តុលាការ និងច្បាប់, នយោបាយ, ព័ត៌មានជាតិ
លោក ម៉ម មុនីរតន៍ | ១៧ កញ្ញា ២០២១ |ម៉ោង ១៨:៣៦
VOD

លោក ហ៊ុន សែន ជាប់ជាបេក្ឋភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងការបោះឆ្នោតផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្តលើសមាសភាពរដ្ឋាភិបាលថ្មី​សម្រាប់អាណត្តិទី៦ ឆ្នាំ២០១៨ ព្រឹកថ្ងៃទី ០៦ កញ្ញា ២០១៨ (រូបភាព៖ ហ្វេសប៊ុក លោក ហ៊ុន សែន)

លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ​ហ៊ុន សែន​ បានព្រមានចំពោះមេដឹកនាំកំពូលរបស់​អតីតគណបក្សប្រឆាំង​ថា គណបក្ស​​​ប្រជា​​ជន​​​កម្ពុជាមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការបង្កើតច្បាប់ ដើម្បីការពារមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់​របស់​​​រដ្ឋាភិ​​បាលពេលអស់អំណាច ហើយរឹតតែធ្វើបានទៅទៀតនោះ គឺអាចមានសមត្ថភាពក្នុងការបង្កើត​​បញ្ញត្តិ​​​បន្ថែម​ទៀតដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលថែមទៀតផង។

ការថ្លែង​ដូច្នេះរបស់​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាការផ្ញើសារទៅកាន់លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានអតីត​បក្ស​ប្រឆាំងដែលធ្លាប់​លើកឡើង​​ថា លោក​​នាយករដ្ឋមន្រ្តីធ្លាប់ផ្តួចផ្តើមគំនិត​ចង់ឱ្យអតីត​​គណបក្សសង្រ្គោះ​​​ជាតិ ធ្វើសេចក្តីស្នើច្បាប់ការពារមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ពេលចុះពីអំណាច។

ថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅក្នុងថ្ងៃចាក់វ៉ាក់​សាំងប្រឆាំងកូវីដ-១៩ សម្រាប់កុមារអាយុចាប់ពី៦ឆ្នាំដល់​១២ឆ្នាំ នៅវិមានសន្តិភាព នៅថ្ងៃសុក្រនេះ​ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានបបួលលោក សម រង្ស៊ី ស្បថ ប្រសិនបើពិតថា​លោកជាអ្នក​​ស្នើ​​ឱ្យ​​​អតីត​​បក្ស​​ប្រឆាំងធ្វើរឿងនេះមែន។

បើតាមលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន ពេលនេះកុំថាឡើយត្រឹមតាក់តែង​ច្បាប់ការពារ​នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងថ្នាក់​ដឹក​​​នាំកំ​​​ពូលៗនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល សូម្បីកែរដ្ឋ​​ធម្ម​​នុញ្ញឬបន្ថែម​​បញ្ញត្តិទៀត ក៏គណបក្សកាន់អំណាចអាចធ្វើបានដែរ​​។ ​​លោកបន្តថា គំនិតនៃការចង់បានច្បាប់ការពារមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ពេលចុះចេញពីអំណាចនេះ មិនមែន​​ទើប​​​​កើតឡើងនៅពេលនេះទេ ពោលគឺ​មានការផ្តួចផ្តើមតាំងពីអាណត្តិទី​​​១មកម៉្លេះ។

លោកបន្តថា៖ «រហូតដល់មួលបង្កាច់ខ្ញុំថា ខ្ញុំទៅបបួលគេឱ្យធ្វើច្បាប់លើកលែងទោស។ បើឯង​ហ៊ាន​ស្បថណា ឱ្យឯងស្បថទាំងពូជ បើអញ​បានប្រព្រឹត្ត ឯងហ៊ានស្បថដែរអត់ អញប្រកាសចេញពីហ្នឹងទៅ​តែម្តង ​​​ថា​លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវការឱ្យមានច្បាប់លើកលែងទោសសម្រាប់មនុស្ស៣នាក់ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធាន​​រដ្ឋសភា និងនាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ឯងហ៊ានស្បថទេថាអញ​ប្រមូលឯងធ្វើ ឯងជាអ្នកបបួលអញ​ធ្វើ តែអញ​​​មិន​​ធ្វើ។ ហើយខ្ញុំបាន​ទទួលសំណើសុំធ្វើនេះតាំងពីឆ្នាំ៩៩ [១៩៩៩] ជំនាន់ អ៊ឹង ហួត មកទីស្តីការ​​គណៈរដ្ឋមន្រ្តីចាស់ សូម​សម្តេចជួយធ្វើច្បាប់ការពារអភ័យឯកសិទ្ធិសម្រាប់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី។ បន្ទាប់ទៅ សម្តេចក្រុមព្រះក៏បាន​ស្នើទៀត ខ្ញុំមិនយល់ព្រម»។ 

បើតាមលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ អ្វីដែលគេមិនអាចកែបានឬធ្វើវិសោធនកម្ម​​ទៅ​​រួច​ ​​​បើសូម្បីសភាខ្លួនឯងផងនោះ​ គឺខ្លឹមសារនៃច្បាប់ដែលបញ្ញត្តិអំពី «របបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញ និង​​​​​មួយទៀតរបបប្រ​​​ជាធិប​​តេយ្យ​​សេរី​​ព​​​​​​​ហុ​​​​បក្ស​​»​។ ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អះអាងថា ខ្លឹមសារ​​ដែល​​​​មានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដទៃទៀត គឺគេអាចមានលទ្ធភាពកែបាន ហើយបើធ្វើ​​វិសោធនកម្ម​​បាន​​ហើយ ខ្លឹមសារនៃច្បាប់ដែលបញ្ញត្តិហើយនេះគឺត្រូវរក្សាទុកមួយជីវិត។

ការបង្កើតឱ្យមានកម្តៅនយោបាយជាថ្មីឡើងវិញនៅពេលនេះ នៅបន្ទាប់ពីលោក សម រង្ស៊ី បាន​ថ្លែងនៅ​​ក្នុង​​​​កិច្ចប្រជុំគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី​១១ ខែ​កញ្ញា នៅទីក្រុង Seattle រដ្ឋ Washington សហរដ្ឋអា​​មេរិក ថាក្រោយបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ រួចហើយ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ចង់បានច្បាប់មួយ គឺច្បាប់ការពារនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងមេដឹកនាំកំពូលផ្សេងទៀតពេលចុះចេញពីអំណាច។

បើតាមអតីតប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទៅវិញទេដែលជាអ្នកផ្តួចផ្តើមគំនិតឱ្យ​​មាន​​ច្បាប់​​ការពារមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នេះឡើង។

លោកបន្តថា៖ «ឱ្យខ្ញុំធ្វើច្បាប់មួយលើកលែងទោសឱ្យមនុស្ស៣នាក់​នៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល ឬរបបគាត់។ ទី១ គឺ​​សូមឱ្យប្រធានព្រឹទ្ធសភា គាត់មិនបញ្ចេញឈ្មោះទេ ប៉ុន្តែយើងដឹង! ឱ្យប្រធានព្រឹទ្ធសភារួចខ្លួន ពេល​​ណា​​មាន​រដ្ឋាភិបាលថ្មី ហើយប្រធានព្រឹទ្ធសភាហ្នឹង​គឺ [លោក​] ជា ស៊ីម។ ហើយទី២​ គឺប្រធានរដ្ឋសភា ឱ្យរួចខ្លួន​​ពីការ​​កាត់​ទោស កុំឱ្យមានការចោទប្រកាន់និងចាប់ខ្លួនប្រធានរដ្ឋសភា​​ទៅកាត់ទោស​​។ ប្រធានរដ្ឋ​​សភាហ្នឹងគឺ [លោក​] ហេង សំរិន។ ហើយទី៣ នាយករដ្ឋមន្រ្តី កុំយកនាយករដ្ឋមន្រ្តីទៅកាត់ទោស ពេលណា​​ប្តូរនាយករដ្ឋមន្រ្តី​​ នាយ​​ករដ្ឋមន្រ្តី​​ហ្នឹងគឺ [លោក​] ហ៊ុន សែន»។

លោក សម រង្ស៊ី បន្ថែមថា៖ «គាត់លើករឿងហ្នឹងមកមុន មានន័យថា គាត់បារម្ភហើយ។ កាលពី៨ឆ្នាំ​​មុន ​​គាត់​​បារម្ភហើយ ឥលូវនេះគាត់រឹតតែបារម្ភទៅទៀត គាត់ត្រូវសម្របសម្រួលជាមួយយើងដើម្បីចង់រួចខ្លួន។ រួចហើយគាត់ប្រាប់ទៀតថា គណបក្សប្រជាជនមិនអាចយកសេចក្តីស្នើច្បាប់ហ្នឹង មនុស្ស៣នាក់រួច អាហ្នឹង​​​ដូចគណបក្សប្រជាជនសម្រេចខ្លួនឯងអ៊ីចឹង។ គាត់ពឹងយើង គាត់ខ្ចីដៃគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ឱ្យ​​គណបក្ស​​សង្រ្គោះ​​ជាតិធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះឡើង»។

នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ និចហ្វិក លោក សំ គន្ធាមី ថ្លែងថា សម្រាប់ពេលនេះ មិនពិបាកសោះឡើយ​​សម្រាប់​​ការ​​កែប្រែអ្វីមួយ កុំថាឡើយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ព្រោះរដ្ឋាភិបាល​មានសមាជិកគ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​​ដំណើរការរឿងនេះ។​​ ប៉ុន្តែ​ចំពោះអ្នកជំនាញលើកិច្ចការបោះឆ្នោតរូបនេះ យល់ឃើញថា សម្រាប់​ជោគវាសនា​ទៅ​ថ្ងៃក្រោយ​ទៀត មានការប្រែប្រួលយ៉ាងណានោះ គេនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់នៅឡើយទេ ជុំវិញការធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ ដោយ​​សារអ្នក​ដឹកនាំ​ក្នុងអាណត្តិនីមួយៗមានការយល់ឃើញខុសៗគ្នា ប្រសិនបើរកឃើញថានៅមាន​​ចំ​​ណុច​​ខ្វះចន្លោះ។ 

លោកបន្តថា៖ «លោកត្រូវចាំថា អ្វីក៏ដោយ ច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្អីក៏ដោយ គឺអាស្រ័យទៅលើតំណាងរាស្រ្ត ហើយ​​រដ្ឋា​​ភិបាល​​ទេជាអ្នកស្នើ។ បក្សណាមួយដែលគាត់ឡើងតួនាទីឬកាន់អំណាច​​ទៅ គាត់យល់ឃើញ​​ថា ច្បាប់​​មាន​​​​ការខ្វះខាតត្រង់ណា មិនសមស្របអី គឺគេធ្វើវិសោធនកម្មមកបាន»។

ទាក់ទិននឹងជម្លោះនយោបាយនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសជាថ្មីទៀតថា ការឆ្មក់ចូលស្តាប់​កិច្ច​​ប្រជុំ​​អនឡាញដែលអតីត​​បក្ស​​ប្រឆាំងរៀបចំ គឺមិនមែនជាសញ្ញា​​នៃការផ្សះផ្សាផ្នែកនយោបាយទេ។ បើ​​តាម​​លោក ហ៊ុន សែន នេះជាការព្រមានទុកថា នៅទីណាក៏មានមនុស្សរបស់លោកដែរទេ៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។ ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។