ដោយ ជីវិតា
2024.09.30
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
រូបភាពដើមឈើឈ្លីកដែលពលរដ្ឋ និងសកម្មជនបរិស្ថាន រកឃើញបន្ទាប់ពីត្រូវគេកាប់បំផ្លាញនៅក្នុងដែនជម្រកកែវសីមា កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។ រូប៖ ពលរដ្ឋផ្ដល់ឲ្យ
ព្រៃសហគមន៍ភូមិពូគង់ និងព្រៃគម្រោងរ៉េដបូក (Redd+) នៃដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគីរី នៅតែបន្តរងការកាប់ឈើធ្វើអាជីវកម្ម និងដឹកជញ្ជូនយកទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាមដោយសេរី តាមច្រករបៀងនៃស្រុកកែវសីមា ដោយមិនទាន់ឃើញមន្ត្រីជំនាញនៅតំបន់នោះចុះទប់ស្កាត់នៅឡើយទេ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ជំរុញអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធចុះអន្តរាគមន៍ទប់ស្កាត់បទល្មើសទាំងអស់នេះជាបន្ទាន់។
ព្រៃសហគមន៍ភូមិពូគង់ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ស្ថិតនៅឃុំស្រែព្រះ ស្រុកកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគីរី នៅតែមានក្រុមឈ្មួញលួចកាប់ និងដឹកជញ្ជូនឈើ យកទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាមជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយមិនឃើញអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនៅតំបន់នោះចុះទប់ស្កាត់ និងចាត់វិធានការឲ្យបានតឹងរ៉ឹងនោះទេ។ អ្នកភូមិសង្ស័យថាអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនៅតំបន់នោះ ជាអ្នកបើកដៃឲ្យក្រុមឈ្មួញទាំងនោះចូលកាប់ឈើ និងដឹកឈើទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាម។
តំណាងសហគមន៍ជនជាតិភាគតិចព្នងនៅភូមិពូគង់ លោក ទ្រៀម ធើម ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញាថា បទល្មើសព្រៃឈើកំពុងកើតមានឡើងកាន់តែច្រើននៅក្នុងព្រៃសហគមន៍ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ហើយមិនទាន់ឃើញមន្ត្រីជំនាញនៅតំបន់នោះចុះទប់ស្កាត់នោះទេ បើទោះបីជនល្មើសកាប់ និងដឹកជញ្ជូនឈើឆ្លងកាត់មុខទីស្នាក់ការបរិស្ថានយ៉ាងណាក្ដី។ លោកបន្ថែមថា ក្រុមជនល្មើសបានប្រើប្រាស់ម៉ូតូកែច្នៃដឹកជញ្ជូនឈើចេញពីក្នុងព្រៃ និងមានឡានកែច្នៃចាំដឹកបន្តយកទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាមជារៀងរាល់យប់។
លោក ទ្រៀម ធើម៖ «គេកាប់យកទៅលក់នឹងហើយ តាមផ្លូវទើបធ្វើថ្មីក៏មាន ទៅតាមផ្លូវឃុំស្រែឈូកក៏មាន អ្នកលក់នឹងគេមានថៅកែគេនឹងណា ថៅកែឈ្មួញគេយកចេញទៅក្រៅ ខ្ញុំមិនដឹងតម្លៃប៉ុន្មានទេ ឈើគ្រឿងផង ឈើឃ្លុំផង ក្ដារផង ក្នុងព្រៃសហគមន៍ក៏កាប់ព្រៃគ្រប់គ្រងដោយមន្ត្រីបរិស្ថានក៏កាប់ តំបន់ការពាររ៉េដបូកក៏កាប់»។
អ្នកកាប់ឈើម្នាក់ សុំមិនបង្ហាញឈ្មោះ និងសំឡេង ឲ្យដឹងថា ដោយសារកត្តាជីវភាពនិងមិនមានការងារធ្វើ ទើបធ្វើឲ្យលោកស្រី សម្រេចចិត្តចូលកាប់ឈើនៅក្នុងតំបន់ព្រៃការពារបែបនេះ។ លោកស្រីថា លោកស្រីលក់ឈើឲ្យឈ្មួញកណ្ដាល ក្នុង១ម៉ែត្រគីបតម្លៃ ៤០ម៉ឺនរៀល ហើយក្រុមឈ្មួញកណ្ដាលដឹកបន្តយកទៅលក់នៅប្រទេសវៀតណាម។ លោកស្រីបន្ថែមថា នៅពេលដែលជួបសមត្ថកិច្ច លោកស្រីឲ្យលុយទៅសមត្ថកិច្ចរួចដឹកឈើបន្តទៅទៀត។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបកស្រាយពីប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ឌិន ប៊ុនធឿន បានទេ នៅថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ប្រចាំខេត្តមណ្ឌលគីរី លោក ប៊ី វ៉ាន់នី យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវបង្កើតក្រុមអធិការកិច្ចមួយ ដើម្បីចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅលើមន្ត្រីជំនាញរូបណាដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ បណ្ដែតបណ្ដោយឲ្យមានបទល្មើសកើតក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនបែបនេះ ហើយត្រូវដាក់ទោសទណ្ឌឲ្យបានតឹងរ៉ឹង ទើបការទប់ស្កាត់ និងការពារព្រៃឈើមានប្រសិទ្ធភាព។
លោក ប៊ី វ៉ាន់នី៖ «អ៊ីចឹងយើងស្នើសុំឲ្យពិនិត្យឡើងវិញ ចំពោះតួនាទីរបស់មន្ត្រីមូលដ្ឋាន ដែលនៅបន្តឲ្យមានបទល្មើសព្រៃឈើកើតឡើង ដោយមិនមានឆន្ទៈទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើនោះ តើគាត់មានហេតុផលអ្វីគាត់មិនព្រមទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ ហើយបន្តឲ្យបទល្មើសកើតមាននៅក្នុងតំបន់អភិរក្សដដែលៗបែបនេះ»។
រដ្ឋាភិបាលចាស់បានប្រកាសពីការពង្រីកទំហំផ្ទៃដីដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ពីជាង ២៩ម៉ឺនហិកតារ (២៩២.៦៩០) ទៅជាង ៣១ម៉ឺន (៣១៧.៤៥៦) ហិកតារ ។ បើទោះបីពង្រីកផ្ទៃដីយ៉ាងណាក្ដី ក៏តំបន់ការពារមួយនេះ នៅតែរងការកាប់យកឈើមានតម្លៃ និងមានការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃពីសំណាក់ក្រុមឈ្មួញយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ។
ច្បាប់ស្ដីពីព្រៃឈើ និងច្បាប់ស្ដីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ កំណត់ថា ការកាប់គាស់ រុករានដីព្រៃ ឆ្ការ ដុត និងឈូសឆាយដីព្រៃដើម្បីយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ គឺជាបទល្មើសឧក្រិដ្ឋដែលជនប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៥ ដល់ ១០ឆ្នាំ និងទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១០លានរៀលទៅ១៥០លានរៀល។ ចំណែក មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធធ្វេសប្រហែស ឬមិនគោរពច្បាប់នេះ ត្រូវទទួលវិន័យរដ្ឋបាល និងត្រូវចោទប្រកាន់ចំពោះមុខតុលាការ ហើយបើមន្ត្រីទាំងនោះសមគំនិត ត្រូវផ្ដន្ទាទោសដូចជនប្រព្រឹត្តដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។