ដោយ ខាន់ លក្ខិណា
2023.12.25
RFA
មន្ត្រីនគរបាលចំនួន ១២នាក់ ត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីក្របខ័ណ្ឌ ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។ ការបណ្ដេញនេះ ស្របពេលរដ្ឋាភិបាលបើកយុទ្ធនាការ ធ្វើតេស្តមន្ត្រីនគរបាល។ អ្នកឃ្លាំមើលយល់ថា ចំណាត់ការលើមន្ត្រីនគរបាលថ្នាក់ក្រោមតូចតាចនេះ គឺគ្រាន់តែជាចំណែកតូចមួយប៉ុណ្ណោះដោយមិនអាចលុបបំបាត់ការរីករាលដាលគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាបានទេ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ អះអាងថា ការបណ្ដេញមន្ត្រីនគរបាលចំនួន ១២នាក់ចេញពីក្របខ័ណ្ឌ ក្រោយពីរកឃើញប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
ការអះអាងនេះ បន្ទាប់ពីក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ បានចេញសេចក្ដីប្រកាសមួយ ដកហូតមុខតំណែង ឋានន្តរស័ក្ដិ និងបណ្ដេញ មន្ត្រីនគរបាល ចំនួន១១នាក់ នៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តព្រៃវែង ចេញពីក្របខ័ណ្ឌ ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រើប្រាស់សារធាតុញៀន។ ប្រភពដដែលថា ប្រាក់បៀវត្ស និងរបបឧបត្ថមផ្សេងៗ របស់មន្ត្រីនគរបាលដែលត្រូវបណ្ដេញចេញនោះ នឹងត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ និងលុបចេញទាំងអស់ចាប់តាំងពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ខាងមុខតទៅ។
អ្នកនាំពាក្យរងនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ទូច សុឃៈ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី តាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមនៅថ្ងៃទី២៤ ធ្នូ ថា រយៈពេលជាង ៣ ខែនេះ មន្ត្រីនគរបាល ដែលត្រូវបណ្ដេញចេញពីក្របខ័ណ្ឌមានចំនួន១២ នាក់ ដោយសារតែរកឃើញ មានការប្រើប្រាស់សារធាតុញៀន។
លោក ទូច សុឃៈ៖ «អង្គភាពទាំងអស់នៅក្នុងចំណុះក្រសួងមហាផ្ទៃ កំពុងធ្វើយុទ្ធនាការហ្នឹង ដើម្បីរកឃើញថា មន្ត្រីនគរបាលទាំងអស់លោកមានពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់នូវសារធាតុញៀនដោយខុសច្បាប់ ឬក៏យ៉ាងណា កំពុងធ្វើជាដំណាក់ៗកាលជាបន្តបន្ទាប់តាមបទបញ្ជាដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ឯកឧត្ដម ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ស សុខា»។
ការដកមន្ត្រីនគរបាលចេញពីក្របខ័ណ្ឌនេះ កើតឡើងក្រោយពីការព្រមាន របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស សុខា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក្នុងការធ្វើបន្សុទ្ធមន្ត្រីនគរបាល និងកងកម្លាំង ប្រដាប់អាវុធទាំងអស់ កុំឱ្យពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ លោក សេក សុជាតិ ប្រាប់វិទ្យុ អាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៤ ធ្នូ ថា ចំណាត់ការបានតែលើមន្ត្រីនគរបាលថ្នាក់ក្រោមតូចតាច គឺគ្រាន់តែជាចំណែកតូចមួយប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែមិនអាចលុបបំបាត់ការរីករាលដាលគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាបានទេ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនស៊ើបអង្កេតរកមុខក្រុមអ្នករត់ការ និងអ្នកដែលមានឥទ្ធិពលនៅពីក្រោយធ្វើជាខ្នងបង្អែកនៃ អំពើជួញដូរគ្រឿងញៀននេះ។
លោកថា ឫសគល់ធំនៃការជួញដូរគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាដែលមិនថយចុះដូចសព្វថ្ងៃ គឺដោយសារតែអំពើពុករលួយ ខណៈដែលកម្លាំងសមត្ថកិច្ចហាក់មានសមត្ថកិច្ចមិនដល់ និងមិនមានឥទ្ធិពលគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការងាររបស់ខ្លួន។
លោកថា ឫសគល់ធំនៃការជួញដូរគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជា ដែលមិនថយ ចុះដូចសព្វថ្ងៃ គឺដោយសារតែ អំពើពុករលួយ ខណៈដែលកម្លាំងសមត្ថកិច្ចហាក់ មានសមត្ថភាពមិនដល់ និងមិនមានឥទ្ធិពលគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការងាររបស់ខ្លួន។
លោក សេក សុជាតិ៖ «គួរតែដាក់ចេញយុទ្ធសាស្ត្រឱ្យបានច្បាស់លាស់ហើយធ្វើការស៊ើបអង្កេតជាលក្ខណៈស៊ីជម្រៅ ដើម្បីស្វែងរកអ្នកនៅពីខាងក្រោយ។ អ្នកដែលប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនហ្នឹង កងកម្លាំងខ្លួនឯងក៏ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនមានន័យថា គាត់ស្គាល់ប្រភពនៃការចែកចាយគ្រឿងញៀនហ្នឹងច្បាស់ណាស់ បើសិនជាយើងបើកការស៊ើបអង្កេតឱ្យធ្វើទៅតាមផ្លូវហ្នឹង ដើម្បីរកអ្នកនៅពីខាងក្រោយពិតប្រាកដបាន ទើបអាចដោះស្រាយបញ្ហានៅកម្ពុជាបាន»។
អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក ហ៊ុន សែន បានដាក់ចេញយុទ្ធនាការទប់ស្កាត់គ្រឿងញៀនចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក ប៉ុន្តែវិធានការនេះ ត្រូវបរាជ័យដោយបទល្មើសគ្រឿងញៀននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនបានថយចុះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញបែរជា បន្តកើនឡើងទ្វេដងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងឆ្នាំ២០២២ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាប និងរឹបអូសគ្រឿងញៀន បានប្រមាណ ១៥តោន និងឃាត់ខ្លួនអ្នកពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន ជាង ១ម៉ឺន ៤ពាន់នាក់។ របាយការណ៍ដដែលថា ចំនួននេះ គឺកើនឡើង ប្រមាណ ១០តោន បើធៀបឆ្នាំ២០២១ គឺបង្ក្រាបបានតែប្រមាណ ៤តោន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។