នយោបាយ
រូបឯកសារ៖ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចូលរួមឃោសនាបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃចុងក្រោយនៃយុទ្ធនាការឃោសនា កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។
10 សីហា 2018
ម៉ែន គឹមសេង
វីអូអេខ្មែរ
ក្នុងពេលដែលមានការព្រួយបារម្ភទូទៅថា ទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិអាចប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋក្រីក្រកម្ពុជា ដែលរស់នៅពឹងអាស្រ័យលើការងាររោងចក្រដែលចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំខែ អ្នកឯកទេសខាងផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស មើលឃើញថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មលើបុគ្គលម្នាក់ៗ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងប្រើប្រាស់នឹងមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា ហើយនេះជាអ្វីដែលពួកគេកំពុងតែជំរុញសហគមន៍អន្តរជាតិឱ្យអនុវត្ត។
សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន បានចាត់ទុកការបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជាកាលពីចុងខែកក្កដា គឺជាការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ ដែលមិនតំណាងឱ្យឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋទេ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានព្រមានពីការដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀត ដូចដែលបានចាត់ការម្តងហើយកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ គឺទណ្ឌកម្មទិដ្ឋាការលើមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងក្រុមគ្រួសារ។
ដោយឡែកសហគមន៍អឺរ៉ុបនៅមិនទាន់សម្រេចចេញជាវិធានការទណ្ឌកម្មអ្វីជាក់លាក់នៅឡើយ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលអ្នកតាមដានចង់ដឹង គឺឋានៈពន្ធអនុគ្រោះ «រាល់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធ» (EBA) ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីសហគមន៍អឺរ៉ុប ហើយកំពុងស្ថិតក្រោមការពិនិត្យមើល។
ក្នុងពេលដែលមានការព្រួយបារម្ភទូទៅថា ទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិអាចប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋក្រីក្រកម្ពុជា ដែលរស់នៅពឹងអាស្រ័យលើការងាររោងចក្រដែលចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំខែ អ្នកឯកទេសខាងផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស មើលឃើញថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មលើបុគ្គលម្នាក់ៗ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងប្រើប្រាស់នឹងមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា ហើយនេះជាអ្វីដែលពួកគេកំពុងតែជំរុញសហគមន៍អន្តរជាតិឱ្យអនុវត្ត។
លោកប្រែដ អាដាម នាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការ Human Rights Watch បានបញ្ជាក់ប្រាប់ដល់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនៃសហគមន៍ខ្មែរ-អាមេរិកាំងក្នុងមហាសន្និបាតមួយនៅរដ្ឋមិនីសូតា កាលពីសប្តាហ៍មុនថា៖
«យើងកំពុងតែធ្វើកិច្ចការពាក់ព័ន្ធនឹងការហាមឃាត់ការធ្វើដំណើរ និងផ្អឹបទុកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ទុច្ចរិតទាំង១២នាក់ និងលោកហ៊ុន សែន និងមនុស្សរាប់សិបនាក់ទៀត ដែលមានប្រវត្តិរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងអំពើពុករលួយដូចគ្នា។ គោលដៅរបស់យើងគឺធ្វើឱ្យរបបនេះនៅឯការ ដើម្បីពួកគេទទួលការឈឺចាប់ពីអ្វីដែលពួកគេទើបបានប្រព្រឹត្ត»។
ប្រទេសកម្ពុជាពឹងពាក់យ៉ាងខ្លាំងលើទីផ្សារនាំផលិតផលចេញទៅសហគមន៍អឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលការនាំចេញក្នុងមួយឆ្នាំៗ មានទំហំជាង៨ពាន់លានដុល្លារ។ នេះបើតាមតួលេខក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ ទីផ្សារដ៏ធំជាងគេរបស់កម្ពុជា គឺសហគមន៍អឺរ៉ុបដែលទទួលទិញទំនិញឧស្សាហកម្មកម្ពុជាចំនួន៤,៨ពាន់លានដុល្លារ និងកសិកម្មចំនួន១៨១លានដុល្លារ។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលទិញទំនិញកម្ពុជា មានចំនួនជាង៣ពាន់លានដុល្លារ។
ភាពស្របច្បាប់នៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតនេះ ក៏ស្ថិតនៅជាសំណួរផងដែរ នៅក្នុងក្រសែភ្នែកអន្តរជាតិ បើទោះបីជាមន្ត្រីកម្ពុជានិងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតចាត់ទុកថា ការបោះឆ្នោតនេះមិនមែនដើម្បីបំពេញចិត្តបរទេសណាទេ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានផ្គើនទៅឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិថា លោកមានគម្រោងនឹងទៅថ្លែងការណ៍នៅទីក្រុងញូវយ៉ក នាមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅចុងខែកញ្ញា បើសិនជាបង្កើតរដ្ឋាភិបាលទាន់ពេល ដើម្បីបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកមិនត្រូវការការទទួលស្គាល់ពីអន្តរជាតិទេ។ លោកបានកំណត់ឱ្យបង្កើតរដ្ឋាភិបាលនៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។
«ដើម្បីពេលហ្នឹង ខ្ញុំនឹងទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ខ្ញុំមានឱកាសទៅអង្គការសហប្រជាជាតិទៅថ្លែងការណ៍នៅអង្គការសហប្រជាជាតិឱ្យអ្នកឯងមើល ដើម្បីឱ្យដឹងថារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយដែលធ្វើការបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន តើមានតម្រូវការប្រថាប់ត្រាពីអ្នកណាក្រៅពីព្រះមហាក្សត្ររបស់ខ្លួន?»
លោកហ៊ុន សែន ក៏បានលាតត្រដាងពីគម្រោងទៅជួបប្រជុំជាមួយនឹងថ្នាក់ដឹកនាំសហគមន៍អឺរ៉ុប នៅខែតុលាផងដែរ ហើយបានផ្គើនដល់ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅសហគមន៍អឺរ៉ុប ដែលគំាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឱ្យរង់ចាំធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងលោកផង។
«ប្រាប់ផែនការទុកឱ្យហើយដើម្បីឱ្យដឹងការធ្វើដំណើរទៅអឺរ៉ុប ហើយប្រមូលគ្នាមក។ ឥឡូវហ្នឹងមានប្រទេសមួយចំនួនដែលជាម្ចាស់ប្រទេសគេ បានធុញទ្រាន់ជាមួយនឹងខ្មែរធ្វើបាតុកម្មនៅស្រុកគេ ហើយអីចឹងសូមបន្តធ្វើបាតុកម្មទៅ»។
រដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិកបានចាត់ទុកថា ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាមិនស្របច្បាប់ទេ ហើយក្នុងរយៈពេលតែបីថ្ងៃមុនថ្ងៃបោះឆ្នោត រដ្ឋសភាបានអនុម័តជាឯកច្ឆ័ន្ទលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ឬសេចក្តីព្រាងច្បាប់លេខ៥៧៥៤ ដើម្បីបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងហាមឃាត់ទិដ្ឋាការមន្ត្រីមួយចំនួនដែលបានធ្វើឱ្យខូចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ក្នុងចំណោមនោះ មានលោកហ៊ុន សែន កូនប្រុសស្រីខ្លះរបស់លោក និងមន្ត្រីជិតស្និទ្ធមួយចំនួន ដែលមានដូចជាលោក ឱម យិនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយផងដែរ។
លោក អាឡាំង ឡូវឹនសល អ្នកតំណាងរាស្រ្តសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំរដ្ឋកាលីហ្វញ៉ាបានប្រាប់ វីអូអេ តាមសារអេឡិកត្រូនិកថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន គ្មានភាពស្របច្បាប់ដែលអាចនឹងនិយាយជាមួយនឹងរដ្ឋបរទេសបានទេ។
លោកបានបន្ថែមថា៖
«ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ គឺជាការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ។ វាមិនមែនជាការសម្រេចដោយឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋទេ។ វាត្រូវបានសម្រេចដោយលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងខែវិច្ឆិកា នៅពេលដែលលោកបានហាមឃាត់គណបក្សប្រឆាំងដ៏ពិតប្រាកដតែមួយគត់ ដើម្បីធានាការក្តោបក្តាប់អំណាចរបស់លោក»។
លោក ឡូវឹនសល ដែលជាអ្នកបានគាំទ្រសេចក្តីព្រាងច្បាប់លេខ៥៧៥៤ បានព្រមានថា នឹងមានផលវិបាកដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុប ដាក់លើប្រទេសកម្ពុជា។ លោកបានបន្ថែមថា៖
«គេបានសន្យានឹងពលរដ្ឋកម្ពុជាថា នឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវប៉ុន្តែជំនួសមកវិញ ពួកគេបែរជាទទួលបានការឆាកសម្តែងមួយ ដែលរៀបចំឡើងដោយជនផ្តាច់ការម្នាក់។ របបរបស់គាត់មិនអាចអះអាងពីភាពស្របច្បាប់អ្វីទាំងអស់ចំពោះការបំផ្លាញចោលឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋទេ»។
សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្រៅពីសេចក្តីព្រាងច្បាប់លេខ៥៧៥៤ គឺនៅមានសេចក្តីព្រាងច្បាប់លេខ២៤១២ ដែលបានស្នើឡើងដោយសមាជិកព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិកចំនួនប្រាំរូប កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨។
សេចក្តីព្រាង«ច្បាប់ស្តីពីការទទួលខុសត្រូវរបស់កម្ពុជា និងធ្វើឱ្យការវិនិយោគត្រឡប់ដូចដើមវិញឆ្នាំ២០១៨» ហៅកាត់ថា CARI Act ឬសេចក្តីព្រាងច្បាប់លេខ២៤១២ របស់ព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក មានគោលដៅដាក់ទណ្ឌកម្មជនទាំងឡាយណាដែលធ្វើឱ្យខូចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដោយការបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ ហាមឃាត់ទិដ្ឋាការ និងដាក់លក្ខខណ្ឌលើជំនួយទៅកម្ពុជា ជំទាស់រាល់ការផ្តល់កម្ចីពីស្ថាប័នអន្តរជាតិ ហាមឃាត់ការបង្វែរប្រាក់បំណុលដែលកម្ពុជាជំពាក់សម្រាប់បង្កើតកម្មវិធីជំនួយសង្គ្រោះ និងបង្កើនការផ្សាយឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាបានដឹងពីការចូលពាក់ព័ន្ធរបស់ប្រទេសចិន ក្នុងរបបវាលពិឃាតខ្មែរក្រហមជាដើម។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះស្ថិតនៅក្នុងគណៈកម្មាធិការកិច្ចការបរទេសនៃព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឡើយ។
សម្រាប់សហគមន៍ខ្មែរកិច្ចការបន្ទាន់ ដែលពួកគេកំពុងធ្វើគឺការជំរុញសេចក្តីព្រាងច្បាប់លេខ៥៧៥៤ ទៅដល់ព្រឹទ្ធសភាសម្រេចឱ្យបានចេញជាច្បាប់ ក៏ដូចជាជំរុញសេចក្តីស្នើច្បាប់របស់ព្រឹទ្ធសភាលេខ២៤១២ ផងដែរ។
លោក ខេន គីវ ដែលរស់នៅរដ្ឋម៉ារីឡែន បានគៀងគរសកម្មជនខ្មែរដទៃ និងជនជាតិអាមេរិកាំងដទៃទៀតឱ្យចូលរួម។
លោកបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេថា៖
«ដូច្នេះយើងមានតំណាងទាំង៥០រដ្ឋ គឺថាជំរុញសរសេរសំបុត្រហើយគឺ ឱ្យបងប្អូនយើងយកសំបុត្រហ្នឹងទៅតំណាងសង្គ្រោះជាតិនៅគ្រប់រដ្ឋទាំងអស់។ គឺយកសំបុត្រដាក់ម្តុំ ហើយយកទៅឱ្យសមាជិកព្រឹទ្ធសភាផ្ទាល់ និងជួបគេផ្ទាល់តែម្តង ដើម្បីឱ្យគេយល់គេដឹងថា ទុក្ខវេទនារបស់ខ្មែរយ៉ាងណា ហើយយើងយល់ថា ការបោះឆ្នោតនេះមិនបានត្រឹមត្រូវ ហើយនឹងចង់បានកិច្ចព្រមព្រៀងប៉ារីសត្រឡប់មកវិញ»។
លោកម៉ែន វណ្ណៈ អ្នកនាំពាក្យសាខាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាមេរិកាំងប្រចាំនៅរដ្ឋម៉ាស្សាឈូសិត បានបញ្ជាក់ដែរថា៖
«យើងនឹងបន្តជំរុញឱ្យសម្រេចច្បាប់ហ្នឹង ឱ្យបានលឿនអីចឹង ហើយបានជាយើងនឹងត្រៀមធ្វើបាតុកម្មក្រោយការបោះឆ្នោតទៀត ហើយមុនការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលដែលនឹងធ្វើទៅ៦០ថ្ងៃ ក្រោយការបោះឆ្នោតគឺយើងទាមទារច្បាប់៥៧៥៤ ឱ្យបានចេញជាច្បាប់សម្រាប់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកនេះ»។
ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេទទួលបានការលើកទឹកចិត្តពីសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។
លោកប្រែដ អាដាម បានគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់របស់សហគមន៍ខ្មែរអាមេរិកាំងក្នុងការជំរុញឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិងាកមកចាប់អារម្មណ៍នឹងបញ្ហាកម្ពុជា៖
«មានគ្រោះថ្នាក់ធំណាស់សម្រាប់លោកហ៊ុន សែន។ ខ្ញុំគិតថា គាត់គិតគូខុសហើយ។ គាត់មិនយល់ទេ។ គាត់ប្រហែលជាគិតថា នៅទីបំផុតមានតែចិនមួយគឺគ្រប់គ្រាន់។ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា គាត់ខុសហើយ។ ពួកយើងទាំងអស់គ្នាមានតួនាទីក្នុងការធានាថារាល់ប្រទេសដែលបានប្រកាន់ជំហរទន់ភ្លន់ចំពោះកម្ពុជា យល់ឱ្យបានច្បាស់ពីអ្វីដែលបាននិងកំពុងកើតមានឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយធ្វើការសម្រេចចិត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវពីទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេជាមួយនឹងកម្ពុជាក្នុងពេលអនាគត។ យើងមិនត្រូវឱ្យលោក ហ៊ុនសែន មកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យទៀតទេ។ នេះគឺជាគោលដៅការងាររបស់ខ្ញុំ»។
លោកប្រែដ អាដាម បានបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋខ្មែរ-អាមេរិកាំង អាចចូលរួមទាមទារឱ្យក្រសួងការបរទេស និងក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក ចាត់វិធានការមួយចំនួនបានដោយការសរសេរលិខិតដោយផ្ទាល់ទៅក្រសួងទាំងនេះ។
យន្តការដែលសហរដ្ឋអាមេរិកអាចប្រើប្រាស់ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្ម គឺនៅមានច្បាប់ម៉ាណិតស្គី ដែលអនុញ្ញាតឱ្យដាក់ទណ្ឌកម្មលើជនណាដែលបានរំលោភលើសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ច្បាប់នេះបានប្រើប្រាស់ដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោកហ៊ីង ប៊ុនហៀង មេបញ្ជាការអង្គរក្សរបស់លោកហ៊ុន សែន។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវតុលាការកំពូលរំលាយកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ និងត្រូវផាត់ចេញពីឆាកនយោបាយ ដោយមិនឱ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដានោះ បានអះអាងថា វិធានការដាក់ទណ្ឌកម្មមិនមែនជាការចង់បានរបស់ខ្លួនឡើយ គឺវាជាកាតព្វកិច្ចរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលបានវិនិយោគលើលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៩១មក។
លោកស្រីមូរ សុខហួរ អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានដាក់កំហុសទៅលើទង្វើរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ ដែលនឹងធ្វើឱ្យទណ្ឌកម្មនេះចេញជារូបរាងឡើង។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា៖
«នៅក្នុងការដាក់សម្ពាធរហូតដល់សេដ្ឋកិច្ច ភាពឯការនៃកម្ពុជា យើងការអត់ឃ្លាននៅក្នុងការរកទទួលទាននៅក្នុងការបាត់ការងារនេះ មិនមែនជារឿងដែលបង្កើតឡើងដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ។ កុំយល់ច្រឡំឱ្យសោះ ពីព្រោះគេមិនបានព្រមានទៅគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឯណា? គេបានព្រមានទៅលោកហ៊ុន សែន ថាកុំឱ្យគេដាក់ទណ្ឌកម្ម។ គេមិនចង់ដាក់ទណ្ឌកម្មទេ»។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា ការមានៈរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយគ្មានអតីតគណបក្សប្រឆាំង និងការសម្រេចយកអាសនៈសភាជាតិទាំង១២៥ ដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាចំណុចចុងក្រោយដែលធ្វើឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិមើលឃើញកាន់តែច្បាស់ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា៕
ហាស ! ហាស
ម៉លឲ្យច្បាស់ពួកអាអួតពី លោកបិតាប្រជាប្រជាធិបតេយ្យអាមេរិក
មើលឲ្យច្បាស់អាល្ងង់ !
កុំចេះតែព្រុសពីពាក្យ សិទ្ធមនុស្ស សេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យ
អោយសោះ !
*************
លោក ដូណាល់ ត្រាំ មិនចង់ឃើញមុខអ្នករិះគន់ និងប្រឆាំង
លោកទៀត ទើបបិទខ្ទប់គណនី Twitter ចំនួន៤១ មិនឲ្យបញ្ចេញមតិប្រឆាំង-រិះគន់លោកបានទៀត!
(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ លទ្ធផលនៃការប្រឆាំង និងរិះគន់ខ្លាំងពេកទៅលើគោលនយោបាយរបស់លោក
ដូណាល់ ត្រាំ នោះគណនី Twitter សរុបចំនួន ៤១ ត្រូវបានលោក ត្រាំ ផ្ទាល់បិទចោល
(Blocked) ដើម្បីកុំឲ្យពួកគេមានឱកាសរិះគន់លោកបានទៀត ដែលវាមិនខុសពីអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមទូទៅមួយចំនួន ប្រើប្រាស់សិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន
ក្នុងការបិទគណនី ដែលគេគិតថាមិនចូលចិត្ត ឬប៉ះពាល់អារម្មណ៍របស់ពួកគេនោះឡើយ
ប៉ុន្តែសូមមើលថា លោក ត្រាំ ជាប្រធានាធិបតីនៃមហាអំណាចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងតែលោកស្ទួយសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិមួយទាំងមូល, តើការសងសឹកអ្នកប្រឆាំងដោយទង្វើជនសាមញ្ញធម្មតាបែបនេះ វាសាកសមដែរ ឬទេ?
ហេតុដូច្នេះហើយបានជាការប្រឆាំងតវ៉ា ទាំងក្នុងបណ្តាញសង្គម សារព័ត៌មាន និងក្រុមអ្នកច្បាប់នានាបានផ្ទុះឡើង ដើម្បីបង្ហាញថា ជាមេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកដ៏ធំមហិមា និងជាគំរូរបស់
អន្តរជាតិនោះ លោក ត្រាំ មិនអាចបិទមិនឲ្យនរណារិះគន់ និងប្រឆាំងគោលនយោបាយ
របស់លោកឡើយ នៅគ្រប់ទម្រង់ទាំងអស់ ជាពិសេសគឺនៅលើបណ្តាញសង្គម Twitter ដែលលោកផ្ទាល់កំពុងតែប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ។
សកម្មជនតស៊ូសិទ្ធិបញ្ចេញមតិមួយក្រុមនៅអាមេរិក បានទាមទារឲ្យប្រធានាធិបតីអាមេរិក
លោក ដូណាល់ ត្រាំ បើកឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់ Twitter ចំនួន ៤១គណនី អាចចូលបញ្ចេញមតិ (Comment) នៅក្នុងគណនីផ្លូវការរបស់លោកឡើងវិញ ក្រោយកាលពីខែឧសភាកន្លងទៅ
ចៅក្រមសហព័ន្ធមួយរូប បានបង្គាប់ឲ្យលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកអនប្លក Unblock ក្រុមអ្នក
ប្រើប្រាស់ Twitter ដែលបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងជុំវិញរឿងនេះ។ នេះបើតាមការដកស្រង់ការផ្សាយចេញពីទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters នៅល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ ទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨។
កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ចៅក្រមសហព័ន្ធអាមេរិកលោកស្រី ណាវមី រ៉ៃស៍ បាកក្វដ (Naomi Reice Buchwald) ក្នុងសង្កាត់ មែនហាតធិន (Manhattan) នៃទីក្រុងញូយ៉កបានសម្រេចថា ការបញ្ចេញមតិទាំងឡាយនៅក្នុងគណនី Twitter របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ក៏ដូចជារបស់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល
ដទៃទៀត គឺជាវេទិកាបញ្ចេញមតិសាធារណៈ ហើយការរារាំងអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញទំនាក់ទំនង
សង្គមនេះ មិនឲ្យបង្ហាញទស្សនរបស់ពួកគេនោះ គឺជាការរំលោភទាំងស្រុងទៅលើសិទ្ធិនៃ
ការបញ្ចេញមតិរបស់ពួកគេ នៅក្រោមច្បាប់ចម្បងទីមួយ (First Amendment) នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិក។
ក្រុមសកម្មជននៃវិទ្យាស្ថានណៃហ្វឺស អាមែនឌឺមែន អ៊ីនស្ទីធ្យូត Knight First Amendment Institute
នៃសាកលវិទ្យាល័យកូឡុំបៀរ Columbia បានផ្ញើពាក្យបណ្តឹងដែលមានភ្ជាប់នូវបញ្ចីឈ្មោះ
នៃគណនីចំនួន ៤១ ដែលនៅតែបន្ត Block ដោយគណនី Twitter ផ្លូវការរបស់លោក ត្រាំ
ឈ្មោះថា @រៀលដូណាល់ត្រាំ RealDonaldTrump ទៅកាន់ក្រសួងយុត្តិធម៌អាមេរិក។ ដោយឡែក គណនីរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ០៧នាក់ ដែលបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងជុំវិញបញ្ហានេះ ត្រូវបានបើកអនប្លក (Unblock) ឡើងវិញកាលពីខែមិថុនា។ សម្រាប់ការប្លក Block អ្នកប្រើប្រាស់នេះ លោក ត្រាំ
ត្រូវក្រុមសកម្មជនចោទប្រកាន់ថា ធ្វើឡើងដោយសារតែពួកគេទាំងនោះ បានបញ្ចេញមតិ
រិះគន់ចំពោះលោក ត្រាំ ផ្ទាល់ ឬក៏ចំពោះគោលនយោបាយរបស់លោក។
គួរជម្រាបថា គណនី Twitter របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ មានអ្នកចាំតាមដាន (Follower) ប្រមាណ ៥៣.៧លាននាក់ ហើយលោកបានប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមនេះ ដើម្បីលើកស្ទួយគោលដៅ និងប្រកាសគោលនយោបាយ ព្រមទាំងវាយប្រហារទៅលើក្រុមអ្នករិះគន់ជាដើម៕