ដោយ មួង ណារ៉េត
2021-04-29
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ១៩ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។ រូបពីហ្វេសប៊ុក
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ថា រដ្ឋមិនគួរឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងបង់ថ្លៃព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩នោះទេ ទោះព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យឯកជនក៏ដោយ ព្រោះវិបត្តិដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ជាវិបត្តិសុខភាពសាធារណៈ ដែលជាបន្ទុករបស់រដ្ឋ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលយល់ឃើញបែបនេះ ក្រោយក្រសួងសុខាភិបាល បោះដៃទៅឱ្យមន្ទីរពេទ្យឯកជន ជួយសម្រាលបន្ទុកព្យាបាលអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ ព្រោះពេទ្យរដ្ឋអស់លទ្ធភាពទទួលយកអ្នកជំងឺ ដែលកើនឡើងយ៉ាងគំហុកជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
ជំងឺកូវីដ-១៩ ត្រូវអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ប្រកាសតាំងពីដើមឆ្នាំ ២០២០ ថា ជាជំងឺឆ្លងរាលដាលជាសាកល និងជាវិបត្តិរួមរបស់ពិភពលោក។ ដូច្នេះ ការយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហានេះ គឺជាបន្ទុករួមរបស់រដ្ឋនីមួយៗ ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។ បន្ទុកនេះ មានទាំងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ធ្វើយ៉ាងណាទប់ស្កាត់ និងបង្ការជំងឺនេះ កុំឱ្យរីករាលដាលកាន់តែធំ និងបន្ទុកព្យាបាលជំងឺប្រជាពលរដ្ឋ ដោយឥតគិតថ្លៃផង។
ប៉ុន្តែ នៅពេលនេះបន្ទុកនៃការព្យាបាលនេះ បែរជាធ្លាក់ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ ដែលផ្ទុកជំងឺកូវីដ-១៩ ជាអ្នកដោះស្រាយទៅវិញ ប្រសិនបើពេទ្យរដ្ឋគ្មានលទ្ធភាពទទួលអ្នកជំងឺ ហើយឱ្យអ្នកជំងឺនោះ ទៅសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យឯកជន។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ ថា រដ្ឋមិនគួរទម្លាក់បន្ទុកថ្លៃព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩ នេះទៅឱ្យពលរដ្ឋនោះទេ ព្រោះបញ្ហាកូវីដ-១៩ មិនមែនជាបញ្ហាផ្ទាល់ខ្លួន របស់បុគ្គលណាម្នាក់ ប៉ុន្តែវាជាបញ្ហារួម ព្រោះរដ្ឋចាក់វ៉ាក់សាំងឱ្យពលរដ្ឋដោយឥតគិតថ្លៃ រដ្ឋព្យាបាលជំងឺនេះនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋដោយឥតគិតថ្លៃដែរ ដូច្នេះមិនគួរមានស្តង់ដារពីរនោះទេ៖ «ដូច្នេះកាលណាជាបន្ទុករបស់រដ្ឋ អ្វីដែលវិស័យឯកជនទទួលខុសត្រូវនោះ គ្រាន់តែទទួលខុសត្រូវ ក្នុងនាមដូចជាអ្នកម៉ៅការ ឬក៏អ្នករួមចំណែកផ្តល់សេវាក្នុងនាមរដ្ឋាភិបាលដែរទេ»។
មតិរបស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះ ធ្វើឡើងក្រោយក្រសួងសុខាភិបាល កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមេសា ផ្តល់ការអនុញ្ញាតឱ្យមន្ទីរពេទ្យ និងសម្ភពឯកជនស្របច្បាប់ ក្នុងក្រុងភ្នំពេញទាំងអស់ អាចទទួលព្យាបាលអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ បាន។ ការអនុញ្ញាតនេះ គឺផ្ទុយគ្នាស្រឡះទៅនឹងជំហររបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ដែលកាលពីចុងឆ្នាំ ២០២០ ព្រមានចាត់ការរាល់មន្ទីរពេទ្យឯកជនណា ដែលហ៊ានទទួលព្យាបាលអ្នកជំងឺនេះ។
ប៉ុន្តែ តាំងពីផ្ទុះព្រឹត្តិការណ៍ចម្លងក្នុងសហគមន៍ ថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ អ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ កើនឡើងយ៉ាងគំហុក រហូតដល់ជាង ១ម៉ឺននាក់ មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋដែលខ្វះខាតស្រាប់ អស់លទ្ធភាពក្នុងការទទួលអ្នកជំងឺ។ កន្លងមករដ្ឋត្រូវប្រើសណ្ឋាគារ អគាររោងការ និងរោងចក្រផង ដើម្បីធ្វើជាកន្លែងសម្រាកព្យាបាលជំងឺនេះ។
ក្រសួងសុខាភិបាល អះអាងនៅក្នុងសេចក្តីអនុញ្ញាតឱ្យពេទ្យឯកជនជួយទទួលព្យាបាលអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ នោះថា ធ្វើនេះគឺដើម្បីជួយសម្រាលបន្ទុករបស់មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែបន្ទុកនេះ បែរជាធ្លាក់ទៅលើអ្នកជំងឺទៅវិញ ព្រោះពួកគាត់ត្រូវចេញប្រាក់ខ្លួនឯង ដើម្បីបង់ថ្លៃព្យាបាល។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី អគ្គនាយកបច្ចេកទេសនៃក្រសួងសុខាភិបាលលោក ហុក គឹមចេង អំពាវនាវតាមរយៈសារព័ត៌មានក្នុងស្រុក ឱ្យឯកជនយកថ្លៃសេវាយ៉ាងណា ឱ្យសមស្រប ដោយមិនត្រូវគិតតែលើផលចំណេញនោះទេ។
បើទោះបីជាមានការស្នើឱ្យពេទ្យឯកជនយកថ្លៃសេវាព្យាបាលសមរម្យពីអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ក្ដី ក៏មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា នេះជាបន្ទុកធ្ងន់បន្ថែមទៀតដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប ដែលកំពុងរងគ្រោះដោយសារវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ អស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំមកហើយ។ លោក សន ជ័យ ថាពលរដ្ឋខ្សោះខ្យល់ស្ទើរគ្រប់គ្នា អ្នកខ្លះរកតែអង្ករច្រកឆ្នាំលែងបាន អ្នកខ្លះដាច់ស្បៀងដង្ហោយឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយរាល់ថ្ងៃ។ ជាងនេះទៅទៀត ក្នុងគ្រួសារខ្លះ មានសមាជិកកើតជំងឺនេះស្ទើរទាំងអស់គ្នា។ បើឱ្យពួកគាត់ចេញលុយព្យាបាលជំងឺនេះដោយខ្លួនឯង តើឱ្យពួកគាត់មានលទ្ធភាពមកពីណា?៖ «ប៉ុន្តែរឿងនេះ ខ្ញុំគិតថា រឿងនេះ នឹងមានការលំបាកដែរ ដោយសារផ្ទះខ្លះដូចនៅក្នុងតំបន់ខ្ញុំ មានអ្នកឈឺដល់ទៅ ៧ ឬ៨ នាក់ ក្នុងសមាជិក ១០នាក់។ របៀបនេះហើយ ដែលជាបន្ទុក! មិនមែនសុទ្ធតែអ្នកមានផ្ទះសម្បែង មានមធ្យោបាយប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ហ្នឹង សុទ្ធតែជាអ្នកដែលមានលទ្ធភាពព្យាបាលខ្លួនឯងទេ។ យើងដឹងហើយថា រយៈពេលទៅព្យាបាលមិនមែនមួយថ្ងៃទេ។ យ៉ាងតិចក៏ ១៤ ថ្ងៃដែរ ទៅរាប់ខែ។ ចុះបើទៅពេទ្យឯកជន គេយកថ្លៃថ្លៃព្យាបាលផង ហើយយើងដឹងថា ពេទ្យឯកជន ល្បីខាងកាប់រឿងតម្លៃនេះឥតអាសូរ»។
បន្ទុកនៃការព្យាបាលជំងឺរីករាលដាលជាសាកល ដែលជាកង្វល់រួមនេះ គឺជាការទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋ និងមានចែងនៅក្នុងច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិថែមទៀតផង។ មាត្រា ៥២ និង ៧២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ចែងថា រដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ជាអាទិភាពចំពោះសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ សុខភាពរបស់ប្រជារាស្ត្រត្រូវបានធានា ហើយរដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ដល់ការការពារជំងឺ និងព្យាបាលជំងឺ។
ការតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋខ្លួនឯងបង់ថ្លៃព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩នេះ ក៏ផ្ទុយទៅនឹងជំហររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលកាលពីដើមឆ្នាំ ២០២០ ធ្លាប់អះអាងយ៉ាងឱឡារិកថា កុំថាឡើយពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលទទួលបានការព្យាបាលជំងឺនេះដោយឥតគិតថ្លៃ សូម្បីតែជនបរទេសទាំងអស់ដែលកើតជំងឺនេះ ក៏លោកឱ្យព្យាបាលដោយមិនយកប្រាក់ដែរ៖ «ខ្ញុំសុំប្រកាស យើងក្រតែយើងចិត្តធំ! អ្នកណាកើតជំងឺលើដីយើង យើងចេញលុយព្យាបាល! នយោបាយនេះគឺប្លែកពីវៀតណាម។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមបានប្រកាសថា ជនជាតិបរទេស ដែលកើតជំងឺនេះត្រូវចេញលុយព្យាបាលខ្លួនឯង។ កម្ពុជាជាប្រទេសមួយក្រ សូមប្រកាសថា ជនជាតិបរទេសដែលឈឺនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ត្រូវទទួលបានការព្យាបាលពីសំណាក់គ្រូពេទ្យកម្ពុជាដោយមិនបង់ថ្លៃ»។
លោកបន្ថែមថា ការមិនយកប្រាក់នេះ គឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់កម្ពុជា ក្នុងឋានៈជាម្ចាស់ផ្ទះ។
មន្ត្រីសុខភាពសាធារណៈនៃអង្គការសង្គមស៊ីវិល ហួសចិត្តនឹងការតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋខ្លួនឯង បង់ប្រាក់ថ្លៃព្យាបាលនេះដែរ។ ប្រធានសមាគមគ្រូពេទ្យគុណធម៌កម្ពុជា (CVMA) លោកវេជ្ជបណ្ឌិត អ៊ូច វុឌ្ឍី ថា បើកម្ពុជាចិត្តល្អរហូតហ៊ានព្យាបាលជនបរទេសដោយឥតយកប្រាក់ ហេតុអ្វីមិនជួយសម្រួលជនជាតិខ្មែរគ្នាឯងដែរទៅ?៖ «គួរណាស់ខាងរដ្ឋហ្នឹង មេត្តាជួយដល់គ្លីនិកឯកជន ដោយចំណែកណាខ្លះ ដើម្បីឱ្យគាត់ជួយរកអ្នកកើតកូវីដតាមស្រុកតាមភូមិ ហើយវាអាចកាត់បន្ថយការឆ្លងតាមភូមិតាមស្រុកបែបនេះ»។
លោក ហ៊ុន សែន រងការរិះគន់ថា ធ្វើនយោបាយប្រជាភិថុតិ គឺរដ្ឋគ្មានប្រាក់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ ប៉ុន្តែលោកតែងតែសន្យាថា រដ្ឋមិនខ្វះប្រាក់នោះឡើយ ដូចជាសន្យាកាលពីដើមឆ្នាំ ២០២០ ថាបើស្ថានភាពកូវីដ អូសបន្លាយលើសមួយឆ្នាំ រដ្ឋគ្រោងត្រៀមថវិកា ២ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីទប់ទល់។ ប៉ុន្តែ ស្ថានភាពនេះ បានអូសបន្លាយជាងមួយឆ្នាំទៅហើយ ពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះបានទទួលប្រាក់ឧបត្ថម្ភ និងជំនួយតិចតួចណាស់ពីរដ្ឋ។ ជាងនេះទៅទៀត សូម្បីតែប្រាក់ទិញវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺនេះ ក៏រដ្ឋត្រូវអង្គាសពីប្រជាជនដែរ។ ថ្មីៗនេះទៀតសោត ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចប្រកាសថា នឹងផ្តល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ ៣សែនរៀល ដល់អ្នករងផលប៉ះពាល់ដោយសារវិបត្តិនៃជំងឺនេះ។ ប៉ុន្តែ ប្រកាសបានពីរថ្ងៃ ក៏លុបចោលវិញ ដោយលោក ហ៊ុន សែន ថា មិនដឹងចែកលុយពលរដ្ឋដោយរបៀបណា និងអង្វរឱ្យអ្នកខ្វះខាត កុំប្រឹងទាមទារពេក រដ្ឋក៏លំបាកដែរ៖ «ប្រសិនបើម្នាក់ៗគិតតែទាមទារ យើងពុំមានរបស់របរប្រាក់គ្រប់គ្រាន់។ យើងមានប្រាក់តែមិនដឹងយើងចែករបៀបណា? យន្តការចែករបៀបណា?»។
តាំងពីក្រសួងប្រកាសឱ្យមន្ទីរពេទ្យឯកជនជួយទទួលព្យាបាលអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ និងតាំងពីដឹងថាអ្នកជំងឺជាអ្នកចេញថ្លៃព្យាបាលនេះ មានមន្ទីរពេទ្យឯកជនតិចតួចណាស់ ដែលទទួលព្យាបាលជំងឺនេះ។ អាស៊ីសេរី ទាក់ទងមន្ទីរពេទ្យឯកជនធំៗជាច្រើន នៅទីក្រុងភ្នំពេញ រួមទាំងមន្ទីរពេទ្យ ជោរៃ ភ្នំពេញ ពេទ្យ Sun Rise និង មន្ទីរពេទ្យរ៉ូយ៉ាល់ភ្នំពេញជាដើម ពុំមានមន្ទីរពេទ្យណាមួយ បានដាក់ពាក្យទៅក្រសួង ដើម្បីទទួលព្យាបាលជំងឺនេះនៅឡើយនោះទេ។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា ការតម្រូវឱ្យអ្នកជំងឺបង់ថ្លៃព្យាបាលជំងឺនេះ និងការណ៍ដែលរដ្ឋមិនជួយបន្ទុកថ្លៃព្យាបាលនេះ នឹងធ្វើឱ្យមន្ទីរពេទ្យឯកជនអល់អែក និងរារែកក្នុងការទទួលយកអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩។ ម្យ៉ាងទៀតពួកគាត់ថា ពេទ្យឯកជនមួយចំនួន ខ្លាចបាត់អតិថិជនទូទៅផ្សេងទៀត បើពួកគាត់ទទួលព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩នេះ ព្រោះពលរដ្ឋភាគច្រើន រួមទាំងមន្ត្រីសុខាភិបាលផង សុទ្ធតែភ័យខ្លាចជំងឺនេះ។ នៅទីបំផុត អ្នកជំងឺនឹងរត់ទៅរកមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ឬជ្រើសរើសវិធីព្យាបាលជំងឺដោយខ្លួនឯងនៅតាមផ្ទះ ដែលប្រការនេះ អាចនឹងធ្វើឱ្យការគ្រប់គ្រងការរីករាលនៃជំងឺនេះ នៅតែជួបការលំបាកយូរតទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
Private sector invested by investors inorder to make more money ?.