ដោយ យ៉ង ចាន់តារា
2024.06.15
RFA
ទិដ្ឋភាពសិស្សសាលាបឋមសិក្សាធ្លកត្រាំកង់ ស្រុកស្រីស្នំ ខេត្តសៀមរាប កាលពីអំឡុងខែធ្នូ ២០២៣។ រូបពលរដ្ឋផ្ដល់ឲ្យ
ពលរដ្ឋភាគច្រើនរស់នៅក្នុងភូមិធ្លកត្រាំកង់ខេត្តសៀមរាប បានបង្ខំចិត្តឱ្យកូនចៅឈប់រៀន តាំងពីកម្រិតបឋមរហូតដល់វិទ្យាល័យ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ជួយធ្វើកិច្ចការផ្ទះ និងដើរស៊ីឈ្នួលគេរកប្រាក់កម្រៃដោះបំណុល។
អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបារម្ភពីអនាគតកុមារក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាលមួយនេះដោយមានកុមារខ្លះទៀតមានដុងរៀនពូកែតាំងពីកំណើត ក៏ប៉ុន្តែគ្មានឱកាសសិក្សាបានខ្ពង់ខ្ពស់ ជួយសង្គមជាតិ។
ភូមិធ្លកត្រាំកង់ឋិតក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាលមួយក្នុងស្រុកស្រីស្នំខេត្តសៀមរាប ដែលពលរដ្ឋភាគច្រើនរស់នៅទីនោះកន្លងទៅ មានជីវភាពធូរធារ ដោយសារសម្បូរធនធានធម្មជាតិ ព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងរកអនុផលព្រៃឈើចិញ្ចឹមជីវិត។
ក៏ប៉ុន្តែនៅរយៈពេលជិត ១ទសវត្សរ៍កន្លងទៅនេះ ព្រៃឈើក្នុងតំបន់នោះបានប្រែក្លាយជាដីវាលធំស្កឹមស្កៃ និងដីចម្ការគ្រប់គ្រងកម្មសិទ្ធិឯកជនស្ទើរទាំងស្រុង។ បញ្ហាទាំងអស់នេះហើយ ធ្វើឱ្យអ្នកភូមិភាគច្រើនធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រធ្វើចំណាកស្រុកជំពាក់បំណុលធនាគារ ជះឥទ្ធិពលមិនល្អដល់ការសិក្សារបស់កុមារ និងយុវជន។
គ្រូបង្រៀនថ្នាក់ទី០៦ នៃសាលាបឋមសិក្សាធ្លកត្រាំកង់លោក សារេន ទុំ មានបទពិសោធន៍បង្រៀន ១៧ឆ្នាំមកហើយ លោកសោកស្តាយសិស្សជាច្រើនឈប់រៀនវ័យក្មេង។ លោកសង្កេតឃើញថា អត្រាកុមារបោះបង់ការសិក្សានៅទីជនបទកើនឡើងខ្ពស់គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ដោយសារជីវភាពក្រីក្រ និងបញ្ហាបំណុល។ រីឯឪពុកម្ដាយមួយចំនួនទៀតបានបង្ខំឱ្យពួកគាត់ឈប់ព្រោះខ្វះមធ្យោបាយធ្វើដំណើរទៅសាលា ម្យ៉ាងទៀតផ្ទះនៅឆ្ងាយពីសាលាផង។
លោកបារម្ភថា ប្រសិនបើកុមារឈប់រៀនកើនឡើងច្រើន នោះសង្គមជាតិនឹងបាត់បង់ធនធានមនុស្សនាថ្ងៃអនាគត។
លោក សារេន ទំ៖ «ទាក់ទងនឹងសិស្សបោះបង់ការសិក្សាបញ្ហាចម្បងគឺដោយសារតែភាពក្រីក្រទើបធ្វើឱ្យពួកគាត់ត្រូវបញ្ឈប់ត្រឹមថ្នាក់ទី៥ និងថ្នាក់ទី៦ ជាពិសេសនៅពេលឡើងថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យពួកគេភាគច្រើនខ្វះមធ្យោបាយធ្វើដំណើរព្រោះសាលារៀននៅឆ្ងាយពីផ្ទះរបស់ពួកគេពេកពិបាកក្នុងការទៅមក ទើបសម្រេចចិត្តឈប់រៀនតែម្តង»។
លោក សារេន ទុំ បន្ថែមទៀតថា ឪពុកម្តាយសិស្សខ្លះអូសទាញឱ្យកូនចៅរបស់ពួកគាត់ ជួយធ្វើការងារស្រែចម្ការនៅតំបន់ឆ្ងាយៗធ្វើឱ្យសិស្សអវត្តមានច្រើន ហើយការរៀនសូត្រក៏មិនទៀងទាត់ដែរ។ ប្រការនេះហើយ ធ្វើឱ្យសិស្សបោះបង់ការសិក្សាដោយខ្លួនឯង។ ចំណែកឯសិស្សខ្លះទៀតមានជីវភាពធូរធារ ក៏ប៉ុន្តែពួកគេមិនខិតខំរៀនសូត្រ ដោយសារពួកគាត់ឃើញអ្នកជំនាន់មុនៗរៀនបានខ្ពង់ខ្ពស់ ក៏ប៉ុន្តែគ្មានការងារធ្វើ។
គ្រូបង្រៀនម្នាក់ទៀត លោក រើង ផាត់ ថ្លែងថា បញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរបំផុតដែលធ្វើឱ្យយុវជនបោះបង់ការសិក្សា គឺមកពីអាណាព្យាបាលមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់លើការសិក្សារបស់កូនៗ។ ម្យ៉ាងទៀតបញ្ហាពលរដ្ឋធ្វើចំណាកស្រុក ទៅប្រទេសថៃក៏ជាផ្នែកមួយរុញច្រានឱ្យកុមារនិងយុវជនបោះបង់ការសិក្សាដែរ ព្រោះពួកគាត់នៅឆ្ងាយពីឪពុកម្តាយ។
លោក រើង ផាត់៖ «សិស្សភាគច្រើនពួកគេមិនបានរៀនសូត្រ ហើយសិស្សខ្លះរៀនពូកែឆ្លាតប៉ុន្តែពួកគេបែរជាគ្មានឱកាសក្នុងការរៀនសូត្រទៅវិញ។ ពេលខ្លះមករៀនបានពីរបីថ្ងៃក៏ត្រូវឈប់ទៀត ហើយពួកគេផ្ទាល់ក៏មិនចង់ឈប់រៀនបែបនេះទេ»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ មេភូមិធ្លកត្រាំកង់លោក ទុយឡាម មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរភូមិតែងតែអប់រំណែនាំពលរដ្ឋ ដោយជំរុញឱ្យពួកគាត់លើកទឹកចិត្តឱ្យកូនចៅរៀនបានខ្ពង់ខ្ពស់ដើម្បីអនាគតគ្រួសារនិងសង្គមជាតិ ហើយកន្លងទៅលោកបានហាមប្រាមឪពុកម្តាយកុំបង្ខំកូនៗ បោះបង់ការសិក្សា ដើម្បីប្រញាប់រៀបការព្រោះអាចប៉ះពាល់អនាគតពួកគាត់។
តែយ៉ាងណាលោកថា តំបន់ដាច់ស្រយាលនេះ សិស្សដែលឈប់រៀន ភាគច្រើនដោយសារផ្ទះពួកគាត់នៅឆ្ងាយពីសាលាអនុវិទ្យាល័យ។ រីឯកុមារខ្លះទៀត ពួកគាត់ត្រូវទៅតាមឪពុកម្តាយដែលទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ និងសិស្សខ្លះ ឪពុកម្តាយផ្ញើនឹងសាច់ញាតិបងប្អូននៅផ្ទះ។
លោក ទុយ ឡាម៖ «ចង់ឱ្យខាងលើជួយជំរុញ និងមានវិធានការធ្វើយ៉ាងណាឱ្យគាត់រៀនសូត្របានជាប់។ គ្រួសារគាត់មានជីវភាពលំបាកមែន តែខាងលើរកមធ្យោបាយយ៉ាងណាជួយគាត់ឱ្យបានរៀនសូត្រ»។
មេភូមិរូបនេះបន្ថែមថា មានឪពុកម្ដាយខ្លះមានកូនរៀនពូកែ ប្រឡងជាប់ដល់អាហារូបករណ៍ តែដាច់ចិត្តឱ្យកូនឈប់រៀន។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកថា ក្នុងភូមិរបស់លោក ភាគរយសិស្សរៀនដល់កម្រិតឧត្តមសិក្សា ឬដល់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រមានអត្រាត្រឹមតែ ០.១ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះ។
របាយការណ៍អាជ្ញាធរភូមិឱ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ភូមិធ្លកត្រាំកង់ នៃឃុំស្លែងស្ពាន ស្រុកស្រីស្នំ មានប្រជាជនរស់នៅសរុបជាង៣០០គ្រួសារ (៣០៤) និងមានពលរដ្ឋជាង ១ពាន់ ៥រយនាក់(១៥៤០)។ អ្នកភូមិភាគច្រើនប្រកបមុខរបរកសិកម្ម និងធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ។
ទាក់ទងបញ្ហានេះដែរ យុវជនម្នាក់រស់នៅក្នុងភូមិធ្លកត្រាំកង់ គឺ លោក យុត រតនា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា លោកបានបោះបង់ការសិក្សាត្រឹមថ្នាក់ទី៩ ដើម្បីជួយធ្វើការងារឪពុកម្ដាយ។ លោកថា ប្រសិនបើលោកបន្តរៀនទៀត គ្មានអ្នកជួយការងារធ្វើស្រែចម្ការទេ។
លោក យុត រតន៖ «ខ្ញុំមិនដែលបានទៅថៃផង គឺឈប់រៀនខ្លួនឯងហើយបងបានប្រពន្ធទៅអត់មាននរណាប្រើត្រាក់ទ័រ។ បើអ្នកផ្ទះខ្ញុំគាត់អស់ត្រឹមនេះឯងបើមិនឈប់រៀនក៏អត់មាននរណាធ្វើអីទេ»។
ជុំវិញរឿងនេះប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី យល់ថា រដ្ឋាភិបាលនៅមិនទាន់អស់លទ្ធភាពអនុវត្តគោលនយោបាយពង្រឹងវិស័យអប់រំឱ្យល្អប្រសើរនៅឡើយទេ ព្រោះអត្រាបោះបង់ការសិក្សារបស់សិស្សនៅទីជនបទនៅតែកើតមានច្រើន។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា យុទ្ធសាស្ត្រលើកកម្ពស់វិស័យអប់រំរបស់រដ្ឋាភិបាលនឹងបរាជ័យ ប្រសិនបើអាជ្ញាធរនៅតែគ្មានវិធានការដោះស្រាយបញ្ហានេះ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពទេនោះ។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា អំពើពុករលួយ អាចជាដើមចមធ្វើឱ្យការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់ក្រសួងអប់រំដើរយឺត និងគ្មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។
អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី៖ «អ៊ីចឹងអ្វីដែលចេញអនុសាសន៍និងយុទ្ធសាស្ត្រទៅហើយ គួរតែអនុវត្តទៅ កាត់បន្ថយអំពើពុករលួយបក្សពួកនិយម និងដកនាយកណាដែលពុករលួយចេញត្រូវរកអ្នកណាដែលធ្វើឱ្យការសិក្សា ការអប់រំបានប្រសើរឡើង»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទង សុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ លោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី១៤ មិថុនា ដោយទូរស័ព្ទហៅចូល តែគ្មានអ្នកលើក។
ក្នុងភូមិធ្លកត្រាំកង់ ស្រុកស្រីស្នំ មានសាលាបឋមសិក្សា ០១ កន្លែង ដោយមានសិស្សរៀនសរុប ៣០២ នាក់ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០២៤ -២០២៥ និងមានអាគារ ៣ខ្នង និង ៩ បន្ទប់។ ក្រោយពីសិស្សរៀនចប់សាលាបឋមសិក្សាមួយនេះ នឹងត្រូវបន្តសិក្សានៅអនុវិទ្យាល័យចម្ការចេក មានចម្ងាយ ០៩ គីឡូម៉ែត្រ ពីសាលាបឋមសិក្សាធ្លកត្រាំកង់។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ចេញផ្សាយ កាលពីឆ្នាំ២០២២ ឱ្យដឹងថា មានកត្តា ៤ ធ្វើឱ្យសិស្សបោះបង់ការសិក្សាគឺខ្វះការលើកទឹកចិត្តរៀនសូត្រ កត្តាគ្រួសារមានជីវភាពក្រីក្រ សាលារៀនគ្មានវិធីសាស្ត្រទាក់ទាញ និងកត្តាសហគមន៍ខ្វះការលើកទឹកចិត្តដល់សិស្សក្រីក្រ៕