ដោយ យន់ សាមៀន
2018-11-03
RFA
ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង (Xi Jinping) (ឆ្វេង) ជួបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នាវិមានសន្តិភាព ប្រទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦។ Photo: RFA
មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញលោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងអំណរគុណដល់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ចិនដែលបានចាត់ ទុកកម្ពុជាថា ជាមិត្តដែកថែប មិនអាចបំបែកបំបាក់បាន ព្រមទាំងដឹងគុណលោក និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលប្រកាន់ខ្ជាប់គោលនយោបាយចិនតែមួយនោះ។ អ្នកវិភាគ និងអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន កុំលង់នឹងពាក្យសរសើរ ឬការបញ្ជោរពីភាគីចិន ប៉ុន្តែត្រូវគិតគូរដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់ជាតិវិញទើបជារឿងត្រឹមត្រូវ។ បញ្ហាប្រឈមធំជាងគេសម្រាប់កម្ពុជានៅពេលនេះ គឺហានិភ័យនៃការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីសហភាពអឺរ៉ុប ដែលផ្តើមចេញពីការបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ប្រព្រឹត្តដោយអាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីនៃរបបក្រុងភ្នំពេញ។
មេដឹកនាំរបបឯកបក្សលោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ប្រទេសចិនកុម្មុយនិស្ត បានជួយឱ្យមានឯករាជ្យភាពផ្នែកនយោបាយនៅកម្ពុជា ហើយដោយសារមានចិនជាខ្នងបង្អែកនេះហើយ ទើបកម្ពុជាអាចរឹងមាំបាន។ លោកបន្តថា ចិនបានផ្ដល់ជំនួយដល់កម្ពុជាយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ រាប់តាំងពីជំនួយឥតសំណង សម្បទាន និងការឧបត្ថម្ភផ្សេងទៀត ទាំងក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធ ហើយប្រសិនបើគ្មានជំនួយពីប្រទេសចិនទេ កម្ពុជានឹងមិនអាចកសាងប្រទេសបានឡើយ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងបែបនេះ នៅក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ក្រោយពេលទទួលជួបគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ចិនមួយក្រុម ដឹកនាំដោយអនុប្រធានសភាតំណាងប្រជាជនចិន លោក ចាង ឈុនស៊ាន (Zhang Chunxian) កាលពីរសៀលថ្ងៃទី២ វិច្ឆិកា កន្លងទៅ។ លោក ហ៊ុន សែន បានអួតប្រាប់គណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់របស់ចិនថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងស្ថិតក្នុងរង្វង់ ៧.៣% ដែលជាកំណើនខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងតំបន់ ហើយបើតាមការព្យាករណ៍កំណើននេះនឹងអាចនៅតែលើសពី ៧% នៅឆ្នាំ២០១៩ ខាងមុខ បើទោះជារងការគំរាមកំហែងអំពីការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីសហភាពអឺរ៉ុបយ៉ាងណាក្តី។
លោកថ្លែងថា លោក ចាង ឈុនស៊ាន ប្រាប់លោកថា ប្រទេសចិនមានទីផ្សារធំណាស់ ដូច្នេះលោកនឹងប្រាប់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងថ្នាក់ដឹកនាំចិនដទៃទៀត ឱ្យខិតខំជួយពង្រីកទីផ្សារចិនសម្រាប់ទំនិញកម្ពុជា។ អនុប្រធានសភាតំណាងប្រជាជនចិនរូបនេះ បានប្រាប់លោកទៀតថា ទោះបីជាប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួនបានសម្ដែងមតិពីនេះពីនោះអំពីកម្ពុជាក៏ដោយ ក៏ឈ្មោះរបស់លោកត្រូវបានប្រជាជនចិនជាង ១ពាន់លាននាក់ ស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ ហើយពួកគេថែមទាំងគាំទ្រការដឹកនាំរបស់លោកទៀតផង។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ ដែលធ្លាប់បានរស់នៅ និងរៀនសូត្រនៅប្រទេសចិនចំនួន ៤ ឆ្នាំនោះ បច្ចុប្បន្នកំពុងរស់នៅបរទេសភៀសខ្លួនពីការតាមចាប់របស់របបលោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ការលើកឡើងរបស់ភាគីចិនទៅកាន់លោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនេះ គឺជាល្បិចកលនយោបាយដើម្បីឱ្យលោក ហ៊ុន សែន អោបក្រសោបយកកុម្មុយនិស្ត និងបម្រើមហិច្ឆតានយោបាយរបស់ក្រុងប៉េកាំងប៉ុណ្ណោះ៖ «ខ្ញុំមើលឃើញថា នេះក៏ព្រោះតែកម្ពុជានៅមានទ្រព្យខ្លះទៀត ដូចជា សម្បត្តិធម្មជាតិក៏នៅសេសសល់ខ្លះសម្រាប់ចិនប្រមូលយក ដីសម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម ធ្វើស្រែចម្ការ សម្រាប់ចិនប្រមូលផលទៅថ្ងៃក្រោយធំធេង។ ហើយមួយទៀតកម្ពុជាជាតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រ ភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល នៅពេលដែលកម្ពុជាជាកូនសោរមួយនៅក្នុងអាស៊ានដែរ ដែលអាចជួយចិនខ្លះលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ចិនកំពុងតែប្រើប្រាស់កំពុងតែប្រើប្រាស់កម្ពុជារបៀបហ្នឹង។ ចិនកំពុងតែលើកទឹកចិត្តឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើកុម្មុយនិស្តឆ្អិនឆ្អៅ គឺត្រូវអោបចិនតែមួយ»។
ទាក់ទងនឹងរឿងជួយរកទីផ្សារចិនសម្រាប់ទំនិញកម្ពុជានោះវិញ អ្នកវិភាគឥតសំចៃមាត់រូបនេះ កត់សម្គាល់ថា តាំងពីកម្ពុជាទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ “ទំនិញគ្រប់មុខលើកលែងគ្រឿងសព្វាវុធ ឬ EBA” ពីសហភាពអឺរ៉ុបមក មានអ្នកវិនិយោគចិនជាច្រើនបានមកបោះទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជា ហើយរដ្ឋាភិបាលចិនមិនដែលរំឭកពីរឿងជួយរកទីផ្សារសម្រាប់ទំនិញកម្ពុជានាំទៅប្រទេសចិននោះឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែពេលសហភាពអឺរ៉ុបព្រមានដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ក្រោយរបបក្រុងភ្នំពេញបានបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យនោះ ទើបក្រុងប៉េកាំងលើករឿងនេះមកនិយាយ។ លោកថ្លែងថា នេះគ្រាន់តែជាការសន្យាផ្ដល់ដង្ហើមខ្យល់ឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ ដែលសភាពការណ៍ជាក់ស្ដែងនឹងមិនអាចទៅរួចឡើយ។ លោកជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ឈប់ចាញ់ល្បិចនយោបាយរបស់ក្រុងប៉េកាំងតទៅទៀត បើពុំដូច្នេះទេ លោកនឹងក្លាយជាសត្រូវរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិប្រជាធិបតេយ្យ និងជាសត្រូវនៃប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ៖ «ខ្ញុំជឿជាក់ថា លោក ហ៊ុន សែន ប្រសិនបើនៅក្នុងកាលៈទេសៈនេះគាត់ងាកមកគិតពីប្រយោជន៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងប្រយោជន៍រួមសំខាន់របស់ប្រទេសជាតិខ្លួនឯង លោក ហ៊ុន សែន អាចត្រូវបានពលរដ្ឋខ្មែរចាត់ទុកជាវីរបុរសទៀតផង។ ប៉ុន្តែបើគាត់នៅតែមានៈក្នុងការពង្រឹងអំណាចរបស់ខ្លួនផ្តាច់មុខតែមួយមុខគត់ មិនមែនវីរបុរសទេ គឺនឹងក្លាយជាសត្រូវសួរពូជរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ជាសត្រូវនឹងយុត្តាធិការ របៀបរបប និងនីតិវិធីអន្តរជាតិ ដែលអន្តរជាតិទាំងមូលគេស្អប់ខ្ពើមបំផុត»។
ចំណែក តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និងជាអតីតសមាជិក គ.ជ.ប លោក រ៉ុង ឈុន វិញ ក៏បានច្រានចោលការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលថា ប្រទេសចិនជាអ្នកធានាឯករាជ្យភាពខាងនយោបាយនៅកម្ពុជាដែរ។ លោកថា ឯករាជ្យភាពខាងនយោបាយ ឬសន្តិភាពនៅកម្ពុជា បានមកដោយសារកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១។ លោកបន្តថា តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ កម្ពុជាទទួលបានជំនួយអភិវឌ្ឍ និងលក្ខខណ្ឌអនុគ្រោះជាច្រើនក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ឋ និងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។ លោកជឿជាក់ថា ប្រទេសចិននឹងមិនអាចក្លាយជាទីផ្សារនាំចេញផលិតផលសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា ដូចសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកឡើយ។ លោកជឿថា ក្រុងប៉េកាំប្រកាសគាំទ្ររបបលោក ហ៊ុន សែន ម្ដងហើយម្តងទៀតនេះ ដោយសារតែគេសម្លឹងឃើញផលប្រយោជន៍ច្រើនពីកម្ពុជា ហេតុដូចនេះលោកជំរុញឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន គិតគូរដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមចំពោះមុខវិញ គឺដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ និងហានិភ័យនៃការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA៖ «បញ្ហាប្រឈមនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺវិបត្តិនយោបាយ ដែលត្រូវដោះស្រាយជាបន្ទាន់ ដើម្បីរក្សាការពារផលប្រយោជន៍ជនរួមជាតិ ការពារប្រយោជន៍សង្គមជាតិខ្មែរ។ ហើយបើមិនបានដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយឱ្យបានទាន់ពេលវេលានោះទេ ពេលនោះវានឹងធ្វើឱ្យបាត់បង់ប្រយោជន៍កម្មករ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងសង្គមហើយ កុំសង្ឃឹមថា រក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចបាន។ បើគេដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាយើងនឹងមានផលប៉ះពាល់ មិនអាចស្ទុះឡើងតទៅទៀតបានទេ»។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម និងអ្នកវិភាគ ជំរុញឱ្យរបបលោក ហ៊ុន សែន ប្រកាន់នយោបាយការបរទេសដែលមិនលម្អៀងផ្ដាច់មុខទៅប្រទេសណាមួយឡើយ ពោលគឺជាជំហរកណ្ដាលមួយ ហើយក៏រំឭក លោក ហ៊ុន សែន ដែរថា កុំឱ្យគិតតែពីនយោបាយពង្រឹងអំណាចរបស់ខ្លួនតែមួយមុខបែបនេះ បើពុំដូច្នេះទេ លោក និងកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់លោក នឹងមិនអាចទទួលបានការគាំទ្រ និងស្វាគមន៍ពីពលរដ្ឋខ្មែរឡើយ៕