ដោយ ជីវិតា
2024.07.08
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុន អ្នកស្រី ខាមីខាវ៉ា យ៉ូកុ ចាប់ដៃជាមួយប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី០៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ មុនចាប់ផ្ដើមការជជែកគ្នា នៅឯវិមានព្រឹទ្ធសភា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ រូប៖ គណនីហ្វេសប៊ុកក្រសួងការបរទេសជប៉ុន
ប្រទេសជប៉ុន (Japan) នៅតែបន្តប្ដេជ្ញាជួយកសាងប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យស្របតាមបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជាជនកម្ពុជា និងចង់ឃើញកម្ពុជាមានការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសេរី និងយុត្តិធម៌។ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលគួរដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយ និងស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីអាចទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីក្រុមប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និងក្រុមបណ្ដាប្រទេសលោកសេរីកាន់តែច្រើន។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុន អ្នកស្រី ខាមីខាវ៉ា យ៉ូកុ (Kamikawa Yoko) លើកឡើងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា ថា ដើម្បីកសាងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យប្រកបដោយសុខដុមរមនា ទាំងដំណើរការបោះឆ្នោតត្រឹមត្រូវ និងការបង្កបរិយាកាសដែលមានប្រជាពលរដ្ឋអាចបញ្ចេញមតិបានច្រើន គឺជារឿងសំខាន់។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ជប៉ុននៅតែប្ដេជ្ញាគាំទ្រការអភិវឌ្ឍលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
ការប្ដេជ្ញារបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុនបែបនេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត លោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ កាលពីថ្ងៃទី០៦ ខែកក្កដា។
ជប៉ុន គឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមបណ្ដាប្រទេសនិយមប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងទៀត ដែលតែងតែផ្ដល់ជំនួយផ្នែកសម្ភារៈបច្ចេកទេស និងបញ្ជូនអ្នកជំនាញឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា នៅមុនពេលការរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៧។
គ.ជ.ប ឱ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ ដល់ឆ្នាំ២០០៨ ជប៉ុនបានបញ្ជូនអ្នកជំនាញ និងផ្ដល់ជំនួយផ្នែកសម្ភារបច្ចេកទេស ដល់កម្ពុជាក្នុងការរៀបចំការបោះឆ្នោតក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ជាង ១៣លានដុល្លារ និងបានបញ្ជូនអ្នកជំនាញជប៉ុន ២រូបមកបម្រើការងារនៅស្ថាប័ន គ.ជ.ប កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ដល់ឆ្នាំ២០១៨។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការនិចហ្វិក (NICFEC) លោក សំ គន្ធាមី យល់ឃើញថា ជប៉ុនជាម្ចាស់ជំនួយមួយ ហើយអ្វីដែលភាគីជប៉ុនបានលើកឡើងគឺចង់ឱ្យកម្ពុជាមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងប្រកបដោយយុត្តិធម៌។
លោក សំ គន្ធាមី៖ «ការលើកឡើងរបស់ម្ចាស់ជំនួយមានហេតុផលរបស់គេ។ គេមានស្ថានទូត គេមានមន្ត្រីសង្កេតការណ៍ដំណើរការហ្នឹង ដូច្នេះយើងគួរតែរៀបចំតាមសំណើរបស់គេ ដើម្បីរក្សាជំនួយបរទេសផ្សេងទៀត បានមកកាន់តែច្រើន សង្ឃឹមថា កម្ពុជានឹងពិចារណាលើសំណើរបស់ជប៉ុន ដំណើរការបោះឆ្នោតយើងនឹងអាចរៀបចំនៅពេលក្រោយទៀត»។
ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិកាលពីឆ្នាំ២០២៣ ជប៉ុន និងបណ្ដាប្រទេសលោកសេរីមួយចំនួនទៀត ពុំបានបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការឯករាជ្យមកឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នោះទេ ដោយសារតែប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងបង្ក្រាបឥតដកដៃលើក្រុមដៃគូប្រកួត ដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតា ផ្ទេរតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។
អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា ឱ្យដឹងថា ជំនួយផ្នែកសម្ភារៈ និងបច្ចេកទេសរបស់ភាគីជប៉ុន នាពេលកន្លងមកគឺមានសារៈសំខាន់ក្នុងការសម្រួលការរៀបចំការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុន ពុំបានសន្យាផ្ដល់ជំនួយបន្ថែមសម្រាប់ការបោះឆ្នោតសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៨ ខាងមុខនោះទេ។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា៖ «គ.ជ.ប បានដាក់សំណើសុំឱ្យខាងភាគីជប៉ុនជួយជាម៉ាស៊ីនផ្ទុកទិន្នន័យ (Server) ក្នុងន័យធំជាងលើកមុនផង ដោយសារតែទីមួយម៉ាស៊ីន (Server) ចាស់ជិតហួសសុពលភាព ទីពីរទំហំពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំគ.ជ.ប តែងប្រើប្រាស់ធ្វើឱ្យភាពចង្អៀតម៉ាស៊ីន (Server) ចាស់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅ កាន់តែជួបការលំបាកទៅ អ៊ីចឹង គ.ជ.ប មានការស្នើសុំទៅប្រទេសជប៉ុន ដើម្បីបន្តការជួយជាម៉ាស៊ីន (Server) មកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត»។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ក្រុមបណ្ដាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យតែងតែផ្ដល់ជំនួយឱ្យកម្ពុជា គឺចង់ឃើញមានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ និងទាញកម្ពុជាចេញពីរបបដឹកនាំតាមបែបផ្ដាច់ការ។
លោក សេក សុជាតិ៖ «នៅពេលដែលកម្ពុជាអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានល្អ អនុវត្តនីតិរដ្ឋបានល្អ ប្រទេសជាច្រើនលើពិភពលោកជាប្រទេសអ្នកមានហ្នឹង ក្នុងនោះគេអាចពិចារណាក្នុងការដាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដូចជាការអាចជួយកម្ពុជាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗទៀត។ អ្វីដែលយើងកត់សម្គាល់គឺនៅត្រង់ថា ការជួបពីសហគមន៍អន្តរជាតិមិនថា ប្រទេសជប៉ុនទេ សហភាពអឺរ៉ុប ឬប្រទេសដទៃទៀតគ្រាន់តែត្រឹមបានជួប និងគ្រាន់តែបានលើកឡើងគោលបំណង និងស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណា ប៉ុន្តែលទ្ធផលកន្លងមក រដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សកាន់អំណាចមិនអនុវត្តតាមការស្នើសុំនោះទេ»។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសជប៉ុន អ្នកស្រី ខាមីខាវ៉ា យ៉ូកុ បានបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជារយៈពេល ២ថ្ងៃកាលពីថ្ងៃទី៥ និងថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា។ ក្រៅពីមានជំនួបជជែកជាមួយស្ថាប័ន គ.ជ.ប អ្នកស្រី ខាមីខាវ៉ា យ៉ូកុ ក៏មានជំនួបជាមួយប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស លោក សុខ ចិន្តាសោភា ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីលើវិស័យដោះមីន សេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងជជែកបញ្ហាក្នុងតំបន់ផងដែរ។
ភាគីជប៉ុនក៏បានផ្ដល់ជំនួយឥតសំណងជាង ២លានដុល្លារលើការអភិវឌ្ឍវិស័យអប់រំ និងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីប្រមាណជិត ៦០លានដុល្លារ សម្រាប់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលបន្តអនុវត្តគម្រោងប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធផ្លូវជាតិលេខ ៥។
ភាគីកម្ពុជា និងជប៉ុន ក៏បានឯកភាពគ្នាបង្កើតជំនួបជជែកការទូតឱ្យបានញឹកញាប់ ដើម្បីជំរុញលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ប្រទេសទាំងពីរលើគ្រប់វិស័យ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។