ដោយ សេក បណ្ឌិត
2024.05.23
RFA
ពលរដ្ឋចំនួនជាង ១០គ្រួសារ នៅឃុំសំរោងក្នុង ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបង នៅបន្តថែរក្សាមុខរបរដែលបន្សល់ទុកតាំងពីដូនតា គឺការដុតក្រឡានលក់ ដែលបានក្លាយជាអត្តសញ្ញាណនៅតំបន់នោះ។ របរនេះ ក៏បានជួយទ្រទ្រង់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់ឱ្យល្អប្រសើរផងដែរ។
នៅវេលាម៉ោង៣ទៀបភ្លឺ ជាពេលដែលពលរដ្ឋទូទៅកំពុងសម្រាកលង់លក់ក្នុងដំណេក ប៉ុន្តែសម្រាប់ពលរដ្ឋនៅ ឃុំសំរោងក្នុង គឺជាពេល ដែលពួកគាត់ ក្រោកលាយអង្ករ និងរៀបចំបង្កាត់ភ្លើងដុតក្រឡាន ដើម្បីឱ្យឆ្អិនក្ដៅៗ ទាន់អ្នកទិញនៅព្រឹកព្រលឹម។
អ្នកធ្វើក្រឡាន លោកស្រី នូ ចាន់ ត្រូវក្រោកតាំងពីម៉ោង២យប់ ដើម្បីលាយអង្ករដំណើប ជាមួយខ្ទិះដូង ដោយសារមានអ្នកកុម្ម៉ង់ច្រើន។ ទោះបីរបរដុតក្រឡាននេះ មានភាពហត់នឿយ អត់ងងុយ និងក្ដៅ យ៉ាងណាក៏ដោយ មុខរបរដូនតាមួយនេះ បានផ្ដល់ប្រាក់កម្រៃសមរម្យដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ជាពិសេស គឺបានចូលរួមចំណែកថែរក្សាមុខរបរប្រពៃណី ដែលបន្សល់ទុកតាំងពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមមកម្ល៉េះ។
លោកស្រី នូ ចាន់៖ «មានចាស់ៗពីដើម ដូចថាខ្មោចយាយ (គាត់ធ្វើ) ដូចពេលច្រូតស្រូវគេធ្វើហូប អ្នកខ្លះគេធ្វើលក់។ ខ្ញុំឮម៉ែខ្ញុំ ខាង(ភូមិ)តាកុក ខ្មោចយាយ មល ហ្នឹងគាត់ខូចហើយ ល្បីណាស់កាលហ្នឹង យាយ មលហ្នឹងល្បីដល់ស្ដេច»។
គ្រឿងផ្សំធ្វើនំក្រឡាន មានរូបមន្តស្រដៀងគ្នា នឹងគ្រឿងផ្សំនំអន្សមដូងដែរ គ្រាន់តែនំក្រឡាន គេដុតនឹងបំពង់ឫស្សី រីឯនំអន្សមដូង គេវេចនឹងស្លឹកចេក ហើយយកទៅស្ងោរ។ ដំណាក់កាលដំបូង គេយកអង្ករដំណើប ដែលត្រាំរីក លាយជាមួយខ្ទិះដូង សណ្ដែកខ្មៅ ស្ករស និងអំបិល។ បន្ទាប់មក គេច្រកគ្រឿងទាំងនោះ ទៅក្នុងបំពង់ឫស្សី រួចយកទៅដាក់តម្រៀបគ្នានៅលើថ្នាលចង្ក្រាន ហើយដុតរហូតដល់ឆ្អិន។
ជាទូទៅគេមិនដុតក្រឡានក្បែរផ្ទះអ្នកភូមិទេ ព្រោះមានផ្សែងខ្លាំង ដោយគេជញ្ជូនក្រឡាន យកទៅដុតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវ ជាប់របងវត្តសំរោងក្នុង ព្រោះនៅទីនោះ ឆ្ងាយពីផ្ទះអ្នកភូមិ និងមានអ្នកធ្វើដំណើរច្រើន។ ទិដ្ឋភាពដុតក្រឡាន បង្កើតបានជាផ្សែងហុយទ្រលោម លាយឡំជាមួយភាពស្ងាត់ជ្រងំនៅម៉ោង ៤យប់ អមជាមួយដើមឈើធំៗ ក្បែរវត្តសំរោងក្នុង ហាក់ជាទិដ្ឋភាពមួយ ដ៏ព្រឺព្រួច ប៉ុន្តែនៅពេលព្រះអាទិត្យរះឡើង អ្នកដំណើរនឹងឃើញក្រឡាន ដែលទើបសករួច មានក្លិនឈ្ងុយ ដាក់លក់ត្រៀបត្រាតាមដងផ្លូវ។
ជាទូទៅ ពលរដ្ឋប្រកបរបរដុតក្រឡានលក់ នៅឃុំសំរោងក្នុង ប្រើអង្ករដំណើបអស់ពី ៦ ទៅ ៧គីឡូក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ ដោយចំណាយថ្លៃដើមអស់ប្រហែល ១៤ម៉ឺនរៀល ហើយលក់បានប្រាក់ចំណេញប្រមាណ ៣ទៅ ៤ម៉ឺនរៀល។
អ្នកធ្វើក្រឡាន នៅឃុំសំរោងក្នុង ម្នាក់ទៀត គឺ លោកស្រី វឿត សុផា ឱ្យដឹងថា គ្រួសារលោកស្រីចាប់យកមុខរបរនេះ អស់រយៈកាល ៤ជំនាន់មកហើយ។ លោកស្រីបន្តថា ទោះបីជាកន្លែងដុតក្រឡាន ក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ មានភ្ញៀវបរទេសមកលេងក្ដី ប៉ុន្តែម៉ូយពិសេសរបស់ក្រឡាន នៅតែជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលជាអ្នកដំណើរ ព្រោះភ្ញៀវបរទេសភាគច្រើន មិនទម្លាប់ទទួលទានក្រឡាននោះទេ។
លោកស្រី វឿត សុផា៖ «ភាគច្រើនមានតែខ្មែរ បរទេសគេមកមើលហ្នឹង មកថត ភ្លក់មួយគ្នា១០នាក់អីទៅ ភ្លក់ម្នាក់មួយម៉ាត់។ ភាគច្រើនខ្មែរយើងអ្នកដំណើរ អ្នកទៅភ្នំពេញអីអ៊ីចឹង ទិញច្រើនៗ ទិញផ្ញើបងប្អូន។ គ្មានបរទេសទិញទេ បរទេសមកតែមើល។ ទិញតែមួយ គេភ្លក់គេចង់ដឹងរបស់ខ្មែរយើងហ្នឹងណា»។
ចំពោះតម្លៃក្រឡាន គឺបែងចែកទៅតាមទំហំដើមឫស្សី ដោយចាប់ពីគល់ធំជាងគេ មានតម្លៃ ៤ពាន់រៀល រហូតដល់ចុងមានតម្លៃ ១ពាន់រៀល។
អ្នកដំណើរ ដែលបានចូលទិញក្រឡាន កញ្ញា ស៊ុន ស្រីនិច ប្រាប់ថា កញ្ញាតែងតែឆៀងចូលទិញក្រឡានរបស់អ្នកភូមិសំរោងក្នុង ដោយក្រឡាននៅភូមិមួយនេះ មានរសជាតិឆ្ងាញ់ ធ្វើឡើងពីអង្ករដំណើបសុទ្ធ និងដុតថ្មីៗ។
កញ្ញា ស៊ុន ស្រីនិច៖ «ខ្ញុំចូលចិត្តជិះកាត់តាមផ្លូវនេះ ហើយឧស្សាហ៍ឈប់ទិញក្រឡានហូប ដោយសារឆ្ងាញ់ គាត់ធ្វើបែបធម្មជាតិ ដាក់ខ្ទិះដូងច្រើន ហើយក្រឡានថ្មីៗ អ៊ីចឹង ឆ្ងាញ់ជាងក្រឡានលក់នៅបេនឡាន»។
ពលរដ្ឋប្រកបរបរដុតក្រឡានលក់ នៅឃុំសំរោងក្នុង ប្រាប់ថា បច្ចុប្បន្នក្នុងឃុំសំរោងក្នុងមានអ្នកដុតក្រឡានលក់កាន់តែច្រើន ជាពិសេសនៅភូមិសំរោងក្នុងសំរោងស្នោ សំរោងអូរទ្រា និងសំរោងតាកុក ជាដើម ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនទាន់រួមគ្នាបង្កើតជាសហគមន៍នៅឡើយ។
ពលរដ្ឋប្រកបរបរដុតក្រឡាន នៅឃុំសំរោងក្នុង អំពាវនាវឱ្យអតិថិជនបន្តគាំទ្រ ក្រឡានរបស់ពួកគាត់ ដើម្បីអភិរក្សមុខរបរ ដែលបន្សល់ទុកពីដូនតា មួយនេះ កុំឱ្យបាត់បង់ ឬលែងមានអ្នកធ្វើ ដែលនាំឱ្យបាត់បង់នូវអត្តសញ្ញាណផលិតផលក្នុងតំបន់ឃុំសំរោងក្នុង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។