ដោយ ច័ន្ទ ដារ៉ូ
2025.01.19
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
ទិដ្ឋភាពពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសជប៉ុនជួបជុំពិធីបុណ្យ និងរំលឹកវិញ្ញណក្ខន្ធអតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក លិម គិមយ៉ា នៅប្រទេសជប់ូន នៅថ្ងៃទី១៩ មករា ២០២៥។ រួប៖ ហ្វេសប៊ុក គជ់ សំបូរ
ពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសជប៉ុនថ្កោលទោសចំពោះអំពើឃាតកម្មលើអតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក លិម គិមយ៉ា។ ពួកគាត់ទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រកូលហ៊ុនត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះអំពើឃាតកម្មលើអ្នកស្នេហាជាតិកន្លងទៅ។ ក្រៅពីនេះពួកគាត់ អំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរ និងអ្នកនយោបាយគ្រប់និន្នាការពួតដៃគ្នាទាមទារយុត្តិធម៌ជូនដល់ជនរងគ្រោះ និងស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឡើងវិញ។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើការ និងរស់នៅប្រទេសជប៉ុន (Japan) នៅតែរន្ធត់ចិត្តលាយឡំអារម្មណ៍ឈឺចាប់ជុំវិញឃាតកម្មលើអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងលោក លិម គិមយ៉ា នៅក្នុងពិធីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធជូនលោក ដែលរៀបចំឡើងនៅតំបន់អ៊ីប៊ីណា (Ebina) ខេត្តកាណាកាវ៉ា (Kanakawa) នៅរសៀលថ្ងៃអាទិត្យទី១៩ ខែមករា។
ពិធីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធនេះ អ្នកចូលរួមប្រមាណ៥០នាក់ បាននិមន្តព្រះសង្ឃសូត្រមន្តបង្សុកូលតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីឧទ្ទិសកុសលជូនលោក លិម គិមយ៉ា រួមទាំងបណ្ឌិត កែម ឡី លោក ជា វិជ្ជា លោក ឈុត វុទ្ធី និងវីរជន ស្នេហាជាតិមួយចំនួនទៀត ដែលរងការបាញ់សម្លាប់ ក្រោមអំណាចដឹកនាំរបស់ត្រកូលហ៊ុននាពេលកន្លងមក។ ពួកគាត់ក៏បាននាំគ្នាដាក់កម្រងផ្កា និងអានវិយោគកថាដ៏សោកសៅអំពីប្រវត្តិ និងការតស៊ូលះបង់របស់លោក លិម គិមយ៉ា ដោយពួកគាត់ចាត់ទុកថាជាអ្នកស្នេហាជាតិ។
«ថ្វីបើរូបកាយរបស់លោកឃ្លាតឆ្ងាតទៅក្តី តែសកម្មភាពតស៊ូនយោបាយរបស់លោក លិម គិមយ៉ា នឹងស្ថិតនៅក្នុងការចងចាំរបស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យគ្រប់ៗរូប។ ការលះបង់ដើម្បីប្រទេសជាតិរបស់លោក គឺជាការលះបង់ដ៏ធំគេង សូមឱ្យគំរូវីរភាពនេះក្លាយជាថាមពលដ៏ខ្លាំងក្លាជួយដាស់តឿនដល់ស្មារតីកូនខ្មែរគ្រប់រូបចេះស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិ មានភាពក្លាហាន ចេះតស៊ូពុះពារ លះបង់ផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដើម្បីផលប្រយោជន៍យើងទាំងអស់គ្នា»។
ប្រធានចលនាសង្គ្រោះជាតិប្រចាំប្រទេសជប៉ុន អ្នកស្រី មាស ភារ៉ា ថ្កោលទោសចំពោះអំពើឃាតកម្មលើលោក លិម គិមយ៉ា ដែលជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យមួយរូបស្មោះត្រង់នឹងជាតិ។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថាអ្នកដឹកនាំប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ចាត់ទុកជីវិតមនុស្សរូបគ្រប់សុទ្ធតែមានតម្លៃដោយមិនអាចកាត់ថ្លៃបានទេ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងលោក ហ៊ុន សែន មិនខ្វល់ពីជីវិតពលរដ្ឋខ្មែរឡើយ។ អ្នកស្រីមើលឃើញថាមេដឹកនាំក្រុងភ្នំពេញហ៊ានធ្វើអំពើអមនុស្សធម៌គ្រប់យ៉ាងដើម្បីរក្សាអំណាចតវង្សត្រកូល ដូច្នេះអ្នកប្រជាធិបតេយ្យគ្រប់និន្នាការត្រូវរួមសាមគ្គីគ្នាតស៊ូប្រឆាំងទើបពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅបានសុខ។
អ្នកស្រី មាស ភារ៉ា៖ «មេដឹកនាំក្រុងភ្នំពេញវិញចំពោះឃាតកម្មលើពលរដ្ឋខ្លួនឯងមិនរកយុត្តិធម៌ឱ្យផង និងដើម្បីរកភាពស្អាតស្អំឱ្យខ្លួនឯងផងហ្នឹង ហើយគាត់ទៅធ្វើបន្លែបន្លំដើម្បីរក្សាអំណាចអត់ចេះខ្មាសអ៊ីចឹង ទៅយកប្រទេសដឹកនាំដូចបាយឡុកបាយឡ»។
ចំណែកលោកស្រី ខាត់ សំនៀង ដែលធ្លាប់រងគ្រោះនៅក្រោមអំណាចដឹកនាំរបស់ត្រកូលហ៊ុនវិញ រៀបរាប់ទាំងទឹកភ្នែកថា ជារឿងឈឺចាប់ចំពោះការបាញ់សម្លាប់លោក លិម គិមយ៉ា នៅកណ្តាលទីក្រុងបាងកក ពីព្រោះគ្រួសារលោកស្រីក៏ធ្លាប់ឆ្លងកាត់រឿងអយុត្តិធម៌ និងអារម្មណ៍សោកសង្រែងដូចគ្នានេះដែរ។ លោកស្រីរំលឹកថា ប្តីលោកស្រីត្រូវបានកងទ័ពក្រោមបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន បាញ់បណ្តាលឱ្យដួលស្លាប់ក្នុងថ្លុកឈាម នៅលើផ្លូវវេងស្រេង អំឡុងពេលគាត់ចេញតវ៉ាទាមទារដំឡើងប្រាក់ខែគោល កាលពីដើមឆ្នាំ២០១៤។
លោកស្រី ខាត់ សំនៀង៖ «ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺគាត់បានបាញ់សម្លាប់កម្មករកម្មការិនី ស្លាប់អស់៤នាក់ និងរងរបួសជាច្រើននាក់ ហើយអ្នកដែលស្លាប់នោះក៏មានប្តីខ្ញុំដែរ រូបភាពទាំងអស់នៅជាប់នឹងភ្នែក នៅជាប់ក្នុងបេះដូងខ្ញុំ។ ប្តីខ្ញុំស្លាប់យ៉ាងអាណោចអាធម៌មែនទែន ការឈឺចាប់មួយនេះ ខ្ញុំដឹងអារម្មណ៍ប្រពន្ធរបស់ឯកឧត្តម លិម គិមយ៉ា ហើយវាឈឺចាប់ខ្លាំងជាងនេះគឺនៅពេលយើងដឹងថា អ្នកណាជាអ្នកស្លាប់ហើយ អ្នកណាជាអ្នកបញ្ជាហើយ តែយើងធ្វើអ្វីគេ(លោក ហ៊ុន សែន)អត់បាន ដោយសារគេនិយាយថាប្រទេសគេហ្នឹងមានសន្តិភាពហើយ ខ្ញុំសួរសន្តិភាពបែបណាបើប្រជាពលរដ្ឋគ្រាន់តែទាមទារដើម្បីប្រាក់ខែសោះ ដើម្បីរស់សោះត្រូវគេបាញ់សម្លាប់ »។
រីឯពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅប្រទេសជប៉ុនម្នាក់ទៀតលោកស្រី ឈុន លក្ខិណា ចាត់ទុកការបាញ់សម្លាប់លោក លិម គិមយ៉ា នេះថាជាឃាតកម្មនយោបាយ ហើយករណីនេះបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ថាលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុនម៉ាណែត កំពុងទាញប្រទេសកម្ពុជាទៅរករបបផ្តាច់ការ ដោយមិនគិតពីទុក្ខវេទនា និងអំពើអយុត្តិធម៌របស់ពលរដ្ឋរងគ្រោះទេ។ លោកស្រី ឈុន លក្ខិណា អំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ ប្រែក្លាយការឈឺចាប់ទាំងនេះទៅជាថាមពលក្នុងការតស៊ូស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ និងកសាងកម្ពុជាតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់គ្នា។
លោកស្រី ឈុន លក្ខិណា៖ «សុទ្ធតែធនធានមនុស្សដ៏កម្រ ចុះហេតុអ្វីបានជាគេសម្លាប់គាត់ដោយឆៅៗយ៉ាងនេះ យើងពិតជាមានការសោកស្ដាយណាស់ ប៉ុន្តែការសម្លាប់ គំរាមកំហែងនយោបាយ ដើម្បីអំណាចគាត់(លោក ហ៊ុន សែន)ក្តី ក៏ពួក យើងនៅតែក្រោកឈរ ងើបឡើងតស៊ូឱ្យប្រទេសកម្ពុជារួចផុតពីរបបផ្ដាច់ការ។ ទោះជាមានការ សម្លាប់ក្តី យើងនៅតែក្រោកឈរឡើងរីកដូចផ្សិតទ្វេដង»។
ក្រៅពីពលរដ្ឋខ្មែរនៅប្រទេសជប៉ុននេះ ពលរដ្ឋខ្មែរ-អាមេរិកាំង សាខាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អង្គការសង្គមស៊ីវិល នៅទីក្រុងឡូវែល (Lowell) រដ្ឋម៉ាស្សាឈូសេត្ស (Massachusetts) សហរដ្ឋអាមេរិកក៏រៀបចំពិធីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធលោក លិម គិមយ៉ា តាមបែបសាសនា នៅក្នុងសមាជស្ដីពីកោះគជ់ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ដែរ។
ក្រោយពីតុលាការព្រហ្មទណ្ឌថៃបានចេញដីកាតាមចាប់ខ្លួន លោក ពេជ្រ គឹមស្រ៊ិន ដែលគេស្គាល់ថា ជាកូនចៅរបស់អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញលោក ឃួង ស្រេង និងលោក លី រតនរស្មី ជាទីប្រឹក្សាលោក ហ៊ុន សែន នោះហើយ មកដល់ពេលនេះ សមត្ថកិច្ចកម្ពុជានៅមិនទាន់ចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យ ដែលជាជនជាតិខ្មែរទាំងពីរនាក់នេះ បញ្ជូនមកឱ្យអាជ្ញាធរថៃ ដើម្បីអនុវត្តនីតិវិធីនៅឡើយទេ។
គ្រួសារសពលោក លិម គិមយ៉ា រួមទាំងមជ្ឈដ្ឋានទូទៅចាត់ទុកករណីឃាតកបាញ់សម្លាប់លោក លិម គិមយ៉ា ជារឿងនយោបាយ ដែលជាប់ទាក់ទងនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោយមិនមែនជារឿងគំនុំ ឬរឿងបុគ្គលឡើយ។
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បញ្ឈប់ការគំរាមកំហែង និងការកាប់សម្លាប់អ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង និងអ្នករិះគន់តទៀត ហើយងាកមកកសាងសង្គមជាតិដោយការប្រកួតប្រជែងត្រឹមត្រូវ តាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសឡើងវិញ។ ជាមួយគ្នានេះ ពួកគាត់ ក៏អំពាវនាវឲ្យអ្នកស្រលាញ់ប្រជាធិបតេយ្យ បន្តរក្សាជំហររឹងមាំ ហើយងើបស្រុះគ្នាបន្តបេសកកម្មទៅមុខ ទើបធ្វើឱ្យអំណាចត្រកូលហ៊ុន លែងមានឱកាសធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើពលរដ្ឋតទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។