ដោយ យន់ សាមៀន
2025.02.01
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
ពលរដ្ឋខ្មែរ និងខ្មែរក្រោម ប្រារព្ធខួបលើកទី៧៥ឆ្នាំ ដែលបារាំងផ្ទេរការត្រួតត្រាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមទៅឱ្យវៀតណាម នៅវត្តសាមគ្គីរង្សី សង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី០៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤។ រូប៖ ពលរដ្ឋ
ព្រះសង្ឃ សកម្មជនខ្មែរក្រោម និងតំណាងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បាននាំគ្នាដាក់ញាតិនៅកុងស៊ុលវៀតណាមនៅរដ្ឋ (California) ដើម្បីទាមទាររដ្ឋាភិបាលវៀតណាម ឱ្យដោះលែងព្រះសង្ឃនិងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោម ដែលត្រូវវៀតណាមចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ដោយសារតែពួកគាត់ទាមទារសិទ្ធិជនជាតិដើម។ ស្របពេលដែលខ្មែរក្រោមចាប់ផ្ដើមធ្វើយុទ្ធនាការទាមទារសហគមន៍អន្តរជាតិដាក់គំនាបវៀតណាមឲ្យគោរពសិទ្ធិខ្មែរក្រោមនេះ សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ក៏បានកំណត់ទិសដៅឆ្នាំ២០២៥ ដើម្បីបន្តទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច។
តំណាងព្រះសង្ឃ និងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម រួមទាំងតំណាងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ កាលដើមសប្ដាហ៍នេះ បាននាំគ្នាធ្វើបាតុកម្មនៅមុខកុងស៊ុលវៀតណាមនៅរដ្ឋ (California) ដើម្បីទាមទារឲ្យដោះលែងព្រះសង្ឃ និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោម ដែលកំពុងជាប់ឃុំ។ ប៉ុន្តែមកទល់នឹងត្រឹមថ្ងៃទី៣១ មករា ស្ថានកុងស៊ុលវៀតណាមនៅមិនទាន់ឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាននូវសំណូមពររបស់ខ្មែរក្រោមនៅឡើយទេ។
នាយកគណៈកម្មការព័ត៌មាននៃសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ព្រះតេជព្រះគុណ សឹង យ៉ឹងរតនា មានថេរដីកាថា ការតវ៉ារបស់សហព័ន្ធទទួលបានលទ្ធផលល្អ ដោយសារតែលើកនេះ មានការចូលរួមពីពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ជាច្រើនកុះករ និងមានតំណាងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួនចូលរួមផងដែរ។ ព្រះភិក្ខុ សឹង យ៉ឹងរតនា មានថេរដីកាបន្ត ការមិនឆ្លើយតបញាតិរបស់ខ្មែរក្រោមនេះ បង្ហាញថា វៀតណាមគ្មានចេតនាគោរពសិទ្ធិជនជាតិដើម។
បច្ចុប្បន្នមានព្រះសង្ឃ ៥អង្គ រួមមាន ព្រះចៅអធិការវត្តទ្រនំសេក ព្រះតេជព្រះគុណ ថាច់ ចន្ទតារា ត្រូវតុលាការវៀតណាមកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារ ៦ឆ្នាំ និងព្រះតេជព្រះគុណ យឿង ខាយ ៥ឆ្នាំ និង ៩ខែ និងសកម្មជនខ្មែរក្រោម៨នាក់ផ្សេងទៀត ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារជាច្រើនឆ្នាំពីបទ អង្គពីបទ «កេងចំណេញលើសិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។ ប៉ុន្តែសហព័ន្ធខ្មែរក្រោមចាត់ទុកការចោទប្រកាន់នេះ គ្រាន់តែជាលេស ដើម្បីគាបសង្កត់សិទ្ធិផ្នែកសាសនា និងសិទ្ធសេរីភាពរបស់ខ្មែរក្រោមដើម្បីកុំឲ្យងើបឡើងទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច។
ព្រះភិក្ខុ សឹង យ៉ឹងរតនា មានថេរដីកាបន្តថា បាតុកម្មស្រដៀង នៅទីក្រុង (San Francisco) នេះ នឹងត្រូវសហព័ន្ធបន្តធ្វើនៅតាមរដ្ឋផ្សេងៗ និងប្រទេសមួយចំនួនទៀត ដើម្បីជំរុញគោរពសិទ្ធិខ្មែរក្រោម។ ព្រះអង្គបន្តថា បាតុកម្មលើកដំបូងនៅឆ្នាំ២០២៥ របស់ខ្មែរក្រោមនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម បានបើកកិច្ចប្រជុំដំណាច់ឆ្នាំ ដើម្បីធ្វើយុទ្ធនាការសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥ ហើយយុទ្ធសាស្ត្រចម្បងមួយគឺការទាមទារសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច។
កាលពីដើមខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ អាមេរិក និងវៀតណាមទើបតែជួបគ្នាសន្ទនាស្ដីពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សលើកទី២៨។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះសហរដ្ឋអាមេរិកបានស្នើឲ្យវៀតណាមគោរពសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន ក្នុងនោះរួមមាន សិទ្ធិសំដែងមតិ សមាគមនិងសាសនា។ សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានស្នើឲ្យវៀតណាមដោះលែងបុគ្គល ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាមចាប់ដាក់ពន្ធនាគារទាំងអយុត្តិធម៌ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។