ដោយ ជីវិតា
2024.06.11
RFA
ស្ដាប់ ឬទាញយកសំឡេង
ដីព្រៃសហគមន៍កោដូនតី ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលរងការឈូសឆាយ កាលពីដើមខែឧសភា ២០២៤។ រូប៖ លោក ជា ហ៊ាន ផ្តល់ឱ្យ
ប្រជាសហគមន៍ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងមន្ត្រីបរិស្ថានសហការគ្នាជួយសង្គ្រោះព្រៃសហគមន៍កោដូនតី ដែលទទួលរងការឈូសឆាយរំលោភយកដីព្រៃទាំងមូល។
សំណើនេះធ្វើឡើង ក្រោយពីអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានសម្រេចដកហូតដីព្រៃអភិរក្សដែលជនខិលខូចឈូសឆាយខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់នោះ មកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ។
ពលរដ្ឋចំនួន ៣ភូមិ ក្នុងឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ អំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរអភិរក្ស និងដាំដើមឈើស្តារឡើងវិញ ក្នុងតំបន់ព្រៃសហគមន៍កោដូនតីទំហំជាង ៣ ពាន់ហិកតារ ដែលជនខិលខូច និងក្រុមឈ្មួញឈូសឆាយរំលោភយកដីអស់ស្ទើរទាំងស្រុង។
តំណាងសហគមន៍ លោក ផល នឿន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១០ មិថុនា ថា ព្រៃសហគមន៍កោដូនតី បន្តបាត់បង់ស្ទើរទាំងស្រុងនៅរយៈពេលជាង ៤ ខែកន្លងទៅនេះ ដោយតំបន់ខ្លះមានការទិញលក់តៗគ្នា គ្រប់គ្រងកម្មសិទ្ធិឯកជន។
លោកថា ព្រៃអភិរក្សនេះ បានបាត់បង់ដើមឈើធំៗមានតម្លៃ ជាបន្តបន្ទាប់ អំឡុងឆ្នាំ ២០១៧ ហើយសកម្មភាពឈូសឆាយដីព្រៃរំលោភយកដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ កើតមានច្រើន នៅដើមឆ្នាំ ២០២៤នេះ ដោយគ្មានការទប់ស្កាត់។
លោកស្នើឱ្យអាជ្ញាធរ បោះបង្គោលព្រំដីអភិរក្ស និងត្រូវចាត់វិធានការលើជនល្មើស និងអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធ។
លោក ផល នឿន៖ «ញុះញង់នេះតិចទៅ អានោះតិចទៅខ្លាចអី គេមុនៗបាន អញក្បាលស្រែអញ អញលក់បន្តិចបន្តួចដែរ។ អ៊ីចឹងទៅវាចេះនាំគ្នាលុបព្រៃអស់បាត់ទៅ បើគេដកហូតបាន អរគុណឱ្យមកសហគមន៍វិញ។ ឮថា ដកហូតៗ តែមិនដឹងថ្ងៃណា»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក ចន្ទថេត ថានរៈ និងអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី១០ មិថុនា។
ក៏ប៉ុន្តែថ្មីៗនេះ (០៧ មិថុនា) អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង បានប្រកាសសម្រេចដកហូតដីព្រៃឈើ ដែលរងការកាប់ទន្ទ្រានខុសច្បាប់ នៅ ៣ទីតាំងផ្សេងៗគ្នាទំហំជាង៣ ពាន់ហិកតារ (៣.៤៣៤) ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ក្នុងឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ព្រៃសហគមន៍កោដូនតី ដែលកំពុងរងការកាប់រានយកដីនេះ គឺស្ថិតក្នុងចំណោមដីព្រៃអភិរក្ស ដែលអភិបាលខេត្តរូបនេះចេញដីកាដកហូត។
ជាមួយគ្នានេះដែរ អាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានទុកពេល ៣០ថ្ងៃ ដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិឱ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធតវ៉ា។
ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឈើ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក លីវ សារ៉ុម ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពង្រឹងសហគមន៍ឱ្យរឹងមាំឡើងវិញ ព្រោះកន្លងទៅពលរដ្ឋបែបបាក់សាមគ្គីគ្នា ធ្វើឱ្យការគ្រប់គ្រងដីព្រៃសហគមន៍ នៅមិនទាន់ច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ។ លោកទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរស៊ើបអង្កេតរកជនល្មើស និងអ្នកពាក់ព័ន្ធដែលកាប់ទន្ទ្រានព្រៃអភិរក្សនេះ មកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់។
លោក លីវ សារ៉ុម៖ «ការទន្ទ្រានយកដីព្រៃសហគមន៍ រដ្ឋគួរតែដកហូតជនខិលខូច ហើយយកជនខិលខូចដាក់ទោស ព្រោះពួកហ្នឹងដើរតែយកទន្ទ្រានយកដីនេះ ដីនោះអ៊ីចឹង»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ មេឃុំត្រពាំងជោ លោក ទេព ណែម សង្កេតឃើញថា កន្លងទៅពលរដ្ឋមួយចំនួន បានដណ្តើមគ្នាកាប់ទន្ទ្រានព្រៃសហគមន៍ ដើម្បីធ្វើស្រែចម្ការ បណ្តាលឱ្យតំបន់អភិរក្សនេះកាន់តែរួមតូច។ លោកគាំទ្រចំណាត់ការ របស់អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលចេញដីកាដកហូតដីព្រៃអភិរក្ស ពីក្រុមជនល្មើសមកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ។
លោក ទេព ណែម៖ «ឥលូវយើងអត់ទាន់មានផែនការអីទៀតទេ បើសិនជារដ្ឋដកហូតអ៊ីចឹង អត់មានដើមឈើ យើងគួររួមគ្នាដាំដើមឈើ។ តែខ្ញុំអត់ដឹងទេ ទាល់តែយើងពិភាក្សាជាមួយសហគមន៍ដើរទៅមុខអ៊ីចឹងយ៉ាងម៉េចៗទៀត»។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានអង្គការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋ(ACNCIPO) លោក ជា ហ៊ាន យល់ថា មន្ត្រីបរិស្ថាន ត្រូវរក្សាតំបន់អភិរក្សនោះ និងស្ដារព្រៃឡើងវិញ សម្រាប់ជាប្រយោជន៍រួមរបស់សហគមន៍។ រីឯអ្នកពាក់ព័ន្ធកាប់ទន្ទ្រានព្រៃសហគមន៍ខុសច្បាប់ ត្រូវស៊ើបអង្កេតមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់។
លោក ជា ហ៊ាន៖ «រក្សាដីព្រៃក្នុងបរិវេណសហគមន៍ជាង៣ ពាន់ហិកតារ គាត់អាចទទួលផលពីការដកផ្សិត ឃ្វាលគោ និងព្រៃឈើផងដែរ មានផលប្រយោជន៍ច្រើន។ បើមិនមានវិធានការទប់ស្កាត់ទេ គាត់បាត់បង់ផលប្រយោជន៍រដូវវស្សា គាត់អត់មានផ្សិតដកទេ ឃ្វាលគោក៏អត់មានដែរ ។ ពលរដ្ឋក៏គាត់បាត់បង់ដែរ»។
តំបន់ការពារធម្មជាតិកោដូនតី ឬហៅថា សហគមន៍កោដូនតី គឺជាផ្នែកមួយនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់មានផ្ទៃដីសរុបជាង ៣ពាន់ហិកតារ (៣០៨០)។ តំបន់អភិរក្សនេះ ធ្លាប់សំបូរព្រៃស្រោង ជាជម្រកសត្វព្រៃ មានដើមឈើធំៗគ្រប់ប្រភេទ និងផ្តល់អនុផលព្រៃឈើទ្រទ្រង់ជីវភាពសហគមន៍ ចំនួន ៣ ភូមិ ក៏ប៉ុន្តែធនធានធម្មជាតិទាំងនេះ បានបាត់បង់ទាំងស្រុង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។