ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2019-01-15
RFA
អគ្គលេខាធិការសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន (ឆ្វេង) ចូលរួមវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅយប់ថ្ងៃអង្គារ ទី១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦។ RFA
សកម្មជនការពារសិទ្ធិកសិករព្រមានថា កសិករក្រីក្រអាចនឹងផ្ទុះការងើបឡើងតវ៉ា ឬបះបោរ ដោយសារតែរបបលោក ហ៊ុន សែន នៅមិនទាន់បានត្រៀមខ្លួនទុកជាមុនឲ្យបានពេញលេញនៅឡើយទេ សម្រាប់ហេតុការណ៍អាក្រក់ដែលសហភាពអឺរ៉ុប អាចនឹងគិតពន្ធលើការនាំចូលអង្ករកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប។
អគ្គលេខាធិការសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) លោក ថេង សាវឿន មើលឃើញពីចំណុចចម្បងៗមួយចំនួនដែលរបបក្រុងភ្នំពេញ នៅមិនទាន់បានដាក់ចេញនៅឡើយ សម្រាប់ជាការត្រៀមទុកជាមុន ក្នុងករណីដែលសហភាពអឺរ៉ុបសម្រេចគិតពន្ធលើអង្ករកម្ពុជា។ ចំណុចទាំងនោះ រួមមាន ការបម្រុងថវិកាសម្រាប់ជួយទិញ ឬផ្ដល់ជាកម្ចីដល់កសិករខ្នាតតូច ការបម្រុងថវិកាសម្រាប់ចេញខាតជំនួសកសិករ និងការពង្រីកទីផ្សារបន្ថែមទៀត សម្រាប់ទទួលទិញអង្ករកម្ពុជា។
ការលើកឡើងរបស់អ្នកធ្វើការជាមួយកសិកររូបនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ដែលជាស្ថាប័នគ្រប់គ្រងគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់សហភាពអឺរ៉ុប នឹងធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តស្ថាពរមួយនៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៨ មករា ចុងសប្ដាហ៍នេះ ថាតើត្រូវគិតពន្ធលើអង្ករកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា យ៉ាងណានោះ។
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានអង់គ្លេស រ៉យទ័រ (Reuters) រាយការណ៍ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៥ មករា ថា គណៈកម្មការអឺរ៉ុប កំពុងអនុវត្តនីតិវិធីផ្ទៃក្នុង មុននឹងឈានទៅធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តស្ថាពរចុងក្រោយ អំពីការដាក់វិធានការណ៍យកពន្ធនេះ នៅថ្ងៃសុក្រ ចុងសប្ដាហ៍នេះ ប្រសិនបើពុំមានការជំទាស់ណាមួយ។ សហភាពអឺរ៉ុប បានបើកការស៊ើបអង្កេតស្ទើរពេញមួយឆ្នាំ ២០១៨ ជុំវិញករណីអង្ករកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ានេះ ក្រោយពេលប្រទេសអ៊ីតាលីបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងតវ៉ាជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី១៦ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៨ ដោយសារតែប្រទេសនេះយល់ថា បរិមាណ ឬតម្លៃអង្ករនាំចូលពីប្រទេសទាំងពីរ គឺកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ានេះ បង្កជាការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរដល់សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងដោយផ្ទាល់របស់ខ្លួន ខណៈប្រទេស កម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ា ទទួលបាននូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពិសេស «គ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ ឬ EBA »។ កាលពីចុងឆ្នាំ ២០១៨ ក្រុមប្រទេសទាំង២៨ ដែលជាសមាជិករបស់សហភាពអឺរ៉ុប បានបរាជ័យម្ដងរួចមកហើយក្នុងការបោះឆ្នោតផ្អែកតាមមតិភាគច្រើន ដើម្បីអនុម័តលើ «វិធានការណ៍ការពារ» តាមរយៈការគិតពន្ធលើអង្ករកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ានេះ។
ប្រសិនបើគណៈកម្មការអឺរ៉ុប សម្រេចយកពន្ធលើការនាំចូលអង្ករកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ាមែននោះ នោះប្រទេសទាំងពីរ ត្រូវបង់ពន្ធក្នុងអត្រាជិត ២០០ដុល្លារអាមេរិក ( ១៩៨,៣១ ដុល្លារ) ក្នុងអង្ករមួយតោន សម្រាប់ឆ្នាំដំបូង២០១៩ ។ អត្រាពន្ធនេះ នឹងធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹមជាង ១៧០ដុល្លារ ក្នុងអង្ករមួយតោន ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ និង ជាង ១៤១ដុល្លារ ក្នុងអង្ករមួយតោន នៅឆ្នាំ២០២១។
កន្លងទៅ សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ដឹកនាំដោយកូនប្រសារលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក សុខ ពុទ្ធិវុធ បានទម្លាក់កំហុសនៃបញ្ហាសហភាពអឺរ៉ុបគ្រោងយកពន្ធអង្ករកម្ពុជានេះ ថាបណ្ដាលមកពីបញ្ហាផ្ទៃក្នុងនៅប្រទេសអ៊ីតាលី និងអេស្ប៉ាញខ្លួនឯង។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាថា ការដាក់វិធានការណ៍នេះ នឹងបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រាក់ចំណូលកសិករ លំហូរពលកម្មចេញពីវិស័យកសិកម្មទៅវិស័យដទៃទៀត ព្រមទាំងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខស្បៀងនាពេលអនាគត។ សហព័ន្ធនេះ ទទួលស្គាល់ថា ហេតុការណ៍នេះ ក៏អាចបណ្ដាលឲ្យពលរដ្ឋរស់នៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ កើនឡើងវិញ និងប៉ះពាល់ដល់អនាគតកូនចៅកសិករ ដែលពឹងផ្អែកលើចំណូលពីវិស័យនេះ។
លោក ថេង សាវឿន ថា របបក្រុងភ្នំពេញ ចាំបាច់ត្រូវស្វែងរកវិធានការណ៍ធានាថា កសិករខ្មែរនឹងមិនទទួលផលប៉ះពាល់ ប្រសិនបើ អឺរ៉ុបយកពន្ធលើអង្ករកម្ពុជាមែននោះ៖ «ក៏ប៉ុន្តែការត្រៀមខ្លួនមួយទៀតសម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់ ឬការត្រៀមហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ជួយដល់កសិករនៅពេលដែលគាត់មិនមានទីផ្សារ ស្រូវគាត់លក់មិនចេញ តើអ្នកណាគេដែលជាអ្នកជួយទិញ ឬជួយចេញខាតដល់កសិករ គឺនៅមិនទាន់បានត្រៀមលក្ខណៈ។ ទីពីរប្រព័ន្ធនៃការវេចខ្ចប់ដូចជាឡសម្ងួតស្រូវអង្ករ ក៏មិនទាន់ត្រៀមពេញលេញដែរ។ ដូច្នេះ ការត្រៀមខ្លួនហ្នឹង មានមួយផ្នែកខ្លះត្រូវបានត្រៀមហើយ ក៏ប៉ុន្តែ នៅមានផ្នែកធំមួយចំនួនទៀត ដែលមិនទាន់បានត្រៀម និងអនុវត្តបាននៅឡើយ ដើម្បីបញ្ចៀសនូវហានិភ័យជាយថាហេតុ ដោយទីផ្សារចង្អៀត ឬមិនមានទីផ្សារនោះ»។
លោក ថេង សាវឿន មិនទាត់ចោលឡើយពីការណ៍ដែលអាចនឹងបណ្ដាលឲ្យមានការផ្ទុះការងើបតវ៉ា ឬបះបោរក្នុងចំណោមស្រទាប់កសិករក្រីក្រ ប្រសិនបើរបបក្រុងភ្នំពេញ បណ្ដោយឲ្យមានផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ទៅដល់កសិករក្រីក្រ៖ «យើងមិនទាន់ឃើញមានទិដ្ឋភាពបែបហ្នឹងនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែយើងពិបាកព្យាករណ៍ណាស់ ពីព្រោះថាធម្មតា ក្រពះជារឿងសំខាន់ណាស់ ដូចករណីរឿងដីធ្លីអ៊ីចឹង។ កាលណាគាត់បាត់បង់ដីធ្លី គឺច្បាស់ណាស់ថា គាត់តវ៉ា។ អ៊ីចឹង បើផលប៉ះពាល់ណាមួយកើតឡើង ខ្ញុំគិតថា ការតវ៉ា វាអាចកើតមានឡើងនាពេលណាមួយមិនខានទេ បើសិនជារឿងរ៉ាវហ្នឹង បណ្ដោយឲ្យកាន់តែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពគាត់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងៗនោះ»។
សហភាពអឺរ៉ុបគឺជាទីផ្សារទិញអង្ករធំជាងគេពីកម្ពុជា មានចំនួនស្មើនឹងជិត ២៧ម៉ឺនតោន ឬស្មើនឹងជិត ៤៣ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៨ ។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនេះ កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករទៅដាក់លក់នៅទីផ្សារអន្តរជាតិសរុបចំនួនជាង ៦សែនតោន ( ៦២៦.២២៥ តោន) ខណៈប្រទេសចិន ជាប្រទេសនាំមុខគេនៃការទិញអង្ករពីកម្ពុជា ក្នុងចំនួនដល់ទៅជាង ១៧ម៉ឺនតោន ស្មើនឹងជាង ២៧ភាគរយ។
សំណើឲ្យគិតពន្ធលើអង្ករកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ានេះ គឺជាសំណុំរឿងដាច់ដោយឡែកមួយទៀត ពីរឿងដែលសហភាពអឺរ៉ុបកំពុងពិចារណាលើនីតិវិធីដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ ឬ EBA » ពីកម្ពុជា ដោយសារក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ បានគាស់រម្លើងប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យជាស្ថាពរ។ ហេតុការណ៍នេះ បានបណ្ដាលឲ្យកម្ពុជាត្រូវប្រឈមនឹងការយកពន្ធពីសហភាពអឺរ៉ុបលើគ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់ បូករួមទាំងអង្ករផង។
បើទោះជាមានពេលខ្លះ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសក្តែងៗពីការមិនខ្លាចទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងធ្វើជាឌឺដងឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិប្រញាប់ដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច មកលើរបបលោកឲ្យកាន់តែឆាប់នោះ នារយៈពេលចុងក្រោយនេះ លោកបានយកវត្តមាននៃគណបក្សប្រឆាំង និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ធ្វើជាចំណាប់ខ្មាំង ដោយលោកព្រមានថា បើអន្តរជាតិដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចមកលើកម្ពុជា នោះលោកនឹងឈានទៅកម្ទេចបក្សប្រឆាំងឲ្យកាន់តែខ្លាំងបន្ថែមទៀត។
បច្ចុប្បន្ន មិនមែនមានតែសហភាពអឺរ៉ុបទេ ដែលគ្រោងដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជានោះ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក៏បានស្នើច្បាប់ដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ ឬ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចេញពីកម្ពុជាផងដែរ បន្ថែមពីលើសេចក្ដីស្នើច្បាប់បង្កទ្រព្យសម្បត្តិ និងរឹតត្បិតទិដ្ឋាការមកលើក្រុមមន្ត្រី និងបក្ខពួកលោក ហ៊ុន សែន។ អ្នកវិភាគហៅហេតុការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់នេះថា របបលោក ហ៊ុន សែន កំពុងត្រូវយីអ៊ុនដាក់ អារក្ខជាន់ ដោយសារតែបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជានេះ៕