ខ្មែរនៅអាមេរិក
17 កញ្ញា 2019
សឿន វឌ្ឍនា
វីអូអេខ្មែរ
ភាគច្រើននៃអ្នកចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះយល់ថាការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាមានចន្លោះខ្វះខាតច្រើន ដែលរដ្ឋាភិបាល និងភាគីពាក់ព័ន្ធគួរចាត់វិធានការស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនេះឡើងវិញ។
សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅដែលរស់នៅប្រទេសលោកខាងលិច បានជួបជុំគ្នាប្រារព្ធទិវាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិ និងទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមគ្នាស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ ការទទូចនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានរឹតត្បិតតាមរយៈរូបភាពផ្សេងៗ ដូចជាការគំរាមកំហែងផ្ទាល់ និងដោយប្រយោល ការចាប់ឃុំខ្លួន និងការលបវាយប្រហារដោយអំពើហិង្សាទៅលើសកម្មជនអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាដើម។
«លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបើនិយាយឲ្យចំទៅ គឺជាសំឡេងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទាំងប្រទេសតែម្ដងទូទាំងពិភពលោកតែម្ដង។ ប្រទេសណាដែលមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យគេយកប្រជាពលរដ្ឋជាធំ»។
«សម្រាប់ខ្ញុំ ពាក្យថាប្រជាធិបតេយ្យសំដៅទៅលើពលរដ្ឋជាធំ។ រាល់ការសម្រេចចិត្តឬការធ្វើអ្វី គឺកើតចេញពីពលរដ្ឋ ហើយ សារឬមួយក៏អ្វីហ្នឹងគឺបញ្ជូនពីក្រោម ពីប្រជាពលរដ្ឋ ជូនទៅដល់ថ្នាក់កំពូលដែលជាអ្នកធ្វើការសម្រេចចិត្តក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ។ អញ្ចឹងផ្ដោតទៅលើពលរដ្ឋជាធំ»។
ខាងលើនេះ ជានិយមន័យនៃពាក្យថា «លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ» របស់អ្នកស្រី ងឹម វិសិដ្ឋ អាយុ ៥៧ឆ្នាំ ជាពលរដ្ឋខ្មែរមកពីរដ្ឋ Maryland និង លោក ចាន់ សុខផៃ អាយុ ២៧ឆ្នាំ ពលរដ្ឋខ្មែរមកពីរដ្ឋ Virginia ដែលបានចូលរួមក្នុងការប្រារព្ធទិវាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី១៤ ខែកញ្ញាកន្លងទៅនេះ នៅបណ្ណាល័យ Thomas Jefferson ក្នុងទីក្រុង Falls Church រដ្ឋ Virginia។
ការប្រារព្ធទិវាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅតំបន់រដ្ឋធានី Washington ទីក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់ប្រទេសកាណាដា និងទីក្រុង Seattle រដ្ឋ Washingtonប្រមាណ ១០០នាក់។ ពួកគាត់បានជួបជុំគ្នានៅតាមទីតាំងបីផ្សេងគ្នានៅតាមទីក្រុងនីមួយៗ ដើម្បីប្រារព្ធទិវាប្រជាធិបតេយ្យអន្តរជាតិថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ ដោយមានភ្ជាប់ការជជែកពិភាក្សារួមគ្នា តាមរយៈការធ្វើវីដេអូ Conference ផងដែរ។
លោក យ័ប គឹមទឹងប្រធានសមាគមខ្មែរ-អាមេរិកាំងដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងអ្នករៀបចំកម្មវិធីជួបជុំគ្នានេះបានប្រាប់វីអូអេ ថា៖ «ទិវាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិភពលោកហ្នឹងជា ដើម្បីឲ្យយើងមានឱកាសនិយាយពីរឿងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅស្រុកខ្មែរ ម្លោះហើយ ពីព្រោះប្រជាជននៅក្នុងពិភពលោកជាទូទៅគេគិតគូរពីរឿងហ្នឹង យើងក៏រួមចូលមួយផ្នែកដើម្បីគិតគូរពីរឿងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែរ»។
អ្នកស្រី ងឹម វិសិដ្ឋ បាននិយាយថា៖ «ថ្ងៃនេះដែលបងមកចូលរួមនៅក្នុងវេទិកាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនេះ គឺបងចង់យល់ឲ្យច្បាស់ពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ថាអ្វីទៅដែលជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពីព្រោះអីបងយល់ច្បាស់ថា នៅប្រទេសខ្មែរយើងការយល់ជ្រួតជ្រាបពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យគឺនៅទន់ទាបខ្សោយ មកពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងខ្វះការយល់ដឹងពីមុនមក»។
ភាគច្រើននៃអ្នកចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះយល់ថាការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាមានចន្លោះខ្វះខាតច្រើន ដែលរដ្ឋាភិបាល និងភាគីពាក់ព័ន្ធគួរចាត់វិធានការស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនេះឡើងវិញ។
>
លោក គល់ បញ្ញា មន្ត្រីអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ដែលកំពង់រស់នៅបរទេសប្រាប់វីអូអេតាម Skype ថា លោក យល់ស្របតាមការវាយតម្លៃរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិដូចគ្នាអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការ Freedom House ដែលថាប្រទេសកម្ពុជានៅមានបញ្ហាខ្លាំង នូវដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយនឹងការបោះឆ្នោតមួយដែលមិនត្រឹមត្រូវ និងមិនស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។ លោកក៏បានបន្ថែមថា ប្រទេសកម្ពុជាមិនមានការគោរពសិទ្ធិសេរីភាពទាល់តែសោះ ទាំងសេរីភាពបញ្ចេញមតិ សេរីភាពសមាគម សេរីភាពប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសេរីភាពប្រមូលផ្ដុំដោយសន្តិវិធី ក៏ដូចជាសេរីភាពក្នុងការធ្វើនយោបាយសុទ្ធតែត្រូវបានរឹតត្បិត។
ដូចគ្នានេះដែរ លោក កុល ណូក អាយុ ៧៨ ឆ្នាំ ជាអ្នករៀបចំកម្មកម្មវិធីម្នាក់នៅក្នុងទីក្រុងម៉ុងរ៉េអាល់បានលើកឡើងថា៖ «ជាយូរណាស់មកហើយប្រទេសកម្ពុជាយើងគ្មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឲ្យត្រឹមត្រូវដូចប្រទេសជឿនលឿន សូម្បីតែប្រទេសជិតខាងយើង ក៏គេមានលទ្ធប្រជាធិបតេយ្យ គោរពទៅតាមនីតិរដ្ឋ ទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសនីមួយៗ»។
ចំណែក លោក វ៉ាន់ សរ អាយុ ៨២ឆ្នាំ វាគ្មិនម្នាក់ដែលចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះក្នុងទីក្រុង Seattle រដ្ឋ Washington និងដែលបាននិយាយពីប្រវត្តិលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាចាប់តាំងពីអតីតកាលមកដល់បច្ចុប្បន្នបានលើកឡើងថា ការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនថានៅប្រទេសណាទេ តែងតែមានចន្លោះប្រហោង ហើយដើម្បីវាយតម្លៃប្រទេសណាមួយអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានល្អ ឬមិនល្អ គេត្រូវពិនិត្យមើលលើការបែងចែកអំណាចទាំងបួន ដែលរួមមាននីតិប្បញ្ញត្តិ នីតិប្រតិបត្តិ តុលាការ និងសារព័ត៌មាន។
យ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងពេលថ្មីៗនេះ លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ពលរដ្ឋនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះកំពុងតែបន្តជីវភាពរស់នៅដោយសន្តិភាព និងដោយភាពសម្បូរសប្បាយ មិនមានភាពចលាចលអ្វីទេ ហើយរដ្ឋាភិបាលស្វាគមន៍រាល់ការអនុវត្តសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ អំពីសកម្មភាពមិនប្រក្រតីទាំងឡាយណារបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល។
តបទៅនឹងការលើកឡើងខាងលើនេះ លោក គល់ បញ្ញា ថាការលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះពីសំណាក់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលមិនមែនជារឿងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ។ លោកគល់ បញ្ហា បាននិយាយថា៖ «ការវាយតម្លៃរបស់គណបក្សកាន់អំណាច មិនមែនជារឿងដែលយើងភ្ញាក់ផ្អើលទេ ពីព្រោះធម្មតាទេ សូម្បីតែរបបប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ហើយរបបខ្មែរក្រហមហ្នឹងក៏ការពារថាខ្លួនឯងនឹងបានគោរពសិទ្ធិសេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យរហូតដល់ដាក់ឈ្មោះប្រទេសខ្លួនឯងហ្នឹងជាប្រទេសកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យទៀត។»
លោកបានបន្ថែមថា៖ «អញ្ចឹងអ្វីជាការវាយតម្លៃរបស់អ្នកមានអំណាច មិនមែនឆ្លុះបញ្ចាំងពីអ្វីស្ថានការណ៍ការវិវឌ្ឍនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដទេ ប៉ុន្តែគេមានអ្នកឯកទេស ក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិជាច្រើនគេបានវាយតម្លៃថាប្រទេសកម្ពុជាយើងជាប្រទេសដែលមិនបានផ្ដល់នូវសិទ្ធិសេរីភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះតែមានការបង្ក្រាប មានការបំភិតបំភ័យ មានការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ រហូតដល់មានការចាប់មេគណបក្សប្រឆាំងមួយ ដាក់ពន្ធនាគារដោយអត់មានផ្ដល់ការធ្វើសវនាការត្រឹមត្រូវ តាមគោលការណ៍ច្បាប់»។
ក្រៅពីការឲ្យនិយមន័យ «លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ» ការពិភាក្សាអំពីប្រវត្តិនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងការស្នើឲ្យយុវជនខ្មែរដែលរស់នៅបរទេសចូលរួមឲ្យបានច្រើនក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ស្ដីពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ក្រុមអ្នកចូលរួមក៏បានទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនកម្ពុជារួមគ្នាស្ដារលិទ្ធប្រជាធិបតេយ្យដែលកំពុងតែធ្លាក់ដុនដាប។
លោក គល់ បញ្ញា ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវស្ថានការណ៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ឡើងវិញ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសភាពការណ៍នៃការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបានប្រហាក់ប្រហែលនឹងស្ថានការណ៍ក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិនានាអាចទទួលយកបាន។
ដើម្បីស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាអ្នកស្រី រ៉ានី លូស្សីនស្គី មកពីរដ្ឋ Virginia បានលើកថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋជាកម្លាំងមហាជន គឺថាបើកាលណាប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹង ហើយកម្លាំងមហាជនចូលរួមដើម្បីរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ នោះអ្នកដែលគ្រប់គ្រងប្រទេសមិនអាចទប់កម្លាំងមហាជនបានទេ ប៉ុន្តែមហាជនត្រូវតែមានការយល់ដឹង យើងត្រូវតែខិតខំរៀនសូត្រ ជាពិសេសគឺប្អូនៗយុវជន។
ចំណែក លោក វ៉ាន់ សរ វិញ លោកបានទទូចស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាពលរដ្ឋធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ លោកបាននិយាយថា៖
«ដើម្បីស្ដារ [លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ] ទាល់តែទៅទាំងពីរ ទាល់តែប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង យល់ពីករណីកិច្ចរបស់ខ្លួន ការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួន ហើយរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបង្កើតបរិយាកាស ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមផង»៕
Send to facebook
អ្នកនយោបាយក្បាលទទូរសារុង!
*******
ពាក្យចំអករបស់ខ្មែរ ទៅលើដែគូរប្រជែងណាមួយ ដែលបានតែសម្តីអត់បានការ
ហើយកំសាកញី គេតែងចំអកឲ្យថាជាមនុស្សក្បាលទទូរសារុង ដែលមានន័យថា
ជាមនុស្សខ្លាំងក្នុងគ្រប ជាកង្កែបក្នុងអណ្តូង ជាមនុស្សដែលត្រូវមនុស្សស្រីដឹកមុខ
និយាយរួមគឺជាមនុស្សចោលម្សៀតអត់បានការ ។យ៉ាងណាម៉ិញសមរង្ស៊ី គឺជាមនុស្ស
បែបនេះ ។
ពិតណាស់សមរង្ស៊ី ធ្វើនយោបាយ គឺចូលចិត្តប្រើក្បាច់មាត់ត្រីកំផ្លាញ។
ជានិច្ចកាលភាពបង្កររឿង តាមនិយមន័យដំបៅមិនឈឺយកឈើចាក់ វាជាកត្តា
យុទ្ធសាស្ត្រដែលសមរង្ស៊ីត្រូវប្រើជាប្រចាំខានមិនបាន ក្នុងន័យកេងចំណេញ
នយោបាយផង និងដើម្បីបោកប្រាសយកលុយពីជនល្ងង់ខ្លៅនៅក្រៅប្រទេស តែ
លោភលន់ចង់បានអំណាចផងតាមទិសស្លោកបោកប្រាសថាចូលរួមថវិកាជាមួយ
សមរង្ស៊ីគឺស្នេហាជាតិ។ ព្រោះថាចូលលុយច្រើន ស្នេហាជាតិច្រើន ចូលលុយតិច
ស្នេហាជាតិតិច ។
ភាពជាអ្នកនយោបាយដែលស្មោះត្រង់ចំពោះជាតិនិងប្រជាជនមិនមានឡើយក្នុង
ជម្រៅចិត្តសមរង្ស៊ី ដែលវាដូចគ្នា ជាមួយកឹមសុខាបេះដាក់។ តែថាអ្នកទាំងពីរនេះ
ថ្វីត្បឹតចំណុចខាងលើដូចគ្នា តែមានភាពខុសគ្នាសម្រាប់ការប្រជែងយកអំណាច
សម្រាប់បក្សពួករៀងខ្លួន។ ចំណុចនេះហើយដែលធ្វើឲ្យអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកើត
ចេញពីសម្ព័ន្ធភាពរវាងគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់កឹមសុខា មានការមិនសូវចុះ
សម្រុងគ្នា ដែលកឹមសុខាបាននិយាយដោយបើកចំហរថា ជាតិជាអ្នកនយោបាយគឺ
មានតែកឹមសុខាមួយគត់ ដែលអាមេរិកគាំទ្រនិងបង្ហាត់បង្រៀនយុទ្ធសាស្ត្រធ្វើនយោបាយ
ដោយផ្ទាល់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក ដែលវាហាក់ជាសារព្រមានដល់សមរង្ស៊ីថា សូម្បីតែសមរង្ស៊ី
ក៏មិនមែនជាដៃគូរខាងនយោបាយជាមួយកឹមសុខាដែរ ។
ពិតហើយក្រោយពេលសមរង្ស៊ីរត់ចេញទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីគេចចេញពីផ្លូវច្បាប់នៅកម្ពុជា
វាជាឱកាសដែលកឹមសុខា ត្រូវរុញច្រានសមរង្ស៊ីផ្ទប់គៀនជញ្ជាំង។
រដ្ឋប្រហារក្នុងបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចាប់បង្ខំឲ្យសមរង្ស៊ីឲ្យលាលែងចេញពីតំណែង
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងពីសមាជិកភាពក្នុងបក្ស ប្រែក្លាយទៅជាជនសាមញ្ញ
ធម្មតា។ តែថាការដើរនយោបាយឃុបឃឹតជាមួយបរទេសក្នុងការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ដើម្បី
ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ត្រូវបានបើកកកាយចេញពីមាត់កឹមសុខាដែលទើប
ដណ្តើមតំណែង មេបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានពីសមរង្ស៊ី ហើយក៏គាប់ជួនក្នុងពេលដែល
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានកើនអាសនៈបន្ថែមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់
ជាមួយនយោបាយភូតភរបោកប្រាសសន្យាផ្តល់ថវិកា៥០ម៉ឺនដុល្លារសម្រាប់ឃុំសង្កាត់
និមួយៗក្នុងមួយឆ្នាំ។ យើងសុំមិនរម្លឹកពីរឿងសន្យាបោកប្រាសទៀតទេ តែថាក្រោយ
កឹមសុខា ត្រូវបានជាប់ទោស ពីបទសង្ស័យថាក្បត់ជាតិវាជាឱកាសសម្រាប់អ្នកនយោបាយ
ទទូរសារុងសមរង្ស៊ីក្រោកឈរវិញដែរ ។
ក្រោយសម្រេចជោគជ័យក្នុងការដណ្តើមតំណែងជាប្រធានបក្សបានមកវិញ សមរង្ស៊ី
ដែលប្រាកដក្នុងចិត្តដោយច្បាស់ថា ខ្លួនសមរង្សីផ្ទាល់និងបក្សពួក ដែលកំពុងរត់ភៀស
ខ្ឡួនទៅក្រៅប្រទេសគេចចេញពីសំណាញ់ច្បាប់ បន្ទាប់ពីបានកសាងកំហុសច្រើនស្អេកស្កះ
រាប់មិនអស់ក្នុងការចូលរួមដៃជាមួយកឹមសុខា ក្នុងការប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិ បានរៀបចំ
ប្រើវិធីនយោបាយដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយផង និងដើម្បីបោកប្រាសយកលុយ
ពីជនល្ងង់ខ្លៅនៅក្រៅប្រទេស តែលោភលន់ចង់បានអំណាចផងតាមទិសស្លោក
បោកប្រាសថាចូលរួមថវិកាជាមួយសមរង្ស៊ីគឺស្នេហាជាតិ។
យើងមិនបដិសេធទេថា ក្នុងសកម្មភាពនយោបាយកន្លងមក សមរង្ស៊ី និងកឹមសុខា ទោះបី
បានប្រើមហិច្ឆិតាដណ្តើមអំណាចគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងបក្សសង្គ្រោះជាតិក្តី តែដើម្បីមាន
កម្លាំងផ្តួលរំលំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច ពួកគេបានកសាង
កម្លាំងប្រតិកិរិយារបស់ពួកគេបានខ្លះ ដែលកម្លាំងទាំងនោះ មានខ្លះនៅក្នុងកម្លាំង
ប្រដាប់អាវុធ ជាយោធា នគរបាល ជាគ្រូបង្រៀន ជាគ្រូពេទ្យ មួយចំនួននៅតាម
ស្ថាប័នក្រសួង មន្ទីរនិងក្នុងចំណោមសកម្មជនមូលដ្ខាន ដែលពួកអ្នកទាំងនោះ សុទ្ធជាអ្នក
លោភលន់ខាងបុណ្យសក្តិ ដើម្បីមុខមាត់ ហើយបើពួកគេឈរចំកន្លែងដែលអាចមួលក
ប្រជាពលរដ្ឋទាញយកប្រយោជន៍សម្រាប់ពួកគេទៀតនោះ ពួកគេរឹតតែមិនខ្លាចក្នុងការធ្វើ
សកម្មភាពដើម្បីទាញយកប្រយោជន៍ផង និងដើម្បីឲ្យពួកគេមានលេសសម្រាប់ការទម្លាក់កំហុស
ដាក់លើការគ្រប់គ្រងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលក្នុងនោះក៏មានការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពបែបនេះ
ពីសំណាក់សង្គមស៊ីវិល អង្គការសហជីព ដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងរដ្ឋាលផងដែរ ។
ដោយសំអាងលើកម្លាំងប្រតិកិរិយាក្នុងប្រទេសបែបនេះ ទើបម្តងហើយម្តងទៀត សមរង្ស៊ី បាន
ធ្វើការអំពាវនាវឲ្យកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ក៏ដូចជាកម្លាំងផ្សេងទៀត ដែលពួកគេបានកសាងនៅ
មូលដ្ឋាន ឲ្យក្រោកឈរប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែសមរង្ស៊ីប្រហែលភ្លេចគឹតថា ទង្វើក្បត់ជាតិ
ដែលសមរង្ស៊ីនិងបក្សពួកបានសាងឡើង មិនអាចទាក់ទាញទឹកចិត្តពួកគេបានទៀតឡើយ
ទោះបីសមរង្សីបញ្ជូនសកម្មជនពីប្រទេសថៃឲ្យមកភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងខ្សែរយះរបស់ខ្លួនក្តី ។
នៅមានសកម្មជនឃ្លានអំណាច តែឆោតល្ងង់ខ្លះក្នុងប្រទេស បានបញ្ចេញភាពហក់កញ្ឆេង
បញ្ចើចបញ្ជោរសមរង្សី ឲ្យមានសេចក្តីក្លាហានហានវិលត្រឡប់មកកាន់កម្ពុជាវិញ ។
ពួកគេបានធ្វើឱកាសជួបជុំ ឃោសនានយោបាយ តាមរយះការស៊ីនំបញ្ចុក ការជប់លៀង
ដែលគ្មានកម្មវិធី ដោយផ្អែកលើពាក្យ សេរីភាព សិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយះ
ការបន្ទរអុចអាលពីសំណាក់ក់សង្គមស៊ីវិលដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ដោយភ្លេច
គឹតពីផ្លូវច្បាប់របស់ជាតិ ។ សកម្មភាពបែបនេះហើយ ទើបជម្រុញឲ្យសមរង្ស៊ី និងបក្សពួក
អន្ទោកអន្ទោលចង់វិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ហើយដែលការចង់នេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនឿមួយ
សម្រាប់បរិបទដែលមិនសមហេតុផល។
ជាមួយជំនឿលង់ប្រកបដោយអំនួត ផ្តល់ឲ្យពីភាពហៃអើពីសំណាក់សកម្មជនអតីត
គណៈបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវរំលាយ ចោលដោយតុលាការអាស្រ័យលើទោសកំហុស
ក្បត់ជាតិដែលនៅសេសសល់ បូកផ្សំនិងការអន្ទងពីសំណាក់កឹមសុខាដែលកំពុងជាប់ពិរុទ្ធ
ពីទោសក្បត់ជាតិ រៀបចំធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌តាមការបង្រៀននឹងបង្គាប់បញ្ជាពីជនបរទេស ដើម្បី
ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបានស្របច្បាប់នៃកម្ពុជា ដែលថា បើមានមេដឹកនាំទាំងពីរមកជាប់ទោសរួមគ្នា
នៅកម្ពុជានឹងធ្វើឲ្យមានការកែប្រែស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា ដែលនាំដល់ការរស់
ឡើងវិញសម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ វាជាការវាយតម្លៃខុស ហើយក៏បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា
ខួរក្បាលសមរង្ស៊ី គឺជាខួរក្បាលអ្នកនយោបាយទទូរសារ៉ុង ។
បើយើងចាំមិនភ្លេច កឹមសុខាដែលកាលនោះ បានគេចវេសពីពីសំណាញ់ច្បាប់ ទាក់ទង
នឹងអំពើឆបោករួមសង្វាស ហើយដែលបានប្តឹងដោយសាម៉ីខ្លួនស្ត្រីផ្ទាល់ ហើយដែលបាន
ពួនសម្ងំលាក់ខ្លួនក្នុងទីស្នាក់ការគណបក្សសង្គ្រោះជាតិយ៉ាងយូរ ពិតជាមានសកម្មជន
ជាច្រើនរយនាក់ នៃគណៈបក្សនេះ មកដេកយាមការពារដោយប្រាកដមែន ។ តែថាពេលចាប់ខ្លួន
កឹមសុខាពីទោសក្បត់ជាតិ សួរថា តើសភាពនៃការប្រែប្រួលពីសំណាក់កម្លាំងគាំទ្រនៃ
បក្សនេះទៅជាយ៉ាងណា ។ វាពិតជាគ្មានកម្លាំឯណាមកគាំទ្រទៀតទេ ត្បឹតពួកគេដឹង
ច្បាស់ថាកឹមសុខាគឹជាជនក្បត់ជាតិ។ ដូច្នេះការប្រព្រឹត្តណាមួយ ដើម្បីគាំទ្រសមរង្ស៊ី
និងបក្សពួកដែលជាជនក្បត់ជាតិមិនខុសអីពីពួកគេទាំងនោះ បានដាក់ខ្លួនចំពោះមុខច្បាប់
ថាពួកគេគឺជាជនក្បត់ជាតិដែរនោះទេ ។
វាគ្មានការឃាត់ឃាំងណាមួយ ចំពោះជនក្បត់ជាតិសមរង្ស៊ីនិងបក្សពួក ក្នុងការវិលត្រឡប់
ចូលកម្ពុជាវិញនោះទេ ។
តែថាពួកអ្នកទាំងនោះសុទ្ធតែមានសាលដីការបស់តុលាការត្រូវចាប់ខ្លួនដើម្បីផ្តន្ទារទោស
តាមកំហុសដែលពួកគេបានប្រព្រឹត្តក្នុងអំពើក្បត់ជាតិ។
វាជាការល្អសម្រាប់ជំនឿងលង់ពេញដោយអំនួត របស់សមរង្ស៊ីនិងបក្សពួក ដែលយល់ខុស
ពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននិងអតីត ដែលសមរង្ស៊ី បានទទួលនូវការលើកលែងទោសពីអង្គ
ព្រះមហាក្សត្រ តាមការស្នើសុំពីសំណាក់នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន ។
ច្បាប់នឹងបង់តែមួយសំណាញ់ ក្រសោបយកក្រុមជនក្បត់ជាតិទាំងនេះ មកកាត់ទោសតាមច្បាប់
ហើយសន្តិភាពជាតិសុខសុវត្ថិភាពសង្គម និងបន្តល្អប្រសើរទ្វេរឡើងថែមទៀតក្នុងពេលដែលគ្មានវត្តមានជនក្បត់ជាតិទាំងនេះ៕