ដោយ ម៉ៅ សុធានី
2024.06.08
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត (មុខគេ) ក្នុងកម្មវិធីកាលពីថ្ងៃទី៦ មិថុនា ២០២៤។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅតែលាក់បាំងព័ត៌មានពីគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនដោយមិនបើកបង្ហាញជាសាធារណៈពីក្រុមហ៊ុនឯកជនណាខ្លះទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគ។ ពួកគេសង្ស័យថា ការលាក់បាំងព័ត៌មាននេះគឺដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់មានលុយគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីសាងសង់។
ស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រកាសបើកការដ្ឋានសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណននៅថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ខាងមុខនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅមិនទាន់បង្ហាញជាសាធារណៈពីទំហំទឹកប្រាក់ដែលទទួលបានពីក្រុមហ៊ុនវិនិយោគិនក្នុងស្រុកយ៉ាងតិច ៥១ភាគរយនោះឡើយទេ។ ការណ៍នេះធ្វើឱ្យអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមបារម្ភថា គម្រោងព្រែកជីកនេះសាងសង់ឡើងដោយគ្មានតម្លាភាព និងមិនបម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍ជាតិនោះ ផ្ទុយទៅវិញគឺជាការបម្រើផលប្រយោជន៍ក្រុមគ្រួសារត្រកូល«ហ៊ុន» និងបក្ខពួករបស់លោក។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជានៅប្រទេសន័រវែស (Norway) លោក ម៉ែន ណាត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ថា រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កំពុងលាក់បាំងភាពមិនប្រក្រតីនៃគម្រោងសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន ជាពិសេសប៉ះពាល់ និងការសងសំណងទៅឱ្យពលរដ្ឋដែលរងប៉ះពាល់ពីគម្រោងមួយនេះ។ លោកជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញពីទិន្នន័យជាក់លាក់ពីក្រុមហ៊ុនវិនិយោគនៅក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុកដើម្បីធ្វើឱ្យពលរដ្ឋមានជំនឿថា ការសាងសង់នេះមានតម្លាភាព។
លោក ម៉ែន ណាត៖ «ក្នុងកាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ន យើងគ្រាន់តែបង្ហាញក្ដីបារម្ភ ក្ដីបារម្ភចំពោះព្រែកជីកនេះវាមិនត្រឹមត្រូវ វាមិនមានតម្លាភាពវានឹងនាំឱ្យមានផលប៉ះពាល់ទៅដល់បរិស្ថានទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ដោយសារក្ដីបារម្ភហ្នឹងហើយបានយើងចេះតែជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ហ្នឹងគាត់ធ្វើយ៉ាងណាធ្វើឱ្យប្រាកដប្រជា នៅក្នុងការអនុវត្តគម្រោងហើយកុំឱ្យផ្ដល់ភាពអយុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា បានប្រកាសបើកការដ្ឋានសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោនៅថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ខាងមុខ ដោយគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណននេះ មានក្រុមហ៊ុនខ្មែរចូលរួមវិនិយោគប្រមាណ៥១ភាគរយ ក្នុងនោះ មានក្រុមហ៊ុនរបស់រដ្ឋកំពង់ផែស្វយ័តព្រះសីហនុ និងកំពង់ផែស្វយ័តភ្នំពេញ និងក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយទៀត ប៉ុន្តែលោកមិនទាន់បញ្ចេញឈ្មោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនបានបញ្ជាក់ពីទំហំទឹកប្រាក់នៃការបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនរបស់រដ្ឋទាំងនោះទេ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ «នៅក្នុងក្រុមហ៊ុនវិនិយោគខ្មែរដែលបង្កើតនេះយើងមានក្រុមហ៊ុនរដ្ឋរបស់យើងបានន័យថាក្រុមហ៊ុនគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ដែលមាន កំពង់ផែស្វយ័តព្រះសីហនុ និងកំពង់ផែស្វយ័តភ្នំពេញ ពីរនេះគឺជាអ្នកចូលរួមវិនិយោគ ជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយទៀត ដែលក្រុមហ៊ុន២នេះ គឺជាអ្នកកាន់ភាគច្រើននៃក្រុមហ៊ុនខ្មែរនេះផងដែរ។ អ៊ីចឹងការវិនិយោគនេះគឺខ្មែរនឹងចូលរួមក្នុងការកសាង ហើយរដ្ឋយើងហ្នឹងចូលរួម»។
គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោសាងសង់ឡើងក្នុងទំហំទឹកប្រាក់១ពាន់ ៧រយលានដុល្លារ (១.៧០០) សាងសង់ឡើងដើម្បីតភ្ជាប់រាជធានីភ្នំពេញទៅកាន់សមុទ្រកាត់តាមខេត្តកែប ចម្ងាយប្រមាណ ១៨០ គីឡូម៉ែត្រ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចអនុប្រធានទី១ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) ដែលទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រែកជីក លោក ស៊ុន ចាន់ថុល និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោក ហ៊ាង សុទ្ធាយុត្តិ ដើម្បីការបញ្ជាក់បន្ថែមជុំវិញបញ្ហានេះបានទេនៅថ្ងៃទី០៨ ខែមិថុនា។
ដោយឡែក ប្រធានក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ គ្រុប (Royal Group) លោក គិត ម៉េង និងទីប្រឹក្សាផ្ទាល់ប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ទ្រី ភាព ដែលសុទ្ធសឹងតែជាអ្នកជំនួញស្និទ្ធនឹង លោក ហ៊ុន សែន នោះក៏អាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងសុំបកស្រាយជុំវិញការបណ្ដាក់ទុនលើគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណននេះបានដែរ។
ប៉ុន្តែកន្លងទៅប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា កម្ពុជាត្រូវតែសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនឱ្យបានទោះបីជាកម្ពុជា មិនអាចរកទុនពីបរទេសមកវិនិយោគក្ដី ក៏កម្ពុជាត្រូវរកទុនក្នុងស្រុក តាមរយៈក្រុមឧកញ៉ា និងអ្នកមានធនធាន ឱ្យមកចូលរួមជីកព្រែកមួយនេះដែរ។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ អ្នកតាមដានភូមិសាស្ត្រតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប៉ាស៊ីហ្វិក លោក សេង វណ្ណលី យល់ឃើញថា ការណ៍ដែលរដ្ឋាភិបាលមិនព្រមបង្ហាញពីចំនួនក្រុមហ៊ុនវិនិយោគិននៅក្នុងស្រុកដោយសារតែស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលកៀរគររកអ្នកបណ្ដាក់ទុន។ លោកបន្តថា បើរដ្ឋាភិបាលគ្មានធនធាននៅក្នុងដៃទេ គួរតែពន្យារពេលប្រកាសការសាងសង់ចៀសវាងមានហានិភ័យក្នុងការដំណើរការសាងសង់ និងគ្មានគណនេយ្យភាព។
លោក សេង វណ្ណលី៖ «វាអាចនឹងរងហានិភ័យ និងរងការរិះគន់ពីមិនត្រឹមតែមជ្ឈដ្ឋានជាតិ វាក៏អាចបង្កឱ្យមានការរិះគន់ ពីមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិ ពីតម្លាភាព គណនេយ្យភាព និងការគ្រប់គ្រងគម្រោង។ ដោយសារគម្រោងធំបែបនេះវាគួរតែមានភាពច្បាស់លាស់មុនហ្នឹងជំរុញគម្រោងនេះឱ្យដំណើរការ។ តាមពិតខ្ញុំគិតថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចនឹងមិនបានទិន្នន័យច្បាស់លាស់ក្នុងដៃ ឬក៏មានទិន្នន័យចំនួនមូលធន ឬក៏ការបណ្ដាក់ទុនពីក្នុងក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកដែលប៉ុន្តែគ្រាន់តែមិនទាន់គ្រប់ថវិកា»។
មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់អះអាងថា ការជីកព្រែកនេះនឹងប្រើប្រាស់លុយវិស័យឯកជនក្នុងស្រុកច្រើនជាង ទុនវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនបរទេសដើម្បីសាងសង់ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីដើមខែ តុលា ឆ្នាំ២០២៣ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋអំណាចចិនឈ្មោះ China Road and Bridge Corporation (CRBC) ធ្វើការសិក្សាលើគម្រោងព្រែកជីកនេះ។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមលើកឡើងថា គម្រោងព្រែកជីកដែលចំណាយលុយដ៏ច្រើននេះ អាចនឹងចាប់ផ្ដើមបើកការដ្ឋានសាងសង់មែន ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលអាចនឹងទុកគម្រោងនេះចោលសិន ដោយសារតែទំហំទឹកប្រាក់ច្រើន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។