ដោយ ថា កិត្យា
2015-10-08
RFA
ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង
ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា ៩នាក់ ដែលរត់ភៀសខ្លួនពីប្រទេសវៀតណាម មកដល់ទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីចុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៥។ រូបថតថ្ងៃទី២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥ (RFA/Tha Kitya)
ជនជាតិចារ៉ាយ-វៀតណាម ឬម៉ុងតាញ៉ា ចំនួន ៩នាក់ ដែលភៀសខ្លួនពីប្រទេសវៀតណាម កំពុងលាក់ខ្លួននៅទីក្រុងភ្នំពេញ កំពុងជួបការលំបាក ដ្បិតអស់ថវិកា និងស្បៀងសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវភាព។ ស្របគ្នានេះ ក៏ពុំទាន់មានជំនួយណាមួយពីក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជាតិ អន្តរជាតិ ឬពីអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅឡើយ។ ជនភៀសខ្លួនទាំងនោះ អំពាវនាវឲ្យអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ជួយសង្គ្រោះពួកគាត់ទាំងផ្នែកស្បៀងអាហារ និងទាំងផ្នែកផ្លូវច្បាប់ បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរកម្ពុជា គ្រោងចាប់បញ្ជូនពួកគាត់ទៅវៀតណាម វិញ។
ក្រុមជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា ចំនួន ៩នាក់ ដែលសុទ្ធតែជាបុរសនោះ លើកឡើងថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរកម្ពុជា បញ្ជូនពួកគាត់ឲ្យទៅប្រទេសវៀតណាម វិញនោះ គឺមិនខុសពីរុញច្រានពួកគាត់ទម្លាក់ទឹក ឲ្យក្រពើហែកស៊ី ហើយអង្គុយទះដៃសើចនោះទេ។
ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាម្នាក់ រៀបរាប់ទាំងទឹកមុខស្រពោនថា ពួកគាត់គ្មានផ្លូវត្រូវដើរទៅមុខទៀតនោះទេ ម៉្លោះហើយគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីស្រែកដង្ហោយដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ព្រមទាំងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិប្រចាំកម្ពុជា ជួយពួកគាត់ឲ្យផុតពីការគាបសង្កត់ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរវៀតណាម នោះទេ។ បុរសរូបនោះបន្តថា ប្រសិនបើបញ្ជូនទៅវៀតណាម វិញ គឺពួកគាត់ត្រូវប្រឈមនឹងការស្លាប់ហើយ ព្រោះឥឡូវនេះ នគរបាលវៀតណាម បានទៅរកពួកគាត់នៅផ្ទះរហូត មិនថាយប់ ឬថ្ងៃនោះទេ៖ «ប្រសិនបើគេមកចាប់ខ្ញុំ ពួកខ្ញុំដឹងតែនៅទីនេះ ចាំគេមកចាប់ទេ ព្រោះមិនដឹងត្រូវទៅណា? រកអ្នកណា? ឬធ្វើអ្វីនោះទេ? មិនហ៊ានត្រឡប់ទៅស្រុកវិញទេ ពួកខ្ញុំខ្លាចណាស់ ខ្លាចជាប់គុក។ ពួកខ្ញុំនៅគុកច្រើនហើយភ័យខ្លាចណាស់។ រីឯអាជ្ញាធរខ្មែរ គេចង់ធ្វើអ្វី ពួកខ្ញុំក៏ធ្វើចុះ ពួកខ្ញុំមិនដឹងត្រូវធ្វើម៉េចនោះទេ»។
ការព្រួយបារម្ភរបស់ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ាទាំងនេះ គឺនៅបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរកម្ពុជា ព្រមានថានឹងចាប់បញ្ជូនពួកគាត់ទៅប្រទេសវៀតណាម វិញ បន្ទាប់ពីផុតឱសានវាទរយៈពេល ៣ខែ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ ចាត់ទុកជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា ដែលឆ្លងដែនចូលទឹកដីកម្ពុជា ថាជាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ព្រោះតែងតែលាក់មុខមិនហ៊ានជួបអាជ្ញាធរកម្ពុជា។ លោកបន្ថែមថា ការចូលមករស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានអង្គការចាត់តាំងនោះ គឺជាការរំលោភអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា៖ «ក្នុងនាមជារដ្ឋឯករាជ្យមួយ តើយើងសុខចិត្តឲ្យគេយកទឹកដីយើងទៅធ្វើអ្វីស្រេចតែចិត្តបានដែរទេ? នៅពេលយើងហៅគាត់មកជួប គាត់មិនមកជួបទេ គាត់ទៅជួបត្រឹមអង្គការ យូ.អិន.អេច្ឆ.ស៊ី.អ (UNHCR) ដោយមានអ្នកពាំនាំព័ត៌មានពីមួយទៅមួយ ក្នុងនាមជាអ្នករត់ពន្ធមនុស្ស។ ដូច្នេះ យើងមិនទទួលស្គាល់ទាំងអស់នោះទេ។ យើងក៏ជម្រាប យូ.អិន.អេច្ឆ.ស៊ី.អ ថា បញ្ជូនពួកគាត់ទៅស្រុកកំណើតវិញទៅ ទុកពេលឲ្យបីខែ ហើយបើ ៣ខែមិនទៅវិញទេ យើងខ្ញុំសូមអនុវត្តច្បាប់កម្ពុជា»។
ផ្ទុយពីការលើកឡើងរបស់ លោក ខៀវ សុភ័គ នោះ ក្រុមជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា ឆ្លើយតបថា មូលហេតុដែលពួកគាត់ប្រាថ្នាជួបអង្គការសហប្រជាជាតិ នោះ ដោយសារដឹងថា យូ.អិន (UN) ចេះការពារអ្នកដែលត្រូវគេជិះជាន់ ចេះស្រឡាញ់មនុស្ស និងចេះអាណិតអាសូរដល់មនុស្សទន់ខ្សោយ។ រីឯអាជ្ញាធរកម្ពុជា វិញ ពួកគាត់ថា មិនបានទៅរកជួបទេ ដោយសារតែពួកខ្ញុំមិនដឹងថានៅឯណា ហើយយ៉ាងណាយ៉ាងណីនោះទេ៖ «ពួកខ្ញុំមកនេះមិនមានបំណងថាទៅប្រទេសនេះប្រទេសនោះអីទេ។ និយាយដូច្នេះ គឺមិនត្រូវទេ។ មូលហេតុដែលពួកខ្ញុំមកនេះ គឺដោយសារគេធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពេកនៅវៀតណាម គេធ្វើបាបពួកខ្ញុំ។ ពួកខ្ញុំខ្លាចណាស់ ត្រូវតែរត់ពួន រត់កាត់ព្រៃ ហើយទើបរត់មកដល់កម្ពុជា ហើយពួកខ្ញុំមកនេះ ពួកខ្ញុំមិនមានសិទ្ធិស្អីនោះទេ មានតែ យូ.អិន ទេ ទើបមានសិទ្ធិ ហើយពួកគាត់នឹងទទួលយកពួកខ្ញុំ ជួយសង្គ្រោះពួកខ្ញុំ។ ពួកខ្ញុំភ័យខ្លាចណាស់ទើបមកទីនេះ»។
តំណាងជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា រៀបរាប់ថា ជាងមួយសប្ដាហ៍ហើយដែលពួកគាត់បានចូលដល់ទីក្រុងភ្នំពេញនោះយ៉ាងឯកោបំផុត ដោយមកទល់ពេលនេះ មិនទាន់ឃើញមានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សណាមួយ ជួយអន្តរាគមន៍ករណីពួកគាត់នោះទេ ហើយពួកគាត់ប្រឈមមុខនឹងការដាច់បាយ និងកន្លែងស្នាក់នៅទៀតផង។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងសុំការអន្តរាគមន៍ពី លោកស្រី វីវៀន តាន់ (Vivian Tan) អ្នកនាំពាក្យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួនបានទេនៅថ្ងៃទី៧ ខែតុលា។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះដែរ អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសការិយាល័យស៊ើបអង្កេត នៃអង្គការលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមកម្ពុជា ជារដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីជនភៀសខ្លួននោះ គឺរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរតែពិនិត្យឲ្យបានល្អិតល្អន់ មុននឹងច្រានចោលការស្នើសុំសិទ្ធិជ្រកកោនរបស់ពួកគាត់៖ «អ្នកដែលចូលមកដើម្បីសុំសិទ្ធិជ្រកកោន យើងឃើញថា រដ្ឋាភិបាលតែងថាពួកគាត់មិនមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទទួលឋានៈជនភៀសខ្លួន ប៉ុន្តែកម្ពុជា អាចទៅទទួលជនភៀសខ្លួនពីប្រទេសអូស្ត្រាលី មកវិញ ដែលនេះហើយធ្វើឲ្យមានការរិះគន់។ យើងជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល គ្រាន់តែថា ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យតាមនីតិវិធីត្រឹមត្រូវ ក្នុងការទទួលពួកគាត់ក្នុងឋានៈជាជនភៀសខ្លួន ឬក៏មិនទទួលនោះ សូមឲ្យមានកិច្ចសម្ភាសន៍ ឬក៏ការសាកសួរដោយកិច្ចសហការពី យូ.អិន.អេច្ឆ.ស៊ី.អ ត្រឹមត្រូវ»។
មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ រិះគន់ថា មិនបានអនុវត្តកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការគោរពតាមអនុសញ្ញាជនភៀសខ្លួនល្អនោះទេ។ ជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ា ដែលប្រឈមនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញសាសនា និងនយោបាយ ត្រូវបានបញ្ជូនដោយបង្ខំទៅវៀតណាម វិញ។ មិនខុសគ្នាឡើយ រដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ជនជាតិអ៊ុយហ្គរ៍ (Uyghur) ដែលស្នើសុំសិទ្ធិជ្រកកោន ថាជាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ ហើយចាប់បញ្ជូនពួកគេដោយបង្ខំទៅចិន វិញដូចគ្នាដែរ។
ទោះស្ថិតក្រោមការរិះគន់មិនដាច់ក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏នៅតែផ្ញើសារឲ្យជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា ទាំងនោះ ឈប់ភៀសខ្លួនចូលកម្ពុជា តទៅទៀត បើពុំនោះទេ អ្នកទាំងនោះនឹងក្លាយជាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទដែលទាក់ទង
- មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកថានឹងចូលទៅបំភ្លឺតាមដីកាកោះរបស់តុលាការ
- ក្រុមម៉ុងតាញ៉ា២៤នាក់ត្រូវបានប្រគល់ជូនតម្រួតព្រំដែនវៀតណាម
- ជនភៀសខ្លួនម៉ុងតាញ៉ាវៀតណាមមួយក្រុមថ្មីទៀតស្ម័គ្រចិត្តវិលទៅស្រុកកំណើតវិញ
- អ្នកជំនាញសារព័ត៌មានរិះគន់ការមិនឲ្យអ្នកកាសែតចូលយកព័ត៌មានក្នុងកម្មវិធីនាយករដ្ឋមន្ត្រី
- សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងខេត្តមណ្ឌលគិរីដាក់ញត្តិសុំដកតំណែងអភិបាលខេត្ត
- ពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីនិងសង្គមស៊ីវិលប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិលំនៅឋានអន្តរជាតិ
- អាដហុកខេត្តព្រះវិហារជំរុញឲ្យពលរដ្ឋនៅឃុំភ្នំត្បែងពីរយល់ដឹងពីសិទ្ធិមនុស្ស
- ជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា៩នាក់រត់ភៀសខ្លួនពីវៀតណាមលាក់ខ្លួននៅទីក្រុងភ្នំពេញ
- អាជ្ញាធរត្រៀមប្ដូរទីតាំងផ្ទះបណ្ដែតទឹកនៅកំពង់ឆ្នាំងជាង១ពាន់ខ្នង