Sat, 30 August 2014
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍
សិស្សដែលប្រឡង បាក់ឌុប ធ្លាក់ឆ្នាំនេះមានឱកាសប្រឡងលើក ទី២ ដែលគ្រោងរៀបចំធ្វើនៅពាក់កណ្ដាល ខែតុលា ខាងមុខនេះ។ លោករដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងអប់រំបានបញ្ជាក់ថា នឹងរក្សាស្ដង់ដារតែមួយដូចគ្នាទៅនឹងការប្រឡងលើក ទី១។ ការប្រឡងឆ្នាំនេះចំណាយប្រាក់អស់ប្រមាណបួនលានដុល្លារ គឺច្រើនជាងទ្វេដង បើធៀបទៅនឹងការប្រឡង បាក់ឌុប ឆ្នាំមុន ហើយការរៀបចំប្រឡងលើក ទី២ នេះ ក្រសួងគ្រោងនឹងចំណាយជិតពាក់កណ្ដាលនៃការចំណាយប្រឡងលើក ទី១។
តើក្រសួងអប់រំបានខ្ទង់ចំណាយនេះមកពីណា សម្រាប់ការប្រឡងទាំងពីរលើកនេះ ដោយរាប់ទាំងការផ្ដល់វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលបំប៉នដោយឥតគិតថ្លៃ ចំពោះសិស្សទូទាំងប្រទេសលើមុខវិជ្ជាសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀតនោះ?
បើក្រសួងមានខ្ទង់ចំណាយនេះតាំងពីដើមឆ្នាំ ផ្អែកតាមសំណើក្រសួងដែលសភាអនុម័តកាលពីចុង ឆ្នាំ២០១៣ មានន័យថា ក្រសួង «មានផែនការ» ធ្វើឲ្យមាន «ស្ដង់ដារនៃការប្រឡង» ដូចបានអនុវត្ដកាលពីដើម ខែសីហា នេះរួចមកហើយ។ បើដូច្នោះមែន ហេតុម្ដេចបានជាមិនមានការផ្សព្វផ្សាយពីចំណុចនេះដើម្បីគ្រូ និងសិស្សបានត្រៀមខ្លួនប្រឈមនឹង «កំណែទម្រង់» នេះតាំងពីដើមឆ្នាំផង? បើមិនទាន់អាចរៀបចំធ្វើកំណែទម្រង់តាំងពីមត្តេយ្យសិក្សាចំពោះសិស្សដែលត្រូវប្រឡងឆ្នាំនេះបានយ៉ាងហោចក៏គួរតែចាប់ផ្ដើមពីដើមឆ្នាំសិក្សាមកដែរ ហើយគួរយកគំរូនៃការប្រឡងស្ដង់ដារនេះ មកឲ្យសិស្សត្រៀមខ្លួនពិតប្រាកដនៅឆ្នាំក្រោយៗទៀតហើយទុកខ្ទង់ចំណាយប្រឡងលើក ទី២ សម្រាប់ពង្រឹងផ្នែកនានា ក្នុងវិស័យនេះប្រសើរជាង។
បើក្រសួងបានត្រៀមខ្ទង់ចំណាយទាំងនេះរួចហើយ គឺបានន័យថា ក្រសួងបានដឹងតាំងពីដើមឆ្នាំ ថាតើអ្នកពាក់ព័ន្ធត្រូវរៀបចំខ្លួនបែបណាក្នុងការធ្វើដំណើររួមគ្នា មុនឈានមកដល់ការប្រឡងដែលប្រកបដោយស្ដង់ដារ។ តែនេះក្រសួងដើរទៅតែម្នាក់ឯង ទុកឲ្យសិស្សដែលមិនបានទទួលការអប់រំដិតដល់និងមិនដែលខិតខំប្រឹងរៀនសូត្រវេចបង្វេចរត់តាមទៅវិញ។ ចុងក្រោយទើបក្រសួងរត់មកត្រងសិស្ស ដែលធ្លាក់ក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនទាំងនោះ។ ក្រសួងអាចប្រើវិធីសាស្រ្តក្ដៅនេះជាសារដល់សិស្សឆ្នាំសិក្សាថ្មី ឲ្យត្រង់ជើងតាំងពីដើមឆ្នាំ។ បើវាជាបញ្ហា នោះវានឹងជាបញ្ហាឆ្នាំនេះ តែបន្ដទៅឆ្នាំក្រោយៗ គឺសិស្សរត់ត្រង់ជើងភ្លឹង។ ធៀបគ្នារវាងផលអវិជ្ជមាននិងវិជ្ជមានឃើញថា ផលវិជ្ជមានមានច្រើនជាង។ នេះបង្ហាញឲ្យឃើញថា ក្រសួងអប់រំធ្វើការ «អត់ផែនការ»។
ការរៀបចំការប្រឡងលើក ទី២ នេះវាអាចទៅរួចដែរដើម្បីបំពេញចំនួនសិស្សចូលរួមថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា។ ឆ្នាំមុនៗសិស្សប្រឡងជាប់ជាង ៨០ ភាគរយខណៈឆ្នាំនេះអាចជាប់ត្រឹមតែ ៣០ ភាគរយ។ កង្វះសិស្សចូលថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាអាចធ្វើឲ្យគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាឯកជនខ្លះប្រឈមនឹងបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុផងដែរ។ តែនេះគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយ។ រឿងមួយទៀត សិស្សដែលនឹងប្រឡងធ្លាក់ពីការប្រឡងលើក ទី២ នេះអាចរៀនត្រួតថ្នាក់បាន។ តើក្រសួងអប់រំមានត្រៀមខ្ទង់ថវិការ៉ាប់រងលើរឿងនេះដែរទេ?
តំណាងរាស្ដ្រដែលបានអនុម័តកញ្ចប់ថវិកាជាតិក្នុងវិស័យអប់រំកាលពីចុង ឆ្នាំ២០១៣ មិនអាចមានលេសណាមួយថា ខ្លួនមិនបានដឹង មិនបានគិតពីបញ្ហានេះឡើយ។ បើមិនដូច្នេះទេ គឺដូចឆ្លើយទទួលថា អស់លោក «ធ្មេចភ្នែក» អនុម័តថវិកាជាតិ។ មួយវិញទៀត បើខ្ទង់ចំណាយលើការរៀបចំប្រឡងទាំងពីរលើកនេះ «មិនមាន» នៅក្នុងខ្ទង់ចំណាយ ដែលប្រថាប់ត្រាក្នុងខ្ទង់ចំណាយថវិកាជាតិ លើវិស័យអប់រំទេ សួរថា តើខ្ទង់ចំណាយនេះបានមកពីណា? បើរដ្ឋមានលទ្ធភាពលើខ្ទង់ពិសេសដោយឡែកណាមួយទុកចំណាយតាមការចេញសេចក្ដីសម្រេចផ្លេកបន្ទោររបស់នាយករដ្ឋមន្រ្ដី ឬលោករដ្ឋមន្រ្ដីបាននោះមានន័យថា ប្រទេសយើង «ទំនងជាធូរធារមិនធម្មតា» មិនមែនរយីករយាកក្ររហេមរហាម ដើរតែសុំឬខ្ចីបុលពីបរទេសនោះឡើយ។
លោករដ្ឋមន្ដ្រីអប់រំមានប្រសាសន៍ថា៖ សិស្សមិនចេះ មិនមែនជាកំហុសរបស់គេទេ! ជាកំហុសសង្គមដែលប្រហែសមិនយកចិត្តទុកដាក់! ការសិក្សាជាការសិក្សារបស់សិស្សម្នាក់ៗផ្ទាល់ ជិតពេញមួយឆ្នាំមកហើយនិយាយចំពោះឆ្នាំសិក្សានេះ ដោយមិនរាប់ទាំងការសិក្សាតាំងពីមត្តេយ្យសិក្សាផងទេ។ ការប្រឡង ក៏ជាការប្រឡងរបស់សិស្សម្នាក់ៗផ្ទាល់ គឺស្ពាយចំណេះចូលមកប្រឡង។ ពេលនេះសិស្ស មិនចេះ (មិនមែនរៀនមិនចេះទេ តែមិនចេះធ្វើវិញ្ញាសា) តើគ្មានអ្វីជាការទទួលខុសត្រូវរបស់ពួកគេសោះអ៊ីចឹង? តាមការវាយតម្លៃរបស់គ្រូខ្លះៗថា វិញ្ញាសាប្រឡងឆ្នាំនេះមិនលំបាកហួសហេតុទេ គឺប្រហាក់ប្រហែលនឹងរាល់ឆ្នាំ តែសិស្សមិនចេះធ្វើតែម្ដង។ មិនចេះធ្វើវិញ្ញាសាដែលមានកម្រិតប្រហែលមុន និយាយចំពោះសិស្ស គឺជាការទទួលខុសត្រូវមួយត្រង់នេះវាខុសពីរៀនដែរ តែរៀនមិនចេះ។ បើថា នេះជាកំហុសសង្គមដែលហាក់មិនយកចិត្តទុកដាក់ យើងឃើញថា គឺមនុស្សទេដែលជាអ្នកប្រហែស។
ការធ្វេសប្រហែសការមិនអើពើ ការមិនយកចិត្តទុកដាក់ការប្រមាថរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗ ក្នុងសង្គមនេះ រួមគ្នានឹងបង្កើតជារូបភាពមួយនេះឡើង ដែលយើងអាចដាក់ឈ្មោះថា សង្គមធ្វេសប្រហែស។ តែសូមកុំភ្លេចឲ្យសោះថា យើងជាបំណែកសង្គម ជាកោសិកាសង្គម គឺរូបសង្គមឆ្លុះចេញពីអត្ដចរិតជារួមរបស់ពួកយើងដែលជាសត្វសង្គមនេះ។ ពួកយើងភាគច្រើនធ្វេសប្រហែសខ្លួនឯងមិនអើពើខ្លួនឯង មិនយកចិត្តទុកដាក់ខ្លួនឯងប្រមាថខ្លួនឯង ហើយមកចោទថា សង្គមធ្វេសប្រហែស។ យើងក៏ទទួលស្គាល់ដែរថា ទាំងសិស្សគ្រួសារ គ្រូ ក្រសួង សហគមន៍ និងសង្គម ត្រូវចូលរួមទទួលខុសត្រូវរួមគ្នាលើបញ្ហានេះ ប៉ុន្ដែ តួអង្គសិស្សដាច់ខាតត្រូវតែជាចំណែកនៃការមក «ចូលរួមទទួលខុសត្រូវរឿងនេះ» (មិនមែនទទួលកំហុសទេ តែគឺចូលរួមទទួលខុសត្រូវ) ចំពោះលទ្ធផលនេះ (លទ្ធផលនេះខុសពីបញ្ហានេះ។ ត្រង់នេះ គឺចង់សំដៅដល់ការមិនចេះធ្វើវិញ្ញាសា ដែលប្រហែលឆ្នាំមុនៗ)។
ការរុញឲ្យ «លោកសង្គម» ទទួលខុសត្រូវ គឺជាការបង្ហាញថា ចង់យករួចខ្លួនពីការប្រឈមនឹងបញ្ហា។ រស់នៅមិនស្គាល់បញ្ហា បញ្ហានោះគឺនៅតែជាបញ្ហា។ ស្គាល់បញ្ហាហើយ តែមិនចេញដោះស្រាយបញ្ហានោះគឺនៅតែជាបញ្ហា។ ចេញទៅដោះស្រាយហើយ តែមិនស្គាល់ប្រភពនៃបញ្ហា បញ្ហានោះគឺនៅតែជាបញ្ហា។ ស្គាល់ប្រភពបញ្ហាហើយ តែពុំមានទស្សនវិស័យក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានោះគឺនៅតែជាបញ្ហា។ បើយើងកំណត់មិនចំបញ្ហាធ្វើដូចម្ដេចនឹងឈានទៅកំណត់ប្រភពនៃបញ្ហាចំ? បើយើងមិនស្គាល់បញ្ហា មិនដឹងប្រភពនៃបញ្ហាតើយើងនឹងអាចដោះស្រាយបញ្ហានោះដូចម្ដេចកើត? បើប្រញាប់ទាំងល្ងិតទៅដោះស្រាយបញ្ហាវានាំឲ្យកាន់តែយឺតយូរការទៅវិញ។ បើចង់និយាយពីសង្គម ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបត្រូវតែសម្លឹងមកខ្លួនឯងថា ខ្លួនក៏ជាសត្វសង្គមនេះដែរ ខ្លួនក៏មានកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខសង្គមនេះដែរ។ គឺបណ្ដុំអំពើនៃអត្ដចរិតរបស់ពួកយើងគ្រប់ៗគ្នានេះហើយ ដែលកំណត់ពីមុខមាត់នៃសង្គមរបស់យើងឡើងមក។
ចំណុចមួយទៀតគឺការរក្សាស្ដង់ដារនៃការប្រឡងលើក ទី២ នេះវាបង្ហាញថា ស្ដង់ដារឬមិនស្ដង់ដារស្ថិតនៅលើ «ចង់រក្សាឬមិនចង់រក្សា» តែប៉ុណ្ណោះ គឺស្មើនឹងប្រាប់ថា «បើចង់ធ្វើនោះអាចធ្វើបាន»។ នេះហើយជារូបភាពនៃសង្គម ដែលដឹកនាំពឹងត្រឹម «ឆន្ទៈ»។ ការដឹកនាំមួយដែលពឹងតែលើមាត់មនុស្សបទបញ្ជារបស់គេត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរជារឿយៗ។ មិនមែនគេផ្លាស់ប្ដូរដើម្បីស្វែងរកសុក្រឹតភាពនៃគំនិតទេ តែដោយសារតែគេចេញបទបញ្ជាទាំងមិនគិត ទើបត្រូវធ្វើទៅមកៗដោយឥតប្រសិទ្ធភាពនិយាយនឹងមាត់ ហើយលុបនឹងជើងជារឿយៗ។ ការដឹកនាំបែបនេះ បើនិយាយចំពោះអ្នកដឹកនាំ គឺពឹងលើសំណាងបើហេងក៏បញ្ជាត្រូវទៅ បើស៊យក៏បញ្ជាសាថ្មីទៅ។
ការដឹកនាំបែបនេះ ជាទម្រង់នៃការដឹកនាំដែលឈានទៅរកការដឹកនាំផ្ដាច់ការ បើនិយាយចំពោះអ្នកដឹកនាំថ្មីៗដែលមកដោយឥតវិធានការ បើនិយាយចំពោះអ្នកដឹកនាំផ្ដាច់ការស្រាប់ លំនាំនេះអាចឲ្យយើងមើលឃើញជារឿយៗ ថាមានសេចក្ដីសម្រេចសេចក្ដីជូនដំណឹង (ស.ជ.ណ) ដែលមានលក្ខណៈផ្លេកបន្ទោរនិងផ្ដាច់ព្រលឹង កើតឡើងជាញឹកញាប់ក្នុងសង្គមដ៏កម្សត់របស់យើង។ តើយើងត្រូវយកវាសនារបស់ពួកយើង មកពឹងលើការដឹកនាំតាមតែមាត់ដោយពឹងផ្អែកតែលើឆន្ទៈដូច្នេះទៅឬ? ឆន្ទៈរបស់មនុស្សមិនអាចជឿទុកចិត្តបានឡើយ។ មានតែប្រព័ន្ធជាក់លាក់ទេ ទើបជាតម្រងពិតប្រាកដ ត្រងមើលនូវឆន្ទៈរបស់គេ ពិសេសក្នុងករណីដែលមិនទាន់មានប្រព័ន្ធសោះពីមុនមក ដូចប្រទេសយើងសព្វថ្ងៃនេះ។ បើកាលណាមានប្រព័ន្ធ មិនថាអ្នកដឹកនាំទាំងឡាយនោះមានឬគ្មានឆន្ទៈធ្វើតាមការសន្យានោះឡើយ តែប្រព័ន្ធនោះនឹងជាព្រំដែនកំណត់ ឃ្លាំមើល និងតម្រង់ទិសសកម្មភាពរបស់គេមិនខាន។ តើចង់នាំប្រជាពលរដ្ឋទៅណា? ហេតុអ្វីត្រូវទៅទីនោះ? ទៅដោយរបៀបណា? សូមប្រាប់ពួកយើងសិនមក ចាំកាលណាយើងពិចារណា ឃើញថា ត្រឹមត្រូវហើយ មិនបាច់ដឹកមុខពួកយើងទេ គឺយើងឈានដើរទន្ទឹមគ្នាឆ្ពោះទៅគោលដៅនោះ ដោយការទទួលខុសត្រូវរបស់ ពួកយើងទាំងអស់គ្នា។ មិនមែន «លោកសង្គម» ទេដែលជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ តែគឺ «ពួកយើង»៕
សុខ សាន្ត, រាជធានីភ្នំពេញ, អ៊ីមែលៈ camldp3@gmail.com
រឿងប្រឡងបាក់ឌុបនេះ សូមកុំបន្ទោសតែសិស្សពេក មានតែសិស្សទេដែលទទួលវាសនានេះ
ចំណែកគ្រូក៏មានកំហុសដែរ ព្រោះពេលបង្រៀនគ្រូមិនដែលបានពន្យល់សិស្សទេ គឺមានតែ
ក្រដាសថតចម្លងលក់ឲ្យសិស្ស គ្រូៗចង់ឲ្យដល់ម៉ោងដើម្បីចេញ ឬបង្រៀនគួរ ឬមួយវិញទៀត
យកពេវេលានោះទៅរកស៊ីដើម្បីឲ្យឆ្អែតក្រពះ បើសង្ឃឹមប្រាក់ខែចាយតែមួយអាទិត្យអស់សឹង
មិនគ្រប់ផង ដូច្នេះបើគួរបន្ទោសខ្លាំងជាងគេគឺរដ្ឋាភិបាល ពីព្រោះមិនអាចបន្ថែមប្រាក់ខែឲ្យ
មន្ត្រីរាជការរស់បានស្រួល និងមានជីវភាពសមរម្យ សរុបមកគឺរដ្ឋាភិបាលជាអ្នកទទួលខុស
ត្រូវទាំងស្រុង ។
អាឆ្កួតចាំតែរិះគន់អើយ គេបន្តឹងមិនអោយសូកលុយ ពុករលួយតើអាភ្លើ មុខវិទ្យាប្រលងសិស្សចេះថាស្រួលតើ
អាឆ្កែឆ្កួតចាំតែរិះគន់ គេបន្តឹង ការសូកលុយ ពួករលួយតើ អាភ្លើ មាជាតិ
អ្នករៀនចាំបាច់គេប្រាប់មុន ទើបបានប្រឹងរៀន ត្រៀមខ្លួនបានល្អសំរាប់ការប្រឡង????
រឿងកែលំអរគុណភាពអប់រំត្រូវបាននិយាយស្ទើរសឹកមាត់ទៅហើ់យ។
អ្នកដែលមិនពេញចេត្តនៃការធ្វើកំណែទំរង់ គឺអ្នកដែលបាត់បង់ផលប្រយោជន៍