នយោបាយ ព័ត៌មានជាតិ
ហង់ សុខហុង and លោក ម៉ម មុនីរតន៍ | ១៧ មករា ២០២៣ | ម៉ោង ២១:៥២
VOD
លោក ថាច់ សេដ្ឋា អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន ថ្លែងក្នុងកម្មវិធី ប្រារព្ធខួប៣១ ឆ្នាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញ នាព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ (ហ៊ាន រង្សី)
ការចាប់ខ្លួនលោក ថាច់សេដ្ឋា នៅពេលនេះ ដែលតុលាការសំអាងហេតុថាធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើភស្តុតាងដាក់បន្ទុកត្រឹមត្រូវតាមនីតិវិធីច្បាប់ ក្នុងពេលអ្នកនយោបាយនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាលដាក់មន្ទិលសង្ស័យទៅលើការអនុវត្តនីតិវិធីនេះ ដែលចាត់ទុកទំនងអាចជាការចាប់ខ្លួនក្រោមហេតុផលនយោបាយច្រើនជាង ព្រោះបើគេពិនិត្យអំពីពេលវេលានៃបទល្មើស លោក ថាច់សេដ្ឋា គួរណាស់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនភ្លាមៗតាំងពីមានបណ្ដឹងប្រឆាំងការចេញសែកស្អុយមកម៉្លេះ។
សហស្ថាបនិកគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា លោក អ៊ូច័ន្ទរ័ត្ន ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមករានេះថា ដោយសារលោក ថាច់សេដ្ឋា គឺជាអ្នកនយោបាយ ហេតុនេះការចោទប្រកាន់ក្រោមហេតុផលការចេញសែកស្អុយ ឬសែកដែលមិនមានសាច់ប្រាក់នេះ ជារឿងហាក់មិនអស់ចិត្ត។ ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកថា អ្វីដែលកាន់តែមានមន្ទិលសង្ស័យទៅទៀតនោះ គឺប្រសិនបើតុលាការរកឃើញពីបទល្មើស គួរណាស់តែអ្នកនយោបាយរូបនេះ ត្រូវចាប់ខ្លួនភ្លាមៗបន្ទាប់ពីទទួលបានពាក្យបណ្តឹង។
លោកបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែប្រសិនបើថាការអនុវត្តផ្លូវច្បាប់យើងមើលទៅវាហាក់ដូចជាមិនទំនងណាស់។មានករណីខ្លះ ដូចឯកឧត្ដមគង់គាំលោកកាន់កាប់៤០ឆ្នាំអីហើយគេគិតថាជារឿងផ្លូវច្បាប់។ ហើយឯកឧត្តមថាច់សេដ្ឋាមានករណីតាំងពីឆ្នាំ២០១៩ ជាដើមហើយទើបមកចាត់វិធានការនៅពេលនេះ។អ៊ីចឹងទៅ សម្រាប់ទស្សនៈខ្ញុំខ្ញុំដាក់ការសង្ស័យថា វាអាចពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ»។
លោក ថាច់សេដ្ឋា ជាអ្នកនយោបាយមានដើមកំណើតខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួននៅម្តុំវត្តសំរោងអណ្តែត ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣។ ក្រោយចាប់ខ្លួន អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនរូបនេះត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នភ្លាមៗនៅពន្ធនាគារព្រៃស។
មិនខុសគ្នាទេ អ្នកនាំពាក្យ និងជាអគ្គលេខាធិការគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានលោក សាមអ៊ីន យល់ឃើញថា ការចាប់ខ្លួនអ្នកនយោបាយជាន់ខ្ពស់គណបក្សភ្លើងទៀននៅពេលនេះ ជារូបភាពបង្ហាញឱ្យឃើញពីភាពហិង្សាខាងនយោបាយដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។ លោកបន្តថា បើទោះជារឿងរ៉ាវនេះមើលទៅវាហាក់ដូចជាអាថ៌កំបាំងបន្តិច តែយ៉ាងណា បញ្ហានេះមានមន្ទិលសង្ស័យជាច្រើន នៅពីក្រោយនៃការអនុវត្តនីតិវិធីតាមផ្លូវតុលាការប្រឆាំងលោក ថាច់សេដ្ឋា នេះ។
លោកបន្តថា៖ «ដោយសារលោកថាច់សេដ្ឋាលោកជាអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយត្រៀមខ្លួនចូលរួមប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតខាងមុខអ៊ីចឹងយើងមើលពីខាងក្រៅនិងមើលពីចម្ងាយទៅការចាប់ខ្លួនរបស់លោកហ្នឹងវាបង្កើតជាបរិយាកាសមួយមិនល្អ។ការរៀបចំការបោះឆ្នោតក្នុងពេលខាងមុខហ្នឹងវាដូចជាផ្តល់សារសម្រាប់អ្នកមើលពីចម្ងាយហ្នឹងនៅមានការគំរាមកំហែងនិងការភ័យខ្លាចសម្រាប់ការប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតមួយដែលសេរីហើយយុត្តិធម៌និងត្រឹមត្រូវ។វាដូចជាការបង្ហាញនូវការផ្តល់សញ្ញាមន្ទិលសង្ស័យ។នេះជាការយល់ឃើញរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន »។
ក្នុងថ្ងៃតែមួយនៃការចាប់ខ្លួនលោក ថាច់សេដ្ឋា ស្ថាប័នអយ្យការនៃតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ បានបញ្ជាក់ជំហរនៃការចាប់ខ្លួនអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀននេះ ថាអនុវត្តតាមដីកាបង្គាប់ឱ្យនាំខ្លួនរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ ខណៈលោក ថាច់សេដ្ឋា ខកខានមិនបានចូលខ្លួនបំភ្លឺតាមដីកាបង្គាប់ឱ្យចូលខ្លួនចំនួន២លើក តាំងពីចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ មក។
ចំណែកលោក យ៉ែមបុញ្ញឫទ្ធិ អនុប្រធានគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ ហាក់មានភាពស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការលើកហេតុផល និងបានបដិសេធក្នុងការផ្តល់ពីមូលដ្ឋាន និងអង្គហេតុនៃការចាប់ខ្លួននេះ។ តែយ៉ាងណា លោកយល់ឃើញថា ការចាប់ខ្លួននេះមិនមែនជាសញ្ញាល្អទេ សម្រាប់ប្រទេសដែលអនុវត្តរបបសេរីពហុបក្ស។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកថា ដើម្បីឱ្យគ្រប់ភាគីមានភាពស្មើគ្នាក្នុងកិច្ចការនយោបាយ គួរណាស់គូភាគីនីមួយៗអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញនូវតួនាទី វប្បធម៌សន្ទនា ជាពិសេសស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសភាពទីក្រុងប៉ារីស។
លោកបន្តថា៖ «ចំណុចនេះ យើងមានការពិបាក ពីព្រោះយើងមិនដែលបានទទួលព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយឬក៏ថាយើងតាមដានកិច្ចការទាំងអស់នោះដោយសារគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិមួយរយៈកន្លងមកក៏ដូចជាពេលនេះយើងកំពុងតែរៀបចំរចនាសម្ពន្ធតាមមូលដ្ឋានផងនិងការកសាងកម្លាំងឡើងវិញផង។យោងលើរបាយការណ៍នៃលទ្ធផលបោះឆ្នោតនានាក្នុងពេលកន្លងទៅយើងនៅមានកម្រិតទាបមែនទែន»។
លោក ថាច់ សេដ្ឋា រងការចោទប្រកាន់ដោយក្រុមហ៊ុន រិនឆាយផនសប ពីបទ«មិនបានបំពេញកាតព្វកិច្ចចំពោះឧបរណ៍អាចជួញដូរបាន» ឬហៅថា ការចេញសែកដោយគ្មានសាច់ប្រាក់ចំនួន៥សន្លឹក ដែលប្រព្រឹត្តតាំងពីឆ្នាំ២០១៩។
លោក វណ្ណប៊ុនណា អ្នកជំនាញផ្នែកគោលនយោបាយ ចាត់ទុកការចាប់ខ្លួនក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀននេះថា ជាផ្នែកមួយដែលធ្វើឱ្យបក្សជំទាស់នេះ ឈានទៅរកភាពដុនដាប និងបាត់បង់ជំនឿពីអ្នកគាំទ្រ។ មួយវិញទៀត លោកអះអាងថា ការអនុវត្តនីតិវិធីច្បាប់នេះ គឺធ្វើឡើងក្រោមហេតុផលនយោបាយច្រើនជាងការរកឃើញថាអ្នកនយោបាយរូបនេះមានបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ។
លោកបន្តថា៖ «ប្រសិនបើយើងមើលពីការវិវត្តចុងក្រោយក៏ដូចជាការគំរាមរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុនសែនយើង[យល់ថា]រឿងហ្នឹងវាគឺជារឿងនយោបាយច្រើនជាងហើយមូលហេតុដែលធ្វើរឿងហ្នឹង ដោយសារមកដល់ពេលនេះកម្ពុជាជិតដល់ការបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៣ដែលជាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្ត អាណត្តិទី៧។ដូច្នេះ គណបក្សភ្លើងទៀនដែលជាគណបក្សកំពុងតែមានសំឡេងនិងសក្ដានុពលគួរសមដែរដូច្នេះជាយន្តការមួយរបស់គណបក្សកាន់អំណាចគឺធ្វើអ៊ីចឹង! ដើម្បីបង្សាបឥទ្ធិពលគណបក្សភ្លើង កុំឱ្យមានសំឡេងឬក៏ឥទ្ធិពលទាក់ទាញអ្នកគាំទ្របានច្រើន»។
នៅពេលនេះ គេសង្កេតឃើញថា ក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ មនុស្សសំខាន់ៗ ដូចជា លោក សុនឆ័យ និងលោក គង់គាំ ហើយចុងក្រោយនេះ គឺលោក ថាច់សេដ្ឋា ត្រូវជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ និងស្ថិតនៅក្នុងគំនាបនយោបាយ ខណៈការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ លើកទី៧ កាន់តែខិតជិតមកដល់។
យ៉ាងណា គណបក្សភ្លើងទៀន បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនក្នុងថ្ងៃតែមួយនៃការចាប់ខ្លួនលោក ថាច់សេដ្ឋា ដោយអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញថា ប្រសិនបើបរិយាកាសនយោបាយនៅតែបែបនេះ គណបក្សភ្លើងទៀន អាចនឹងបោះបង់សិទ្ធិក្នុងការចូលរួមប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ៕
រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម
សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។