ដោយ សុជីវី
2020-07-14
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
លោក ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) នាយករងនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ប្រចាំអាស៊ី ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដល់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីអំឡុងខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥។ RFAPhoto: RFA
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) រកឃើញថា វិធានការដោះបំណុលដែលដាក់ចេញដោយអ្នកផ្ដល់កម្ចីខ្នាតតូច មិនបានជួយសម្រាលបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុដ៏ធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់គ្រួសារដែលជំពាក់បំណុល និងដែលកំពុងរងគ្រោះដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ឡើយ។ អង្គការដដែលរកឃើញទៀតថា គ្រួសារដែលជំពាក់បំណុលត្រូវប្រឈមនឹងការលក់ដី និងផ្ទះ ដែលពួកគេពឹងអាស្រ័យ ដើម្បីបានរស់រានបន្តទៅទៀត។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃស៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាល និងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ត្រូវតែបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវការប្រមូលបំណុល និងការប្រាក់សម្រាប់អ្នកខ្ចីប្រាក់ខ្នាតតូច ដែលមិនអាចទូទាត់បំណុលបានដោយសារតែជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩។ អង្គការអន្តរជាតិមួយនេះវាយតម្លៃថា ការឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិបាលមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីការពារអ្នកខ្ចីប្រាក់ឡើយ ហើយបានរំលោភលើសិទ្ធិរស់នៅដោយថ្លៃថ្នូរ ជាពិសេសការទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យ។ ចំណែក អ្នកផ្ដល់កម្ចីខ្នាតតូចវិញ ក៏ដូចគ្នានេះដែរ គឺមិនបានទទួលខុសត្រូវផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សចំពោះអ្នកខ្ចីប្រាក់នោះទេ។
នាយករងទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការ Human Rights Watch លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន (Phil Robertson) បញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី១៤ កក្កដាថា ពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់បង់ដីធ្លី ជាងការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ព្រោះពួកគាត់គ្មានលទ្ធភាពសងបំណុល ហើយរដ្ឋាភិបាលបានជួយពួកគាត់តិចតួចបំផុត។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែចេញបទបញ្ជាឱ្យបង្កកការប្រមូលបំណុល និងការប្រាក់ចំពោះអ្នកដែលរងគ្រោះដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយអនុវត្តតាមច្បាប់ចំពោះគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុណាដែលមិនអនុវត្តតាមបទបញ្ជានេះ។
អង្គការ Human Rights Watch អះអាងថា ពលរដ្ឋខ្មែរខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាមធ្យមខ្ពស់ជាងគេបំផុតលើពិភពលោក គឺសរុបដល់ទៅជិត ៤ ពាន់ដុល្លារ (៣.៨០៤) ក្នុងពលរដ្ឋម្នាក់។ អង្គការដដែលនេះបន្តថា ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដែលជាស្ថាប័នផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណ និងគ្រប់គ្រងអ្នកផ្តល់កម្ចីខ្នាតតូច មិនដែលបានចេញបទបញ្ញត្តិតឹងរ៉ឹងណាមួយ ដើម្បីការពារអ្នកខ្ចីប្រាក់ពីការផ្តល់កម្ចីដែលគ្មានក្រមសីលធម៌នោះឡើយ។ ជាងនេះទៅទៀត លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថែមទាំងជំរុញឱ្យគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុរឹបអូសយកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់កូនបំណុលណា ដែលធ្វើតាមការអំពាវនាវរបស់ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ដោយមិនសងបំណុលក្នុងពេលពួកគេធ្លាក់ខ្លួនក្រនោះទៀតផង។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ចាត់ទុកសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការ Human Rights Watch នេះថា ខ្វះការពិត និងគ្មានអ្វីគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នោះទេ។ លោកថា រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈធនាគារជាតិបានរៀបចំគោលនយោបាយបន្ធូរបន្ថយដល់ពលរដ្ឋដែលជាកូនបំណុលរួចហើយ៖«យើងបានឱ្យឯកឧត្ដមអគ្គទេសាភិបាលធនាគារកណ្ដាលហ្នឹង បានរៀបចំគោលនយោបាយដើម្បីបន្ធូរបន្ថយការដោះស្រាយជាមួយប្រជាពលរដ្ឋដែលជាកូនបំណុលហ្នឹង នេះជាចំណុចទីមួយ។ ចំណុចទីពីរ ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុគេជួយដោះស្រាយយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ។ ដូច្នេះ ការលើកឡើងហ្នឹង គឺជាគំនិតរបស់មនុស្សតែម្នាក់ទេ មិនមែនតំណាងការពិតនៅកម្ពុជាទេ»។
ផ្ទុយពីការអះអាងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលនេះ អង្គការ Human Rights Watch ពិនិត្យឃើញថា សារាចររបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាស្ដីពីការរៀបចំឥណទានឡើងវិញនោះ គ្មានការចង្អុលបង្ហាញឱ្យជាក់លាក់ឡើយ ហើយទុកឱ្យគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុជាអ្នកកំណត់ថា តើកូនបំណុលណាខ្លះ ជួបបញ្ហាប្រឈមផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ។ ជាលទ្ធផល គឺស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុមានសិទ្ធិអំណាចតាមចិត្ត និងមិនចាំបាច់ផ្តល់ការបន្ធូរបន្ថយបំណុលនោះឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណា ប្រធាននាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងនៃសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា លោក កាំង តុងងី អះអាងថា ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានរៀបចំកម្ចីឡើងវិញជូនពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ជាក់ស្ដែងពីវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ តាំងពីខែមីនាមកម៉្លេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា អតិថិជនខ្លះទទួលបានការផ្អាកសងទាំងប្រាក់ដើម និងការប្រាក់ ហើយខ្លះទៀតអាចបង់ត្រឹមតែការប្រាក់ក្នុងរយៈពេល ៣ ទៅ ៦ខែ។ លោកបញ្ជាក់ថា វិធានការនេះនឹងត្រូវអនុវត្តរហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០២០។ លោកថា ការស្នើរបស់អង្គការ Human Rights Watch មិនអាចអនុវត្តបានឡើយ៖«ទាក់ទងនឹងការផ្អាកការសងត្រឡប់មកវិញពីអតិថិជន រឿងហ្នឹងគឺយើងមិនអាចធ្វើបានទេ ដោយសារតែវាប៉ះពាល់ទៅនឹងផ្លូវច្បាប់មួយចំនួន ហើយទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏យើងឃើញជាក់ស្ដែងថា មានអតិថិជនមួយចំនួន គាត់នៅតែមានលទ្ធភាពបង់សងជាធម្មតា»។
លោក កាំង តុងងី ឱ្យដឹងទៀតថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានរៀបចំឥណទានឡើងវិញ ជូនដល់អតិថិជនជាង ២សែន ៣ម៉ឺននាក់ ក្នុងទំហំកម្ចីសរុបជាង ១ពាន់ ១រយលានដុល្លារអាមេរិក។ ថ្វីបើសំណើសុំផ្អាកការសងបំណុលមិនអាចអនុវត្តបានក៏ដោយ ក៏លោក កាំង តុងងី បញ្ជាក់ថា សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលយកក្តីបារម្ភរបស់អង្គការ Human Rights Watch ហើយប្ដេជ្ញាតាមដាន និងជំរុញឱ្យគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជួយដល់អតិថិជនរបស់ខ្លួនដែលរងផលប៉ះពាល់ពីជំងឺកូវីដ-១៩។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន ទទួលស្គាល់ថា ពលរដ្ឋមួយចំនួនពិតជាទទួលបានការអនុគ្រោះពីគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុដែលជាម្ចាស់បំណុលមែន ក៏ប៉ុន្តែពួកគាត់នៅតែមានកាតព្វកិច្ចសងបំណុលជារៀងរាល់ខែ ដែលធ្វើឱ្យជីវភាពរបស់ពួកគាត់កាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន។ លោកយល់ថា ការផ្អាកសងបំណុលចំពោះពលរដ្ឋដែលគ្មានលទ្ធភាពសង គឺជារឿងចាំបាច់ ហើយវិធានការនេះមិនអាចធ្វើឱ្យវិស័យធនាគារ ឬមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដួលរំលំនោះទេ ព្រោះពលរដ្ឋខ្លះនៅតែមានលទ្ធភាពសងបំណុលដដែល៖«ពីមុន គាត់រកបានផ្គត់ផ្គង់មួយពេលៗ ឥលូវនេះគាត់មិនអាចមានលទ្ធភាពរកបានផ្គត់ផ្គង់មួយពេលផង។ អ្នកខ្លះមានតែអង្ករសម្រាប់បរិភោគប្រចាំថ្ងៃ ស្ទើរតែមិនគ្រាន់ទៅទៀត។ អ៊ីចឹង យើងចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធហ្នឹងមានយន្តការបន្ថែមទៀតដើម្បីពន្យារពេលសម្រាលបន្ទុកកាតព្វកិច្ចជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នកកម្ចីហ្នឹង។ មិនមែនមានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋមិនសងទេ ប៉ុន្តែយើងចង់ឱ្យមានការពន្យារពេលក្នុងលក្ខខណ្ឌណាមួយ ពេលណាមួយ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យពួកគាត់អាចមានឱកាសស្វែងរកថវិកា ឬប្រាក់ចំណូល ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ក្នុងជីវភាពឱ្យបានសមស្រប ដើម្បីគាត់បន្តសន្សំសំចៃ ឬក៏ស្វែងរកថវិកាហ្នឹង ដើម្បីបង់សងត្រឡប់នៅពេលក្រោយទៀត»។
អង្គការ Human Rights Watch គូសបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានកាតព្វកិច្ចស្របតាមកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ ដើម្បីការពារសិទ្ធិរស់នៅសមរម្យរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗ រួមទាំងសិទ្ធិទទួលបានលំនៅឋាន និងអាហារសមរម្យផងដែរ។ អំឡុងពេលមានវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ និងសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរបែបនេះ រដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ត្រូវផ្តល់នូវកិច្ចគាំពារពិសេសដល់អ្នកដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពរងគ្រោះ ហើយនិងធានាថា វិធានការជួយសង្គ្រោះបានទៅដល់អ្នកដែលស្ថិតក្នុងហានិភ័យខ្ពស់បំផុត។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន ជឿថា បើគ្មានការផ្អាកប្រមូលបំណុលទេ ពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនដែលកំពុងវ័ណ្ឌកនឹងរឿងបំណុលនោះ នឹងគ្មានជម្រើសអ្វីផ្សេងក្រៅពីការខ្ចីបំណុលខ្នាតតូចកាន់តែច្រើនថែមទៀតឡើយ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែបញ្ឈប់ការអនុវត្តបែបបង្ខិតបង្ខំ ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ដីធ្លី និងលំនៅឋាន ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែគ្រប់គ្រងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីធានាថា ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុធ្វើសកម្មភាព ដើម្បីផលប្រយោជន៍អតិថិជន ជាជាងរុញពួកគាត់ឱ្យផុងខ្លួនកាន់តែជ្រៅក្នុងវិបត្តិបំណុល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
ចុមអាកូនមីកាដួយអាយះ ហ្វីល រ៉ូប៊ឺតសុន (Phil Robertson) អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ប្រចាំអាស៊ី ការពារចោរ នេះឡប់ដឹង ?
ខ្ចីគេមិនបាច់សងមែនទេ អាពូជសំផឹង !
mr so socheat ‘ you are the veitcong germ who alway swearing to other people’ What wrong with your head?? In the world with the covid 19 like this all the bank suspend the interest and wait till this case over ‘ but you can’t understand ‘ where are people earning money from?? because all system get stuck no money around ‘no tourist ‘ no income so how can people pay the bank?? .So socheat support the beaast regime that capture people in their cage without mercy ‘ What a monster leader?? What a beast regime’ What a veitcong mafia dictator’ What a veitcong germs ‘