ដោយ ហ៊ុំ ចំរើន
2025.02.12
RFA
អគារសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុករដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាម
អាណាព្យាបាលរបស់យុវជន ដែលត្រូវសមត្ថកិច្ចចោទថា ជាក្មេងទំនើង និងត្រូវតុលាការសម្រេចឱ្យជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារខេត្តសៀមរាប បានអះអាងថា កូនរបស់ពួកគាត់បានកើតវិបត្តិផ្លូវចិត្ត និងមានសុខភាពចុះខ្សោយ ដោយសារបរិភោគមិនគ្រប់គ្រាន់ និងត្រូវមន្ត្រីពន្ធនាគារកិបកេងអាហារ ដែលគ្រួសារផ្ញើឱ្យ។ ពួកគាត់ចាត់ទុកករណីនេះ គឺជាការធ្វើទារុណកម្មទៅលើកូនៗរបស់ពួកគាត់ បន្ថែមពីលើភាពអយុត្តិធម៌ ដែលពួកគេត្រូវបានអាជ្ញាធរបង្ខំឱ្យសារភាព ដើម្បីទទួលកំហុសជំនួសជនប្រព្រឹត្ត។
ពលរដ្ឋរស់នៅសង្កាត់ក្របីរៀល ក្រុងសៀមរាប បានអះអាងថា កូនរបស់ពួកគាត់ បានជាន់ដានរបស់ក្រុមក្មេងទំនើងដែលបង្កហិង្សានៅទីសាធារណៈ ហើយត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន និងត្រូវបានតុលាការសម្រេចឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ២ឆ្នាំ ពេលនេះ ពួកគេបានកើតមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច និងមានសុខភាពចុះទន់ខ្សោយ បន្ទាប់ពីជាប់ពន្ធនាគារបាន ៦ខែ។
ពលរដ្ឋនៅសង្កាត់ក្របីរៀល ក្រុងសៀមរាប ដែលត្រូវជាឪពុករបស់យុវជនកំពុងជាប់ឃុំ ឈ្មោះ រ៉ន ប៊ុនណា គឺលោក វ៉ាយ រ៉ន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា នៅពេលទៅសួរសុខទុក្ខកូននៅពន្ធនាគារ លោកសង្កេតឃើញកូនរបស់លោក មានសភាពស្គមស្លេកស្លាំង ស្បែកកើតកមរមាស់ និងបង្ហាញអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចខុសពីធម្មតា។ លោក រ៉ន ប៊ុនណា អះអាងថា កូនរបស់លោក បានប្រាប់លោកថា នៅក្នុងពន្ធនាគារ រូបគេបរិភោគអាហារមិនបានគ្រប់គ្រាន់ឡើយ ខណៈអាហារ ឬនំចំណី ដែលលោកបានផ្ញើតាមមន្ត្រីពន្ធនាគារ យកឱ្យរូបគេសម្រាប់បរិភោគនោះ គឺបានទៅដល់ដៃរូបគេតែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។
លោក វ៉ាយ រ៉ន៖ «ជួនកាលក៏ប៉ះពួកអ្នកចូលថ្មី គឺគេរករឿង។ ជាពិសេសពួកជក់គ្រឿងញៀន ធ្វើបាបកូនខ្ញុំ។ ហើយម្ហូបសព្វថ្ងៃ គឺយកទៅឱ្យមិនសូវបានដល់ដៃកូនទេ គឺប៉ូលិសដកអស់។ ពេលទៅលើកក្រោយសួរទៅ កូនខ្ញុំប្រាប់ថា អត់ឃើញមានទេ គេដកអស់ ដូចជាកាហ្វេ ខ្លះជូនកាលទៅបានដល់ ១កញ្ចប់ ២កញ្ចប់ទៅ ខ្លះក៏អត់។ ណាមួយខ្ញុំដែលជាឪពុកម្ដាយ ក៏ជំពាក់គេពេញតែវាល ក៏រកលុយមិនទាន់»។
កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ ចៅក្រមនៃសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប សម្រេចចោទប្រកាន់យុវជន គី ឆវ័ន្ត អាយុ ១៦ឆ្នាំ យុវជន រ៉ន ប៊ុនណា អាយុ ១៧ឆ្នាំ និងយុវជន រ៉ា រដ្ឋា អាយុ១៤ឆ្នាំ ពីបទ«ប៉ុនប៉ងបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកដទៃដោយចេតនា» និងដាក់ពន្ធនាគារម្នាក់ៗចំនួន ២ឆ្នាំ។
ការសម្រេចនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាឱ្យអាជ្ញាធរនៅគ្រប់រាជធានីខេត្ត បន្តចាត់វិធានការច្បាប់ ដោយគ្មានការលើកលែងចំពោះករណីក្មេងទំនើងដែលបង្កហិង្សាដាក់គ្នា និងបានស្នើឱ្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ដើម្បីដាក់ទម្ងន់ទោសបន្ថែមទៀតចំពោះក្មេងទំនើង ដើម្បីឱ្យពួកគេរាងចាល និងខ្លាចរអា។
ទោះជាបែបនេះក្ដី ការផ្ដន្ទាទោសនេះ បានធ្វើឱ្យអាណាព្យាបាលយុវជនទាំង៣ ស្រក់ទឹកភ្នែក ដោយពួកគាត់អះអាងថា កូនរបស់ពួកគាត់មិនមែនជាក្មេងទំនើងវាយដំគ្នាឡើយ គឺពួកគេបានជាន់ដានអ្នកដទៃ ហើយការសម្រេចនេះ នឹងធ្វើឱ្យកូនរបស់ពួកគាត់ប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត ផ្លូវកាយ ខាតបង់ការរៀនសូត្រ និងទទួលរងការរើសអើងនៅពេលចេញពីពន្ធនាគារវិញ។ កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ អាណាព្យាបាលរបស់យុវជនទាំង៣ អះអាងថា ខណៈពេលសួរចម្លើយ សមត្ថកិច្ចក្រុងសៀមរាប បានធ្វើទារុណកម្ម វាយទៅលើក្បាល និងដងខ្លួនកូនរបស់ពួកគាត់រហូតដល់ហើមមុខ ដើម្បីបង្ខំឱ្យទទួលកំហុសដែលអាជ្ញាធរបានចោទ។
ពលរដ្ឋនៅសង្កាត់ក្របីរៀល ម្នាក់ទៀត ដែលត្រូវជាម្ដាយរបស់យុវជនកំពុងជាប់ឃុំឈ្មោះ គី ឆវ័ន្ត គឺលោកស្រី យ៉ាន សារ៉ុម ថ្លែងថា នៅពេលជួបកូននៅពន្ធនាគារ កូនរបស់លោកស្រីបានយំ និងសុំអង្វរលោកស្រីឱ្យជួយគេបានចេញពីពន្ធនាគារ ដើម្បីបានចូលរៀនវិញ។ លោកស្រីអះអាងថា កូនរបស់លោកស្រីបានទទួលរងសម្ពាធផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសាររូបគេបានបាត់បង់ការសិក្សា ហើយត្រូវជាប់ពន្ធនាគារទាំងវ័យក្មេង និងទទួលរងការធ្វើទារុណកម្មលើរាងកាយពីសំណាក់សមត្ថកិច្ចថែមទៀតផង។
លោកស្រី យ៉ាន សារ៉ុម៖ «កូនខ្ញុំយំប្រាប់ខ្ញុំថា ម៉ា់ក់! រកមេធាវីជួយឱ្យខ្ញុំចេញទៅវិញបានផង។ ខ្ញុំថា ម៉ាក់បានរកមេធាវីឱ្យកូនហើយ ប៉ុន្តែគេមិនឱ្យកូនចេញទេ។ ខ្ញុំបានឱ្យគេ ៦លាន ហើយក្រោយមកក៏ឱ្យគេ ២លានថែម ឱ្យគ្រប់ ២ពាន់ដុល្លារ នៅតែគេមិនឱ្យចេញទៀត។ ពេលកូនខ្ញុំចូលដល់ពន្ធនាគារហ្នឹង ឮថាគេទាត់មួយជើងឡើងឆ្អិត ដោយសារឈរមិនត្រង់ជួរ»។
អាណាព្យាបាលរបស់យុវជន លើកឡើងថា ដោយសារតែខ្លាចកូនបាត់បង់អនាគត និងគ្មានលទ្ធភាពរកប្រាក់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ពួកគេនៅក្នុងពន្ធនាគារ ពួកគាត់បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ខេត្តបាត់ដំបង ស្នើសុំឱ្យកូនរបស់ពួកគាត់បាននៅក្រៅឃុំ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ នៅមិនទាន់មានការសម្រេចនៅឡើយ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអធិការនគរបាលក្រុងសៀមរាប លោក ដា ចំរើន នាយប៉ុស្តិ៍នគរបាលសង្កាត់ក្របីរៀល លោក សឿន សីហា និងអ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ឃៀង សុណាឌីន ដើម្បីសុំការបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ។
អ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំការិយាល័យអង្គការលីកាដូ (LICADHO) នៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក អ៊ិន គង់ជិត ស្នើឱ្យមន្ត្រីពន្ធនាគារខេត្តសៀមរាប គិតគូរពីសុខុមាលភាពរបស់អ្នកជាប់ឃុំ ជាពិសេសចំពោះអ្នកដែលមានភាពទន់ខ្សោយផ្នែកស្មារតី និងសុខភាព។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក អ៊ិន គង់ជិត លើកឡើងថា ក្នុងចំណោមយុវជនដែលកំពុងជាប់ឃុំទាំង ៣នាក់ គឺយុវជន គី ឆវ័ន្ត មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើហិង្សាជាមួយក្រុមក្មេងទំនើងឡើយ ចំណែកអ្នកផ្សេងទៀតគ្រាន់តែជាអ្នកនៅក្នុងហេតុការណ៍ប៉ុណ្ណោះ។
លោក អ៊ិន គង់ជិត៖ «ស្នើសុំឱ្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ លោកបង្កើតលេខទូរស័ព្ទ Hot-line មួយទៅ ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានផ្សេងៗពីសាច់ញាតិអ្នកទោស ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ គាត់អាចបញ្ជូនព័ត៌មានហ្នឹង ទៅខាងអគ្គនាយកដ្ឋាន អំពីស្ថានភាពសាច់ញាតិរបស់គាត់រស់នៅក្នុងពន្ធនាគារយ៉ាងម៉េចៗ។ កាលណាអគ្គនាយកដ្ឋានលោកបានទទួលព័ត៌មានពិត លោកមានវិធីសាស្ត្រ ដើម្បីដោះស្រាយឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ ហើយបាតុភាពផ្សេងៗទៀត អាចនឹងថមថយ»។
អត្ថបទស្ដីពីសកម្មជនមិនរាងចាលរបស់អង្គការលីកាដូ ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី០១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤ រកឃើញថា ពន្ធនាគារជាច្រើនកន្លែងនៅកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីធ្វើឱ្យ «ជនប្រព្រឹត្តបទល្មើស» បាក់ស្មារតីរាងចាលក្នុងការប្រព្រឹត្ត ដូចជា កង្វះអាហារហូបចុក កង្វះទឹកស្អាត និងទឹកមានតម្លៃថ្លៃកប់ពពក ជាដើម។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការរងសម្ពាធនៅក្នុងពន្ធនាគារនេះដែរ សកម្មជនសង្គម និងជាអតីតអ្នកជាប់ឃុំ នៅពន្ធនាគារ ម.២ កញ្ញា អេង ម៉ាឡៃ ហៅ សូ មេត្តា អះអាងថា ជាទូទៅអ្នកជាប់ឃុំទទួលបានរបបអាហារ ដែលគ្មានអនាម័យ និងគ្មានសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់ឡើយ ខណៈកន្លែងរស់នៅ ក៏គ្មានអនាម័យដែរ ដោយមន្ត្រីពន្ធនាគារ បានដាក់អ្នកទោសក្នុងបន្ទប់ចង្អៀតណែន ជាពិសេសអ្នកដែលគ្មានលុយទិញកន្លែងដេក។ កញ្ញាបន្តថា កត្តានេះ បានធ្វើឱ្យកញ្ញារងការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត និងមានជំងឺតាមមកជាមួយជាច្រើនមុខ នៅពេលចេញពីពន្ធនាគារវិញ។
កញ្ញា សូ មេត្តា៖ «ហើយសម្លគឺមិនស្មើនឹងបាយសុនខដែលយើងចិញ្ចឹមដាក់ឱ្យស៊ីទេ។ គឺមន្ត្រីពន្ធនាគារ ទុកអ្នកទោសដូចសត្វ គឺមិនឱ្យតម្លៃ និងគោរពសិទ្ធិទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់ ដែលបានចែងនោះទេ»។
ឪពុកម្ដាយយុវជនជាប់ឃុំ ស្នើឱ្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ពិចារណាសើរើសំណុំរឿងរបស់កូនពួកគាត់ឡើងវិញ ដោយពួកគាត់អះអាងថា ករណីចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់លើកូនរបស់ពួកគាត់ គឺជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលអាជ្ញាធរបានចោទប្រកាន់ដោយគ្មានភស្តុតាងរឹងមាំ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ពួកគាត់ស្នើឱ្យមន្ត្រីពន្ធនាគារខេត្តសៀមរាប គួរយកចិត្តទុកដាក់ពីសុខុមាលភាពអ្នកជាប់ឃុំ ដែលជាកុមារ ដើម្បីកុំឱ្យពួកគេកើតវិបត្តិផ្លូវចិត្ត ក្រោយចេញពីពន្ធនាគារ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។