ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2024.04.01
RFA
នាវាចម្បាំងរបស់ចិនពីរគ្រឿង ចូលចតនៅកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាមជាលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ទៀ សីហា
នាវាចម្បាំងចិន បន្តចូលចតនៅកំពង់ផែរាម។ សារព័ត៌មាន Nikkei Asia រាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមេសា ថា យ៉ាងហោចណាស់មាននាវាចម្បាំងរបស់ចិនពីរគ្រឿងបានបន្តចូលចតនៅកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាម នៅក្រុងព្រះសីហនុ។ នាវាចម្បាំងរបស់ចិនទាំងនេះ ត្រូវបានគេឃើញចូលចតចុងក្រោយចាប់តាំងពីថ្ងៃទី២០ ខែមីនា។ សារព័ត៌មានដដែលនេះ រាយការណ៍ថា ផ្អែកតាមរូបភាពដែលខ្លួនទទួលបាន នាវាចម្បាំងមួយគ្រឿងត្រូវបានគេកំណត់អត្តសញ្ញាណថាជានាវាចម្បាំងល្បឿនលឿនខ្នាតតូច មានឈ្មោះថា Wenshan ដោយមានដោតទង់ជាតិចិន និងទង់ជាតិកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន (PLA)។
នេះគឺជាលើកទីពីរហើយ ដែលនាវាចម្បាំងចិនចូលចតនៅកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាម ចាប់តាំងពីកម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឱ្យចិនកែលម្អ ឬធ្វើទំនើបកម្មកំពង់ផែនេះ កាលពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០២២ មក។ កាលពីដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឱ្យនាវាចម្បាំងរបស់ចិនយ៉ាងហោចណាស់ពីរគ្រឿងចូលចតនៅកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាមជាលើកដំបូង។ កាលនោះ កម្ពុជាអះអាងថា ការអនុញ្ញាតឱ្យនាវាចម្បាំងរបស់ចិនចូលចតនេះ គឺដើម្បីត្រៀម «ហ្វឹកហ្វឺន» នាយនាវិកកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា។
ការចូលចតជាបន្តបន្ទាប់នៃនាវាចម្បាំងរបស់ចិននេះ ត្រូវអ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយ មើល ឃើញថា ជា«ការសាកល្បង»ចង់ដឹងពីប្រតិកម្មអន្តរជាតិជុំវិញឥទ្ធិពលយោធារបស់ចិននៅកម្ពុជា។ កម្ពុជារងនូវការរិះគន់ថា បានលួចអនុញ្ញាតឱ្យចិនប្រើប្រាស់មួយផ្នែកនៃកំពង់ផែរាមនេះ «ផ្ដាច់មុខ» ដើម្បីធ្វើជាមូលដ្ឋានទ័ពរបស់ខ្លួន។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅពុំទាន់អាចទាក់ទងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ លោក ទៀ សីហា ដើម្បីសុំការបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបាននៅឡើយទេ គិតត្រឹមយប់ថ្ងៃទី១ ខែមេសា។
ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោក ដានីញ៉ែល ក្រៃថិនប្រ៊ីង (Daniel J. Kritenbrink) កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមីនា ថ្លែងក្រោយពេលបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថា សហរដ្ឋអាមេរិកព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះការផ្ដល់ជំនួយរបស់ចិន និងការវិវត្តន៍ថ្មីៗ អំពីការសាងសង់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមនៅកម្ពុជា។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិករូបនេះ បញ្ជាក់ថា អាមេរិក និងប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់ ព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីចេតនា និងវិសាលភាព នៃការសាងសង់ជុំវិញមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម និងតួនាទីកងទ័ពសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។