង ការគាបសង្កត់នៅតែបន្តកើតឡើង ដូចជាពេលថ្មីៗនេះទៀតការបង្កើតច្បាប់មួយចំនួន បង្កើតគណៈកម្មការតាមដានការបញ្ចេញមតិនៅលើបណ្ដាញសង្គមជាដើមសុទ្ធតែជាយន្តការដែលនាំឱ្យរំលោភសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗទៅមុខទៀត ហើយគាត់នឹងឈានមួយជំហានទៀត ដោយឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រប់គ្រងអំណាចពេញលេញនៅក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែម្តង»។
ចំណែក អ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់និងជាអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា លោក វ៉ន ចាន់ឡូត លើកឡើងថា ការបញ្ចូលសមាសភាពកូនមន្ត្រីចាស់ៗត្រៀមជំនួសដូចនឹងការផ្ទេរតំណែងក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧ គឺជាទម្រង់ទាញឱ្យកម្ពុជាដើរខុសពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ និងបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ពីការដឹកនាំបែបកុម្មុយនីស្ត ខណៈតួនាទីបក្សកាន់អំណាចកំពុងមានឥទ្ធិពលខ្លាំងគ្របដណ្តប់លើអំណាចកំពូលរបស់រដ្ឋ។
លោក វ៉ន ចាន់ឡូត៖ «គ្រាន់តែនៅចំពោះមុខគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនហ៊ានទទួលស្គាល់ថា ខ្លួនដឹកនាំឆ្ពោះតាមរបៀបរបបកុម្មុយនីស្តតែប៉ុណ្ណោះ តែក្នុងទម្រង់នេះសបញ្ជាក់ហើយថាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគឺប្រើប្រាស់បែបកុម្មុយនីស្តនៅក្នុងការដឹកនាំរដ្ឋ»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលមានវ័យត្រឹម៤៥ឆ្នាំ មុនក្លាយជាអនុប្រធានបក្សប្រជាកម្ពុជានៅពេលនេះ គឺតាមរយៈការជួយជ្រោមជ្រែងពីឪពុកគឺលោក ហ៊ុន សែន កន្លងមកលោកកំពុងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយកាន់តំណែងក្រាក់ៗក្នុងជួរកងទ័ពជាបន្តបន្ទាប់។ តួនាទីក្នុងបក្សវិញ លោកជាសមាជិកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍ស្ថិតក្នុងចំណោមមនុស្សជាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរបស់គណបក្ស ហើយក៏ជាប្រធានយុវជនដែលជាអ្នកដឹកនាំក្រុមកូនចៅ និងសមាជិកជំនាន់ក្រោយនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ។
រយៈពេលជិត៤០ឆ្នាំមកនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើប្រាស់មធ្យោបាយគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីផ្ទេរអំណាចទៅឱ្យ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្មានឧបសគ្គ និងគ្មានអ្នកមកប្រកួតប្រជែង។ វិធីដែលលោក ហ៊ុន សែន យកមកប្រើនោះមានដូចជាការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុងបក្សតាមរយៈការបិទផ្លូវមន្ត្រីចាស់ៗ ការកែប្រែច្បាប់ដោយកាត់បន្ថយអំណាចសភា បិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការធ្វើជាអាវុធបង្ក្រាបលើសំឡេងប្រឆាំង និងរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋជាដើម។ ជាក់ស្ដែងលោក ហ៊ុន សែន បាននិយាយដដែលៗថា លោកនៅតែគ្រប់គ្រងកិច្ចការជាតិនិងគណបក្ស ទោះបីលោកលែងធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏ដោយ។
ចំណែកអ្នកឃ្លាំមើល និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងមើលឃើញថាលោក ហ៊ុន សែន នឹងផ្ទេរតំណែងប្រធានបក្សប្រជាកម្ពុជាឱ្យទៅលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅពេលខាងមុខ ដើម្បីរក្សាអំណាចដឹកនាំផ្ដាច់ការ។ ពួកគេថាបើទោះបីជា លោក ហ៊ុន សែន ខំកម្ទេចគណបក្សប្រឆាំង ហើយផ្ទេរអំណាចឲ្យកូនប្រុសរបស់លោក បានជោគជ័យក៏ដោយ ក៏អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនរឹងមាំនិងគង់វង្សឡើយ។ ពួកគាត់ជឿថា អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងជ្រុះបាត់ទៅវិញ ដោយសារបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងបក្ស ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ពលរដ្ឋរងទុក្ខវេទនា និងទណ្ឌកម្មពីអន្តរជាតិជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។