ដោយ សេក បណ្ឌិត
2024.07.06
RFA

លោក ចៅ ភេត្រា សម្ដែងចាប៉ីដងវែងក្នុងពិធីបុណ្យផ្សេងៗនៅខេត្តសៀមរាប និងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំ២០២២។ រូប៖ ផ្ដល់ឱ្យ
យុវជនម្នាក់រស់នៅខេត្តសៀមរាបមានទេពកោសល្យ ជាអ្នកចម្រៀងចាប៉ីតាំងពីកំណើត ប្ដេជ្ញាបន្តវេនពីអ្នកចម្រៀងជំនាន់មុន ប៉ុន្តែមានឧបសគ្គមួយចំនួន រាំងស្ទះដល់ការងាររបស់គាត់ ដោយសារមានការរើសអើង និងខ្វះការគាំទ្រ ពីមន្ទីរវប្បធម៌ខេត្តសៀមរាប។
តើយុវជនរូបនេះមានប្រវត្តិ និងការតស៊ូបែបណាខ្លះ?
យុវជនម្នាក់មានកំណើតជាអ្នកស្រុកអង្គរ គឺ លោក ចៅ ភេត្រា កំពុងច្រៀងផ្ទាល់មាត់ ឱ្យអ្នកភូមិស្តាប់កម្សាន្ត រំលេចសូរសព្ទអប់រំ ពីរោះរណ្ដំ អមដោយសំណើចសើចក្អាកក្អាយ លាយឡំដោយសារអប់រំ លើកទឹកចិត្តឱ្យអ្នកស្តាប់យល់ពីតម្លៃវប្បធម៌ខ្មែរ។
ក្នុងពេលលោកច្រៀងក្នុងពិធីបុណ្យមួយ នៅតំបន់ជនបទដាច់ស្រយាល ក្នុងខេត្តសៀមរាប អ្នកភូមិ និងព្រះសង្ឃ ជាច្រើននាក់ ផ្ចង់ស្តាប់ ខ្លះអស់សំណើច លាន់មាត់សរសើរ សិល្បៈបុរាណថា ពីរោះ។
លោក ចៅ ភេត្រា វ័យ ២៤ ឆ្នាំសម្បុរខ្មៅស្រអែម រស់នៅក្នុងភូមិព្រៃល្ងៀង ឃុំស្នួល ស្រុកក្រឡាញ់ ខេត្តសៀមរាប។ លោកកើតក្នុងត្រកូលគ្រួសារក្រីក្រមួយ មានបងប្អូនចំនួន១០នាក់ ក្នុងនោះលោកជាកូនទី៩ ហើយលោកធ្លាប់បួសជាសង្ឃចំនួនពីរលើក ចំនួន ៤វស្សា កាលពីវ័យកុមារ ដល់វ័យជំទង់។
ដោយសារតែជីវភាពទីទ័លក្រខ្លាំង ធ្វើឱ្យលោកបង្ខំចិត្តបោះបង់ការសិក្សា ត្រឹមថ្នាក់ទី១ ហើយជួយរកលុយផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ និងដោះបំណុល។
យុវជនរូបនេះបានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៥ កក្កដា ថា លោកមានក្តីស្រមៃចង់ក្លាយជាអ្នកចម្រៀងចាប៉ីអាជីព និងកំពុងប្រឹងប្រែងរៀនសូត្របន្ថែមទៀត ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាព ក្នុងបំណងបន្តវេនពីអ្នកជំនាន់មុនៗ។
លោកមានទេពកោសល្យ ច្រៀងចាប៉ីដងវែងតាំងពីកុមារភាព ហើយចូលចិត្តស្តាប់លោកទេសនា អានសៀវភៅ និងស្តាប់វិទ្យុចាក់ចម្រៀងចាប៉ី ដែលច្រៀងដោយលោក ប្រាជ្ញ ឈួន និងលោកតា គង់ ណៃ។

លោកយកចិត្តទុកដាក់ស្តាប់ចម្រៀងចាប៉ី ស្ទើរជារៀងរាល់ថ្ងៃតាំងពីវ័យកុមារ ហើយអាចកែច្នៃចាប៉ីដោយខ្លួនឯង សម្រាប់ច្រៀងនៅផ្ទះ និងតាមវាលស្រែដែលមានក្មេងឃ្វាលគោ ជាអ្នកទស្សនា។ «»
មកទល់ពេលនេះអស់រយៈពេល ៦ឆ្នាំហើយ ដែលយុវជនរូបនេះ ប្រកបរបរច្រៀងចាប៉ី តាមរោងបុណ្យ និងតាមវត្តអារាម និងពិធីបុណ្យជាតិ ជាដើម។ លើសពីនេះទៀត លោកច្រៀងចាប៉ីបែបសារអប់រំ ឱ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ផ្នែកអភិរក្សសត្វព្រៃ និងព្រៃឈើផងដែរ។
លោក ចៅ ភេត្រា បន្ថែមថា មានឧបសគ្គមួយចំនួនធ្វើឱ្យការងាររបស់លោក មិនដំណើរការរលូនឡើយ ដោយសារខ្វះការគាំទ្រពីមន្ទីរវប្បធម៌ខេត្តសៀមរាប។ លោកបញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលមន្ទីរវប្បធម៌ មិនគាំទ្រលោក ដោយពួកគេលើកហេតុផលថា លោកមិនបានឆ្លងកាត់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលចម្រៀងចាប៉ី នៅតាមក្បូនខ្នាតបុរាណខ្មែរ។
លោក ចៅ ភេត្រា៖ «ព្រោះខ្ញុំដឹងស្រាប់ថានឹងជួបបញ្ហាហ្នឹង ខ្លួនខ្ញុំដឹងទើបខ្ញុំត្រូវប្រឹងប្រែងស្វះស្វែងបន្ថែមដើម្បីពង្រឹងពង្រីកសមត្ថភាពខ្លួនឯង ទោះបីមិនមានស្ថាប័នណាគាំទ្រ មិនមានអ្វីក៏ដោយ គ្មានអ្នកជួយ ក៏ខ្ញុំនៅតែតាំងចិត្តរឹងមាំប្ដេជ្ញាពុះពារតស៊ូជាមួយចាប៉ីហ្នឹង»។
យុវជនរូបនេះបន្ថែមថា ប្រាក់ចំណូលដែលទទួលបានពីវិស័យនេះ តិចតួចនៅឡើយ ពោលគឺទទួលបានប្រាក់កម្រៃម្តងម្កាល ក្នុងពេលដែលមានពិធីបុណ្យទាន ឬកម្មពិធីផ្សេងៗ ដែលមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ការចំណាយប្រចាំថ្ងៃនោះទេ។
ប្រការនេះ លោកសម្រេចចិត្តបើកបង្រៀនចាប៉ី តាមអនឡាញ និងបង្រៀនដោយផ្ទាល់ ដែលបច្ចុប្បន្នមានសិស្សចំនួន ៣០នាក់។ ម្យ៉ាងទៀតលោកក៏ចេះផលិតចាប៉ី និងឧបករណ៍បុរាណផ្សេងទៀតលក់ ដើម្បីរកប្រាក់ចំណូលបន្ថែមទៀត។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទង សុំការបំភ្លឺរឿងនេះ ពីប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ លោក មួន សុភាព បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៥ កក្កដា ដោយទូរស័ព្ទហៅចូល តែគ្មានអ្នកលើក។ រីឯអ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ លោក ស៊ុំ ម៉ាប់ ក៏មិនទាន់អាចទាក់ទងបានដែរ នៅថ្ងៃដដែលនេះ។
បច្ចុប្បន្ន នៅខេត្តសៀមរាបមានយុវជនតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដែលមានទេពកោសល្យច្រៀងចាប៉ីស្របពេលដែលអ្នកចម្រៀងចាប៉ី ដ៏ល្បីល្បាញជំនាន់មុនរួមមាន លោក ប្រាជ្ញ ឈួន និង លោកតា គង់ ណៃ បានស្លាប់ហើយ។
ចម្រៀងចាប៉ីដងវែង ជាសិល្បៈតន្ត្រីប្រពៃណីបុរាណខ្មែរមានន័យអប់រំទូលំទូលាយ ដែលអ្នកច្រៀងប្រើពាក្យពេចន៍ចុងចួន និងខ្លឹមសារកំណាព្យអប់រំ គ្រប់ទម្រង់។ សិល្បៈនេះ ផ្សារភ្ជាប់នឹងជីវិតរស់នៅក្នុងសង្គម ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី និងជំនឿសាសនា បន្សល់តាំងពីបុរាណកាលមក។
អ្នកច្រៀងចាប៉ី តែងតែសម្ដែង ក្នុងពិធីបុណ្យវប្បធម៌ អមដោយការច្រៀងអប់រំ បញ្ចូលចំណេះដឹង និងអត្ថាធិប្បាយពីបញ្ហាសង្គម កំប្លែង បញ្ចូលឃ្លាឃ្លោងកំណាព្យខ្មែរ រឿងនិទានប្រជាប្រិយ ឬរឿងព្រះពុទ្ធសាសនា អមដោយទេពកោសល្យចេះចាំស្ទាក់។
ជុំវិញរឿងនេះប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង សង្កេតឃើញថា បច្ចុប្បន្ន មានយុវជនតិចតួចណាស់ ដែលមានដុងច្រៀងចាប៉ីដងវែងពីកំណើត។ ប្រការនេះលោកថា ក្រសួងវប្បធម៌គួរតែបណ្តុះបណ្តាល និងគាំទ្រយុវជនរូបនេះ ដើម្បីបន្តវេនពីអ្នកជំនាន់មុន ដើម្បីរក្សាកេរដំណែលវប្បធម៌ខ្មែរ។
លោក យង់ គិមអេង៖ «អ្នកដែលមានដុងអ៊ីចឹងមិនមានច្រើនទេ និយាយការពិតវាកម្រ ហើយក្រសួងវប្បធម៌វិចិត្រសិល្បៈ ឬ មន្ទីរវប្បធម៌មិនអើពើលើរឿងហ្នឹងទៀត អ្នកធ្វើវាពិបាក ព្រោះខាងចាប៉ីជារឿងកម្រលេចមានដុងនរណាដែលអាចច្រៀងបានណាស់»។
លោក ចៅ ភេត្រា ធ្លាប់ជាបេក្ខភាពចូលរួមប្រឡង ប្រកួតប្រជែង ចាប៉ីដងវែងថ្នាក់ជាតិ ហើយជាលទ្ធផលលោកជាប់ត្រឹមវគ្គពាក់កណ្តាលផ្តាច់ព្រាត់ ដោយទទួលបានពានកិត្តិយសមួយរូប។
លោកក៏ធ្លាប់បោះបង់ មុខរបរនេះម្តងដែរ ដោយធ្វើចំណាកស្រុក ទៅធ្វើជាកម្មករគេនៅប្រទេសថៃមួយរយៈ ក៏ប៉ុន្តែក្រោយមក លោកបានផ្លាស់ប្ដូរគំនិត ហើយវិលមកស្រុកកំណើតដោយចាប់យក ជំនាញច្រៀងចាប៉ីម្តងទៀត។ លោកប្ដេជ្ញាចិត្តថា នឹងខិតខំរៀនសូត្រ ពង្រឹងសមត្ថភាពច្រៀងចាប៉ីដងវែង ដោយការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ដើម្បីថែរក្សាកេរដំណែលបុព្វបុរសឱ្យគង់វង្ស៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។