ដោយ ខែ សុណង
2019-11-15
អាស៊ីសេរី
លោក កឹម សុខា នៅគេហដ្ឋានរបស់លោក ២០១៩
RFA
ចៅក្រមស៊ើបសួរតុលាការក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី១៥ វិច្ឆិកា បានសម្រេចបិទការស៊ើបសួរសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ក្រោយចំណាយពេលស៊ើបអង្កេតអស់ជាង ២ឆ្នាំ។ មេធាវីអះអាងថា ផ្អែកតាមអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់ តុលាការត្រូវតែទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់លើលោក កឹម សុខា។
សហមេធាវីការពារក្តីឱ្យលោក កឹម សុខា លោក ផែង ហេង ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ក្រុមមេធាវីនឹងពិភាក្សាគ្នាបន្ថែមទៀតអំពីឯកសារដែលត្រូវដាក់ជូនទៅតុលាការ ក្រោយទទួលដំណឹងអំពីការបិទបញ្ចប់នីតិវិធីស៊ើបអង្កេតក្នុងសំណុំរឿងនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកបញ្ជាក់ថា ក្រុមមេធាវីនៅតែប្រកាន់ជំហរទាមទារឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងលោក កឹម សុខា ដដែល។
ការបិទបញ្ចប់នីតិវិធីស៊ើបអង្កេតនេះ ធ្វើឡើងរយៈពេល ៥ថ្ងៃ ក្រោយពេលតុលាការបានអនុញ្ញាតឱ្យលោក កឹម សុខា មានសេរីភាពដើរហើរពេញផ្ទៃប្រទេស ប៉ុន្តែហាមធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ និងត្រូវឆ្លើយតបចំពោះការកោះហៅពីគ្រប់សមត្ថកិច្ច។ វិធានការនេះក៏ធ្វើឡើងនៅក្រោយពេលអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) បានទទូចឱ្យតុលាការបិទការស៊ើបសួរឱ្យបានឆាប់ ឬក៏ទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយលើលោក កឹម សុខា តែម្ដង។ ក្រៅពីនេះ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យមួយចំនួន ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង អង់គ្លេស សហភាពអឺរ៉ុប ជាដើម សុទ្ធតែចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើកលែងការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងលោក កឹម សុខា ព្រមទាំងផ្ដល់សិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយដល់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះវិញ។
នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលសម្ពន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស (CENTRAL) លោក មឿន តុលា យល់ថា សំណុំរឿងលោក កឹម សុខា អាចមានសេណារីយ៉ូ៣ កើតឡើង។ លោកថា ទីមួយសំណុំរឿងនេះអាចត្រូវទម្លាក់ចោលនៅដំណាក់កាលចៅក្រមស៊ើបសួរ ទីពីរតុលាការអាចកាត់ឱ្យលោក កឹម សុខា គ្មានទោស និងទីបីតុលាការកាត់ឱ្យលោក កឹម សុខា ជាប់ទោស រួចនាយករដ្ឋមន្ត្រីស្នើទៅព្រះមហាក្សត្រដើម្បីព្រះរាជទានលើកលែងទោសដល់លោក កឹម សុខា។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសេណារីយ៉ូនីមួយៗពោរពេញទៅដោយបញ្ហាស្មុគស្មាញដែលត្រូវដោះស្រាយនៅជំហានបន្ទាប់។ «»
សមត្ថកិច្ចរបបក្រុងភ្នំពេញបានសម្រុកចូលចាប់ខ្លួន លោក កឹម សុខា ដល់ក្នុងផ្ទះទាំងកណ្តាលអធ្រាត្រ កាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ ទាំងពេលលោកកំពុងមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា ។ តុលាការដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលលោក ហ៊ុន សែន បានចោទប្រកាន់មេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ពីបទ “សន្ទិដ្ឋិភាព” ឬការត្រូវរ៉ូវគ្នាជាមួយបរទេស ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ លោក កឹម សុខា បានជាប់ឃុំអស់រយៈពេលជាង២ ឆ្នាំ ទាំងការជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ និងក្នុងផ្ទះ នៅមុនចៅក្រមស៊ើបសួរតុលាការក្រុងភ្នំពេញ លោក គី ឫទ្ធី ប្រកាសបិទបញ្ចប់នីតិវិធីស៊ើបអង្កេតនៅពេលនេះ។
សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារ លោក មឿន តុលា យល់ថា ការពន្លឿននីតិវិធីក្នុងសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ ព្រមទាំងការដោះលែងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងឱ្យនៅក្រៅឃុំ សុទ្ធសឹងតែជាវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងកង្វល់របស់សហភាពអឺរ៉ុបរឿងដកឋានៈអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកថ្លែងថា វិធានការទាំងនេះមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទៅនឹងលក្ខខណ្ឌដែលសហភាពអឺរ៉ុបបានទាមទារនោះឡើយ ពោលគឺរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពជាច្រើនទៀត ដូចជាសិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិនយោបាយ និងសិទ្ធិការងារ ជាដើម។ «»
សហភាពអឺរ៉ុបបានសរសេរនៅក្នុងរបាយការណ៍បឋមរបស់ខ្លួនថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនទាន់បានបំពេញលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបញ្ចៀសការបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធ ពិសេសផ្នែកពាណិជ្ជកម្មនោះឡើយ ជាពិសេសគឺរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានធ្វើឱ្យកំណត់ត្រាផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែយ៉ាប់យឺន ចាប់តាំងពីសហភាពអឺរ៉ុបបានចាប់ផ្តើមដំណើរការត្រួតពិនិត្យកាលពី៩ ខែមុន។ សហភាពអឺរ៉ុបរកឃើញថា មានតែសិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិដីធ្លីទេ ដែលមានការវិវឌ្ឍទៅមុខជាក់ស្ដែង ប៉ុន្តែសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយវិញ មានលក្ខណៈកាន់តែដុនដាប។ របាយការណ៍សម្ងាត់កម្រាស់៧០ ទំព័រដែលសហភាពអឺរ៉ុបផ្ញើទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បង្ហាញថា ករណីរំលោភបំពានធ្ងន់ធ្ងរជាប្រព័ន្ធលើគោលការណ៍នៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ព្រមទាំងអនុសញ្ញារបស់អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) នៅតែកើតមាននៅកម្ពុជា ហើយការរំលោភបំពានធ្ងន់ធ្ងរទាំងនេះជាមូលហេតុដែលនាំទៅរកការព្យួរការអនុគ្រោះពន្ធ EBA។ សហភាពអឺរ៉ុបទុករយៈពេល ១ខែឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញឆ្លើយតបនឹងរបាយការណ៍នេះ មុននឹងសហភាពអឺរ៉ុបសម្រេចចិត្តជាចុងក្រោយអំពីការព្យួរ EBA នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ខាងមុខ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
- ពន្ធនាគារព្រៃស “ម១” ដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ១៦នាក់ នៅយប់ថ្ងៃទី១៥ វិច្ឆិកា
- អ្នកជំនាញអំពាវនាវឱ្យប្រយ័ត្នពីល្បិចបន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍នយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលប្រឈមនឹងEBA
- លោក សម រង្ស៊ី ថា ឥណ្ឌូណេស៊ីគាំទ្រលោកស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា
- លោក កឹម សុខា បន្តជួបជាមួយឯកអគ្គរាជទូតអង់គ្លេស
- លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឱ្យដោះលែង និងបញ្ឈប់ការចាប់ចងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្នកទោសនយោបាយ
- អ្នកវិភាគថា របបលោក ហ៊ុន សែន កំពុងរងសម្ពាធទាំងខាងក្នុង និងខាងក្រៅកាន់តែខ្លាំង
- របបលោក ហ៊ុន សែន សុំទោសពលរដ្ឋរឿងដាក់ពង្រាយកងទ័ព និងបិទព្រំដែនពីថ្ងៃ៩ វិច្ឆិកា
- លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទៅដល់ក្រុងហ្សាការតា (Jakarta) ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី
- អាមេរិកទាមទារឱ្យរបបភ្នំពេញស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ
- លោក សម រង្ស៊ី នឹងធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីក្រុង ហ្សាការតា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី នៅព្រឹកស្អែក
ហាស! ហាស
អាពូជឆ្កែ អាក្បត់ជាតិ សម រង្ស៊ី អស់ពី ៩វិច្ឆិកា ឥឡូវសន្យា ដល់ខែមិនា ឆ្នាំ ២០២០ មកចាប់
ហ៊ុនសែនទៀតហើយ ?
ហាស !ហាស
យុទ្ធសាស្ត្រចុងក្រោយ របស់សមរង្ស៊ី គឺបោកប្រាស
ក្រុមជនល្ងង់ខ្លៅតែស្រេកឃ្លានអំណាច យកលុយចាយ
ក្រោយអាជីពនយោបាយ ត្រូវបាត់បង់
*******
សម រង្ស៊ី ដែលជាអ្នកនយោបាយ ដែលចេះតែបំផ្លាញហើយចុងក្រោយក្បត់ជាតិ
តាមរយះការចុះកិច្ចសន្យាកាត់ដីខ្មែរ៤ ខេត្តឲ្យយួនដេហ្កា ជាថ្នូរលុយមួយខែ
ជាងបីម៉ឺនដុល្លារ អ្នកនយោបាយក្បត់ជាតិសមរង្ស៊ី បានប្រើស្នៀតចុងក្រោយអួតអាង
យកបុងថា កម្លាំងអ្នកគាំទ្រ នឹងធ្វើដំណើរថ្មើរជើងចូលប្រទេសកម្ពុជា ពីប្រទេសជិតខាង
ហើយដែលការអះអាងបែបនេះ គ្មានអ្វីសម្រាប់គាំទ្រអំណះអំណាងរបស់ជនក្បត់ជាតិរូបនេះ
ដោយពិតប្រាកដនោះទេ ហើយដែលទីបំផុត ដេកអេះពងឯជើងមេឃឯណោះឆ្កុយ អញ្ចឹងទៅ ។
ពាក្យចំអករបស់ខ្មែរ ទៅលើដែគូរប្រជែងណាមួយ ដែលបានតែសម្តីអត់បានការ
ហើយកំសាកញី គេតែងចំអកឲ្យថាជាមនុស្សក្បាលទទូរសារុង ដែលមានន័យថា
ជាមនុស្សខ្លាំងក្នុងគ្រប ជាកង្កែបក្នុងអណ្តូង ជាមនុស្សដែលត្រូវមនុស្សស្រីដឹកមុខ
និយាយរួមគឺជាមនុស្សចោលម្សៀតអត់បានការ ។
យ៉ាងណាម៉ិញសមរង្ស៊ី គឺជាមនុស្សបែបនេះ ។
ពិតណាស់សមរង្ស៊ី ធ្វើនយោបាយ គឺចូលចិត្តប្រើក្បាច់មាត់ត្រីកំផ្លាញ។
ជានិច្ចកាលភាពបង្កររឿង តាមនិយមន័យដំបៅមិនឈឺយកឈើចាក់ វាជាកត្តា
យុទ្ធសាស្ត្រដែលសមរង្ស៊ីត្រូវប្រើជាប្រចាំខានមិនបាន ក្នុងន័យកេងចំណេញ
នយោបាយផង និងដើម្បីបោកប្រាសយកលុយពីជនល្ងង់ខ្លៅនៅក្រៅប្រទេស តែ
លោភលន់ចង់បានអំណាចផងតាមទិសស្លោកបោកប្រាសថាចូលរួមថវិកាជាមួយ
សមរង្ស៊ីគឺស្នេហាជាតិ។ ព្រោះថាចូលលុយច្រើន ស្នេហាជាតិច្រើន ចូលលុយតិច
ស្នេហាជាតិតិច ហើយដែលពាក្យនេះត្រូវបានទន្ទេញជាប់មាត់ពីសំនាក់ពួកអ្នកនយោបាយ
បោកប្រាសទាំងនេះ ។
ពិតណាស់ភាពជាអ្នកនយោបាយដែលស្មោះត្រង់ចំពោះជាតិនិងប្រជាជនមិនមានឡើយ
ក្នុងជម្រៅចិត្តសមរង្ស៊ី ដែលវាដូចគ្នា ជាមួយកឹមសុខាបេះដាក់។ តែថាអ្នកទាំងពីរនេះ
ថ្វីត្បឹតចំណុចខាងលើដូចគ្នា តែមានភាពខុសគ្នាសម្រាប់ការប្រជែងយកអំណាច
សម្រាប់បក្សពួករៀងខ្លួន។ ចំណុចនេះហើយដែលធ្វើឲ្យអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកើត
ចេញពីសម្ព័ន្ធភាពរវាងគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់កឹមសុខា មានការ
មិនសូវចុះសម្រុងគ្នា ដែលកឹមសុខាបាននិយាយដោយបើកចំហរថា ជាតិជាអ្នកនយោបាយគឺ
មានតែកឹមសុខាមួយគត់ ដែលអាមេរិកគាំទ្រនិងបង្ហាត់បង្រៀនយុទ្ធសាស្ត្រធ្វើនយោបាយ
ដោយផ្ទាល់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក ដែលវាហាក់ជាសារព្រមានដល់សមរង្ស៊ីថា
សូម្បីតែសមរង្ស៊ីក៏មិនមែនជាដៃគូរខាងនយោបាយជាមួយកឹមសុខាដែរ ។
ពិតហើយក្រោយពេលសមរង្ស៊ីរត់ចេញទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីគេចចេញពីផ្លូវច្បាប់នៅកម្ពុជា
វាជាឱកាសដែលកឹមសុខា ត្រូវរុញច្រានសមរង្ស៊ីផ្ទប់គៀនជញ្ជាំង។
រដ្ឋប្រហារក្នុងបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចាប់បង្ខំឲ្យសមរង្ស៊ីឲ្យលាលែងចេញពីតំណែង
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងពីសមាជិកភាពក្នុងបក្ស ប្រែក្លាយទៅជាជនសាមញ្ញ
ធម្មតា។ តែថាការដើរនយោបាយឃុបឃឹតជាមួយបរទេសក្នុងការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ដើម្បី
ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ត្រូវបានបើកកកាយចេញពីមាត់កឹមសុខាដែលទើប
ដណ្តើមតំណែង មេបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានពីសមរង្ស៊ី ហើយក៏គាប់ជួនក្នុងពេលដែល
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានកើនអាសនៈបន្ថែមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់
ជាមួយនយោបាយភូតភរបោកប្រាសសន្យាផ្តល់ថវិកា៥០ម៉ឺនដុល្លារសម្រាប់ឃុំសង្កាត់
និមួយៗក្នុងមួយឆ្នាំ។ យើងសុំមិនរម្លឹកពីរឿងសន្យាបោកប្រាសទៀតទេ តែថាក្រោយ
កឹមសុខា ត្រូវបានជាប់ទោស ពីបទសង្ស័យថាក្បត់ជាតិវាជាឱកាសសម្រាប់អ្នកនយោបាយ
ទទូរសារុងសមរង្ស៊ីក្រោកឈរវិញដែរ ។
ក្រោយសម្រេចជោគជ័យក្នុងការដណ្តើមតំណែងជាប្រធានបក្សបានមកវិញ សមរង្ស៊ី
ដែលប្រាកដក្នុងចិត្តដោយច្បាស់ថា ខ្លួនសមរង្សីផ្ទាល់និងបក្សពួក ដែលកំពុងរត់ភៀស
ខ្ឡួនទៅក្រៅប្រទេសគេចចេញពីសំណាញ់ច្បាប់ បន្ទាប់ពីបានកសាងកំហុសច្រើនស្អេកស្កះ
រាប់មិនអស់ក្នុងការចូលរួមដៃជាមួយកឹមសុខា ក្នុងការប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិ បានរៀបចំ
ប្រើវិធីនយោបាយដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយផង និងដើម្បីបោកប្រាសយកលុយ
ពីជនល្ងង់ខ្លៅនៅក្រៅប្រទេស តែលោភលន់ចង់បានអំណាចផងតាមទិសស្លោក
បោកប្រាសថាចូលរួមថវិកាជាមួយសមរង្ស៊ីគឺស្នេហាជាតិ។
យើងមិនបដិសេធទេថា ក្នុងសកម្មភាពនយោបាយកន្លងមក សមរង្ស៊ី និងកឹមសុខា ទោះបី
បានប្រើមហិច្ឆិតាដណ្តើមអំណាចគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងបក្សសង្គ្រោះជាតិក្តី តែដើម្បីមាន
កម្លាំងផ្តួលរំលំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច ពួកគេបានកសាង
កម្លាំងប្រតិកិរិយារបស់ពួកគេបានខ្លះ ដែលកម្លាំងទាំងនោះ មានខ្លះនៅក្នុងកម្លាំង
ប្រដាប់អាវុធ ជាយោធា នគរបាល ជាគ្រូបង្រៀន ជាគ្រូពេទ្យ មួយចំនួននៅតាម
ស្ថាប័នក្រសួង មន្ទីរនិងក្នុងចំណោមសកម្មជនមូលដ្ខាន ដែលពួកអ្នកទាំងនោះ សុទ្ធជាអ្នក
លោភលន់ខាងបុណ្យសក្តិ ដើម្បីមុខមាត់ ហើយបើពួកគេឈរចំកន្លែងដែលអាចមួលក
ប្រជាពលរដ្ឋទាញយកប្រយោជន៍សម្រាប់ពួកគេទៀតនោះ ពួកគេរឹតតែមិនខ្លាចក្នុងការធ្វើ
សកម្មភាពដើម្បីទាញយកប្រយោជន៍ផង និងដើម្បីឲ្យពួកគេមានលេសសម្រាប់ការទម្លាក់កំហុស
ដាក់លើការគ្រប់គ្រងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលក្នុងនោះក៏មានការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពបែបនេះ
ពីសំណាក់សង្គមស៊ីវិល អង្គការសហជីព (CIA) ដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងរដ្ឋាលផងដែរ ។
ដោយសំអាងលើកម្លាំងប្រតិកិរិយាក្នុងប្រទេសបែបនេះ ទើបម្តងហើយម្តងទៀត សមរង្ស៊ី បាន
ធ្វើការអំពាវនាវឲ្យកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ក៏ដូចជាកម្លាំងផ្សេងទៀត ដែលពួកគេបានកសាងនៅ
មូលដ្ឋាន ឲ្យក្រោកឈរប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែសមរង្ស៊ីប្រហែលភ្លេចគឹតថា ទង្វើក្បត់ជាតិ
ដែលសមរង្ស៊ីនិងបក្សពួកបានសាងឡើង មិនអាចទាក់ទាញទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋ កម្លាំងប្រដាប់អាវុធ
បានឡើយ ទោះបីសមរង្សីបញ្ជូនសកម្មជនពីប្រទេសថៃឲ្យមកភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងខ្សែរយះរបស់ខ្លួនក្តី ។
នៅមានសកម្មជនឃ្លានអំណាច តែឆោតល្ងង់ខ្លះក្នុងប្រទេស បានបញ្ចេញភាពហក់កញ្ឆេង
បញ្ចើចបញ្ជោរសមរង្សី ឲ្យមានសេចក្តីក្លាហានហានវិលត្រឡប់មកកាន់កម្ពុជាវិញ ។
ពួកគេបានធ្វើឱកាសជួបជុំ ឃោសនានយោបាយ តាមរយះការស៊ីនំបញ្ចុក ការជប់លៀង
ដែលគ្មានកម្មវិធី ដោយផ្អែកលើពាក្យ សេរីភាព សិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយះ
ការបន្ទរអុចអាលពីសំណាក់ក់សង្គមស៊ីវិលដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ដោយភ្លេច
គឹតពីផ្លូវច្បាប់របស់ជាតិ ។ សកម្មភាពបែបនេះហើយ ទើបជម្រុញឲ្យសមរង្ស៊ី និងបក្សពួក
អន្ទោកអន្ទោលចង់វិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ហើយដែលការចង់នេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនឿមួយ
សម្រាប់បរិបទដែលមិនសមហេតុផល។
ជាមួយជំនឿលង់ប្រកបដោយអំនួត ផ្តល់ឲ្យពីភាពហៃអើពីសំណាក់សកម្មជនអតីត
គណៈបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវរំលាយ ចោលដោយតុលាការអាស្រ័យលើទោសកំហុស
ក្បត់ជាតិដែលនៅសេសសល់ បូកផ្សំនិងការអន្ទងពីសំណាក់កឹមសុខាដែលកំពុងជាប់ពិរុទ្ធ
ពីទោសក្បត់ជាតិ រៀបចំធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌តាមការបង្រៀននឹងបង្គាប់បញ្ជាពីជនបរទេស ដើម្បី
ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបានស្របច្បាប់នៃកម្ពុជា ដែលថា បើមានមេដឹកនាំទាំងពីរមកជាប់ទោសរួមគ្នា
នៅកម្ពុជានឹងធ្វើឲ្យមានការកែប្រែស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា ដែលនាំដល់ការរស់
ឡើងវិញសម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ វាជាការវាយតម្លៃខុស ហើយក៏បង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា
ខួរក្បាលសមរង្ស៊ី គឺជាខួរក្បាលអ្នកនយោបាយទទូរសារ៉ុង ។
ដូច្នេះការអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ គ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ រួមទាំងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធផង នាំ
គ្នាងើបឈរឡើងព្រមគ្នា រើបម្រាស់ប្រឆាំងនឹងរបបលោក ហ៊ុន សែន(រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា)
របស់ជនក្បត់ជាតិសមរង្ស៊ី វាមិនអាចទៅទេ។
ភាពទៅរួចគឺមានតែមួយគត់ នោះគឺប្រជាពលរដ្ឋ ដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព ស្អប់ខ្ពើមជនក្បត់ជាតិ
រង់ចាំស្វាគមន៍ក្រុមជនក្បត់ជាតិសមរង្ស៊ី តាមរយះកាដូដុំថ្ម ខ្នងពូថៅ នឹងត្បូងចបតែប៉ុណ្ណោះ ។
ជនក្បត់ជាតិគឺមានទោស ដាច់ខាតត្រូវតែងាប់ ។ ខ្មោចតៃហោងនៃជនក្បត់ជាតិ ត្រូវចងដោយ
ច្រវ៉ាក់ រាប់ពាន់ច្រវាក់ មិនឲ្យចាប់ជាតិវិញបានទៀតផង ។
បើយើងចាំមិនភ្លេច កឹមសុខាដែលកាលនោះ បានគេចវេសពីពីសំណាញ់ច្បាប់ ទាក់ទង
នឹងអំពើឆបោករួមសង្វាស ហើយដែលបានប្តឹងដោយសាម៉ីខ្លួនស្ត្រីផ្ទាល់ ហើយដែលបាន
ពួនសម្ងំលាក់ខ្លួនក្នុងទីស្នាក់ការគណបក្សសង្គ្រោះជាតិយ៉ាងយូរ ពិតជាមានសកម្មជន
ជាច្រើនរយនាក់ នៃគណៈបក្សនេះ មកដេកយាមការពារដោយប្រាកដមែន ។ តែថាពេលចាប់ខ្លួន
កឹមសុខាពីទោសក្បត់ជាតិ សួរថា តើសភាពនៃការប្រែប្រួលពីសំណាក់កម្លាំងគាំទ្រនៃ
បក្សនេះទៅជាយ៉ាងណា ។ វាពិតជាគ្មានកម្លាំងឯណាមកគាំទ្រទៀតទេ ត្បឹតពួកគេដឹង
ច្បាស់ថាកឹមសុខាគឹជាជនក្បត់ជាតិ។ ដូច្នេះការប្រព្រឹត្តណាមួយ ដើម្បីគាំទ្រសមរង្ស៊ី
និងបក្សពួកដែលជាជនក្បត់ជាតិមិនខុសអីពីពួកគេទាំងនោះ បានដាក់ខ្លួនចំពោះមុខច្បាប់
ថាពួកគេគឺជាជនក្បត់ជាតិដែរនោះទេ ។
វាគ្មានការឃាត់ឃាំងណាមួយ ចំពោះជនក្បត់ជាតិសមរង្ស៊ីនិងបក្សពួក ក្នុងការវិលត្រឡប់
ចូលកម្ពុជាវិញនោះទេ ។ តែថាអាជ្ញាធរ គ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ នឹងរង់ចាំចាប់ពួកក្បត់ជាតិទាំងនោះ
យកមកផ្តន្ទាទោស តាមច្បាប់ ។
ព្រោះថាពួកអ្នកទាំងនោះសុទ្ធតែមានសាលដីការបស់តុលាការត្រូវចាប់ខ្លួនដើម្បីផ្តន្ទារទោស
តាមកំហុសក្បត់ជាតិ ដែលពួកវាបានប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិ។
វាជាការល្អសម្រាប់ជំនឿងលង់ពេញដោយអំនួត របស់សមរង្ស៊ីនិងបក្សពួក ដែលយល់ខុស
ពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននិងអតីត ដែលសមរង្ស៊ី បានទទួលនូវការលើកលែងទោសពីអង្គ
ព្រះមហាក្សត្រ តាមការស្នើសុំពីសំណាក់នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតី
តេជោហ៊ុន សែន ។
ច្បាប់នឹងបង់តែមួយសំណាញ់ ក្រសោបយកក្រុមជនក្បត់ជាតិទាំងនេះ មកកាត់ទោសតាមច្បាប់
ហើយសន្តិភាពជាតិសុខសុវត្ថិភាពសង្គម និងបន្តល្អប្រសើរទ្វេរឡើងថែមទៀតក្នុងពេលដែលគ្មានវត្តមានជនក្បត់ជាតិទាំងនេះ ។
អាច រាប់ថាជាសំណាងជនក្បត់ជាតិទាំងនេះចុះ ដែលពួកវាមិនទាន់បានស្គាល់ច្រមុះគុក ៕