ដោយ សេក បណ្ឌិត
2019-09-17
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្ដាល ៣រូប ដែលត្រូវអាជ្ញធរចាប់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ឃិន ជំរឿន
គ្រួសាររបស់សកម្មជនបក្សប្រឆាំង៣នាក់នៅខេត្តកណ្ដាល ស្នើសុំឲ្យតុលាការដោះលែងវិញ បន្ទាប់ពីសកម្មជនទាំង ៣នាក់នោះ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួនក្នុង ពន្ធនាគាខេត្តកណ្តាល កាលពីរសៀលថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា។ ក្រុមគ្រួសារ និងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស ចាត់ទុកថា ការចាប់ឃុំខ្លួននេះ មិន មែនជាការអនុវត្តច្បាប់ទេ គឺជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ។
ក្រុមគ្រួសាររបស់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងនៅខេត្តកណ្ដាលអះអាងថា ចំណាត់ការរបស់អាជ្ញាធរ និងតុលាការ គឺអយុត្តិធម៌បំផុត មិនអាចទទួលយកបានទេ។
សាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាល កាលពីរសៀលថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា បានសម្រេចឃុំខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងនៅខេត្តកណ្ដាល ៣នាក់ នៅក្នុងពន្ធនាគារខេត្តកណ្ដាល បន្ទាប់សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនពួកគេ ដាច់ដោយឡែកពីគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ កាលពីថ្ងៃទី១៤ កញ្ញា។ សកម្មជនបក្សប្រឆាំងនៅខេត្តកណ្ដាល ទាំង ៣នាក់នោះ រួមមាន សមាជិកគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិស្រុកស្អាង លោក លី ម៉េងឃាង មេឃុំជាប់ឆ្នោតឃុំសំរោងធំ ស្រុកកៀនស្វាយ លោក លី លីន និងជំទប់ទី១ ជាប់ឆ្នោតនៅឃុំព្រែកស្ដី ស្រុកកោះធំ លោក ឈុន ថៃយុទ្ធ។
កូនប្រុសរបស់មេឃុំសំជាប់ឆ្នោតឃុំរោងធំលោក លី លីន គឺយុវជន លាថ រដ្ឋា ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា តុលាការ និងអាជ្ញាធរ មិនបានប្រាប់អំពីមូលហេតុនៃការចាប់ខ្លួនឪពុករបស់លោកនោះទេ ហើយថែមមិនមានដីកាចាប់ខ្លួនទៀតផង។ យុវជន លាថ រដ្ឋា ចាត់ទុកថា ការឃុំខ្លួនឪពុករបស់លោកក្នុងពន្ធនាគារ គឺជារឿងអយុត្តិធម៌បំផុត ពីព្រោះ ឪពុករបស់លោកជាមនុស្សស្អាតស្អំ។ លោកអះអាងថា ក្រោយរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺឪពុករបស់លោកនៅតែផ្ទះ និងរកស៊ីចិញ្ចឹមគ្រួសារធម្មតា មិនបានប្រព្រឹត្តអ្វីខុសច្បាប់នោះទេ៖ «គេអត់ប្រាប់មូលហេតុហើយពេលគេចាប់ក៏អត់មានដីកា ចាប់ខ្លួន ហើយគេបញ្ជូនទៅសាលាដំបូងដោយស្ងប់ស្ងាត់ដូចជាគេបិទបាំងមែនទែន។ ខ្ញុំទៅ ពន្ធនាគារគឺគេឲ្យពួកខ្ញុំជួបសកម្មជនទាំង ៣នាក់នេះទេ សូម្បីតែបាយ ម្ហូប ថ្នាំពេទ្យ ក៏គេមិនឲ្យយើង យកទៅឲ្យគាត់ដែរ គឺដាចខាតហ្មង»។
មានវ័យ ១៦ ឆ្នាំ យុវជន លាថ រដ្ឋា រៀបរាប់ថា នៅថ្ងៃឃាត់ខ្លួននោះ គឺឪពុករបស់លោក កំពុងរៀបចំដាក់លូបង្ហូរទឹកតាមផ្លូវនៅភូមិជ្រោយដងពីរ ឃុំសំរោងធំ ដែលឪពុករបស់លោកបានដឹកនាំអ្នកភូមិ កសាងជាប្រយោជន៍រួម។ ក្នុងពេលនោះ មេប៉ុស្តិ៍ឃុំសំរោងធំ បានហៅឪពុករបស់លោក ដែលស្លៀក តែខោខ្លីត្រឹមជង្គង់ថា ទៅផឹកកាហ្វេ ប៉ុន្តែពេលទៅដល់ ស្រាប់តែប៉ូលិសនាំគ្នាចាប់ក្រៀកឪពុកលោក ឡើងឡានតែម្ដង។ ក្នុងពេលចាប់ខ្លួននោះ អាជ្ញាធរមិនអនុញ្ញាតឲ្យគ្រួសារជួបនោះទេ ទាល់តែជិត បញ្ជូនចូលពន្ធនាគារ ទើបអនុញ្ញាតឲ្យជួបបាន ៥នាទី៖ «ខ្ញុំមានតែម្រាមដៃដប់ សូមអង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការ សង្គមស៊ីវិលជួយពុកខ្ញុំផង ព្រោះអីគ្រួសារខ្ញុំទីទល់ក្រណាស់ ហើយជំពាក់អង្គការ(ធនាគារ)។កន្លងមកមាន តែគាត់ទេដែលជួយគ្រួសារ។បងប្អូនខ្ញុំនៅតូចៗ។ ម្ដាយខ្ញុំធ្វើការងាររោងចក្រ ពេល បើកប្រាក់ខែមក បានត្រឹមតែបង់អង្គការ (ធនាគារ) ប៉ុណ្ណោះ»។
មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានឡើយ កូនប្រុសរបស់ជំទប់ទី១ ជាប់ឆ្នោតនៅឃុំព្រែកស្ដី លោក ឈុន ថៃយុទ្ធ គឺលោក ថៃ សែនកុសល រៀបរាប់ថា តុលាការសង្ស័យថា ឪពុករបស់លោកបានទៅជួបប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីខែសីហា។ លោក ថៃ សែន កុសល អះអាងថា ឪពុករបស់លោក មិនបានពាក់ព័ន្ធជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំ ឬគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បន្ទាប់ពីតុលាការកំពូលរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ លោកមិនដឹងថា តុលាការ និងអាជ្ញាធរ ផ្អែកលើមូលហេតុ និងភស្តុតាំងអ្វីនោះទេ ទើបចាប់ និងឃុំខ្លួនឪពុករបស់លោក៖ «និយាយម្ដាយខ្ញុំពិការនៅផ្ទះដោយសារគាត់ស្លាប់មួយចំហៀងខ្លួន ហើយពឹងទៅលើប៉ារបស់ខ្ញុំដែលជួយដោះដូរខោអាវដូច្នេះគាត់មិនដែលបានដើរទៅណាទាំងអស់។ គាត់នៅតែផ្ទះនៅស្រុក ហើយខ្ញុំនៅឯភ្នំពេញនេះទេ។ អ៊ីចឹងឥឡូវនេះកំពុងតែលំបាក អត់មានអ្នកមើលថែម្ដាយទេ ហើយម្ដាយខ្ញុំអត់ទាន់ដឹងរឿងគេឃាត់ខ្លួនប៉ាទេ ព្រោះខ្លាចគាត់ដឹងទៅ ធ្វើឲ្យគាត់មានបញ្ហាឡើងឈាមម្ដងទៀត គឺមិនអាចជួយសង្គ្រោះគាត់បានទេ។ ម្ដាយខ្ញុំស្លាប់មួយ ចំហៀងខ្លួននេះជិត ១ឆ្នាំហើយ»។
លោក ថៃ សែនកុសល ស្នើសុំឲ្យតុលាការដោះលែងឪពុករបស់លោកវិញ ព្រោះឪពុករបស់លោក គ្មានកំហុសនោះទេ និងត្រូវមើលថែភរិយាដែលកំពុងពិការ៖ «សំណូមពរឲ្យគេឆាប់ដោះលែងឲ្យគាត់មានសេរីភាព ឡើងវិញដើម្បីមើលម៉ែនៅផ្ទះ ដែលពិការទៅណាក៏មិនកើត។ សូម្បីតែប៉ាខ្ញុំក៏មានជំងឺប្រចាំកាយដែរ ហើយជើងរបស់គាត់ទើបតែវះថែមទៀត»។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តកណ្តាល លោក សូ សារិន និងស្នងការនគរបាលខេត្តកណ្ដាលលោក អ៊ាវ ចំរើន បានទេ ដោយទូរស័ព្ទចូលពុំមានអ្នកទទួល។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ លោក ឆាយ គឹមឃឿន មានប្រសាសន៍ថា លោក មិនដឹងថា តុលាការ ចោទប្រកាន់សកម្មជនទាំង ៣នាក់ពីបទអ្វីនោះទេ ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា ការចាប់នោះ មានដីកា និងភស្តុតាំងត្រឹមត្រូវ។ លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើអ្នកទាំង ៣នាក់នោះមិន ប្រព្រឹត្តអ្វីខុសច្បាប់ គឺគ្មានការឃាត់ខ្លួនឃុំខ្លួនឡើយ៖ «ធម្មតាគ្រួសារ គឺគាត់ការពារកំហុសរបស់គ្រួសារគាត់អ៊ីចឹងហើយ។ បើខ្ញុំជាគ្រួសារក៏ខ្ញុំថា ដូចគាត់ដែរ។ បើអត់ឯកសារភស្តុតាង ហើយគាត់អត់ធ្វើសកម្មភាពស្អី ដែលប៉ះពាល់សុវត្ថិភាពសន្តិសុខសង្គមទេ និងប៉ះពាល់នឹងច្បាប់ទេ គឺយើងអត់ធ្វើអីគាត់ទេ»។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សកត់សម្គាល់ថា អាជ្ញាធរបានបង្កើនការវាយប្រហារកាន់តែខ្លាំងលើក្រុមអ្នកគាំទ្រ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងនៅតាមមូលដ្ឋាន បន្ទាប់ពីប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានកំណត់ថ្ងៃជាក់លាក់ក្នុងការវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ។ ក្នុងរយៈពេល ៩ខែ នៃឆ្នាំ២០១៩ នេះ អាជ្ញាធររបប ក្រុងភ្នំពេញ បានចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងនៅតាមមូលដ្ឋានសរុប ២៧នាក់ ដាក់ក្នុងពន្ធនាគារ និងបានកោះហៅសកម្មជនបក្សប្រឆាំងទៅសាកសួរ កើនដល់ ១៥៦នាក់។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការ លីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា យោងតាមផ្លូវច្បាប់ ការចាប់ខ្លួនដោយគ្មានដីកាគឺលុះត្រាតែបទល្មើសជាក់ស្តែង ប៉ុន្តែប្រសិនបើមិនមែនជាបទល្មើសជាក់ស្តែងទេ គឺអាជ្ញាធរត្រូវបង្ហាញដីកា ដើម្បីឲ្យអ្នកដែលត្រូវ ចាប់ខ្លួននោះបានដឹងអំពីកំហុសរបស់ខ្លួន។ ក្នុងករណីនេះអាជ្ញាធរមិនបានអនុវត្តតាមនីតិវិធីនេះ គឺ អាជ្ញាធរអនុវត្តច្បាប់មិនបានត្រឹមត្រូវ៖ «បើសិនជាការចាប់ខ្លួននេះវាមិនដឹងបទល្មើសហើយមិន មានបង្ហាញដីកា គឺករណីនេះហើយដែលធ្វើឲ្យគ្រួសាររបស់គេមិនអស់ចិត្តហើយមិនដឹងថា ចាប់ខ្លួន រឿងអី ដែលគេទាមទារឲ្យមានការដោះលែងវិញ ដោយសារតែកំហុសនីតិវិធីនេះ។ ទាក់ទងនឹងបញ្ហា នេះ យើងគិតថា រាល់ការចាប់នេះបើសិនជាមិនមានដីកាគឺការចាប់ខ្លួននេះមិនត្រឹមត្រូវតាមនីតិវិធីទេ»។
លោក អំ សំអាត ពិនិត្យឃើញថា ក្រោយពីលោក សម រង្ស៊ី កំណត់ពេលវិលកម្ពុជាវិញ គឺរដ្ឋាភិបាល បានចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងតាមមូលដ្ឋានជាបន្តបន្ទាប់។ លោកវាយតម្លៃថា ករណីទាំងអស់នេះ ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ មិនមែនជាការអនុវត្តច្បាប់នោះទេ។ លោកអំពាវនាវឲ្យអ្នកនយោបាយទាំងពីភាគី ជាពិសេស គណបក្សកាន់អំណាច វិលទៅរកការចរចាបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយ ដោយគិតអំពីឧត្ដមប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ៖ «បើយើងមើលស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន គឺអ្នកដែលរងគ្រោះគឺ ពលរដ្ឋតូចតាចដែលត្រូវបានគំរាមគំហែង បំភិតបំភ័យនិងការចាប់ខ្លួនជាហូរហែអ៊ីចឹងទៅ។ យើងនៅតែមានការព្រួយបារម្ភទៅទៀត ព្រោះថ្មីៗ នេះការិយាល័យឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ដូចជាក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស គឺគេសុំឲ្យបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើអតីតគណបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនបក្សនៅតាមមូលដ្ឋាន។បើសិនជាទិដ្ឋភាពនេះកើតមានតទៅទៀត យើងបារម្ភថា វានឹងទាក់ទងដល់បញ្ហា EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប និង GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលគេដាក់លក្ខខណ្ឌឲ្យកម្ពុជាស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស»។
កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសរបបក្រុងភ្នំពេញ ចំពោះការបន្តចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងឥតឈប់ឈរនេះ។ គណបក្សប្រឆាំងហៅការចាប់ខ្លួនសកម្មជនបន្ថែមទៀតនេះ ជាទង្វើរំលោភបំពានច្បាប់យ៉ាងកំរោល និងជាសកម្មភាពព្រៃផ្សៃ ដូចរបបខ្មែរក្រហម ដែលប្រើប្រាស់វិធីបង្ក្រាបលើមនុស្សស្លូតត្រង់គ្មានកំហុសឱ្យបាក់ស្បាត លែងហ៊ានងើបតវ៉ាទាមទាររកយុត្តិធម៌ និងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្លួន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
Send to facebook
ដំណឹង សម្រាប់ ពួកអាកាកសំណល់ អតីតបក្សខ្មោចតៃហោងសង្គ្រោះជាតិ
ដែលត្រូវយល់ឲ្យច្បាស់មុនបង្កររឿងហេតុ ដែលនាំគ្រោះដល់ខ្លួន
ដែលនឹកស្មានមិនដល់ !
*******
កម្ពុជា ជារដ្ឋអធិបតេយ្យ !
ក្រោមបាវចនា ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ
ច្បាប់ស្ដីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ ត្រង់មាត្រា៦
គឺសំដៅដាច់ខាត ឲ្យមានការគោរពអនុវត្តន៍ ដោយចែងថា
គ្រប់គណបក្សនយោបាយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយ
ដូចខាងក្រោមជាដាច់ខាត៖
១. ធ្វើឱ្យមានអបគមន៍ ដែលនាំឱ្យអន្តរាយដល់ឯកភាពជាតិ និងបូរណភាពដែនដី។
២. ធ្វើវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងនឹងរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស និង
របបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញ។
៣. ធ្វើប៉ះពាល់សន្តិសុខនៃរដ្ឋ។
៤. បង្កើតកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ។
៥. ធ្វើការញុះញង់ដែលអាចនាំអោយមានការបែកបាក់ជាតិ។
ដូច្នេះចលានាណាមួយដែលមានបំណងបំផ្លាញសន្តិភាពជាតិ ដើម្បី
ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត
តាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស សម្រាប់ឆន្ទះប្រជាពលរដ្ឋ
ដែលជ្រើសរើសអ្នកដឹកនាំជាតិ ទោះក្នុងទម្រង់ណាមួយទម្រង់ណាមួយក៏ដោយ
គឺដាច់ខាតកម្ទេចចោល ដោយគ្មានការអត់ឱនឡើយ ។
ដូច្នេះ ! ត្រូវចាំឲ្យច្បាស់ពួកអាកាកសំណល់បក្សក្បត់ជាតិសង្គ្រោះជាតិ