ដោយ ជី វិតា
2021-11-25
RFA
អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូស្នើអាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុនបណ្ដាញសង្គមឲ្យបង្កើនការការពារសិទិ្ធអ្នកប្រើប្រាស់ នៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ សំណើនេះក្រោយអង្គការលីកាដូ រកឃើញថា អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនៅកម្ពុជាកំពុងរងការបៀតបៀន និងរំលោភសិទ្ធិ ប៉ុន្តែគ្មានការជួយអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុនបណ្ដាញសង្គមទាំងនោះ។
អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុក(facebook) ដែលបច្ចុប្បន្នបានប្តូរឈ្មោះជាក្រុមហ៊ុន មេតា(Meta) អាជ្ញាធរកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមផ្សេងៗទៀត មិនអាចការពារអ្នកប្រើប្រាស់បានគ្រប់គ្រាន់ ហើយថែមទាំងរួមចំណែកធ្វើឱ្យមានការរំលោភបំពានសិទិ្ធមនុស្សលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតទៀតផង។
អង្គការដដែលបន្តទៀតថា ហ្វេសប៊ុក បានក្លាយជាកន្លែងដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យអាជ្ញាធររដ្ឋធ្វើការត្រួតពិនិត្យ ចាប់ពិរុទ្ធ និងរំលោភបំពានលើអ្នកប្រើប្រាស់បាន និងអនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលឯកជនធ្វើការរំលោភបំពានផ្លូវភេទ បង្កការរើសអើង គំរាមកំហែង និងការរំលោភបំពានផ្សេងៗមកលើអ្នកប្រើប្រាស់ផ្សេងទៀតបានជាញឹកញាប់។ ការរកឃើញនេះ បានមកពី ការស្ទង់មតិមួយ ដែលមានពលរដ្ឋប្រមាណជាង ៧០០ចូលរួម។ លទ្ធផលបង្ហាញថា ជាងមួយភាគបី (៣៨%) នៃអ្នកចូលរួមស្ទង់មតិ ធ្លាប់ទទួលរងការបៀតបៀនតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ជាពិសេសក្រុមអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា យុវជន និងសកម្មជនសិទិ្ធមនុស្ស ជាក្រុមមនុស្សដែលទទួលរងការរំលោភបំពានខ្លាំងជាងគេ។ លើសពីនេះ ២០% នៃស្ត្រីដែលបានចូលរួមស្ទង់មតិ បាននិយាយថា អ្នកទាំងនោះធ្លាប់ទទួលរងការបៀតបៀនតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ។
ក្រោយមានការរកឃើញបែបនេះ អង្គការ លីកាដូ បានទាក់ទងទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុក ដោយបានផ្ញើនូវការរកឃើញសំខាន់ៗនៃរបាយការណ៍នេះ កាលពីខែតុលា និងវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ហើយបានស្នើសុំការបំភ្លឺបន្ថែមទៅលើការរកឃើញ និងបញ្ហាទាំងនោះ។ ទោះយ៉ាងណា អង្គការលីកាដូ ឲ្យដឹងថា ក្រោយពីឆ្លើយតបដោយបញ្ជាក់ថា ខ្លួនបានទទួលសាររបស់អង្គការ លីកាដូ ហើយ ក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុក មិនបានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរដែល លីកាដូ បានសួរ ឬបញ្ហាដែលបានលើកឡើងនោះទេ។
នាយិកាអង្គការលីកាដូ អ្នកនាង ណាលី ពីឡូក លើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍នោះថា «ហ្វេសប៊ុក មិនមានទំនួលខុសត្រូវចំពោះពលរដ្ឋកម្ពុជានោះទេ»។ អ្នកនាងស្នើទៅក្រុមហ៊ុននេះ ត្រូវតែប្រកាន់ជំហរជាសាធារណៈជំទាស់នឹងការត្រួតពិនិត្យចាប់ពិរុទ្ធ និងការរំលោភបំពានពីសំណាក់អាជ្ញាធររដ្ឋ ហើយប្រកាន់ទំនួលខុសត្រូវទៅលើការរំលោភបំពានផ្សេងៗទៀតដែលបានសាយភាយពាសពេញបណ្តាញសង្គមរបស់ខ្លួន»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទងក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុក ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការរកឃើញរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូនេះបាននៅឡើយទេ។
របាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូដដែលបានលើកយកឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែងអំពីអ្នករងគ្រោះ នៃការបៀតបៀនតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ក្នុងនោះរួមមាន៖ វីដេអូរបស់ សុផល។ សុផល គឺជាឈ្មោះតំណាង (ឈ្មោះអ្នកនិពន្ធដាក់ឲ្យ) របស់ក្មេងស្រីម្នាក់ដែលត្រូវបានគេលួចថតនៅពេលនាងកំពុងរួមភេទ ហើយវីដេអូនោះត្រូវបានគេចែកចាយជាសាធារណៈលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ដោយមិនមានការយល់ព្រមពីរូបនាង។ រឿងរ៉ាវទី២របស់ ភាព ជានារីម្នាក់អាយុជាង ៣០ឆ្នាំ ដែលតែងតែត្រូវបានគេគំរាមកំហែងឥតឈប់ឈរពីក្រុមហ៊ុនផ្តល់ប្រាក់កម្ចីឯកជនមួយ ដែលបង្គាប់ឱ្យនាងផ្តល់នូវរូបភាពអាក្រាតកាយរបស់នាង ជាថ្នូរនឹងការទទួលបានប្រាក់កម្ចី។ រឿងរ៉ាវរបស់ ចន្នី ជានារីម្នាក់អាយុជាង ២០ឆ្នាំ ទទួលរងការរើសអើងតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ក្រោយពេលនាងបានចែករំលែកវប្បធម៌ជនជាតិដើមភាគតិចរបស់នាង និងមានរឿងរ៉ាវជាច្រើនផ្សេងទៀត។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ លោក ជា វ៉ាន់ដេត និងអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងរបាយការណ៍របស់អង្គការលីកាដូនេះ បានទេនៅថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន យល់ថា ការប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមទាំងនោះជាសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។ លោកថា ជនណាដែលប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមល្មើសច្បាប់ ឬបៀតបៀនរំលោភបំពានអ្នកដទៃ ជននោះនឹងត្រូវប្រឈមមុខចំពោះមុខច្បាប់៖ «បើសិនជាមានប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនតូចមិនព្រមអនុវត្តច្បាប់រំលោភអត់ការពារគឺច្បាប់ជាអ្នកការពារតុលាការណាទៅតុលាការទៅគេមើលហើយការរំលោភច្បាប់ហ្នឹងមានពិរុទ្ធភាពយ៉ាងម៉ិចៗគេកាត់សេចក្ដីតាមណឹង»។
ទោះជាយ៉ាងណា នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូលោក អំ សំអាត ថ្លែងថា អាជ្ញាធរមានមានកាតព្វកិច្ចការពារពលរដ្ឋដែលប្រើប្រាស់បណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម ហើយក្រុមហ៊ុនសាមីក៏ត្រូវមានកាត្វកិច្ចនេះដូចគ្នា៖ «អញ្ចឹងបើសិនជាអត់មានប្រព័ន្ធការពារណាមួយសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ទេ ហើយគាត់អាចនឹងឈប់ប្រើធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការចូលរួមចំណែកក្នុងការបញ្ចេញមតិដើម្បីស្ថាបនាសង្គមជាតិយើងការសន្ទនាផ្សេងៗជាលក្ខណៈឯកជនឬក៏ការប្រជុំនោះបាទ»។
យោងតាមរបាយការណ៍អង្គការលីកាដូ ភាគច្រើនលើសលុប (៩៥%) នៃអ្នកដែលធ្លាប់ទទួលរងអំពើរំលោភបំពានលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ជាអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញហ្វេសប៊ុក (បច្ចុប្បន្នបានប្តូរឈ្មោះជាក្រុមហ៊ុន មេតា)។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមផ្សេងទៀតដូចជា ឆាត(Mesenger) តេឡេក្រាម(Telegram)យូធ្យូប(Youtube) ស៊្សូម(Zoom) អ៊ីនស្តាក្រាម(Instagram) ធីកថុក(Tiktok) វតសន៍អាប់(Whatspp) និងអ៊ីម៉ែល (Email)ជាដើម។
អង្គការលីកាដូគូសបញ្ជាក់ថា ការបៀតបៀនតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ផ្តល់ផលប៉ះពាល់យ៉ាងធំដល់ការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលត្រូវបានគេដាក់គោលដៅ។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សដដែលបន្ថែមថា វាដល់ពេលហើយ ដែលត្រូវធានាថាពលរដ្ឋគ្រប់រូបនៅក្នុងប្រទេសអាចអនុវត្តសិទិ្ធមនុស្សរបស់ពួកគេយ៉ាងពេញលេញនៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។