ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2024.05.13
RFA

ផែនទីបង្ហាញគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន តាមព្រែកតាហ៊ីង ស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្ដាល។ Google Map/Screenshot
ពលរដ្ឋរស់នៅអមសងខាងព្រែកតាហ៊ីង ខេត្តកណ្ដាល ភាគច្រើនលើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភថា ពួកគាត់កំពុងព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ដី និងផ្ទះ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលប្រកាសចាប់ផ្ដើមសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន នៅចុងឆ្នាំ២០២៤។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលគួរធានាអំពីការទូទាត់សំណងដល់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានសមរម្យ មុននឹងចាប់ផ្ដើមសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន ដើម្បីបញ្ចៀសការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
អ្នកភូមិព្រែកតាហ៊ីង ក្នុងឃុំព្រែកថ្មី ស្រុកកោះធំ កំពុងខ្វល់ខ្វាយទាក់ទងនឹងរឿងប្រាក់សំណង ខណៈពួកគាត់ត្រូវប្រឈមនឹងការបង្ខំឱ្យផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅ នៅពេលរដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្ដើមសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន នៅពេលខាងមុខ។
កំពុងរវល់ធ្វើកិច្ចការងារផ្ទះ និងមានទឹកមុខព្រួយបារម្ភ លោកស្រី គួយ ផៃ និយាយថា គ្រួសាររបស់លោកស្រីមានដីភូមិ២កន្លែង និងដីចម្ការមួយកន្លែង នៅស្របតាមមាត់ព្រែកតាហ៊ីង ដែលបូកបញ្ចូលគ្នាមានតម្លៃប្រមាណ ២០ម៉ឺនដុល្លារ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះមិនមានឈ្មួញណាម្នាក់ហ៊ានទិញដីពីលោកស្រីនោះឡើយ។ លោកស្រីបន្តថា តាំងពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលប្រកាសកសាងព្រែកជីកហ្វូណនមក លោកស្រីមិនដែលសម្រាន្តលក់ស្រួលមួយយប់ណាឡើយ ពីព្រោះលោកស្រីព្រួយបារម្ភខ្លាចប្រាក់សំណងមិនគ្រប់សម្រាប់ឱ្យលោកស្រីទិញដី និងសាងសង់ផ្ទះសមរម្យមួយឡើងវិញ។
លោក គួយ ផៃ៖ «សុំឱ្យសំណងហ្នឹងឱ្យបានច្រើនៗបន្តិចមកក្រែងបានមានកន្លែងនៅ តាអ៊ីចឹងខ្ញុំអត់កន្លែងនៅទេ ហើយមួយទៀត ពេលដែលភ្លៀងមកដេកនឹកឃើញ ដេកអត់លក់ នឹកឃើញថាពេលដែលយើងនៅផ្ទះ មានផ្ទះនៅមានផ្លេកបន្ទោរមានអី យើងដេកផ្ទះ ដល់តែពេលយើងរុះអត់មានកន្លែងនៅ យើងនៅឯណា? មានភ្លៀងមានអីមកនេះ វាអត់មានអីតែម្ដង បងឯងមើលខ្ញុំមានតែដីផ្ទះប៉ុណ្ណឹង ទៅអស់តែម្ដង អត់មាននៅក្រោយនៅមុខអីហ្នឹងគេទៀតទេ មានតែប្រលោះហ្នឹង»។
រីឯពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតដែលមានផ្ទះ និងដី នៅមាត់ព្រែកតាហ៊ីង តាំងពីដូនតាមក គឺលោកស្រី ស៊្រន បញ្ញា លើកឡើងថា ដោយសារតែមិនមានព័ត៌មានច្បាស់លាស់ពីអាជ្ញាធរ អំពីការផ្ដល់សំណងដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដូច្នេះលោកស្រី និងប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅអមសងខាងភូមិព្រែកតាហ៊ីងប្រមាណ៣០០គ្រួសារ នៅតែព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងដោយមិនអាចទទួលបានប្រាក់សំណងសមរម្យ។ លោកស្រីបន្តថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែផ្ដល់សំណងឱ្យស្មើនឹងតម្លៃទីផ្សារ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋ នឹងមិនត្រឹមតែត្រូវចំណាយពេលវេលាទិញដី និងសង់ផ្ទះឡើងវិញនោះទេ ពោលគឺពលរដ្ឋថែមទាំងរងការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តដែលត្រូវបាត់បង់ទីកន្លែងធ្លាប់រស់នៅដែលមានអនុស្សាវរីយ៍តាំងពីតូចមក។
លោកស្រី ស៊្រន បញ្ញា៖ «ចេញជាសំណង សុំឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលសងដោយ គឺថាប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ពេញចិត្ត មិនឱ្យដូចថាតិចតួចពេក ឬក៏ហួសសមត្ថភាពដែលខាងរាជរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ឱ្យអ៊ីចឹងទៅ។ បានជាផ្ទះនៅមួយសមរម្យវិញអ៊ីចឹងទៅ ព្រោះអីប្រជាពលរដ្ឋមានអ្នកខ្លះ ក៏អស់ដី អស់ផ្ទះដែរ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ពលរដ្ឋដែលទើបសាងសង់ផ្ទះរួចរាល់ លោកស្រី អ៊ិច ណាំអេង លើកឡើងថា បើទោះបីជាលោកស្រីត្រូវបាត់បង់ដី និងផ្ទះដែលលោកស្រី និងគ្រួសារធ្លាប់រស់នៅក្ដី ក៏លោកស្រីមិនប្រឆាំងគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ដោយសារមិនមានព័ត៌មានអំពីសំណងច្បាស់លាស់ ដូច្នេះហើយលោកស្រី និងអ្នកភូមិរស់នៅអមសងខាងព្រែកតាហ៊ីងភាគច្រើន បារម្ភខ្លាំងពីការមិនមានលទ្ធភាពទិញដី និងផ្ទះរស់នៅសមរម្យដូចដើមឡើងវិញ។
លោកស្រី អ៊ិច ណាំអេង៖ «រដ្ឋាភិបាលឱ្យសំណងឱ្យវាគ្រាន់បើមក បានថាដូចជាខ្ញុំ បងប្អូនដែលខ្វះខាតហ្នឹងបានសំណងច្រើនមក អាចថាយើងរុះរើទៅវាមានថាយើងទៅធ្វើកន្លែងមួយទៀត បានគ្រាន់មានលុយកាក់អីទៅ បានធ្វើស្រួលណាក្មួយ ហើយបើថា សំណងតិចអត់មានកន្លែងនៅ វេទនាហើយ គ្រាន់តែសុំតែប៉ុណ្ណឹងទេ»។
ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានអនុម័តគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋអំណាចចិនឈ្មោះ China Road and Bridge Corporation (CRBC) ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងចាប់ផ្ដើមសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន ដែលមានតម្លៃ ១ពាន់ ៧រយលានដុល្លារ នៅចុងឆ្នាំ២០២៤ ហើយគ្រោងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០២៨។ តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ក្រុមហ៊ុន CRBC និងទទួលសាងសង់ គ្រប់គ្រងដំណើរការប្រើប្រាស់ ឬធ្វើអាជីវកម្មលើព្រែកជីកហ្វូណនតេជោនេះរយៈពេល ៥០ឆ្នាំ ទើបផ្ទេរព្រែកជីកមកឱ្យរដ្ឋាភិបាលគ្រប់គ្រងវិញ។
ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ មានប្រវែង ១៨០គីឡូម៉ែត្រ ចាប់ផ្ដើមពីដៃទន្លេមេគង្គខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ កាត់តាមខេត្តចំនួន៤ រួមមាន ខេត្តកណ្ដាល តាកែវ កំពត និងខេត្ត កែប។ ព្រែកជីកនេះមានទទឹងមុខកាត់ទឹកផ្នែកខាងលើ ១០០ម៉ែត្រ ផ្នែកខាងក្រោមប្រមាណ ៨០ម៉ែត្រ និងផ្លូវ៥០ម៉ែត្រនៅអមសងខាងព្រែក។
នៅក្នុងបទបង្ហាញព័ត៌មានលំអិតពាក់ព័ន្ធគម្រោងព្រែកជីកហ្វូនណន កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអនុប្រធានទី១ នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ហៅកាត់ថា CDC លោក ស៊ុន ចាន់ថុល អះអាងថា គម្រោងនេះប៉ះពាល់ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋជាង១ពាន់៥រយខ្នង (១,៥៨៥) ដីលំនៅឋានប្រមាណ ១៥០ហិកតារ (១៤៩.៥) និងដីស្រែចម្ការប្រមាណ ៣ពាន់ហិកតារ ។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលរូបនេះ មិនបាននិយាយអំពីការទូទាត់សំណងសមរម្យដល់ប្រជាពលរដ្ឋនោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញលោកបែរជាប្រៀបធៀបដីស្រែចម្ការប្រមាណ៣ពាន់ហិកតារ មានទំហំតូចធៀបនឹងការធ្វើសម្បទានដីធ្លីដែលរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់ផ្ដល់ឱ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទៅវិញ។
លោក ស៊ុន ចាន់ថុល៖ «អ៊ីចឹងអត់មានផលប៉ះពាល់អីធ្ងន់ធ្ងរទេគម្រោងនេះ ផ្ទុយទៅវិញប៉ះពាល់តិចណាស់បើប្រៀបធៀបផ្លូវល្បឿនលឿនក្រុងភ្នំពេញ ព្រះសីហនុ ភ្នំពេញ បាវិត ប៉ះពាល់តិចដោយសារសុទ្ធតែវាលស្រែ សុទ្ធបឹងបួរធម្មជាតិ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ ដើម្បីសុំការបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបាននៅឡើយទេ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា។
គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោនេះ ត្រូវមតិទូទៅមើលឃើញថា អាចលើកស្ទួយសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា តាមរយៈផ្លូវនាវាចរណ៍ដែលអាចដឹកផលិតផល និងទំនិញទៅវិញទៅមកតាមផ្លូវទឹកសមុទ្រ ដោយផ្ទាល់មកដល់កំពង់ផែទឹកសាបនៅរាជធានីភ្នំពេញ ពោលគឺជួយឱ្យកម្ពុជាកាត់បន្ថយការពឹងពាក់លើវៀតណាម។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី អ្នកជំនាញតំបន់ទន្លេមេគង្គ និងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយយល់ឃើញថា យ៉ាងហោចណាស់ហានិភ័យធំៗចំនួន៤អាចនឹងកើតឡើងតាមរយៈការជីកផ្លូវទឹកចេញពីទន្លេមេគង្គ ទៅកាន់សមុទ្រនេះ។ ហានិភ័យទាំងនេះរួមមាន ផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាន លំហូរទឹក និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៃទន្លេមេគង្គ លទ្ធភាពដែលចិនអាចប្រើប្រាស់ព្រែកជីកនេះ សម្រាប់បម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍យោធារបស់ខ្លួន និងជាពិសេសការបម្លាស់ទីរបស់ពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅជុំវិញតំបន់គម្រោងនេះ។ រដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ពលរដ្ឋរស់នៅជុំវិញគម្រោងនេះយ៉ាងហោចណាស់ ជាង១លាន៦សែននាក់ នឹងទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីគម្រោងនេះ។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង យល់ឃើញថា ដោយសារតែគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ អាចនឹងក្លាយទៅជាសមិទ្ធផលប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់រដ្ឋាភិបាល ដូច្នេះហើយរដ្ឋាភិបាលគួរផ្ដល់សំណងឱ្យបានសមរម្យទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបន្តថា ក្រៅពីបញ្ចៀសមិនឱ្យប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះពីការអភិវឌ្ឍហើយនោះ ការផ្ដល់សំណងសមរម្យដល់ពលរដ្ឋក៏អាចធានាអំពីដំណើរការសាងសង់ព្រែកជីកនេះ ដោយមិនមានការរំខានពីការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋផងដែរ។
លោក យង់ គិមអេង៖ «គម្រោងនេះ យើងហៅថាគម្រោងធំ ហើយជាគម្រោងដែលអាចចារទុកនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដែរ អ៊ីចឹងបើសិនជាការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់នេះ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានសប្បាយចិត្ត ឱ្យបានអស់នៅក្នុងចិត្ត ខ្ញុំយល់ថា ជារឿងមួយសំខាន់ណាស់ ហើយក៏ដើម្បីបង្ហាញអំពីគំរូនៃការអភិវឌ្ឍនៃគម្រោងធំៗនេះ អាចទុកជាមេរៀន ជាបទពិសោធន៍កម្ពុជាទៅថ្ងៃអនាគត»។
អ្នកភូមិព្រែកតាហ៊ីងលើកឡើងថា ដោយសារតែព្រែកជីកហ្វូនណននឹងចាប់ផ្ដើមជីកនៅចុងឆ្នាំ២០២៤ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលគួរចាប់ផ្ដើមផ្ដល់សំណងឱ្យពលរដ្ឋឱ្យបានលឿន ដើម្បីពលរដ្ឋមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់សាងសង់ផ្ទះ ឬរកទីស្នាក់អាស្រ័យថ្មីឱ្យបានឆាប់រហ័ស។ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលរំពឹងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនបណ្ដេញពលរដ្ឋចេញពីដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ ដោយមិនបានផ្ដល់សំណងសមរម្យ ដូចដែលបានធ្វើកន្លងមកនៅតំបន់ផ្សេងៗនោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។