ដោយ ម៉ៅ សុធានី
2019-01-17
RFA
ចំណុចពណ៌បៃតងបង្ហាញពីតំបន់លក់កាបូនរបស់កម្ពុជា នៅស្រុកកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគិរី។ Screenshot
ពលរដ្ឋលើកឡើងថា ក្រោយដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា បានលក់ឥណទានកាបូន ឬហៅថា គម្រោងរេដបូក (Carbon Redd+) ធ្វើឲ្យការរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់ដាច់ស្រយាលក្នុងតំបន់នៃដែនជម្រកសត្វព្រៃមួយនេះ មានភាពល្អប្រសើឡើងជាងមុន។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការងារទាក់ទងគម្រោងឥណទានកាបូននេះថា ខ្លួនកំពុងស្វែងក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិមួយចំនួនដើម្បីជួយទិញឥណទានកាបូនពីកម្ពុជាបន្តទៀត។
ពលរដ្ឋដែលបានទទួលបានផលពីគម្រោងឥណទានកាបូន និយាយថា ថវិកាបានពីគម្រោងនេះបានចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍ ដូចជាការកសាងផ្លូវ ការជីកអណ្ដូងទឹកស្អាត និងជួយជួសជុលអគារសាលារៀន ជាដើម។ ពួកគេថា បើគម្រោងនេះនៅតែបន្ត វានឹងបន្តជួយលើកស្ទួយការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ និងទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញព្រៃឈើនៅក្នុងតំបន់ពួកគេរស់នៅថែមទៀតផង។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា លោក ប៉េង ស៊ា ឲ្យអាស៊ីសេរីដឹង នៅថ្ងៃទី១៦មករា ថា មុនដំបូងលោកមិនសូវជឿថា គម្រោងឥណទានកាបូន អាចជួយអភិវឌ្ឍសហគមន៍បាននោះទេ។ ប៉ុន្តែ លោកថា នៅពេលនេះអ្វីដែលឃើញ គឺពិតប្រាកដមែនដោយក្នុងសហគមន៍របស់លោកទទួលបានថវិកាមកកសាងរោងបុណ្យ កែលម្អសាលា និងជីកអណ្ដូងទឹកស្អាតជាដើម៖ «ពីមុនឡើយខ្ញុំមិនជឿថា គម្រោងលក់កាបូនហ្នឹងដំណើរការបានល្អអ៊ីចឹងទេណា ឥឡូវពេលដំណើរល្អអីចឹងទៅប្រជាជនគាត់មានចិត្តត្រេកអរដែរ»។
ពលរដ្ឋដែលរស់នៅអាស្រ័យផលព្រៃឈើរូបនេះ ឲ្យដឹងទៀតថា នៅពេលនេះប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍សប្បាយចិត្តរីករាយក្នុងការចូលរួមថែរក្សាការពារព្រៃឈើនៅក្នុងដែនជម្រកមួយនេះ។ លោកយល់ថា គម្រោងនេះផ្ដល់សារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដល់សហគមន៍របស់លោក ព្រោះធ្វើឲ្យសហគមន៍មានការរីកចំរើនហើយព្រៃឈើនៅគង់វង្សទៀតផង៖ «មូលដ្ឋានមានការរឹតបន្តឹងមិនមានអ្នកចូលកាប់ព្រៃជាបន្តទៀត ណាពួកគេមានដីប៉ុន្មានឲ្យគាត់ធ្វើប៉ុណ្ណឹង»។
កាលពី ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦ កន្លងទៅ ក្រុមហ៊ុន ឌីសនី (Disney) របស់សហរដ្ឋអាមេរិក សម្រេចចុះហត្ថលេខាទិញកាបូន រេដបូក (Carbon Redd+) នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា ក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ដែលគិតជាទឹកប្រាក់ចំនួន ២.៦លានដុល្លារសម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំ។
អ្នកជំនាញបរិស្ថាន ពន្យល់ថា ឥណទានកាបូននេះ ជាការព្រមព្រៀងផ្ដល់ថវិកាពីបណ្ដាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ខ្លាំងមកឲ្យប្រទេសដែលមានដែនការពារព្រៃឈើដែលពោរពេញដោយជីវចម្រុះ ដែលមាន តួនាទីសំខាន់ក្នុងការជួយបរិស្ថានពិភពលោកដែលបង្កឡើងដោយផ្សែងពុល។
មន្ត្រីជំនាញក្រសួងបរិស្ថានទទួលបន្ទុកអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលការពារ និងអភិរក្សធម្មជាតិ លោក ជា សំអាង បានឲ្យដឹងថា ឥណទានកាបូននេះ ត្រូវបានគេដាក់នៅលើទីផ្សារកាបូនស្ម័គ្រចិត្ត ដោយមានការចុះបញ្ជីជាអន្តរជាតិដែលអាចឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ។
គម្រោងឥណទានកាបូនអាចដំណើរទៅបាន គឺដោយសារមានការសម្របសម្រួល និងកិច្ចការពារព្រៃឈើក្នុងដែនជម្រកកែវសីមា ពីសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ (WCS)។ អង្គការនេះបានធ្វើការងារទាក់ទងគម្រោងរេដបូក នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា បានជិត ១០ឆ្នាំមកហើយ។
អ្នកជំនាញគម្រោងរេដបូកនៃសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា (WCS) លោក យាង ដូណាល់ ឲ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា ក្រុមហ៊ុន ឌីសនី របស់អាមេរិកទិញឥទានកាបូននៅឆ្នាំ២០១៧ និងឆ្នាំ២០១៩។ លោកបញ្ជាក់ថា សព្វថ្ងៃដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា មានកាបូន រេដបូក ជាង ១៣លានតោន ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនទើបទិញជិត ១លានតោនប៉ុណ្ណោះដែលដែនជម្រកនេះ នៅសល់កាបូនយ៉ាងច្រើនទៀត។ លោកឲ្យដឹងទៀត នៅពេលនេះអង្គការ WSC កំពុងរកទីផ្សារលក់កាបូនបន្តទៀត៖ «យើងកំពុងរស់ទីផ្សារបន្តទៅទៀតព្រោះតាមជោគជ័យរយៈលក់ឲ្យក្រុមហ៊ុនធំៗហ្នឹងឥឡូវមានក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀតទាក់ទងទិញឥណទានពីដែនជម្រកកែវសីមាហ្នឹង»។
ជុំវិញការផ្ដល់ថវិកាពីការលក់កាបូនដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងសហគមន៍នៃដែនជម្រកកែវសីមា មន្ត្រីជំនាញអង្គការWCS រូបនេះឲ្យដឹងថា អង្គការរបស់លោកក៏បានចេញរបាយការណ៍ បង្ហាញថា ក្រោយលក់ឥណទានកាបូននេះហើយ សហគមន៍ទទួលបានផលអ្វីខ្លះពីគម្រោងនេះ។ លោក យាង ដូណាល់ ឲ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងសហគមន៍នេះមានជាង២០ភូមិ ក្នុងមួយភូមិទទួលបានថវិកាជាងមួយម៉ឺនដុល្លារជួយបំពេញការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងតំបន់នោះ៖ «ពេលយើងលក់ហើយយើងមានលុយជួយអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ក្នុងមួយភូមិយើងមានមូលនិធិមួយម៉ឺនដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ គាត់ស្នើសុំធ្វើប្រព័ន្ធទឹកស្អាត ធ្វើផ្លូវ និងអេកូទេសចរណ៍ជាដើម»។
ក្រោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ អ្នកធ្វើការងារទាក់ទងដែនជម្រករួមមាន៖ មន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានមន្ត្រីនៃអង្គការអភិរក្សសត្វព្រៃកម្ពុជា បានជួបប្រជុំជាមួយ ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ចំនួន ២០សហគមន៍ ស្ថិតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា នាខេត្តមណ្ឌលគិរី ដើម្បីបន្តសកម្មភាពកិច្ចការជីវចម្រុះក្នុងតំបន់នេះ។ ពលរដ្ឋរស់នៅភូមិស្រែព្រះ ឃុំស្រែព្រះ ស្រុកកែវសីមា ផេង សុខផាត ប្រាប់ថា ក្នុងសហគមន៍លោកស្រីពេលនេះមានការអភិវឌ្ឍល្អប្រសើរជាងមុន ដោយទទួលបានថវិកាពីគម្រោងនៃឥណទានកាបូននេះ យកទៅកសាងផ្លូវ និងជីកអណ្ដូង។ លោកស្រីស្នើឲ្យគម្រោងឥណទានកាបូននេះនៅតែបន្តទៀតដើម្បីចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ និងការពារព្រៃឈើនៅតំបន់នេះ៖ «បានល្អក្នុងការធ្វើដំណើរផ្លូវស្រួលជាងមុន កាលមុនផ្លូវតូចហើយជួនកាលមេឃភ្លៀងបែកភក់អីចឹងទៅ»។
អ្នកជំនាញគម្រោងរេដបូកនៃសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា (WCS) លោក យាង ដូណាល់ មានប្រសាសន៍ថា នៅពេលនេះមានក្រុមហ៊ុនមួយចំនួននៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសបារាំង បានទាក់ទងដើម្បីទិញឥណទានកាបូនពីដែនជម្រកកែវសីមា ប៉ុន្តែ ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះទិញតិចតួចប៉ុណ្ណោះ មិនបានបញ្ជាទិញច្រើនដូចក្រុមហ៊ុន ឌីសនីទេ។ ដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា មានផ្ទៃក្រឡា ជិត៣០ម៉ឺនហិកតារ គ្របដណ្តប់ក្នុងឃុំចំនួន៤ ក្នុងស្រុកកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគិរី សំបូរដោយប្រភេទព្រៃផ្សេងៗរួមមាន៖ ព្រៃស្រោង ពាក់កណ្តាលស្រោង ព្រៃរបោះ តំបន់វាលស្មៅ ដែលធ្វើឲ្យតំបន់នេះ សំបូរសត្វព្រៃ និងសត្វព្រៃកម្រ ដូចជា៖ ដំរីអាស៊ី ខ្លារខិន ទន្សោង ខ្ទីង ត្រយ៉ងយក្ស កង្កែបអូររាំង ស្វាកន្ទុយស និងទទាទ្រូងលឿង ជាដើម។ កត្តាពិសេសមួយទៀត គឺថា ពលរដ្ឋរស់នៅ តំបន់នេះ ជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងដែលជាសហគមន៍ រស់នៅអាស្រ័យលើព្រៃឈើ៕