ដោយ៖ អុិត សូធឿត | ថ្ងៃអង្គារ ទី5 ឧសភា 2015
http://vodhotnews.com
ស្តាប់សំឡេង៖ |
ចម្លងទុក |
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ បានដាក់បង្ហាញរបាយការណ៍ និងអនុសាសន៍មួយចំនួន ដោយអំពាវនាវឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានពិចារណាក្នុងការបង្កើតស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយថ្នាក់តំបន់មួយ ដោយចាត់ទុកថាជាផ្នែកសំខាន់មួយ នៃសមាហរណកម្មសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ។ អ្នកជំនាញរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិអះអាងថា ស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយនេះគឺជាយន្តការចាំបាច់មួយក្នុងការកំចាត់អំពើពុករលួយនៅក្នុងតំបន់ ជាពិសេសអំពើពុករលួយឆ្លងដែន ដែលអាចកើតមានច្រើននៅពេលដែលប្រទេសនៅក្នុងអាស៊ានធ្វើសមាហរណកម្មទៅជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចរួមមួយ ។
សូមស្ដាប់បទសម្ភាសន៍របស់VODជាមួយលោក Rukshana Nanayakkara ប្រធានផ្នែកផ្សព្វផ្សាយប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិច (Regional Outreach Manager) របស់អង្គការតម្លាភាពពិភពលោក ។
VOD៖ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិបានស្នើឲ្យប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់បង្កើតជាស្ថាប័នមួយសម្រាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយក្នុងតំបន់ ។ តើស្ថាប័ននេះមានលក្ខណៈបែបណាដែរ ហើយវានឹងជួយផ្ដល់ប្រយោជន៍អ្វីខ្លះដល់អាស៊ានទាំងមូល?
Rukshana៖ ដោយសារតែអំពើពុករលួយគឺជាបញ្ហាធំនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន អ្វីដែលយើងកំពុងស្នើឡើងគឺយន្តការក្នុងការប្រឆាំងនឹងបញ្ហានេះ ។ មួយវិញទៀត មិនទាន់មានកិច្ចប្រឹងប្រែងនៅក្នុងតំបន់ដើម្បីប្រយុទ្ធនឹងអំពើពុករលួយនៅឡើយទេ ។ យើងបានដឹងថា ការលើកឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានធ្វើឡើងយ៉ាងទូលំទូលាយ ប៉ុន្តែក្នុងនោះមិនមានការលើកឡើងជាក់លាក់ពីការប្រឆាំងអំពើពុករលួយនោះទេ ។ បើយើងក្រឡេកមើលនៅក្នុងពិភពលោកទាំងមូល ការនិយាយពីបញ្ហាពុករលួយមានការវិវត្តន៍ច្រើន ប៉ុន្តែយើងមិនទាន់ឃើញមានកិច្ចប្រឹងប្រែងណាមួយកើតមានឡើងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាននៅឡើយទេ ។ ជាក់លាក់ជាងនេះទៅទៀត កិច្ចប្រឹងប្រែងនេះកើតចេញពីលទ្ធផលនៃការធ្វើសាមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានក្នុងឆ្នាំ២០១៥នេះ ។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅពេលដែលគេបង្កើតសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ហានិភ័យនៃអំពើពុករលួយអាចនឹងកើតមានច្រើន ជាពិសេសអំពើពុករលួយឆ្លងដែន និងទីពីរគឺការសង្កត់ធ្ងន់លើការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលជាវិស័យដ៏ងាយរងគ្រោះមួយដោយសារអំពើពុករលួយ ។
ជាមូលដ្ឋាន អ្វីដែលយើងកំពុងតែស្នើឡើងជាយន្តការ៣ថ្នាក់ ដែលជាគណៈកម្មាធិការ ឬយើងអាចហៅថាក្រុមប្រឹក្សាអន្តរក្រសួងរបស់អាស៊ាន ជាស្ថាប័នប្រមូលព័ត៌មានពីក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិនៃប្រទេសនីមួយៗ ហើយក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិទាំងនោះប្រមូលយកព័ត៌មានបានពីសហគមន៍តំបន់សេដ្ឋកិច្ច និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ។
VOD៖ តើរហូតមកដល់ពេលនេះមានការឆ្លើយតបយ៉ាងណាពី បណ្ដាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន?
Rukshana៖ យើងបានទទួលការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានពីរដ្ឋាភិបាលប្រទេសពីរគឺប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងមីយ៉ាន់ម៉ា ។ នៅពេលដែលយើងចង់ស្នើឡើងនូវយន្តការសម្រាប់អាស៊ាននេះជាលើកដំបូង កាលពីឆ្នាំមុន យើងបានជួបគ្នានៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលកិច្ចប្រជុំនោះទទួលរៀបចំដោយគណៈកម្មការប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយយើងក៏បានទទួលការគាំទ្រពីការិយាល័យអនុប្រធានាធិបតីមីយ៉ាន់ម៉ា។ គាត់បានទទួលស្គាល់ថាអំពើពុករលួយជាបញ្ហាចម្បង ដែលត្រូវតែដោះស្រាយក្នុងសហគមន៍អាស៊ាននេះ ហើយនេះជាសញ្ញាណភ្លើងខៀវពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ។ រីឯចំណុចវិជ្ជមាន ដែលយើងទទួលបានពីខាងម៉ាឡេស៊ីវិញនោះគឺ រដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ី បានទទួលគាំទ្រដល់ការបង្កើតឡើងនូវភាពជាអ្នកដឹកនាំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីមួយក្នុងអាស៊ាន ដើម្បីដោះស្រាយអំពើពុករលួយនេះ ដែលទទួលខុសត្រូវ ក្នុងពន្លឿន និងផ្តល់ជំនួយនូវកម្មវិធីអ្នកដឹកនាំក្នុងអាស៊ាននេះ។ យើងក៏ត្រូវមានការស្មើភាពជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានផងដែរ យើងនៅមិនទាន់បានទាក់ទងជាផ្លូវការណាមួយទៅកាន់ប្រទេសទាំងនោះនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែយើងពិតជាចាំបាច់ត្រូវតែទាក់ទងទៅកាន់ពួកគេ ។ សាររបស់យើងគឺមានភាពច្បាស់លាស់ ដែលអាចជាយន្តការសមស្របតាមសហគមន៍អាស៊ាន យើងចង់លឺពីការឆ្លើយតបរបស់ប្រទេសទាំង ៨ផ្សេងទៀតផងដែរ ។
VOD៖ តើអង្គការតម្លាភាពមានសុទិដ្ឋិនិយមយ៉ាងណាចំពោះការបង្កើតស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយក្នុងតំបន់នេះ?
Rukshana៖ នៅពេលយើងធ្វើការងារប្រភេទនេះ យើងត្រូវមានសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះការបង្កើតនេះ ។ បើយើងមើលសុន្ទរកថាថ្លែងដោយថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ប្រទេសអាស៊ាននានា ពួកគេទទួលស្គាល់ថា អំពើពុករលួយគឺជាបញ្ហា ។ ប្រសិនបើយើងក្រឡេកមើលនៅក្នុងតំបន់ទាំងមូល វាច្បាស់ណាស់ថា សុចរិតភាពរបស់សហគមន៍អាស៊ានគឺជាយន្តការដែលយើងកំពុងតែស្នើឡើង ដើម្បីប្រឆាំងនឹងហានិភ័យនៃអំពើពុករលួយដែលអាចនឹងកើតឡើងនៅសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានត្រូវបានបង្កើត ។
បើខ្ញុំចាំមិនខុសទេ តាមដែលខ្ញុំបានដឹង ស្ទើរតែគ្រប់ប្រទេសទាំង១០នៅក្នុងអាស៊ានមានស្ថាប័ន ឬអង្គភាពថ្នាក់ជាតិប្រឆាំងអំពើពុករលួយស្រាប់ហើយ តែអង្គភាពនេះអាចលើសពីស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយថ្នាក់ជាតិ ដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយ គេអាចប្រមូលផ្ដុំគណៈមេធាវី ឬផ្នែកមួយនៃគណៈមេធាវី ឬក៏ស្ថាប័នច្បាប់ណាមួយដែលអាចរ៉ាប់រ៉ងការងារពុករលួយបាន ។ ហើយប្រហែលជាមានស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិផ្សេងទៀតដែលធ្វើការលើការប្រឆាំងអំពើពុករលួយឧទាហរណ៍ដូចជា ការិយាល័យទទួលពាក្យបណ្ដឹងរបស់ប្រទេសហ្វីលីពីន ។ ដូច្នេះពួកគេទាំងអស់គ្នាអាចបង្កើតជាក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិ ហើយយើងក៏ចង់រំឭកផងដែរថា សមាជិកសភាក៏គួរចូលក្នុងដំណើរការនេះផងដែរ ។
VOD៖ តើធ្វើយ៉ាងដើម្បីឲ្យយន្តការប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅក្នុងតំបន់នេះមានប្រសិទ្ធិភាព?
Rukshana៖ ការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ គឺជាកិច្ចការដ៏ពិបាកមួយ យើងត្រូវតែមានដំណោះស្រាយជាដំណាក់កាល ហើយការធ្វើការងារនេះដោយមានកិច្ចសហការគ្នា គឺនឹងកាន់តែមានភាពងាយស្រួលថែមទៀត ។ ហើយនៅពេលដែលយើងធ្វើការងារនេះ យើងត្រូវមានការចូលរួមពីវិស័យឯកជន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលថ្នាក់ជាតិផងដែរ ដែលជាមួយគ្នានោះ គេអាចបង្កើតក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិ ដូច្នេះ នេះជាកិច្ចប្រឹងប្រែងរួមមួយ ។ បន្ទាប់មក គេអាចរួមបញ្ចូលគ្នាឲ្យក្លាយទៅជាស្ថាប័នថ្នាក់តំបន់មួយដែលយើងបានស្នើឡើងជា ក្រុមប្រឹក្សាអន្តរក្រសួងរបស់អាស៊ាន ។
VOD៖ តើស្ថាប័នប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅក្នុងតំបន់នេះរំពឹងថានឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅពេលណាដែរ?
Rukshana៖ យើងមិនរំពឹងថា អង្គភាពនេះ នឹងកើតឡើងនៅថ្ងៃស្អែកទេ ព្រោះវាទាមទារដំណើរការរៀបចំច្រើនទៀត ប្រសិនបើវាអាចកើតមានឡើងនៅឆ្នាំ២០១៦ ឬយ៉ាងយូរ២០១៧ គឺជារឿងល្អបំផុត ព្រោះយើងឃើញពីបញ្ហាប្រឈម ដែលសហគមន៍ក្នុងអាស៊ាន ត្រូវដោះស្រាយជាមុនសិន ។
VOD៖ ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសពុករលួយជាងគេក្នុងតំបន់ តើវាអាចជាបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់កម្ពុជាដែរទេ?
Rukshana៖ ខ្ញុំមិនគិតថា វានឹងក្លាយជាឧបសគ្គសម្រាប់កម្ពុជានោះទេ តែនេះជាចំណុចវិជ្ជមានមួយ ព្រោះយើងធ្លាប់ឮថា កម្ពុជា មានអំពើពុករលួយខ្ពស់គួរសម ស្របពេលគ្នានេះ យើងបានឮពីថ្នាក់ដឹកនាំថា វិស័យឯកជនដែលចូលមកវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏មានអំពើពុករលួយដែរ ។ ដូចនេះ ខ្ញុំគិតថា ក្នុងក្របខណ្ឌនេះ កម្ពុជាអាចនឹងទទួលបាននូវជំនួយបច្ចេកទេស ក្នុងការស្វែងរកឬសគល់នៃបញ្ហាពុករលួយ និងស្វែងរកដំណោះស្រាយឆ្លើយតប ប៉ុន្តែដើម្បីធ្វើបែបនេះបាន គឺទាមទារឲ្យបានឆន្ទៈនយោបាយ ក្នុងការធ្វើវា ហើយចាត់វិធានការសមស្រប ។
VOD៖ តើលោកគិតថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរធ្វើអ្វីខ្លះ?
Rukshana៖ ខ្ញុំគិតថា រឿងដំបូងដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរធ្វើគឺផ្ដល់ឆន្ទៈនយោបាយក្នុងការបង្កើតអង្គភាពនេះ ។ ដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយហើយ យើងនៅមិនទាន់បានទាក់ទងទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាផ្លូវការពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្កើតនេះនៅឡើយទេ តែយើងពិតជានឹងទាក់ទង ហើយបង្ហាញពីគំនិតក្នុងការបង្កើតនេះ ។ ខ្ញុំជឿថា រឿងនេះមាននៅក្នុងចិត្តរបស់ពួកគេស្រាប់ហើយ ។ យើងចង់ឮពីថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពីការយល់ឃើញរបស់ពួកគេ ថាតើយន្តការនេះគឺជាតម្រូវការចាំបាច់ឬអត់ ។ ប្រសិនបើគេនិយាយថា យន្តការនេះមិនមានតម្រូវការចាំបាច់នោះទេ តើមានជម្រើសផ្សេងបែបណាដែលពួកគេចង់លើកឡើង ពីព្រោះគ្មាននរណាម្នាក់ដែលមើលមិនឃើញអំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងហានិភ័យនៃអំពើពុករលួយនៅពេលដែលមានសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ ។ ដូច្នេះ យើងទន្ទឹងរង់ចាំស្ដាប់ពីការឆ្លើយតបពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពីបញ្ហានេះ ។
VOD៖ តើអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិគ្រោងនឹងទាក់ទងទៅរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីនិយាយពីបញ្ហានេះនៅពេលណាដែរ?
Rukshana៖ ខ្ញុំគិតថា នៅពេលពីរបីខែទៀត យើងនឹងរៀបចំទាក់ទងទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយជាដំបូងយើងនឹងផ្ញើ លិខិតសុំជួបជាផ្លូវការជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បន្ទាប់ពីនោះយើងនឹងដឹងថាតើយើងអាចជួបប្រជុំជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឬយ៉ាងណា ។
VOD៖ តើលោកមានសារអ្វីជាចុងក្រោយនេះ?
Rukshana៖ យើងបានឃើញគ្រប់គ្រាន់ហើយពីទុក្ខវេទនា និងការរងគ្រោះរបស់ពលរដ្ឋព្រោះតែអំពើពុករលួយ ដូចដែលខ្ញុំបានលើកឡើងកន្លងមក វាការធ្វើយ៉ាងណាជួយឲ្យជីវិតអ្នកជំនាន់ក្រោយកាន់តែល្អ តាំងពីថ្នាក់មូលដ្ឋាន ។ រឿងវិជ្ជមាននោះគឺថា រដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងប្រទេសអាស៊ានទទួលស្គាល់ថា អំពើពុករលួយគឺជាបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់ប្រទេសក៏ដូចជាតំបន់ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា យើងត្រូវតែធ្វើអ្វីឲ្យលើសពីការទទួលស្គាល់ គឺត្រូវឈានទៅដល់ជំហានច្បាស់លាស់ ។ យើងបានស្នើឡើងយន្តការមួយ ហើយយើងស្វាគមន៍ប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ឲ្យទទួលស្គាល់យន្តការនេះ ឬធ្វើការកែប្រែវាឲ្យក្លាយទៅជាយន្តការកាន់តែប្រសើរឡើងសម្រាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយនៅក្នុងតំបន់ ៕
សូមសរសេរមកលោក អុិត សូធឿត តាមរយៈ sothoeuth@vodhotnews.com